Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çöprələr (lat. Cobitidae) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin çəkikimilər dəstəsinə aid heyvan fəsiləsi.
| Çöprələr | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Sinifüstü: Sinif: Ranqsız: Yarımsinif: İnfrasinif: Dəstəüstü: Ranqsız: Ranqsız: Dəstə: Fəsiləüstü: Fəsilə: Çöprələr | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||
Xüsusiyyətləri
Bədəni (uz. 15–18 sm) xırda, yaxşı görünən pulcuqlarla örtülüdür; rəngi sarıdan qonurum tul-qəhvəyiyədək, xırda tünd ləkəli və ya zolaqlıdır. Ağzının kənarlarında 1012 bığcığı var. Dibdə yaşayır, müxtəlif onurğasızlar, bəzən dib bitkiləri ilə qidalanırlar. Çöprələr cinsinə bir neçə növ aid edilir. Adi çöprə (M. fossilis) Fransadan (Luara çayı) Uraladək yayılmışdır. Uzunluğu 35 sm-ə, kütləsi 140 q-a çatır; 7 ilədək yaşayır. Üst çənə təkcə çənəarası sümüklərindən təşkil olunmuşdur. Bədəni uzunsovdur, yanlardan basıq və ya silindr şəklindədir. Üzəri çox xırda pulcuqlarla örtülüdür, bəzən pulcuqlar dərinin altında gizlənmiş halda və ya çılğaq olur. Gözləri kiçikdir. Ağzı altda yerləşir və ətli dodaqları vardır. Nəzərəçarpan 6-10 bığcığı olan kiçik balıqlardır. Azərbaycanın şirin sularında iki cinsin nümayəndələri yaşayır: çılpaqca və ilişgən.
- Çılpaqca cinsi (lat.Nemachilus) — Gözün altında hərəkətli tikan olmur. Başı yanlardan basıq deyil. Ağzının kənarlarında 6 ədəd bığcıqları olur. Bel özgəci qısa və ya orta uzunluqdadır. Üzmə qovuğu sümük kapsula içərsində yerləşir və bədən boşluğunda sərbəst hissəyə malik deyildir. Quyruq üzgəci kəsik, girdə və ya haçalıdır. Azərbaycanın şirin sularında 3 növ qeydə alınır.
- İlişgən cinsi (lat.Cobitis) — Bədəni uzunsov, yanlardan basıq və üzəri çox xırda pulcuqlarla örtülüdür. Başı yanlardan basıq və çığaqdadır. Bığlarının sayı 6-dır, bunlardan 4-ü ağzın ucunda, 2-ci isə ağzın küncündə yerləşir. Gözün altında hərəkət edən iki haçalı tikan olur; tikan bəzən dərinin altında gizlənir. Bel üzgəci qısadır. Quyruq üzgəci kəsik və ya dairələnmiş şəkildədir. Üzmə qovuğu sümük kapsula içərsində yerləşir, qovuğun sərbəst hissəsi zəif görünür. Xəzər hövzəsində 4, Azərbaycanda 3 növü yaşayır.
Suda oksigenin az olmasına uyğunlaşmışdır (əlavə olaraq, bağırsaq tənəffüsündən də istifadə edir). Su hövzəsinin qurumasına davam gətirir (lilə girir və yuxuya gedir). Atmosfer təzyiqi aşağı düşdükcə tez-tez suyun üzərinə qalxıb hava udur. Çox vaxt akvariumda saxlanılır. Qərbi Avropada nadir növdür. BTMİ-nın "Qırmızı kitab"ına salınmışdır.
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2005.
- Eschmeyer W., Fong J. D. “Pisces”. // Animal Biodiversity: An Outline of Higher-level Classification and Survey of Taxonomic Richness / red. Z. Zhang 2011. C. 3148, burax. 1. S. 26–38. , 978-1-86977-850-7
- Çöprələr// Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). — VI cild. Bakı, 2009. — Səh.: 163-164.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Copreler lat Cobitidae heyvanlar aleminin xordalilar tipinin suauzgecliler sinfinin cekikimiler destesine aid heyvan fesilesi CoprelerElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad Yarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerKlad Klad Sinifustu Sumuklu baliqlarSinif SuauzgeclilerRanqsiz Yarimsinif Infrasinif Sumuklu baliqlarDesteustu Ranqsiz Ranqsiz Deste CekikimilerFesileustu Fesile CoprelerBeynelxalq elmi adiCobitidae Swainson 1838 Sekil axtarisiITIS 163976NCBI 7982FW 265758XususiyyetleriBedeni uz 15 18 sm xirda yaxsi gorunen pulcuqlarla ortuludur rengi saridan qonurum tul qehveyiyedek xirda tund lekeli ve ya zolaqlidir Agzinin kenarlarinda 1012 bigcigi var Dibde yasayir muxtelif onurgasizlar bezen dib bitkileri ile qidalanirlar Copreler cinsine bir nece nov aid edilir Adi copre M fossilis Fransadan Luara cayi Uraladek yayilmisdir Uzunlugu 35 sm e kutlesi 140 q a catir 7 iledek yasayir Ust cene tekce cenearasi sumuklerinden teskil olunmusdur Bedeni uzunsovdur yanlardan basiq ve ya silindr seklindedir Uzeri cox xirda pulcuqlarla ortuludur bezen pulcuqlar derinin altinda gizlenmis halda ve ya cilgaq olur Gozleri kicikdir Agzi altda yerlesir ve etli dodaqlari vardir Nezerecarpan 6 10 bigcigi olan kicik baliqlardir Azerbaycanin sirin sularinda iki cinsin numayendeleri yasayir cilpaqca ve ilisgen Cilpaqca cinsi lat Nemachilus Gozun altinda hereketli tikan olmur Basi yanlardan basiq deyil Agzinin kenarlarinda 6 eded bigciqlari olur Bel ozgeci qisa ve ya orta uzunluqdadir Uzme qovugu sumuk kapsula icersinde yerlesir ve beden boslugunda serbest hisseye malik deyildir Quyruq uzgeci kesik girde ve ya hacalidir Azerbaycanin sirin sularinda 3 nov qeyde alinir Ilisgen cinsi lat Cobitis Bedeni uzunsov yanlardan basiq ve uzeri cox xirda pulcuqlarla ortuludur Basi yanlardan basiq ve cigaqdadir Biglarinin sayi 6 dir bunlardan 4 u agzin ucunda 2 ci ise agzin kuncunde yerlesir Gozun altinda hereket eden iki hacali tikan olur tikan bezen derinin altinda gizlenir Bel uzgeci qisadir Quyruq uzgeci kesik ve ya dairelenmis sekildedir Uzme qovugu sumuk kapsula icersinde yerlesir qovugun serbest hissesi zeif gorunur Xezer hovzesinde 4 Azerbaycanda 3 novu yasayir Suda oksigenin az olmasina uygunlasmisdir elave olaraq bagirsaq teneffusunden de istifade edir Su hovzesinin qurumasina davam getirir lile girir ve yuxuya gedir Atmosfer tezyiqi asagi dusdukce tez tez suyun uzerine qalxib hava udur Cox vaxt akvariumda saxlanilir Qerbi Avropada nadir novdur BTMI nin Qirmizi kitab ina salinmisdir IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 2005 Eschmeyer W Fong J D Pisces Animal Biodiversity An Outline of Higher level Classification and Survey of Taxonomic Richness red Z Zhang 2011 C 3148 burax 1 S 26 38 ISBN 978 1 86977 849 1 978 1 86977 850 7 Copreler Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde VI cild Baki 2009 Seh 163 164 Hemcinin bax