Zolski rayonu (kab.-çərk. Дзэлыкъуэ куей, qaraç.-balk. Зольск район)) - Rusiya Federasiyası, Kabarda-Balkariyanın tərkibində inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Zalukokoaje qəsəbəsidir.
Zolski rayonu | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
| |||||
Ölkə | |||||
İnzibati mərkəz | Zalukokoaje | ||||
Tarixi və coğrafiyası | |||||
Yaradılıb | 1937 | ||||
Sahəsi |
| ||||
Hündürlük | 5.642 m | ||||
Saat qurşağı |
| ||||
Əhalisi | |||||
Əhalisi |
| ||||
Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
Telefon kodu | 86637 | ||||
Rəsmi sayt | |||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Coğrafiya
Zolski rayonu Kabarda-Balkariya Respublikasının qərb hissəsində yerləşir. Aşağıdakı ərazilərlə həmsərhəddir: qərbdə Baksan rayonu, cənub-şərqdə Elbrus rayonu, həmçinin qərbdə Qaraçay-Çərkəz Respublikası və şimalda Stavropol diyarı. Rayonun sahəsi 2124,50 km²-dir.
Rayonu ərazisini relyef xüsusiyyətlərinə görə iki hissəyə bölünür: dağətəyi və dağlıq. Rayonun əsas hissəsi respublikanın dağətəyi zonasında, cənub hissəsi isə dağlıq zonada yerləşir. Rayonda yüksəklik göstəriciləri cənubda 5642 metr, şimalda 550 metr arasında dəyişir.
Rayonun hidroqrafik şəbəkəsi iki böyük çayın - Malka və Zolka hövzələrinə aiddir. Təbii su tutarlarından ən böyüyü və Şadxureydir.
Tarix
Kabarda-Balkariya Regional İcraiyyə Komitəsinin Rəyasət Heyətinin 23 fevral 1924-cü il tarixli qərarı ilə Naqornı dairəsi təşkil edilir. Ümumrusiya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin 30 sentyabr 1931-ci il tarixli qərarı ilə Naqornı dairəsi rayonu Naqornı rayonuna çevrildi. 1932-ci ilə qədər rayonun inzibati mərkəzi onun tərkibində olmayan Pyatiqorsk şəhəri idi.
Ümumrusiya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsi Rəyasət Heyətinin 29 dekabr 1937-ci il tarixli qərarı ilə Naqornı rayonu bölünür və Zalukokoaje, Zolski, Malkinski, Brunental, Svetlovodsk, Psinadaxski, Batexski, Kamlyuki, Şardakovski və Zalukodesk kəndlərinin daxil olduğu Malkinski rayonu təşkil edilir.
Kabardin Muxtar Sovet Sosialist Respublikası Ali Şurası Rəyasət Heyətinin 23 dekabr 1938-ci il tarixli qərarı ilə (2 mart 1939-cu ildə təsdiqlənmişdir) Malkinski rayonunun adı Zolski (mərkəzi Zolskoye kəndində) olaraq dəyişdirilmişdir.
Kabardin Muxtar Sovet Sosialist Respublikası Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin 18 sentyabr 1956-cı il tarixli və RSFSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 2 noyabr 1956-cı il tarixli qərarları ilə Naqornı rayonu ləğv edildi və ərazisi Zolski rayonuna verildi.
Kabarda-Balkariya MSSR Ali Şurası Rəyasət Heyətinin 20 dekabr 1962-ci il tarixli qərarı ilə Zolski rayonu eyni sərhədlər daxilində Zolski kənd rayonuna çevrildi. Kabarda-Balkariya MSSR Ali Şurası Rəyasət Heyətinin 12 yanvar 1965-ci il tarixli fərmanı ilə isə ona yenisən rayon statusu qaytarılmışdır.
2005-ci ildə rayonda yerli idarələr ləğv edildi. Nəticədə isə şəhər və kənd yaşayış məntəqələri statusuna malik 16 bələdiyyə quruldu.
Əhali
- Urbanizasiya
Şəhər şəraitində (Zalukokoaje q.) rayon əhalisinin 20.24 % yaşayır.
- Milli tərkib
2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasının məlumatlarına görə rayonun milli tərkibi haqqında aşağıdakı məlumatlar verilmişdir:
Xalq | Say, nəf. | Ümumi əhaliyə olan nisbəti, % |
---|---|---|
kabardinlər | 44 588 | 91,11 % |
balkarlar | 2 934 | 6,00 % |
ruslar | 939 | 1,92 % |
digərləri | 462 | 0,94 % |
milliyyətini bildirməyənlər | 16 | 0,03 % |
ümumi | 48 939 | 100,0 % |
- Cins tərkibi
2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasına olan məlumat:
Yaş | Kişilər, nəf. | Qadınlar, yaş. | Ümumi say. | ümumi əhaliyə olan nisbət, % |
---|---|---|---|---|
0 — 14 yaş | 5 449 | 5 283 | 10 732 | 21,93 % |
15 — 59 yaş | 15 832 | 16 610 | 32 442 | 66,29 % |
от 60 yaş | 2 155 | 3 610 | 5 765 | 11,78 % |
Ümumi | 23 436 | 25 503 | 48 939 | 100,0 % |
Kişilər — 23 436 nəf. (47,9 %). qadınlar — 25 503 nəf. (52,1 %).
Əhalinin orta yaşı — 33,0 yaş. Kişilərin orta yaşı — 31,6 yaş. Qadınların orta yaşı — 34,2 yaş.
İstinadlar
- GEOnet Names Server. 2018.
- OKTMO (rus.).
- "Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2023 года (с учётом итогов Всероссийской переписи населения 2020 г.)" (rus). 2023-08-18. İstifadə tarixi: 2023-08-23..
- Официальный сайт Зольского муниципального района Кабардино-Балкарской Республики. Нормативно-правовые акты местной администрации 2017-06-25 at the Wayback Machine См. официальные наименования муниципального образования на языках народов КБР в официальных документах местной администрации
- "История образования Зольского района &124; Зольский район". www.zolka.ru. 2022-01-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-06-04.
- "Об образовании новых районов в Кабардино-Балкарской АССР". 2016-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-18.
- Административно-территориальные преобразования в Кабардино-Балкарии. История и современность. — Нальчик : Эль-Фа, 2000. — 730 с.
- "Том4. Таблица 4. Национальный состав РСОА по муниципальным образованиям по переписи 2010 года". 2013-08-19 tarixində arxivləşdirilib.
- "Том 1. Таблица 2.2 Население КБР по возрастным группам и полу". 2018-10-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-05-09.
- "Численность населения КБР по итогам Всероссийской переписи населения 2010 года". 2016-06-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-08-17.
Mənbə
- Официальный сайт администрации Зольского района
- Зольский район на портале Правительства Кабардино-Балкарии 2019-07-14 at the Wayback Machine
- Сайт о Зольском районе и городе Залукокоаже
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Zolski rayonu kab cerk Dzelykue kuej qarac balk Zolsk rajon Rusiya Federasiyasi Kabarda Balkariyanin terkibinde inzibati erazi vahidi Inzibati merkezi Zalukokoaje qesebesidir Zolski rayonuBayraq Gerb43 53 sm e 43 16 s u Olke RusiyaInzibati merkez ZalukokoajeTarixi ve cografiyasiYaradilib 1937Sahesi 2 124 km Hundurluk 5 642 mSaat qursagi Moskva vaxti d UTC 03 00EhalisiEhalisi 50 715 nef 2023 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 86637Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyaZolski rayonu Kabarda Balkariya Respublikasinin qerb hissesinde yerlesir Asagidaki erazilerle hemserheddir qerbde Baksan rayonu cenub serqde Elbrus rayonu hemcinin qerbde Qaracay Cerkez Respublikasi ve simalda Stavropol diyari Rayonun sahesi 2124 50 km dir Rayonu erazisini relyef xususiyyetlerine gore iki hisseye bolunur dageteyi ve dagliq Rayonun esas hissesi respublikanin dageteyi zonasinda cenub hissesi ise dagliq zonada yerlesir Rayonda yukseklik gostericileri cenubda 5642 metr simalda 550 metr arasinda deyisir Rayonun hidroqrafik sebekesi iki boyuk cayin Malka ve Zolka hovzelerine aiddir Tebii su tutarlarindan en boyuyu ve Sadxureydir TarixKabarda Balkariya Regional Icraiyye Komitesinin Reyaset Heyetinin 23 fevral 1924 cu il tarixli qerari ile Naqorni dairesi teskil edilir Umumrusiya Merkezi Icraiyye Komitesinin 30 sentyabr 1931 ci il tarixli qerari ile Naqorni dairesi rayonu Naqorni rayonuna cevrildi 1932 ci ile qeder rayonun inzibati merkezi onun terkibinde olmayan Pyatiqorsk seheri idi Umumrusiya Merkezi Icraiyye Komitesi Reyaset Heyetinin 29 dekabr 1937 ci il tarixli qerari ile Naqorni rayonu bolunur ve Zalukokoaje Zolski Malkinski Brunental Svetlovodsk Psinadaxski Batexski Kamlyuki Sardakovski ve Zalukodesk kendlerinin daxil oldugu Malkinski rayonu teskil edilir Kabardin Muxtar Sovet Sosialist Respublikasi Ali Surasi Reyaset Heyetinin 23 dekabr 1938 ci il tarixli qerari ile 2 mart 1939 cu ilde tesdiqlenmisdir Malkinski rayonunun adi Zolski merkezi Zolskoye kendinde olaraq deyisdirilmisdir Kabardin Muxtar Sovet Sosialist Respublikasi Ali Sovetinin Reyaset Heyetinin 18 sentyabr 1956 ci il tarixli ve RSFSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin 2 noyabr 1956 ci il tarixli qerarlari ile Naqorni rayonu legv edildi ve erazisi Zolski rayonuna verildi Kabarda Balkariya MSSR Ali Surasi Reyaset Heyetinin 20 dekabr 1962 ci il tarixli qerari ile Zolski rayonu eyni serhedler daxilinde Zolski kend rayonuna cevrildi Kabarda Balkariya MSSR Ali Surasi Reyaset Heyetinin 12 yanvar 1965 ci il tarixli fermani ile ise ona yenisen rayon statusu qaytarilmisdir 2005 ci ilde rayonda yerli idareler legv edildi Neticede ise seher ve kend yasayis menteqeleri statusuna malik 16 belediyye quruldu EhaliUrbanizasiya Seher seraitinde Zalukokoaje q rayon ehalisinin 20 24 yasayir Milli terkib 2010 cu il Umumrusiya siyahiya alinmasinin melumatlarina gore rayonun milli terkibi haqqinda asagidaki melumatlar verilmisdir Xalq Say nef Umumi ehaliye olan nisbeti kabardinler 44 588 91 11 balkarlar 2 934 6 00 ruslar 939 1 92 digerleri 462 0 94 milliyyetini bildirmeyenler 16 0 03 umumi 48 939 100 0 Cins terkibi 2010 cu il Umumrusiya siyahiya alinmasina olan melumat Yas Kisiler nef Qadinlar yas Umumi say umumi ehaliye olan nisbet 0 14 yas 5 449 5 283 10 732 21 93 15 59 yas 15 832 16 610 32 442 66 29 ot 60 yas 2 155 3 610 5 765 11 78 Umumi 23 436 25 503 48 939 100 0 Kisiler 23 436 nef 47 9 qadinlar 25 503 nef 52 1 Ehalinin orta yasi 33 0 yas Kisilerin orta yasi 31 6 yas Qadinlarin orta yasi 34 2 yas IstinadlarGEOnet Names Server 2018 OKTMO rus Chislennost postoyannogo naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2023 goda s uchyotom itogov Vserossijskoj perepisi naseleniya 2020 g rus 2023 08 18 Istifade tarixi 2023 08 23 Oficialnyj sajt Zolskogo municipalnogo rajona Kabardino Balkarskoj Respubliki Normativno pravovye akty mestnoj administracii 2017 06 25 at the Wayback Machine Sm oficialnye naimenovaniya municipalnogo obrazovaniya na yazykah narodov KBR v oficialnyh dokumentah mestnoj administracii Istoriya obrazovaniya Zolskogo rajona amp 124 Zolskij rajon www zolka ru 2022 01 02 tarixinde Istifade tarixi 2016 06 04 Ob obrazovanii novyh rajonov v Kabardino Balkarskoj ASSR 2016 03 04 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 18 Administrativno territorialnye preobrazovaniya v Kabardino Balkarii Istoriya i sovremennost Nalchik El Fa 2000 730 s Tom4 Tablica 4 Nacionalnyj sostav RSOA po municipalnym obrazovaniyam po perepisi 2010 goda 2013 08 19 tarixinde arxivlesdirilib Tom 1 Tablica 2 2 Naselenie KBR po vozrastnym gruppam i polu 2018 10 01 tarixinde Istifade tarixi 2019 05 09 Chislennost naseleniya KBR po itogam Vserossijskoj perepisi naseleniya 2010 goda 2016 06 24 tarixinde Istifade tarixi 2016 08 17 MenbeOficialnyj sajt administracii Zolskogo rajona Zolskij rajon na portale Pravitelstva Kabardino Balkarii 2019 07 14 at the Wayback Machine Sajt o Zolskom rajone i gorode Zalukokoazhe