Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şeymas Hini (ing. Seamus Heaney; 13 aprel 1939[…], Kastledavson[d], Böyük Britaniya və İrlandiya Birləşmiş Krallığı – 30 avqust 2013[…], Dublin) — irland yazıçı, Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatı (1995).
| Şeymas Hini | |
|---|---|
| ing. Seamus Heaney | |
 | |
| Doğum tarixi | 13 aprel 1939[…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 30 avqust 2013[…](74 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | insult |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | dramaturq, tərcüməçi, dilçi, şair, yazıçı, universitet müəllimi[d], aktyor, müəllif |
| Fəaliyyət illəri | 1966-cı ildən |
| Əsərlərinin dili | ingilis dili |
| Janr | poeziya |
| Üzvlüyü |
|
| Mükafatları | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Şeymas Jastin Hini irland şairi, nasir və tərcüməçidir. Şimali İrlandiyanın Derri qraflığında, doqquz uşaqlı ailənin birinci övladı kimi doğulmuşdur. 1957–1961-ci illərdə Bel-fast universitetində ingilis filologiyası üzrə təhsil almışdır. Hazırda Dublində yaşayan müəllif ötən əsrin 60-cı illərindən başlayaraq indiyə qədər ədəbi yaradıcılığı ilə bir sırada pedaqoji fəaliyyətini də davam etdirir. Müxtəlif vaxtlarda Şeymas Hini Dublindəki Kerisfort-Kollecin, Belfast Kraliça universitetinin, habelə Berkli (Kaliforniya, ABŞ) və Harvard universitetlərinin professoru olmuşdur. Bir müddət Oksford universitetində müasir poeziyadan mühazirələr oxumuşdur.
Yaradıcılığa nisbətən gec, ali təhsilini başa vurduqdan sonra başlamışdır. "Naturalistin ölümü" (1966), "Zülmətə qapı" (1969), "Qışın sonu" (1972), "Çöl işləri" (1979) adlı kitablarında toplanan şeir və poemalar Şeymas Hinini müasir irland poeziyasında öz yeri və dəsti-xətti olan şair kimi tanıtmışdır. Onun əksər şeirlərinin mövzusu torpaq və ölümlə bağlıdır. Torpaq şairin nəzərində bütün başlanğıcların başlanğıcıdır. Yeni nə varsa hamısı torpaq üzərində qurulduğu kimi köhnə də burada dağılır, ölüm nələrisə apardığı kimi həyat da bir çox şeyləri yeniləyir. Torpaq yaradılışın və sonun təcəssümünə çevrilir.
Digər tərəfdən, tarix və mifologiya da Hininin şerlərində poetik təfəkkürün əsas ünsürlərini təşkil edir. Əsərlərini ingiliscə yazsa da, o, həmişə həqiqi İrlandiya vətənpərvəri kimi tanınmışdır. Müəllifin bir çox şeirlərində İrlandiya təbiəti, İrlandiya insanın özünəməxsus keyfiyyətləri tərənnüm olunur.
Hini irlandların əcdadı sayılan qədim keltlərin tarixi ilə də yaxından maraqlanır. Xüsusən arxeoloq P. Qlobun İrlandiya və Şimali Avropanın əski tarixindən bəhs edən "Bataqlıq xalqı" kitabı şairin "Zülmətə qapı" və "Şimal" (1975) adlı poetik toplularında bir silsilə "bataqlıq şeirləri"nin meydana çıxmasına təkan vermişdi. Tarix və mifologiya Hini üçün həm də insan yaşantılarının, insan sarsıntı və iztirablarının unversallığını göstərmək üçün mühüm bədii vasitədir.
Hini qlobal mövzulara, epik səhnələrə o qədər də maraq göstərmir. Onu təfərrüatlar daha çox maraqlandırır. Və müəllif bu təfərrüatların köməyi ilə qloballıq təəssüratı yaratmağa nail olur. 1974-cü ildə Şeymas Hiniyə İrland İncəsənət Cəmiyyəti — Aosdana tərəfindən Saoi-ustad adı verilmişdir. Öz sıralarında irland mədəniyyətinin 200-dən çox tanınmış simasını birləşdirən bu Cəmiyyətdə yalnız 7 nəfər Saoi adına layiq görülə bilər. Başqa sözlə desək, son otuz beş il ərzində Şeymas Hini irland elm və mədəniyyətinin ən seçkin yeddi simasından biri kimi tanınır. Təsadüfi deyil ki, Amerika şairi Robert Lauell onu "Yetsdən sonra irland ədəbiyyatının ən mühüm siması" kimi adlandırmışdır.
İndiyə qədər irland şairinin ondan çox poetik məcmuəsi çap olunmuşdur. O, həmçinin üç pyesin və bir neçə nəsr əsərinin müəllifidir. Şeymas Hini fikir və mülahizələrini yalnız bədii əsərləri ilə deyil, həm də dünyanın müxtəlif universitet və elmi cəmiyyətlərində çoxsaylı auditoriya qarşısında oxuduğu mühazirələr və mətbuatdakı esseləri vasitəsi ilə də çatdırır. Belə mühazirələrin bir qismi müəllifin "Hər şeyin yerini dolduran poeziya" (1995) kitabında toplanmışdır. Hiniyə görə yalnız şeir insanın qəlb tarazlığını təmin edə bilər, bütün yaramaz, qaranlıq, cahil və antibəşəri qüvvələrə qarşı üsyan və etirazın ifadəsinə çevrilə bilər.
1995-ci ildə Şeymas Hini "insanın gözləri qarşısında indiki günün heyrətamiz mənzərələrini açan və keçmişin xatirələrini dirçəldən, lirik gözəlliyi və etik dərinliyi ilə seçilən poeziyasına görə" Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. Laureatın 1995-ci il dekabrın 7-də İsveç Akademiyasının təntənəli yığıncağında oxuduğu "Borc verən poeziya" adlı Nobel mühazirəsi çağdaş cəmiyyətdə poetik sözün roluna və əhəmiyyətinə həsr edilmişdi.
Maraqlıdır ki, Şeymas Hini yalnız heyranlarını və pərəstişkarlarını deyil, həm də ən sərt tənqidçilərini vətəni İrlandiyada tapmışdır. Onun yaradıcılığı haqqında bir sıra kəskin tənqidi iradlar məhz öz ölkəsində səslənmişdir.
2000-ci ildə Hini orta əsrlər anqlosaks folklorunun diqqətəlayiq nümunəsi sayılan "Beonulf" eposunu yüksək ustalıqla müasir ingilis dilinə çevirmişdir. Bu əsər ingilisdilli ölkələrdə, ilk növbədə isə ABŞ və Böyük Britaniyada ilin mühüm ədəbi hadisəsi kimi qiymətləndirilmiş və bestsellerə çevrilmişdir.
Nobel irland şairinin sonuncu mükafatı olmamışdır. 1996-cı ildə onun "Ürək səviyyəsi" adlı lirik toplusu "İlin kitabı" nominasiyasının qalibi elan olunmuşdur. 2006-cı ildə isə Şeymas Hini "Rayon və dairə" şeirlər kitabına görə T. Eliot mükafatını almışdır. Onun xanımı Mariya Devlin də yazıçıdır.
İstinadlar
- http://www.nndb.com/people/986/000027905/.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Seamus Heaney // Internet Broadway Database (ing.). 2000.
- Seamus Heaney, Irish Poet of Soil and Strife, Dies.
- Who's who (brit. ing.). (untranslated), 1849. ISSN 0083-937X
- http://artsandletters.org/?s=seamus+heaney.
- http://www.broadwayworld.com/off-broadway/article/Paul-Muldoon-to-Host-Irish-Reps-REMEMBERING-SEAMUS-114-20130930.
- http://www.poemhunter.com/poem/keeping-going/comments.asp.
- Deutsche Nationalbibliothek Record #118547410 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
Mənbə
- Vilayət Quliyev. Ədəbiyyat sahəsində Nobel mükafatı laureatları. Bakı: "Kitab aləmi" Nəşriyyat-Poliqrafiya Mərkəzi, 2009, səh.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Seymas Hini ing Seamus Heaney 13 aprel 1939 Kastledavson d Boyuk Britaniya ve Irlandiya Birlesmis Kralligi 30 avqust 2013 Dublin irland yazici Edebiyyat uzre Nobel mukafati laureati 1995 Seymas Hiniing Seamus HeaneyDogum tarixi 13 aprel 1939 1939 04 13 Dogum yeri Kastledavson d Boyuk Britaniya ve Irlandiya Birlesmis KralligiVefat tarixi 30 avqust 2013 2013 08 30 74 yasinda Vefat yeri Dublin IrlandiyaVefat sebebi insultTehsili Belfast Kuins Universiteti d Fealiyyeti dramaturq tercumeci dilci sair yazici universitet muellimi d aktyor muellifFealiyyet illeri 1966 ci ildenEserlerinin dili ingilis diliJanr poeziyaUzvluyu Kral Edebiyyat Cemiyyeti d Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi 1993 Mukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiSeymas Jastin Hini irland sairi nasir ve tercumecidir Simali Irlandiyanin Derri qrafliginda doqquz usaqli ailenin birinci ovladi kimi dogulmusdur 1957 1961 ci illerde Bel fast universitetinde ingilis filologiyasi uzre tehsil almisdir Hazirda Dublinde yasayan muellif oten esrin 60 ci illerinden baslayaraq indiye qeder edebi yaradiciligi ile bir sirada pedaqoji fealiyyetini de davam etdirir Muxtelif vaxtlarda Seymas Hini Dublindeki Kerisfort Kollecin Belfast Kralica universitetinin habele Berkli Kaliforniya ABS ve Harvard universitetlerinin professoru olmusdur Bir muddet Oksford universitetinde muasir poeziyadan muhazireler oxumusdur Yaradiciliga nisbeten gec ali tehsilini basa vurduqdan sonra baslamisdir Naturalistin olumu 1966 Zulmete qapi 1969 Qisin sonu 1972 Col isleri 1979 adli kitablarinda toplanan seir ve poemalar Seymas Hinini muasir irland poeziyasinda oz yeri ve desti xetti olan sair kimi tanitmisdir Onun ekser seirlerinin movzusu torpaq ve olumle baglidir Torpaq sairin nezerinde butun baslangiclarin baslangicidir Yeni ne varsa hamisi torpaq uzerinde quruldugu kimi kohne de burada dagilir olum nelerise apardigi kimi heyat da bir cox seyleri yenileyir Torpaq yaradilisin ve sonun tecessumune cevrilir Diger terefden tarix ve mifologiya da Hininin serlerinde poetik tefekkurun esas unsurlerini teskil edir Eserlerini ingilisce yazsa da o hemise heqiqi Irlandiya vetenperveri kimi taninmisdir Muellifin bir cox seirlerinde Irlandiya tebieti Irlandiya insanin ozunemexsus keyfiyyetleri terennum olunur Hini irlandlarin ecdadi sayilan qedim keltlerin tarixi ile de yaxindan maraqlanir Xususen arxeoloq P Qlobun Irlandiya ve Simali Avropanin eski tarixinden behs eden Bataqliq xalqi kitabi sairin Zulmete qapi ve Simal 1975 adli poetik toplularinda bir silsile bataqliq seirleri nin meydana cixmasina tekan vermisdi Tarix ve mifologiya Hini ucun hem de insan yasantilarinin insan sarsinti ve iztirablarinin unversalligini gostermek ucun muhum bedii vasitedir Hini qlobal movzulara epik sehnelere o qeder de maraq gostermir Onu teferruatlar daha cox maraqlandirir Ve muellif bu teferruatlarin komeyi ile qloballiq teessurati yaratmaga nail olur 1974 cu ilde Seymas Hiniye Irland Incesenet Cemiyyeti Aosdana terefinden Saoi ustad adi verilmisdir Oz siralarinda irland medeniyyetinin 200 den cox taninmis simasini birlesdiren bu Cemiyyetde yalniz 7 nefer Saoi adina layiq gorule biler Basqa sozle desek son otuz bes il erzinde Seymas Hini irland elm ve medeniyyetinin en seckin yeddi simasindan biri kimi taninir Tesadufi deyil ki Amerika sairi Robert Lauell onu Yetsden sonra irland edebiyyatinin en muhum simasi kimi adlandirmisdir Indiye qeder irland sairinin ondan cox poetik mecmuesi cap olunmusdur O hemcinin uc pyesin ve bir nece nesr eserinin muellifidir Seymas Hini fikir ve mulahizelerini yalniz bedii eserleri ile deyil hem de dunyanin muxtelif universitet ve elmi cemiyyetlerinde coxsayli auditoriya qarsisinda oxudugu muhazireler ve metbuatdaki esseleri vasitesi ile de catdirir Bele muhazirelerin bir qismi muellifin Her seyin yerini dolduran poeziya 1995 kitabinda toplanmisdir Hiniye gore yalniz seir insanin qelb tarazligini temin ede biler butun yaramaz qaranliq cahil ve antibeseri quvvelere qarsi usyan ve etirazin ifadesine cevrile biler 1995 ci ilde Seymas Hini insanin gozleri qarsisinda indiki gunun heyretamiz menzerelerini acan ve kecmisin xatirelerini dircelden lirik gozelliyi ve etik derinliyi ile secilen poeziyasina gore Nobel mukafatina layiq gorulmusdur Laureatin 1995 ci il dekabrin 7 de Isvec Akademiyasinin tenteneli yigincaginda oxudugu Borc veren poeziya adli Nobel muhaziresi cagdas cemiyyetde poetik sozun roluna ve ehemiyyetine hesr edilmisdi Maraqlidir ki Seymas Hini yalniz heyranlarini ve perestiskarlarini deyil hem de en sert tenqidcilerini veteni Irlandiyada tapmisdir Onun yaradiciligi haqqinda bir sira keskin tenqidi iradlar mehz oz olkesinde seslenmisdir 2000 ci ilde Hini orta esrler anqlosaks folklorunun diqqetelayiq numunesi sayilan Beonulf eposunu yuksek ustaliqla muasir ingilis diline cevirmisdir Bu eser ingilisdilli olkelerde ilk novbede ise ABS ve Boyuk Britaniyada ilin muhum edebi hadisesi kimi qiymetlendirilmis ve bestsellere cevrilmisdir Nobel irland sairinin sonuncu mukafati olmamisdir 1996 ci ilde onun Urek seviyyesi adli lirik toplusu Ilin kitabi nominasiyasinin qalibi elan olunmusdur 2006 ci ilde ise Seymas Hini Rayon ve daire seirler kitabina gore T Eliot mukafatini almisdir Onun xanimi Mariya Devlin de yazicidir Istinadlarhttp www nndb com people 986 000027905 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Seamus Heaney Internet Broadway Database ing 2000 Seamus Heaney Irish Poet of Soil and Strife Dies Who s who brit ing untranslated 1849 ISSN 0083 937X http artsandletters org s seamus heaney http www broadwayworld com off broadway article Paul Muldoon to Host Irish Reps REMEMBERING SEAMUS 114 20130930 http www poemhunter com poem keeping going comments asp Deutsche Nationalbibliothek Record 118547410 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 MenbeVilayet Quliyev Edebiyyat sahesinde Nobel mukafati laureatlari Baki Kitab alemi Nesriyyat Poliqrafiya Merkezi 2009 seh Xarici kecidler