Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
"Leyli və Məcnun" — Əmir Xosrov Dəhləvinin "Xəmsə" toplusuna daxil olan üçüncü əsəridir.
| Leyli və Məcnun | |
|---|---|
| Müəllif | Əmir Xosrov Dəhləvi |
| Janr | məsnəvi |
| Orijinalın dili | fars dili |
| Orijinalın nəşr ili | 1298 |
| Əvvəlki | Şirin və Xosrov |
| Sonrakı | |
Məzmunu
Dəhləvinin “Leyli və Məcnun”unu Nizaminin eyni adlı əsərinin təsiri ilə yazsa da, onun məzmunu bir qədər fərqlidir. Burada Qeys həqiqi bir dəli kimi təqim edilir. Əsərin başlanğıcında Nizaminin istifadə etdiyi xalq ədəbiyyatından gələn stil də yoxdur. O, hadisəni
 | Bu sirrin qıfılını açan, Söz qapısını belə açır: Bəyənilmiş Qeys doğulduğu gün O qəbilənin üzü parladı, O gecəni işıqlandıran mübarək nurdan Amirilərin günü mübarək oldu. |  |
deyə başlayır. Qeysin gələcəkdə aşiq olacağını falçılar təyin edirlər. Məktəbdə Leyliyə aşiq olması, Leylinin anasının xəbərdar olub ona nəsihət verməsi, atasının Leylini ev dustağı etməsi təsvir edilir. Məcnun dağa-səhraya düşür, atası onu tapır. Anası elçi getsə də, Məcnunun atası qızı vermir. Bundan sonra hadisələr başqa cür inkişaf edir. Qəbilənin əmiri olan Nofəl Leylini zorla almaq istəyir. Lakin, qızın öz qəbiləsi tərəfindən öldürüləcəyini eşidən Məcnun yalvarıb müharibəni dayandırır.
Burada Leyli ərə verilmir. Ancaq Məcnun evlənir. Atası ondan razılıq alıb Nofəlin qızı Xədicəni ona nikah edir. Böyük toy olur, ancaq Məcnun gərdəkdən səhraya qaçır. Leyli ilə Məcnun bir-birlərini yuxuda görürlər. Leyli bağda oxunan Məcnun qəzəlini eşidir və anasına vəsiyyət edərək ölür. Məcnun da cənazə üstündə ölür.
Tədqiqi
H. Araslı qeyd edir ki, “Dəhləvinin “Leyli və Məcnun”unda qəhrəmanların xarakter və psixologiyası zəif ifadə edildiyi kimi, süjet də rabitəsiz və qeyri-təbii inkişaf edir. Əsər Nizami-Füzuli məharətindən son dərəcə uzaqdır. Burada verilən obrazlı misralarda Nizaminin təsiri açıq hiss olunur. Əsərin əsas qəhrəmanı olan Məcnun dəli bir şairdir. O, bəzən tərəddüd edir, evlənməyi qərara alsa da, toy gecəsi qaçır.”
İstinadlar
- Araslı, Həmid. Şərqdə Leyli və Məcnun əsərləri (“Nizami” (I kitab)). Bakı: Azərnəşr. 1940. 222.
Ədəbiyyat
- Məhərrəmov, Tahir. Əmir Xosrov Dəhləvinin Məcnun və Leyli poeması. Bakı: Elm. 1970. səh. 152.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Leyli ve Mecnun deqiqlesdirme Leyli ve Mecnun Emir Xosrov Dehlevinin Xemse toplusuna daxil olan ucuncu eseridir Leyli ve MecnunMuellif Emir Xosrov DehleviJanr mesneviOrijinalin dili fars diliOrijinalin nesr ili 1298Evvelki Sirin ve XosrovSonrakiMezmunuLeyli ve Mecnunun mektebde bir birine asiq olmasi 1597 1598 Uolters Senet Muzeyi Dehlevinin Leyli ve Mecnun unu Nizaminin eyni adli eserinin tesiri ile yazsa da onun mezmunu bir qeder ferqlidir Burada Qeys heqiqi bir deli kimi teqim edilir Eserin baslangicinda Nizaminin istifade etdiyi xalq edebiyyatindan gelen stil de yoxdur O hadiseni Bu sirrin qifilini acan Soz qapisini bele acir Beyenilmis Qeys doguldugu gun O qebilenin uzu parladi O geceni isiqlandiran mubarek nurdan Amirilerin gunu mubarek oldu deye baslayir Qeysin gelecekde asiq olacagini falcilar teyin edirler Mektebde Leyliye asiq olmasi Leylinin anasinin xeberdar olub ona nesihet vermesi atasinin Leylini ev dustagi etmesi tesvir edilir Mecnun daga sehraya dusur atasi onu tapir Anasi elci getse de Mecnunun atasi qizi vermir Bundan sonra hadiseler basqa cur inkisaf edir Qebilenin emiri olan Nofel Leylini zorla almaq isteyir Lakin qizin oz qebilesi terefinden olduruleceyini esiden Mecnun yalvarib muharibeni dayandirir Burada Leyli ere verilmir Ancaq Mecnun evlenir Atasi ondan raziliq alib Nofelin qizi Xediceni ona nikah edir Boyuk toy olur ancaq Mecnun gerdekden sehraya qacir Leyli ile Mecnun bir birlerini yuxuda gorurler Leyli bagda oxunan Mecnun qezelini esidir ve anasina vesiyyet ederek olur Mecnun da cenaze ustunde olur TedqiqiH Arasli qeyd edir ki Dehlevinin Leyli ve Mecnun unda qehremanlarin xarakter ve psixologiyasi zeif ifade edildiyi kimi sujet de rabitesiz ve qeyri tebii inkisaf edir Eser Nizami Fuzuli meharetinden son derece uzaqdir Burada verilen obrazli misralarda Nizaminin tesiri aciq hiss olunur Eserin esas qehremani olan Mecnun deli bir sairdir O bezen tereddud edir evlenmeyi qerara alsa da toy gecesi qacir IstinadlarArasli Hemid Serqde Leyli ve Mecnun eserleri Nizami I kitab Baki Azernesr 1940 222 EdebiyyatMeherremov Tahir Emir Xosrov Dehlevinin Mecnun ve Leyli poemasi Baki Elm 1970 seh 152 Hemcinin baxLeyli ve Mecnun