Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Baksan rayonu (kab.-çərk. Бахъсэн район / Бахъсэн куей, qaraç.-balk. Бахсан район) - Rusiya Federasiyası, Kabarda-Balkariyanın tərkibində inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Baksan şəhəridir (rayonun ərazisinə daxil deyil).
| Baksan rayonu | |
|---|---|
| Бахъсэн район / Бахъсэн куей | |
 | |
|
| |
| Ölkə | |
| İnzibati mərkəz | Baksan |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Yaradılıb | 1921 |
| Sahəsi |
|
| Hündürlük | 476 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Telefon kodu | 86634 |
| Rəsmi sayt | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Coğrafiyası
Baksan rayonu Kabarda-Balkariya Respublikasının şimal hissəsində yerləşir. Aşağıdakı ərazilərlə həmsərhəddir: şimalda Stavropol diyarı, şərqdə Proxladnenski, cənub-şərqdə Urvan rayonu, cənubda Çeqem rayonu, cənub-qərbdə Elbrus rayonu, qərbdə Zolski rayonu. Rayonun mərkəzi hissəsinə onun inzibati vahidliyinə daxil olmayan Baskan şəhər dairəsi yerləşir.
Baksan şəhər dairəsinin inzibati ərazi quruluşunun təşkili ilə əlaqədar olaraq, Baksanyonok və Kişpək kənd yaşayış məntəqələri Baksan rayonunun ərazisinin qalan hissəsindən ayrılmışdır.
Zonallıq üzrə rayonlaşdırmaya görə, rayon ərazisi cənubdan şimal-şərqə qədər 3 zonaya bölünür: dağ, dağətəyi və ovalıq. Baksan rayonunun ümumi sahəsi 829.58 km²-dir. Bunlardan 750,35 km² kənd yaşayış məntəqələri tərəfindən idarə olunur.
Rayonun ən böyük çayları Baksan və Malka. Digər əhəmiyyətli çaylar Kurkujin, Xatakum, Baksanyonok, Qeduko, Psarışa və başqalarıdır. Baksan çayından Malkaya su ötürən Baksano-Malkinski kanalı mühüm rola malikdir. Bundan əlavə rayon ərazisi zəngin bulaqlara sahibdir. Ən məşhuru Qeduko istidır bulaqlarıdır. Zəngin yeraltı minerallara sahibdir: əhəng, tüf, vulkanik kül, gil. Adı çəkilən minerrallar yüksək keyfiyyətli kərpic istehsalına imkan verir.
Tarixi
Kabarda Muxtar Vilayətinin yaradılması haqqında Ümumrusiya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin qərarı ilə 1 sentyabr 1921-ci ildə Baksan rayonu təşkil edilir. 1924- cü ildə rayona daxil olan bəzi yaşayış məntəqələri yeni yaranmış Naqornı və Primalka rayonlarına verilir.
30 sentyabr 1931- ci ildə Ümumrusiya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin qərarı ilə Baksan dairəsi əsasında Baksan rayonu yəşkil olundu. 2005-ci ildə rayonda kənd sovetlikləri ləğv edildi və kənd yaşayış məntəqələri statusu ilə 13 bələdiyyə quruldu.
Əhali
2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasının məlumatlarına görə rayonun milli tərkibi haqqında aşağıdakı məlumatlar verilmişdir:
| Xalq | Say, nəf. | Ümumi əhaliyə olan nisbəti, % |
|---|---|---|
| kabardinlər | 58 331 | 95,67 % |
| ruslar | 1 379 | 2,26 % |
| balkarlar | 913 | 1,50 % |
| digərləri | 287 | 0,47 % |
| milliyyətini bildirməyənlər | 60 | 0,10 % |
| ümumi | 60 970 | 100,0 % |
- Cins tərkibi
2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasına olan məlumat:
| Yaş | Kişilər, nəf. | Qadınlar, yaş. | Ümumi say. | ümumi əhaliyə olan nisbət, % |
|---|---|---|---|---|
| 0 — 14 yaş | 6 835 | 6 832 | 13 667 | 22,42 % |
| 15 — 59 yaş | 19 706 | 20 400 | 40 106 | 65,78 % |
| 60 yaşdan yuxarı | 2 706 | 4 491 | 7 197 | 11,80 % |
| ümumi | 29 247 | 31 723 | 60 970 | 100,0 % |
Kişilər — 29 247 nəf. (48,0 %). Qadınlar — 31 723 nəf. (52,0 %).
Əhalinin orta yaşı — 33,0 yaş. Kişilərin orta yaşı — 31,8 yaş. Qadınların orta yaşı — 34,0 yaş.
Mənbə
- Официальный сайт Баксанского муниципального района
- Баксанский район на портале Правительства Кабардино-Балкарии 2019-07-30 at the Wayback Machine
İstinadlar
- http://ba.adm-kbr.ru/index.php/dokumenty/16-dokumenty/269-2.
- GEOnet Names Server. 2018.
- "Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2023 года (с учётом итогов Всероссийской переписи населения 2020 г.)" (rus). 2023-08-18. İstifadə tarixi: 2023-08-23..
- Официальный сайт Баксанского муниципального района Кабардино-Балкарской Республики. Нормативно-правовые акты местной администрации 2015-06-14 at the Wayback Machine См. официальные наименования муниципального образования на языках народов КБР в официальных документах местной администрации
- "Том4. Таблица 4. Национальный состав РСОА по муниципальным образованиям по переписи 2010 года". 2013-08-19 tarixində arxivləşdirilib.
- "Том 1. Таблица 2.2 Население КБР по возрастным группам и полу". 2018-10-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-05-09.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Baksan Baksan rayonu kab cerk Bahsen rajon Bahsen kuej qarac balk Bahsan rajon Rusiya Federasiyasi Kabarda Balkariyanin terkibinde inzibati erazi vahidi Inzibati merkezi Baksan seheridir rayonun erazisine daxil deyil Baksan rayonuBahsen rajon Bahsen kuej43 41 sm e 43 32 s u Olke RusiyaInzibati merkez BaksanTarixi ve cografiyasiYaradilib 1921Sahesi 829 58 km Hundurluk 476 mSaat qursagi UTC 03 00EhalisiEhalisi 65 119 nef 2023 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 86634Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyasiBaksan rayonu Kabarda Balkariya Respublikasinin simal hissesinde yerlesir Asagidaki erazilerle hemserheddir simalda Stavropol diyari serqde Proxladnenski cenub serqde Urvan rayonu cenubda Ceqem rayonu cenub qerbde Elbrus rayonu qerbde Zolski rayonu Rayonun merkezi hissesine onun inzibati vahidliyine daxil olmayan Baskan seher dairesi yerlesir Baksan seher dairesinin inzibati erazi qurulusunun teskili ile elaqedar olaraq Baksanyonok ve Kispek kend yasayis menteqeleri Baksan rayonunun erazisinin qalan hissesinden ayrilmisdir Zonalliq uzre rayonlasdirmaya gore rayon erazisi cenubdan simal serqe qeder 3 zonaya bolunur dag dageteyi ve ovaliq Baksan rayonunun umumi sahesi 829 58 km dir Bunlardan 750 35 km kend yasayis menteqeleri terefinden idare olunur Rayonun en boyuk caylari Baksan ve Malka Diger ehemiyyetli caylar Kurkujin Xatakum Baksanyonok Qeduko Psarisa ve basqalaridir Baksan cayindan Malkaya su oturen Baksano Malkinski kanali muhum rola malikdir Bundan elave rayon erazisi zengin bulaqlara sahibdir En meshuru Qeduko istidir bulaqlaridir Zengin yeralti minerallara sahibdir eheng tuf vulkanik kul gil Adi cekilen minerrallar yuksek keyfiyyetli kerpic istehsalina imkan verir TarixiKabarda Muxtar Vilayetinin yaradilmasi haqqinda Umumrusiya Merkezi Icraiyye Komitesinin qerari ile 1 sentyabr 1921 ci ilde Baksan rayonu teskil edilir 1924 cu ilde rayona daxil olan bezi yasayis menteqeleri yeni yaranmis Naqorni ve Primalka rayonlarina verilir 30 sentyabr 1931 ci ilde Umumrusiya Merkezi Icraiyye Komitesinin qerari ile Baksan dairesi esasinda Baksan rayonu yeskil olundu 2005 ci ilde rayonda kend sovetlikleri legv edildi ve kend yasayis menteqeleri statusu ile 13 belediyye quruldu Ehali2010 cu il Umumrusiya siyahiya alinmasinin melumatlarina gore rayonun milli terkibi haqqinda asagidaki melumatlar verilmisdir Xalq Say nef Umumi ehaliye olan nisbeti kabardinler 58 331 95 67 ruslar 1 379 2 26 balkarlar 913 1 50 digerleri 287 0 47 milliyyetini bildirmeyenler 60 0 10 umumi 60 970 100 0 Cins terkibi 2010 cu il Umumrusiya siyahiya alinmasina olan melumat Yas Kisiler nef Qadinlar yas Umumi say umumi ehaliye olan nisbet 0 14 yas 6 835 6 832 13 667 22 42 15 59 yas 19 706 20 400 40 106 65 78 60 yasdan yuxari 2 706 4 491 7 197 11 80 umumi 29 247 31 723 60 970 100 0 Kisiler 29 247 nef 48 0 Qadinlar 31 723 nef 52 0 Ehalinin orta yasi 33 0 yas Kisilerin orta yasi 31 8 yas Qadinlarin orta yasi 34 0 yas MenbeOficialnyj sajt Baksanskogo municipalnogo rajona Baksanskij rajon na portale Pravitelstva Kabardino Balkarii 2019 07 30 at the Wayback MachineIstinadlarhttp ba adm kbr ru index php dokumenty 16 dokumenty 269 2 GEOnet Names Server 2018 Chislennost postoyannogo naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2023 goda s uchyotom itogov Vserossijskoj perepisi naseleniya 2020 g rus 2023 08 18 Istifade tarixi 2023 08 23 Oficialnyj sajt Baksanskogo municipalnogo rajona Kabardino Balkarskoj Respubliki Normativno pravovye akty mestnoj administracii 2015 06 14 at the Wayback Machine Sm oficialnye naimenovaniya municipalnogo obrazovaniya na yazykah narodov KBR v oficialnyh dokumentah mestnoj administracii Tom4 Tablica 4 Nacionalnyj sostav RSOA po municipalnym obrazovaniyam po perepisi 2010 goda 2013 08 19 tarixinde arxivlesdirilib Tom 1 Tablica 2 2 Naselenie KBR po vozrastnym gruppam i polu 2018 10 01 tarixinde Istifade tarixi 2019 05 09