Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şadxurey gölü (kab.-çərk. Шэдхъурей) — Kabarda-Balkariyanın Zolski rayonunda yerləşən karst mənşəlli göl.
| Şadxurey gölü | |
|---|---|
| kab.-çərk. Шэдхъурей | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Mütləq hündürlüyü | 1012 m |
| Eni | 0,12 km |
| Uzunluğu | 0,35 km |
| Sahəsi | 0,54 km² |
| Yerləşməsi | |
| Ölkələr |
|
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Etimologiya
Şadruxey (kab.-çərk. Шэдхъурей) tərcümədə "dairəvi duran su". Toponim kabarda-çərkəz dilində işlənən şed (duran su, axmaz) və xurey (dairəvi).
Orijinal adın ruscaya çətin trnskripsiya olunması səbəbindən hazlrda ədəbiyyatda və xəritələrdə gölün adı bu formalarda yazılır — Şanxore, Şantxurey, Şatxurey, Şedxurey və Çan xurey.
Tərkibi
Şadxurey gölü iki hissədən ibarətdir:
- Birinci Şadxurey (Həmcinin böyük və ya Yuxarı Şadxurey)
- İkinci Şadxurey (həmcinin Kiçik və ya Aşağı Şadxurey)
Əvvəllər göllərin sayı üç olmuşdur. XX əsrin əvvəllərində bilinməyən yeraltı proseslərdən göl yoxa çıxmağa başlamışdıe. Onun yerində isə böyük bir dərə qalmışdır. Hazırda Quru Şadxureyin yaxınlığında zibillik meydana gəlmişdir.
Coğrafi yerləşməsi
Göl Zolski rayonunun şərq hissəsində, Kamennomostkoe kəndindən 5 km cənub-şərqdə yerləşir.
Göl hündürlüyü 1012 m olan Kalej dağ massivinin ətəyində yerləşir.
Formalaşması
Göl kart mənşəllidir. Əhənd suxurlarının aşınması nəticəsində formalaşmışdır.
Yerli əfsanəyə görə əvvəllər bu göllərin yerində üç qardaşa aid heyvan yataqları olmuşdur. Bir dəfə torpaq bu qardaşları və heyvanlarını udur. Nəticədə onların batdığı yerdə "zalım" göllər meydana gəlir. Yerli əhali uzun illər bu göllərdən uzaq gəzmişlər.
Quruluşu və xüsusiyyətləri
Göllər zəif öyrənilmişdir. Sualtı axınlar, güclü sualtı cərəyanlar və inkişaf etmiş sualtı kanallar şəbəkəsi göllərin daha detallı araşdırılmasına mane olur. Müasir araşdırmalara görə, göllərin hər birinin dərinliyi 200 metrdən çoxdur.
Böyük Şadxureyin sahəsi 0,54 km², uzunluğu 270 m və eni 170 m-dir. Kiçik Şadxureyin sahəsi 0.35 km², uzunluğu 165 m və eni 110 m-dir.
Göllərə nə çaylar, nə də bulaqlar axmır lakin suyun səviyyəsi il boyu sabitdir. Yaz aylarında su səthinin istiliyi 20 °C-ə çatır, qışda isə ümumiyyətlə donur.
1970-ci illərdə tarlaları suvarmaq üçün Böyük Şadxureyə bir kanal qazıldı. Növbəti gecə göldəki suyun səviyyəsi bir neçə metrə düşdü. Nəticədə yerli sakinlərin istəyi ilə kanal yenidən dolduruldu.
Bitki örtüyü və heyvanlar aləmi
Göllər alp çəmənlikləri ilə əhatə olunmuşdur. Hər iki gölün nisbətən alçaq olan qərb hissəsi meşə və qoz bağları ilə örtülüdür. Nisbətən hündür şərq hissəsi isə alp çəmənlikləri ilə örtülüdür.
Göldə bir neçə növ yosun yayılmışdır. Burada çoxlu sayda balıq növü yaşayır. Əsasəndə qalınalın və ağ amur kimi növlər yayılmışdır.
Turizm
Göl Kabarda-Balkariyanın ən məşhur turistik yerlərindən biridir.
Maraqlı fakt
1972-ci ildə "Sannikov Torpağı" filminin bəzi epizodları çəkilmişdir. Əsasəndə Kiçik Şadxureydə ağ maralın qurban verilmə səhnəsi çəkilmişdir. Burada burulğanın maralı udması göstərilir. Böyük Şadxureyin fonunda isə şamanın rəqsi verilir.
Qalereya
Mənbə
- Озёра Шантхурей
- Карстовое озеро Шадхурей
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sadxurey golu kab cerk Shedhurej Kabarda Balkariyanin Zolski rayonunda yerlesen karst menselli gol Sadxurey golukab cerk ShedhurejUmumi melumatlarMutleq hundurluyu 1012 mEni 0 12 kmUzunlugu 0 35 kmSahesi 0 54 km Yerlesmesi43 42 22 sm e 43 04 36 s u Olkeler RusiyaKabarda BalkariyaSadxurey golu Vikianbarda elaqeli mediafayllarEtimologiyaKicik Sadruxey Sadruxey kab cerk Shedhurej tercumede dairevi duran su Toponim kabarda cerkez dilinde islenen sed duran su axmaz ve xurey dairevi Orijinal adin ruscaya cetin trnskripsiya olunmasi sebebinden hazlrda edebiyyatda ve xeritelerde golun adi bu formalarda yazilir Sanxore Santxurey Satxurey Sedxurey ve Can xurey TerkibiSadxurey golu iki hisseden ibaretdir Birinci Sadxurey Hemcinin boyuk ve ya Yuxari Sadxurey Ikinci Sadxurey hemcinin Kicik ve ya Asagi Sadxurey Evveller gollerin sayi uc olmusdur XX esrin evvellerinde bilinmeyen yeralti proseslerden gol yoxa cixmaga baslamisdie Onun yerinde ise boyuk bir dere qalmisdir Hazirda Quru Sadxureyin yaxinliginda zibillik meydana gelmisdir Cografi yerlesmesiGol Zolski rayonunun serq hissesinde Kamennomostkoe kendinden 5 km cenub serqde yerlesir Gol hundurluyu 1012 m olan Kalej dag massivinin eteyinde yerlesir FormalasmasiGol kart mensellidir Ehend suxurlarinin asinmasi neticesinde formalasmisdir Yerli efsaneye gore evveller bu gollerin yerinde uc qardasa aid heyvan yataqlari olmusdur Bir defe torpaq bu qardaslari ve heyvanlarini udur Neticede onlarin batdigi yerde zalim goller meydana gelir Yerli ehali uzun iller bu gollerden uzaq gezmisler Qurulusu ve xususiyyetleriGoller zeif oyrenilmisdir Sualti axinlar guclu sualti cereyanlar ve inkisaf etmis sualti kanallar sebekesi gollerin daha detalli arasdirilmasina mane olur Muasir arasdirmalara gore gollerin her birinin derinliyi 200 metrden coxdur Boyuk Sadxureyin sahesi 0 54 km uzunlugu 270 m ve eni 170 m dir Kicik Sadxureyin sahesi 0 35 km uzunlugu 165 m ve eni 110 m dir Gollere ne caylar ne de bulaqlar axmir lakin suyun seviyyesi il boyu sabitdir Yaz aylarinda su sethinin istiliyi 20 C e catir qisda ise umumiyyetle donur 1970 ci illerde tarlalari suvarmaq ucun Boyuk Sadxureye bir kanal qazildi Novbeti gece goldeki suyun seviyyesi bir nece metre dusdu Neticede yerli sakinlerin isteyi ile kanal yeniden dolduruldu Bitki ortuyu ve heyvanlar alemiGoller alp cemenlikleri ile ehate olunmusdur Her iki golun nisbeten alcaq olan qerb hissesi mese ve qoz baglari ile ortuludur Nisbeten hundur serq hissesi ise alp cemenlikleri ile ortuludur Golde bir nece nov yosun yayilmisdir Burada coxlu sayda baliq novu yasayir Esasende qalinalin ve ag amur kimi novler yayilmisdir TurizmGol Kabarda Balkariyanin en meshur turistik yerlerinden biridir Maraqli fakt1972 ci ilde Sannikov Torpagi filminin bezi epizodlari cekilmisdir Esasende Kicik Sadxureyde ag maralin qurban verilme sehnesi cekilmisdir Burada burulganin marali udmasi gosterilir Boyuk Sadxureyin fonunda ise samanin reqsi verilir QalereyaMenbeOzyora Shanthurej Karstovoe ozero Shadhurej