Bəqli (Beqli)

Bəqli (Beqli) — Arsakda məntəqə adı.

Toponim

Kutaisi quberniyasının Şorapan qəzasında (indiki Zestafoni rayonunda) Beqlevi kənd adı . Cənub-şərqi Avropada yaşamış qıpçaqların Burcabo tayfa üç qoldan ibarət idi. Aklan, Osoluk və Beqlik. Bu kənd Beqlik qolunun adını əks etdirir. Gürcüstanda Beqlevi, Beqleti və Beqli. Ermənistanda Biqli kənd adlarında da əksini tapmışdır. Albaniyada erkən orta əsrlərdə Tatev monastırının (Zəngəzurda) adında da eb sözü iştirak edir. Qafqazın toponimiyasında Beqle, Beqli formalarındadır. XIX əsrdə İrəvan quberniyasının Novobayazid qəzasında Beqludağ, Şimali Qafqazda Dağıstan əyalətinin Dargin dairəsində Beqala-Moxi (Beqlidağ deməkdir), Batumi dairəsində Beqleti, Borcalı qəzasında Böyük Beqler və Kicik Beqler, Azərbaycanda Şamaxı rayonunda Bəklə. Ərəş qəzasında Bəklər, Şəki qəzasında Beklə kənd adları da buraya aiddir. Toponimin iki izahı vardır. Türk dillərində bekl- möhkəmləndirilmiş yer, qala, qüvvətləndirilmişsözündəndir. Bu etnonimik toponimlərdə təhrifə uğramış həm də Bıqlı kimidir. İrəvan quberniyasının Novobayazid qəzasında Bıqlı kəndi barədə bax: Bıqlı kəndi. XIX əsrdə Qars əyalətində Beqli Əhməd və Beqlu Saraclu kənd adları da vardır. Anadoluda bir qala Biqa adlanır. Qıpcaqların Beqlik qolunun adıdır.

İstinadlar

1. Albaniya tarixi, I kitab, 18-ci fəsil.
2. Пагирев Д.Д.,1913,34
3. Budaqov B.Ə.,Qeybullayev Q.Ə. "Gürcüstanda türk mənşəli toponimlərin izahlı lüğəti,2008,48
4. Qeybullayev Q. Ə. Azərbaycanlıların etnik tarixinə dair. Bakı, 1994