Leo fon Kaprivi, tam adı Georq Leo qraf fon Kaprivi de Kaprera de Montekukkoli (alm. Georg Leo Graf von Caprivi de Caprera de Montecuccoli), (24 fevral 1831, , Berlin yaxınlığı, — 6 fevral 1899 , Brandenburq) — alman hərbi və siyasi xadimi, alman ordusunun general-mayoru, Otto fon Bismarkdan sonra Almaniya İmperiyasının (ikinci reyx)in kansleri (20 mart 1890-cı ildən 28 oktyabr 1894-cü ilədək).
Leo fon Kaprivi | |
---|---|
alm. Leo von Caprivi[…] | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum adı | Georg Leo von Caprivi de Caprera de Montecuccoli |
Doğum tarixi | 24 fevral 1831[…] |
Vəfat tarixi | 6 fevral 1899[…](67 yaşında) |
Vəfat səbəbi | ürək tutması |
Fəaliyyəti | siyasətçi, hərbi qulluqçu |
Dini | protestantlıq |
Hərbi xidmət | |
Qoşun növü | Almaniya İmperiyası ordusu |
Döyüşlər | |
Rütbəsi | Leytenant, ober-leytenant[d], kapitan, polkovnik-leytenant, polkovnik, general-mayor, general-leytenant[…] |
Elmi fəaliyyəti | |
Elm sahəsi | siyasət |
| |
Təltifləri | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Kaprivi daxili siyasətdə güclənən və Bismarkın sıxışdırdığı sosial-demokratlarla anlaşma siyasəti, xarici siyasətdə Rusiya ilə müttəfiqlik münasibətlərinin pozulması və Böyük Britaniya ilə münasibətılərin yaxşılaşdırılması siasəti yeridirdi. 1890-cı ilin iyulunda Kprivi Böyük Britaniya ilə müqavilə bağlayaraq ondan Almaniyadan şimalda yerləşən adasını aldı, əvəzində isə Zənzibar sultanına sərbəstlik verdi. O həmçinin Afrikada Almaniya müstəmləkələri üçün əlverişli torpaq zolağı əldə etdi.
Reyxkanslerliyi
Leo fon Kaprivi reyxkanslerlik vəzifəsinin icrasına 1890-cı ilin mart ayının 20-dən başlamışdır. Amma hələ fevral ayında Otto fon Bismark hakimiyyətdə olarkən II Vilhelm kanslerə və icimai işlər, ticarət və sənaye nazirlərinə alman fəhlələrinin vəziyyətinin yaxşılaşdırılması ilə bağlı tədbirlərin hazırlanıb həyata keçirilməsini və alman sənayesinin dünya rəqabətinə tab gətirməsi üçün yeni tədbirlərin həyata keçirilməsini tapşırmış, lakin Bismark onları həyata keçirə bilməmişdi. Ona görə də, yeni kansler olan Kaprivi ilk növbədə bu məsələlərlə məşğul olmalı idi.
Kaprivinin hakimiyyəti yeni xətt siyasəti ilə yadda qalıb və Almaniya tarixində bu mərhələ 1890-1894-cü illəri əhatə edir. Bu dövrdə başlıca məqsəd Almaniyada silklər arasında mövcud olan parçalanmanın qarşısını almaq idi. Siyasi dairələrdə belə hesab edilirdi ki, Almaniya cəmiyyətini parçalamaq Bismarkın böyük bir səhvi olmuşdur və indi qarşıda duran məqsəd isə bir-birinə qarşı dayanmış bu qüvvələri harmonik bir şəkildə barışdırmaq idi.
1891-ci ildə 1881-ci ilin sənaye nizamnaməsinə bəzi əlavələr qəbul edildi:
- Fəhlələr üçün bazar günləri qeyri-iş günü elan edildi.
- Fəhlələrdən müəyyən iş xətalarına görə əmək haqlarından cərimələrin tutulması qadağan olundu.
- 14 yaşına çatmayan uşaqların istehsalatda çalışması qadağan edildi.
- 14-16 yaşlı yeniyetmələrin və qadınların iş saatı 10 saata qədər məhdudlaşdırıldı.
1891-1893-cü illərdə maliyyə naziri olan Migelin təşəbbüsü ilə gəlir vergisi, kapital, satış üzərinə qoyulan vergilərlə bağlı əlavə vergilər təyin olundu. Bu vergilərin tətbiq edilməsi ölkənin əlavə xərclərinin azaldılmasına, əlavə gəlirin əldə edilməsinə şərait yaratdı.
Almaniya liberal siyasət yürütməli olduğunu düşünən Kaprivi 1891-1893-cü illərdə Avstriya-Macarıstan, İtaliya Krallığı, Ruminiya, Serbiya, Rusiya imperiyası, Belçika ilə ikitərəfli ticarət müqavilələri imzaladı. Bu müqavilələr sənaye sahibkarlarının marağına tam uyğun olsa da, eyni zamanda ərzaq məhsulları üzərinə qoyulan vergilərin azalmasına gətirib çıxardı. 1893-cü ildə Kaprivinin bu siyasətinə qarşı “Kənd ağaları” adlanan cəmiyyət yaradıldı.
1892-ci ildə Prussiyanın maarif və dini etiqad naziri xalq məktəbləri haqqında yeni bir qanun layihəsi təqdim etdi. Layihəyə əsasən kilsənin məktəblər üzərində nəzarətinin yenidən bərpa edilməsi nəzərdə tutulurdu. Katolik və protestantların birlikdə təhsil alması qaydası aradan qaldırılmalı, ilahiyyat dərsi məcburi fənn kimi keçirilməli idi. Qanun layihəsi müzakirəyə çıxarılarkən alman ziyalıları arasında çox böyük bir hərəkat başlandı. Bu hərəkat sonda ölkə daxilində qanun layihəsinin kəskin bir şəkildə tənqidinə yol açdı. Vəziyyəti belə görən kayzer II Vilhelm orijinal bir addım ataraq, Almaniya imperatoru kimi yox, Prussiya kralı kimi Kaprivini tutduğu vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı. 1892-ci ildən sonra Prussiyanın birinci nazri fon Eylenburq oldu. Almaniya imperiyasının kansleri isə Kaprivi idi. Çünki II Vilhelm onu yalnız birinic nazir vəzifəsindən uzaqlaşdırmışdı.
1892-ci ildə ordu islahatı ilə bağlı qanun layihəsi müzakirəyə çıxarıldı. Ordunun sayının artırılması, ordunun maliyyələşdirilməsi və hərbi xidmətin 3 ilə qədər artırılması müzakirə olundu. Lakin reyxstaqda hökumət əleyhinə olan müxalifətçi blok buna etirazını bildirdi və nəticədə II Vilhelm reyxstaqı buraxmaq qərarına gəldi. Lakin yeni formalaşan reyxstaq da bu layihəni təsdiq etməkdən imtina etdi.
1894-cü ildə aqrar məsələdə yeni bir qanun layihəsi müzakirəyə çıxarıldı. İdxal olunan taxılın ticarəti üzərində dövlət inhisarı tətbiq olunmalı, taxılın alınması zamanı son 40 ilin qiymətləri əsas götütülməli idi. Bu isə taxılın qiymətinin daxili bazarda bir neçə dəfə qalxmasına gətirib çıxaracaqdı. Ona görə də layihə yenə də ölkədə ciddi müzakirələrə səbəb oldu və rədd edildi.
Kaprivinin uğursuz daxili siyasətində bir istiqamət də Prussiyada yerli özünü idarəetmə -bələdiyyələrlə bağlı idi. 1891-1892-ci illərdə bununla bağlı irəli sürülən qanun layihəsində əsas məqsəd yunkerlərin ağalıq etdiyi yerli özünü idarəetmə dairələrinin birləşidirmək və bu dairələrdə seçkili orqanların yaradılması idi. Lakin onun bu layihəsi həyata keçmədi. Almaniyada siyasi böhranı dərinləşdirən digər bir amil isə Prussiyanın birinci naziri Eylenburq və İmperiya kansleri Kaprivi arasıda mövcud olan kəskin qarşıdurma idi. 23 oktyabr 1894-cü ildə II Vilhelm Kaprivini istefaya göndərdi. 1894-cü ildə hakimiyyətə 75 yaşlı Xlodviq Hohenloe gəldi. O bu vəzifədə 1900-cü ilə qədər qaldı və 1900-cü ildə onu Bernhard fon Bülov əvəz etdi.
İstinadlar
- Meyer A. Caprivi, Georg Leo, Graf von // Biographisches Jahrbuch und Deutscher Nekrolog (alm.). / Hrsg.: A. Bettelheim B. Vol. 4. S. 3–14.
- Deutsche Biographie (alm.). München BSB, Historische Kommission bei der Bayerischen Akademie der Wissenschaften, 2001.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Leo, count von Caprivi // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Poten B. v. Caprivi de Caprara de Montecuculi, Leo von (alm.). // Allgemeine Deutsche Biographie L: 1903. Vol. 47. S. 445–450.
- Acta Borussica (alm.). / Hrsg.: Preußische Akademie der Wissenschaften, Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften B. Vol. 8. S. 507.
- Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Leo fon Kaprivi tam adi Georq Leo qraf fon Kaprivi de Kaprera de Montekukkoli alm Georg Leo Graf von Caprivi de Caprera de Montecuccoli 24 fevral 1831 Berlin yaxinligi 6 fevral 1899 Brandenburq alman herbi ve siyasi xadimi alman ordusunun general mayoru Otto fon Bismarkdan sonra Almaniya Imperiyasinin ikinci reyx in kansleri 20 mart 1890 ci ilden 28 oktyabr 1894 cu iledek Leo fon Kaprivialm Leo von Caprivi Sexsi melumatlarDogum adi Georg Leo von Caprivi de Caprera de MontecuccoliDogum tarixi 24 fevral 1831 1831 02 24 Vefat tarixi 6 fevral 1899 1899 02 06 67 yasinda Vefat sebebi urek tutmasiFealiyyeti siyasetci herbi qulluqcuDini protestantliqHerbi xidmetQosun novu Almaniya Imperiyasi ordusuDoyusler Fransa Prussiya muharibesi Avstriya Prussiya Danimarka muharibesi Avstriya Prussiya muharibesiRutbesi Leytenant ober leytenant d kapitan polkovnik leytenant polkovnik general mayor general leytenant Elmi fealiyyetiElm sahesi siyasetTeltifleri Vikianbarda elaqeli mediafayllarLeo fon Kaprivi Kaprivi daxili siyasetde guclenen ve Bismarkin sixisdirdigi sosial demokratlarla anlasma siyaseti xarici siyasetde Rusiya ile muttefiqlik munasibetlerinin pozulmasi ve Boyuk Britaniya ile munasibetilerin yaxsilasdirilmasi siaseti yeridirdi 1890 ci ilin iyulunda Kprivi Boyuk Britaniya ile muqavile baglayaraq ondan Almaniyadan simalda yerlesen adasini aldi evezinde ise Zenzibar sultanina serbestlik verdi O hemcinin Afrikada Almaniya mustemlekeleri ucun elverisli torpaq zolagi elde etdi ReyxkanslerliyiLeo fon Kaprivi reyxkanslerlik vezifesinin icrasina 1890 ci ilin mart ayinin 20 den baslamisdir Amma hele fevral ayinda Otto fon Bismark hakimiyyetde olarken II Vilhelm kanslere ve icimai isler ticaret ve senaye nazirlerine alman fehlelerinin veziyyetinin yaxsilasdirilmasi ile bagli tedbirlerin hazirlanib heyata kecirilmesini ve alman senayesinin dunya reqabetine tab getirmesi ucun yeni tedbirlerin heyata kecirilmesini tapsirmis lakin Bismark onlari heyata kecire bilmemisdi Ona gore de yeni kansler olan Kaprivi ilk novbede bu meselelerle mesgul olmali idi Kaprivinin hakimiyyeti yeni xett siyaseti ile yadda qalib ve Almaniya tarixinde bu merhele 1890 1894 cu illeri ehate edir Bu dovrde baslica meqsed Almaniyada silkler arasinda movcud olan parcalanmanin qarsisini almaq idi Siyasi dairelerde bele hesab edilirdi ki Almaniya cemiyyetini parcalamaq Bismarkin boyuk bir sehvi olmusdur ve indi qarsida duran meqsed ise bir birine qarsi dayanmis bu quvveleri harmonik bir sekilde barisdirmaq idi 1891 ci ilde 1881 ci ilin senaye nizamnamesine bezi elaveler qebul edildi Fehleler ucun bazar gunleri qeyri is gunu elan edildi Fehlelerden mueyyen is xetalarina gore emek haqlarindan cerimelerin tutulmasi qadagan olundu 14 yasina catmayan usaqlarin istehsalatda calismasi qadagan edildi 14 16 yasli yeniyetmelerin ve qadinlarin is saati 10 saata qeder mehdudlasdirildi 1891 1893 cu illerde maliyye naziri olan Migelin tesebbusu ile gelir vergisi kapital satis uzerine qoyulan vergilerle bagli elave vergiler teyin olundu Bu vergilerin tetbiq edilmesi olkenin elave xerclerinin azaldilmasina elave gelirin elde edilmesine serait yaratdi Almaniya liberal siyaset yurutmeli oldugunu dusunen Kaprivi 1891 1893 cu illerde Avstriya Macaristan Italiya Kralligi Ruminiya Serbiya Rusiya imperiyasi Belcika ile ikiterefli ticaret muqavileleri imzaladi Bu muqavileler senaye sahibkarlarinin maragina tam uygun olsa da eyni zamanda erzaq mehsullari uzerine qoyulan vergilerin azalmasina getirib cixardi 1893 cu ilde Kaprivinin bu siyasetine qarsi Kend agalari adlanan cemiyyet yaradildi 1892 ci ilde Prussiyanin maarif ve dini etiqad naziri xalq mektebleri haqqinda yeni bir qanun layihesi teqdim etdi Layiheye esasen kilsenin mektebler uzerinde nezaretinin yeniden berpa edilmesi nezerde tutulurdu Katolik ve protestantlarin birlikde tehsil almasi qaydasi aradan qaldirilmali ilahiyyat dersi mecburi fenn kimi kecirilmeli idi Qanun layihesi muzakireye cixarilarken alman ziyalilari arasinda cox boyuk bir herekat baslandi Bu herekat sonda olke daxilinde qanun layihesinin keskin bir sekilde tenqidine yol acdi Veziyyeti bele goren kayzer II Vilhelm orijinal bir addim ataraq Almaniya imperatoru kimi yox Prussiya krali kimi Kaprivini tutdugu vezifesinden uzaqlasdirildi 1892 ci ilden sonra Prussiyanin birinci nazri fon Eylenburq oldu Almaniya imperiyasinin kansleri ise Kaprivi idi Cunki II Vilhelm onu yalniz birinic nazir vezifesinden uzaqlasdirmisdi 1892 ci ilde ordu islahati ile bagli qanun layihesi muzakireye cixarildi Ordunun sayinin artirilmasi ordunun maliyyelesdirilmesi ve herbi xidmetin 3 ile qeder artirilmasi muzakire olundu Lakin reyxstaqda hokumet eleyhine olan muxalifetci blok buna etirazini bildirdi ve neticede II Vilhelm reyxstaqi buraxmaq qerarina geldi Lakin yeni formalasan reyxstaq da bu layiheni tesdiq etmekden imtina etdi 1894 cu ilde aqrar meselede yeni bir qanun layihesi muzakireye cixarildi Idxal olunan taxilin ticareti uzerinde dovlet inhisari tetbiq olunmali taxilin alinmasi zamani son 40 ilin qiymetleri esas gotutulmeli idi Bu ise taxilin qiymetinin daxili bazarda bir nece defe qalxmasina getirib cixaracaqdi Ona gore de layihe yene de olkede ciddi muzakirelere sebeb oldu ve redd edildi Kaprivinin ugursuz daxili siyasetinde bir istiqamet de Prussiyada yerli ozunu idareetme belediyyelerle bagli idi 1891 1892 ci illerde bununla bagli ireli surulen qanun layihesinde esas meqsed yunkerlerin agaliq etdiyi yerli ozunu idareetme dairelerinin birlesidirmek ve bu dairelerde seckili orqanlarin yaradilmasi idi Lakin onun bu layihesi heyata kecmedi Almaniyada siyasi bohrani derinlesdiren diger bir amil ise Prussiyanin birinci naziri Eylenburq ve Imperiya kansleri Kaprivi arasida movcud olan keskin qarsidurma idi 23 oktyabr 1894 cu ilde II Vilhelm Kaprivini istefaya gonderdi 1894 cu ilde hakimiyyete 75 yasli Xlodviq Hohenloe geldi O bu vezifede 1900 cu ile qeder qaldi ve 1900 cu ilde onu Bernhard fon Bulov evez etdi IstinadlarMeyer A Caprivi Georg Leo Graf von Biographisches Jahrbuch und Deutscher Nekrolog alm Hrsg A Bettelheim B Vol 4 S 3 14 Deutsche Biographie alm Munchen BSB Historische Kommission bei der Bayerischen Akademie der Wissenschaften 2001 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Leo count von Caprivi Encyclopaedia Britannica ing Poten B v Caprivi de Caprara de Montecuculi Leo von alm Allgemeine Deutsche BiographieL 1903 Vol 47 S 445 450 Acta Borussica alm Hrsg Preussische Akademie der Wissenschaften Berlin Brandenburgische Akademie der Wissenschaften B Vol 8 S 507 Cex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi