Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əmir Əmiran Ömər — Eldəniz şəhzadəsi Məhəmməd Cahan Pəhləvan və İnanc xatunun oğlu.
| Əmiran Ömər | |
|---|---|
| Şəxsi məlumatlar | |
| Milliyyəti | Türk |
| Atası | Məhəmməd Cahan Pəhləvan |
| Anası | İnanc Xatun |
| Dini | İslam |
Həyatı
Cahan Pəhləvan ölümündən əvvəl öz övladları arasında hakimiyyəti bölüşdürmüşdü. Azərbaycan və Arranın idadəsini oğlu Əbu Bəkrə tapşırmış, qardaşı Qızıl Arslanı da onun atabəyi təyin etmişdi. Rey, İsfahan və Əcəm İraqının idarəsi Qutluq İnanc ilə Əmir Əmiran Ömərə, Həmədanı isə Özbəyə vermişdi. Lakin atabəyin qəfil ölümü onun qoyduğu qayda-qanunu pozdu. Varisi Qızıl Arslan yalnız sultan III Toğrulun deyil, eləcə də qardaşının dul arvadı İnanc xatunun və onun İraq Səlcuq əmirləri arasındakı tərəfdarlarının müqavimətləri ilə üzləşməli oldu.
Cahan Pəhləvanın əmrindəki məmlüklər və əmirlər də taxt iddiaçıları arasında üçə bölünmüşdülər. Ordunun böyük bir hissəsi Qızıl Arslanın tərəfində idi. Əmirbar Mahmud Anasıoğlu, Qəzvin əmiri Nurəddin Qara, Natanz hakimi Nurəddin Qıran Huvan, Rey əmiri Siracəddin Qaymaz, Qarac valisi Əbu Duləf, Fərrazin hakimi və Atabəy Pəhləvanın məlikül-ümərası Cəmaləddin Uluq Barbəy Ay-Aba əl-Fərrazin Qızıl Arslanın atabəyliyini dəstəkləyirdilər. Cəmaləddin Ay-Aba, Seyfəddin Rus və Cəmaləddin Öz-Aba Qutluq İnanc ilə Əmir Əmiran Ömərin, İzzəddin Miyak əl-Atabəyi, Qaragöz əl-Atabəyi, Bəşir və Sevinc Aba sultan III Toğrulun tərəfini tuturdular.
Oğulları Qutluq İnancın və Əmir Əmiran Ömər hakimiyyətə gəlməsini istəyən İnanc xatunun narazılığına baxmayaraq, əmirlərin əksəriyyəti belə bir nəticəyə gəldilər ki, Cahan Pəhləvanın varisi məhz Qızıl Arslan olmalıdır. 1186-cı ildə Onlar sədaqətlərini Qızıl Arslana bildirərək, ondan Həmədana gəlməyi və dövlətin idarəsini öhdəsinə götürməyi xahiş edirlər. Sultan III Toğrul da Qızıl Arslanı özünün atabəyi təyin etməyə məcbur oldu.
Bir qədər sonra narazı III Toğrulla Qızıl Arslan arasında mübarizə başlandı. III Toğrul 1190-cı ilin oktyabrında Qızıl Arslanın üzərinə hücuma keçdi. Qızıl Arslan digər rəqibi İnanc xatunun oğulları ilə barışıq imzaladı, onları öz yanında xidmətə götürdü və nəhayət mərhum qardaşının dul qalmış arvadı İnanc xatunla evləndi. Beləliklə yalnız bu tədbirlərdən sonra 1191-ci ildə III Toğrulla qarşılaşan Qızıl Arslan Sultanı məğlub edərək həbsə atdı. 1191-ci ildə Sultan Qızıl Arslanın ölümündən sonra taxt müharibələri yenidən başladı. Bu müharibələrdə Cahan Pəhləvanın oğulları, Əbu Bəkr, Əmir Əmiran Ömər və Qutluq İnanc əsas rol oynayırdılar.
Azərbaycan Əbu Bəkr, Həmədan və ətraf vilayətləri isə Cahan Pəhləvanın İnanc xatundan olan oğlanları Qutluq İnanc Mahmud və Əmir Əmiran Ömər zəbt etdilər. İnanc xatunun özü Reydə qaldı. 1193-cü ildə qardaşlar birləşərək Təbrizi ələ keçirdilər və digər qardaşları Əbu Bəkrin üzərinə hücuma hazırlaşmağa başladılar. 1193-ci ilin axırlarında Təbriz yaxınlığında baş verən döyüşdə Əbu Bəkr qalib gəldi. Qutluq İnanc Zəncana, Ömər isə Şirvana qaçdı.
Şirvanşah I Axsitana sığınan Əmir Əmiran Ömərə I Axsitan tərəfindən hərbi qüvvə ilə yardım göstərildi. 1203-cü ildə Həmçinin Gürcü çariçası Tamardan da hərbi dəstək alan Ömər, birləşmiş qoşunlarla Şəmkir və Beylaqan döyüşlərində Əbu Bəkri ağır məğlubiyyətə uğratdı. Əmir Əmiran və gürcülərin hərbi qüvvələri Gəncəyə hücum etdilər. Gəncə əhalisi "kafirlərlə" gəldiyinə görə təslim olmayacaqlarını bildirdilər. Əmir Əmiran Ömər Gəncəni ilə ələ keçirdi. Gürcü qoşunları Gəncəni tərk etdikdən sonra isə əhali tərəfindən hücuma məruz qalan Əmir Əmiran öldürüldü.
İstinadlar
- Süleyman Əliyarlı.s.121.
- Azərbaycan tarixi.314-315.
- Əkbər N.Nəcəf.s.35.
- Azərbaycan tarixi.314
- Azərbaycan tarixi.316.
- Nuriyeva İradə.s.19-20.
- Əkbər N.Nəcəf.s.39.
- Süleyman Əliyarlı.s.125.
- İradə Nuriyeva.s.20.
Ədəbiyyat
- Əkbər N.Nəcəf. Səlcuqlu dövlətləri və atabəyləri tarixi (Oğuzların ortaya çıxmasından - XIV əsrə qədər). Bakı: Qanun, 2010
- Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. II cild (III-XIII əsrin I rübü). Bakı. "Elm". 2007. 608 səh. - 24 səh.
- Nuriyeva İradə Tofiq qızı. Azərbaycan dövlətləri intibah dövründə. Bakı: Mütərcim, 2015. – 32 səh.
- Süleyman Əliyarlı. Azərbaycan tarixi üzrə qaynaqlar. Bakı, "Çıraq", 2007. 400 səh.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Emir Emiran Omer Eldeniz sehzadesi Mehemmed Cahan Pehlevan ve Inanc xatunun oglu Emiran OmerAtabeyler sehzadesiSexsi melumatlarMilliyyeti TurkAtasi Mehemmed Cahan PehlevanAnasi Inanc XatunDini IslamHeyatiCahan Pehlevan olumunden evvel oz ovladlari arasinda hakimiyyeti bolusdurmusdu Azerbaycan ve Arranin idadesini oglu Ebu Bekre tapsirmis qardasi Qizil Arslani da onun atabeyi teyin etmisdi Rey Isfahan ve Ecem Iraqinin idaresi Qutluq Inanc ile Emir Emiran Omere Hemedani ise Ozbeye vermisdi Lakin atabeyin qefil olumu onun qoydugu qayda qanunu pozdu Varisi Qizil Arslan yalniz sultan III Togrulun deyil elece de qardasinin dul arvadi Inanc xatunun ve onun Iraq Selcuq emirleri arasindaki terefdarlarinin muqavimetleri ile uzlesmeli oldu Cahan Pehlevanin emrindeki memlukler ve emirler de taxt iddiacilari arasinda uce bolunmusduler Ordunun boyuk bir hissesi Qizil Arslanin terefinde idi Emirbar Mahmud Anasioglu Qezvin emiri Nureddin Qara Natanz hakimi Nureddin Qiran Huvan Rey emiri Siraceddin Qaymaz Qarac valisi Ebu Dulef Ferrazin hakimi ve Atabey Pehlevanin melikul umerasi Cemaleddin Uluq Barbey Ay Aba el Ferrazin Qizil Arslanin atabeyliyini destekleyirdiler Cemaleddin Ay Aba Seyfeddin Rus ve Cemaleddin Oz Aba Qutluq Inanc ile Emir Emiran Omerin Izzeddin Miyak el Atabeyi Qaragoz el Atabeyi Besir ve Sevinc Aba sultan III Togrulun terefini tuturdular Ogullari Qutluq Inancin ve Emir Emiran Omer hakimiyyete gelmesini isteyen Inanc xatunun naraziligina baxmayaraq emirlerin ekseriyyeti bele bir neticeye geldiler ki Cahan Pehlevanin varisi mehz Qizil Arslan olmalidir 1186 ci ilde Onlar sedaqetlerini Qizil Arslana bildirerek ondan Hemedana gelmeyi ve dovletin idaresini ohdesine goturmeyi xahis edirler Sultan III Togrul da Qizil Arslani ozunun atabeyi teyin etmeye mecbur oldu Bir qeder sonra narazi III Togrulla Qizil Arslan arasinda mubarize baslandi III Togrul 1190 ci ilin oktyabrinda Qizil Arslanin uzerine hucuma kecdi Qizil Arslan diger reqibi Inanc xatunun ogullari ile barisiq imzaladi onlari oz yaninda xidmete goturdu ve nehayet merhum qardasinin dul qalmis arvadi Inanc xatunla evlendi Belelikle yalniz bu tedbirlerden sonra 1191 ci ilde III Togrulla qarsilasan Qizil Arslan Sultani meglub ederek hebse atdi 1191 ci ilde Sultan Qizil Arslanin olumunden sonra taxt muharibeleri yeniden basladi Bu muharibelerde Cahan Pehlevanin ogullari Ebu Bekr Emir Emiran Omer ve Qutluq Inanc esas rol oynayirdilar Azerbaycan Ebu Bekr Hemedan ve etraf vilayetleri ise Cahan Pehlevanin Inanc xatundan olan oglanlari Qutluq Inanc Mahmud ve Emir Emiran Omer zebt etdiler Inanc xatunun ozu Reyde qaldi 1193 cu ilde qardaslar birleserek Tebrizi ele kecirdiler ve diger qardaslari Ebu Bekrin uzerine hucuma hazirlasmaga basladilar 1193 ci ilin axirlarinda Tebriz yaxinliginda bas veren doyusde Ebu Bekr qalib geldi Qutluq Inanc Zencana Omer ise Sirvana qacdi Sirvansah I Axsitana siginan Emir Emiran Omere I Axsitan terefinden herbi quvve ile yardim gosterildi 1203 cu ilde Hemcinin Gurcu caricasi Tamardan da herbi destek alan Omer birlesmis qosunlarla Semkir ve Beylaqan doyuslerinde Ebu Bekri agir meglubiyyete ugratdi Emir Emiran ve gurculerin herbi quvveleri Genceye hucum etdiler Gence ehalisi kafirlerle geldiyine gore teslim olmayacaqlarini bildirdiler Emir Emiran Omer Genceni ile ele kecirdi Gurcu qosunlari Genceni terk etdikden sonra ise ehali terefinden hucuma meruz qalan Emir Emiran olduruldu IstinadlarSuleyman Eliyarli s 121 Azerbaycan tarixi 314 315 Ekber N Necef s 35 Azerbaycan tarixi 314 Azerbaycan tarixi 316 Nuriyeva Irade s 19 20 Ekber N Necef s 39 Suleyman Eliyarli s 125 Irade Nuriyeva s 20 EdebiyyatEkber N Necef Selcuqlu dovletleri ve atabeyleri tarixi Oguzlarin ortaya cixmasindan XIV esre qeder Baki Qanun 2010 Azerbaycan tarixi Yeddi cildde II cild III XIII esrin I rubu Baki Elm 2007 608 seh 24 seh Nuriyeva Irade Tofiq qizi Azerbaycan dovletleri intibah dovrunde Baki Mutercim 2015 32 seh Suleyman Eliyarli Azerbaycan tarixi uzre qaynaqlar Baki Ciraq 2007 400 seh Hemcinin baxSirvansahlar dovleti