Üç muşketyor(fr. Les Trois Mousquetaires)— Aleksandr Düma tərəfindən 1844-cü ilin mart-iyul aylarında hissə-hissə yazılmış roman. Bu romanda XVII əsrdə Dartanyan adlı gəncin evini tərk edərək, Parisə getməsindən və Qvardiyanın muşketyorlarına qoşulmasından bəhs edilir. Dartanyan başlıqda göstərilən üç muşketyordan biri deyil, muşketyorlar onun dostları olan, hamı bir nəfər üçün, bir nəfər hamı üçün ("tous pour un, un pour tous") şüarı ilə yaşayan ayrılmaz dostlar Atos, Portos və Aramisdir.
Üç muşketyor | |
---|---|
fr. Les Trois Mousquetaires | |
| |
Janr | Tarixi roman |
Müəllif | Aleksandr Düma Oqüst Makenin əməkdaşlığı ilə |
Orijinal dili | fransız |
Yazılma ili | 1844 |
Nəşr ili | 1844, 1845 |
Sonrakı | İyirmi il sonra (1845) Brajelon vikontu (1848) |
Elektron versiya | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Dartanyanın hekayəsi İyirmi il sonra və Vikont de Brajelon:On il sonra romanlarında davam edir. Düma tərəfindən yazılmış bu üç roman birlikdə Dartanyanın romansları kimi tanınır.
Üç muşketyor ilk dəfə 1844-cü ilin mart iyul ayları arasında Fransanın Əsr (fr. Le Siècle) qəzetində ardıcıl formada nəşr olunub.
Aleksandr Düma Üç muşketyoru yazdığı vaxtlarda qılıncoynatma ilə məşğul olub və Cozef Çarlemont (fransız ordusunda ixtisaslı qılıncoynatma təlimçisi olub) Çarlz Lekour və Mişel Casseuxun Savate və Kan de Kombat dərslərində iştirak edib.
Məzmun
Fransada Dartanyan adlı gənc Qaskondakı ailəsini tərk edir və Parisə səyahət edərək, Qvardiyanın muşketyorlarına qoşulur. Bu hadisə 1625-ci ilə-Kral XIII Lüdovikin hökmranlıq etdiyi dövrə təsadüf edir. Dartanyan kral muşketyorlarının komandanı cənab de Trevilin hüzuruna atasının ona verdiyi zəmanət məktubu ilə təşrif buyurur. Dartanyanın üç dueldən sonra muşketyorların ənənəvi düşməni olan kardinal de Rişelyenin mühafizə dəstəsi ilə Atos, Portos və Aramisin iştirak etdiyi döyüş nəticəsində adları çəkilən bu dörd personaj dostlaşır. Portosun əsl adı dü Valondur, Atos kimi təqdim olunan qraf de la Fer fırıldaqçı bir qadınla kəbin nəticəsində müflisləşmişdir, Aramis isə mistik meylli qadınlara göstərdiyi meyllə ziddiyyət təşkil edən de Erble şevalyesidir. Muşketyorların dəstəsinə qəbul edildikdən sonra, Dartanyan təsadüfən nə vaxtsa Atosun həyat yoldaşı olmuş, hazırda isə kardinalın hiyləgər agenti miledi de Vinterin qurbanına çevrilir. Bu ötəri hiss olur, lakin Dartanyan əsl məhəbbət hissi də yaşayır: o kraliça Avstriyalı Annanın sadiq qulluqçusu Konstans Bonasyeyə aşıq olur. Kraliça kralın ona hədiyyə etdiyi 12 brilyant qaşlı bəzək əşyasını aşnası qraf de Bekinhemə bağışlamışdır. Kraliçanı məhv etmək istəyən Rişelye kralın beyninə salır ki, arvadı sarayda təşkil olunan növbəti balda o bəzək əşyalarını taxmalıdır. Dörd qəhrəman İngiltərəyə üz tutmalı olur və bir çox çətinliklərlə üzləşir, ancaq yenədə tapşırığı yerinə yetirib kraliçanı xilas etməyə müvəffəq olurlar.
Muşketyorlar La Roşelin tutulması sevincini yaşayan zaman miledi protestantların tərəfdarı olan Bekinhemi öldürməyə cəhd göstərir. Muşketyorlar onu həbs edir, amma o qaçmağı bacarır. Miledi qrafı öldürtdürür və Konstans de Bonasyeni zəhərləyir. Dörd dost onun öldürdüyü lord Vinterin qardaşının köməkliyi ilə onu cəllad Betünə verərək etdiyi cinayətləri yudurdurlar. Rişelye ilə barışmış Dartanyan leytenant rütbəsinə layiq görülür. Atos kəndə qayıdır, Portos evlənir, Aramis isə keşiş olur.
Əsas obrazlar
- Atos—Təqdim olunan sonuncu muşketyordur. Digər muşketyorlardan bir neçə yaş böyük olan Atos romanda həm mərd və alicənab, həm də qaradinməz, qəm içində boğulan obraz kimi təsvir edilir. O Dartanyana bir oğul kimi baxır və onu qoruyur.
- Aramis— Üç muşketyordan üçüncüsüdür.
- Portos— patos yaraşıqlı və dəbdə olan geyimləri sevən biridir.
- Dartanyan— O faktik olaraq muşketyor olsa da, nəzərdə tutulan üç muşketyordan biri deyil . Roman onun muşketyor olması haqqındadır.
Muşketyorların xidmətçiləri
- Plançet —Pikardiyadan olan gənc oğlandır, o Patosla Sen çayının aşağı tərəfindəki Pont de la Tournelle körpüsündə görüşüb. Patos onun yaxşı xarakterini görür və Dartanyana qulluq etmək üçün onu muzdla işə götürür. O, əsərdə igid, ağıllı və sədaqətli xidmətçi təqdim edilir.
- Qrimaud— Breton etnik qrupundan olan şəxs. Atos tələbkar ağadır və yalnız fövqaladə hallarda öz xidmətçisinə danışmağa icazə verir; o əsasən işarələrlə ünsiyyət saxlayır.
- Mousqueton— Bonifasi adlandırılmış milliyyətcə Normandiyalı.
- Bazin—Berri əyalətindəndir. Bazin həmişə keşişə xidmət arzusu ilə yaşayan və öz sahibi (Aramis) ilə kilsəyə qoşulacaq günü gözləyən dindar adamdır.
Digər obrazlar
- Ledi Vinter
- Şarl Sezar de Raşfor
- Avstriyalı Anna
- Jan Arman Dü Peyre
- Konstans Bonase
- Corc Vilers, Bukingemin I hersoqu
- Müsyö Bonase
- Kitti
- Con Felton
Ədəbi mənbələr
Əsərə yazdığı ön sözdə Düma qeyd edir ki, o Fransa Milli Kitabxanasında yaradacağı əsər üçün materiallar axtaran zaman romanın əsasını təşkil edəcək bəzi xatirələrə rast gəlir. Düma “Kral muşketyorlarının birinci bölüyünün kapitan-leytenantı cənab Dartanyanın xatirələrinə” (fr. Mémoires de Monsieur d’Artagnan, capitaine lieutenant de la première compagnie des Mousquetaires du Roi) rast gəlir və heç nəyi uydurmadan onları canlandırır. Düzdür, yazılmış kitab bütünlüklə Dartanyana aid olmasa da, Dartanyanın ölümündən 27 il sonra (1700) Qasen de Kurtil de Sandra adlı yazıçı tərəfindən Kölndə dərc etdirilib. Düma bu kitabı Marsel bələdiyyə kitabxanasından görütüb və geri qaytarmayıb, bunu cavabsız qalan və kitabxanaya ünvanlanmış çoxsaylı məktublar sübut edir.
Tarixi asılılıq: Fransua de Laroşfuko qeyd edir ki, qrafinya Lüsi Karlayl ziyafətdə Bekinqem hersoqunun brilyant sırğalarını kəsir. Avstraliyalı Annanın brilyant boyunbağılarının hekayəsini Aleksandr Düma Fransua de Laroşfukonun xatirələrindən götürüb.
Qeydlər
- Fransanın cənubunda bir vilayətdir. Qaskoniya əsilzadələri ,adətən ,kral qvardiyasına xidmət edirlər.
- Fransa kralı (1610-1643). XIII Lüdovik tamamilə özünün birinci naziri- kardinal Rişelyenin nüfuzu altında olmuşdur. Rişelye mütləqiyyət tərəfdarı olaraq, dvoryanların feodal azadlığını pozmaq və protestantların azadlıqlarını darmadağın etmək siyasətini təkidlə yürüdürdü.
- Roma katolik kilsəsində baş ruhani rütbəsidir.
- Əsərə yazdığı öz sözdə müəllif qeyd edir ki, personajların adlarının "os" və "is" şəkilçiləri ilə bitməsinə baxmayaraq, onlarda heç bir mifoloji cəhət yoxdur.
- Feodal Fransada zadəgan rütbəsi.
İstinadlar
- "The Three Musketeers" (ingilis). librivox.org. 2022-07-09 tarixində . İstifadə tarixi: 8 noyabr,2014.
- "The Three Musketeers" (ingilis). 2022-03-30 tarixində . İstifadə tarixi: 8 noyabr,2014.
- "Alexandre Dumas and the Epic Romance of the Musketeer" (ingilis). sirclisto.com. 2020-02-16 tarixində . İstifadə tarixi: 30 noyabr,2014.
Xarici keçidlər
- Üç muşketyor
- Gatien de Courtilz de Sandras 2016-03-09 at the Wayback Machine (ing.)
- The History of Dumas’s Musketeers (ing.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Uc musketyor fr Les Trois Mousquetaires Aleksandr Duma terefinden 1844 cu ilin mart iyul aylarinda hisse hisse yazilmis roman Bu romanda XVII esrde Dartanyan adli gencin evini terk ederek Parise getmesinden ve Qvardiyanin musketyorlarina qosulmasindan behs edilir Dartanyan basliqda gosterilen uc musketyordan biri deyil musketyorlar onun dostlari olan hami bir nefer ucun bir nefer hami ucun tous pour un un pour tous suari ile yasayan ayrilmaz dostlar Atos Portos ve Aramisdir Uc musketyorfr Les Trois MousquetairesDartanyan Atos Portos Aramis 1894 cu ilde Moris Leluar terefinden cekilmis resmJanr Tarixi romanMuellif Aleksandr Duma Oqust Makenin emekdasligi ileOrijinal dili fransizYazilma ili 1844Nesr ili 1844 1845Sonraki Iyirmi il sonra 1845 Brajelon vikontu 1848 Elektron versiya Vikianbarda elaqeli mediafayllar Dartanyanin hekayesi Iyirmi il sonra ve Vikont de Brajelon On il sonra romanlarinda davam edir Duma terefinden yazilmis bu uc roman birlikde Dartanyanin romanslari kimi taninir Uc musketyor ilk defe 1844 cu ilin mart iyul aylari arasinda Fransanin Esr fr Le Siecle qezetinde ardicil formada nesr olunub Aleksandr Duma Uc musketyoru yazdigi vaxtlarda qilincoynatma ile mesgul olub ve Cozef Carlemont fransiz ordusunda ixtisasli qilincoynatma telimcisi olub Carlz Lekour ve Misel Casseuxun Savate ve Kan de Kombat derslerinde istirak edib MezmunXeberdarliq Yazinin davami eserin mezmunu haqqinda melumat ehtiva edir Fransada Dartanyan adli genc Qaskondaki ailesini terk edir ve Parise seyahet ederek Qvardiyanin musketyorlarina qosulur Bu hadise 1625 ci ile Kral XIII Ludovikin hokmranliq etdiyi dovre tesaduf edir Dartanyan kral musketyorlarinin komandani cenab de Trevilin huzuruna atasinin ona verdiyi zemanet mektubu ile tesrif buyurur Dartanyanin uc duelden sonra musketyorlarin enenevi dusmeni olan kardinal de Riselyenin muhafize destesi ile Atos Portos ve Aramisin istirak etdiyi doyus neticesinde adlari cekilen bu dord personaj dostlasir Portosun esl adi du Valondur Atos kimi teqdim olunan qraf de la Fer firildaqci bir qadinla kebin neticesinde muflislesmisdir Aramis ise mistik meylli qadinlara gosterdiyi meylle ziddiyyet teskil eden de Erble sevalyesidir Musketyorlarin destesine qebul edildikden sonra Dartanyan tesadufen ne vaxtsa Atosun heyat yoldasi olmus hazirda ise kardinalin hiyleger agenti miledi de Vinterin qurbanina cevrilir Bu oteri hiss olur lakin Dartanyan esl mehebbet hissi de yasayir o kralica Avstriyali Annanin sadiq qulluqcusu Konstans Bonasyeye asiq olur Kralica kralin ona hediyye etdiyi 12 brilyant qasli bezek esyasini asnasi qraf de Bekinheme bagislamisdir Kralicani mehv etmek isteyen Riselye kralin beynine salir ki arvadi sarayda teskil olunan novbeti balda o bezek esyalarini taxmalidir Dord qehreman Ingiltereye uz tutmali olur ve bir cox cetinliklerle uzlesir ancaq yenede tapsirigi yerine yetirib kralicani xilas etmeye muveffeq olurlar Musketyorlar La Roselin tutulmasi sevincini yasayan zaman miledi protestantlarin terefdari olan Bekinhemi oldurmeye cehd gosterir Musketyorlar onu hebs edir amma o qacmagi bacarir Miledi qrafi oldurtdurur ve Konstans de Bonasyeni zeherleyir Dord dost onun oldurduyu lord Vinterin qardasinin komekliyi ile onu cellad Betune vererek etdiyi cinayetleri yudurdurlar Riselye ile barismis Dartanyan leytenant rutbesine layiq gorulur Atos kende qayidir Portos evlenir Aramis ise kesis olur Xeberdarligin sonu Esas obrazlarAtos Teqdim olunan sonuncu musketyordur Diger musketyorlardan bir nece yas boyuk olan Atos romanda hem merd ve alicenab hem de qaradinmez qem icinde bogulan obraz kimi tesvir edilir O Dartanyana bir ogul kimi baxir ve onu qoruyur Aramis Uc musketyordan ucuncusudur Portos patos yarasiqli ve debde olan geyimleri seven biridir Dartanyan O faktik olaraq musketyor olsa da nezerde tutulan uc musketyordan biri deyil Roman onun musketyor olmasi haqqindadir Musketyorlarin xidmetcileri Plancet Pikardiyadan olan genc oglandir o Patosla Sen cayinin asagi terefindeki Pont de la Tournelle korpusunde gorusub Patos onun yaxsi xarakterini gorur ve Dartanyana qulluq etmek ucun onu muzdla ise goturur O eserde igid agilli ve sedaqetli xidmetci teqdim edilir Qrimaud Breton etnik qrupundan olan sexs Atos telebkar agadir ve yalniz fovqalade hallarda oz xidmetcisine danismaga icaze verir o esasen isarelerle unsiyyet saxlayir Mousqueton Bonifasi adlandirilmis milliyyetce Normandiyali Bazin Berri eyaletindendir Bazin hemise kesise xidmet arzusu ile yasayan ve oz sahibi Aramis ile kilseye qosulacaq gunu gozleyen dindar adamdir Diger obrazlar Ledi Vinter Sarl Sezar de Rasfor Avstriyali Anna Jan Arman Du Peyre Konstans Bonase Corc Vilers Bukingemin I hersoqu Musyo Bonase Kitti Con FeltonEdebi menbelerUc musketyorun tesviri olan Belarusiya Respublikasinin Milli Bankina mexsus qepik Esere yazdigi on sozde Duma qeyd edir ki o Fransa Milli Kitabxanasinda yaradacagi eser ucun materiallar axtaran zaman romanin esasini teskil edecek bezi xatirelere rast gelir Duma Kral musketyorlarinin birinci boluyunun kapitan leytenanti cenab Dartanyanin xatirelerine fr Memoires de Monsieur d Artagnan capitaine lieutenant de la premiere compagnie des Mousquetaires du Roi rast gelir ve hec neyi uydurmadan onlari canlandirir Duzdur yazilmis kitab butunlukle Dartanyana aid olmasa da Dartanyanin olumunden 27 il sonra 1700 Qasen de Kurtil de Sandra adli yazici terefinden Kolnde derc etdirilib Duma bu kitabi Marsel belediyye kitabxanasindan gorutub ve geri qaytarmayib bunu cavabsiz qalan ve kitabxanaya unvanlanmis coxsayli mektublar subut edir Tarixi asililiq Fransua de Larosfuko qeyd edir ki qrafinya Lusi Karlayl ziyafetde Bekinqem hersoqunun brilyant sirgalarini kesir Avstraliyali Annanin brilyant boyunbagilarinin hekayesini Aleksandr Duma Fransua de Larosfukonun xatirelerinden goturub QeydlerFransanin cenubunda bir vilayetdir Qaskoniya esilzadeleri adeten kral qvardiyasina xidmet edirler Fransa krali 1610 1643 XIII Ludovik tamamile ozunun birinci naziri kardinal Riselyenin nufuzu altinda olmusdur Riselye mutleqiyyet terefdari olaraq dvoryanlarin feodal azadligini pozmaq ve protestantlarin azadliqlarini darmadagin etmek siyasetini tekidle yurudurdu Roma katolik kilsesinde bas ruhani rutbesidir Esere yazdigi oz sozde muellif qeyd edir ki personajlarin adlarinin os ve is sekilcileri ile bitmesine baxmayaraq onlarda hec bir mifoloji cehet yoxdur Feodal Fransada zadegan rutbesi Istinadlar The Three Musketeers ingilis librivox org 2022 07 09 tarixinde Istifade tarixi 8 noyabr 2014 The Three Musketeers ingilis 2022 03 30 tarixinde Istifade tarixi 8 noyabr 2014 Alexandre Dumas and the Epic Romance of the Musketeer ingilis sirclisto com 2020 02 16 tarixinde Istifade tarixi 30 noyabr 2014 Xarici kecidlerUc musketyor Gatien de Courtilz de Sandras 2016 03 09 at the Wayback Machine ing The History of Dumas s Musketeers ing