Akvitaniyalı Elyanora (fr. Éléonore d'Aquitaine; oks. Alienòr d'Aquitània; 1122, Bordo, Akvitaniya hersoqluğu – 1 aprel 1204[…], Puatye) — Akvitaniya hersoqinası.Fransa kralı və İngiltərə kralı II Henriylə baş tutan evlilikləri səbəbilə, bir müddət hər iki dövlətin kraliçası olmuşdur. Uzun illər cənub-qərbi Fransanı idarə edən Puatye sülaləsinin varisi olaraq Orta əsrlər dövründə Avropanın ən güclü və zəngin qadınlarından biri idi.
Elyanora | |
---|---|
fr. Aliénor d'Aquitaine fr. Éléonore de Guyenne ing. Eleanor of Aquitaine lat. Alienora (Alienordis) ducissa Aquitaniae oks. Alienòr d'Aquitània | |
9 aprel 1137 – 1 aprel 1204 | |
1 avqust 1137 – 21 mart 1152 | |
19 dekabr 1154 – 6 iyul 1189 | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 1122 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 1 aprel 1204[…] |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri |
|
Fəaliyyəti | female crusader[d] |
Həyat yoldaşları |
|
Uşaqları | |
Dini | xristianlıq |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Atası X Uilyamın vəfatının ardından 1137-ci ildə hələ 15 yaşında ikən hersoqina oldu. Elə həmin il Fransa kralı in oğlu ilə evləndirildi və çox keçmədən qaynatasının vəfatıyla əri taxta çıxdı. Beləcə, Fransa kraliçası olan Elyanoranın bu nigahdan 2 qızı dünyaya gəldi. 1147-ci ildə baş tutan İkinci Səlib yürüşündə əriylə birlikdə müqəddəs torpaqlara səyahət etdi. Ancaq oğul varisi verə bilmədiyi üçün əri tərəfindən boşanmağa məcbur edildi. Qohum olduqları bəhanə göstərilərək 1149-cu ildə boşanmaq üçün Roma papasına müraciət edilsə də, bu təklif qəbul edilmədi. Nəhayət, 1152-ci ildə bu təklifləri qəbul edildi. Dünyaya gələn qızları kralın leqal övladı olaraq qəbul olundu və Fransada yaşamalarına icazə verildi. Akvitaniya hersoqluğu üzərindəki taxt haqqı geri verilən Elyanora isə ölkəsinə geri döndü.
Elə həmin il Normaniya hersoqu Henriylə evlənən Elyanora ərinin 1154-cü ildə İngiltərədə hakimiyyəti ələ almasıyla İngiltərə kraliçası oldu. Bir-birini sevən cütlüyün bu nigahdan 8 övladı dünyaya gəlsə də, sonralar münasibətləri pisləşdi. Belə ki, II Henri 1173-cü ildə üç oğlunun başlatdığı üsyanda xanımını təqsirləndirərək həbs etdi. Ərinin ölümü və oğlu I Riçardın taxta çıxmasının ardından 1189-cu ildə həbsdən azad olan Elyanora oğlunun ölkədə olmadığı illərdə naibə olaraq krallığı idarə etdi. I Riçardın 1199-cu ildə ölümünün ardından digər oğlu I Conun taxta çıxmasında mühüm rol oynadı. Onun səltənətində 1204-cü ildə vəfat etdi.
Övladları
Fransa kralı lə baş tutan nigahından 2 qızı doğuldu:
- Mariya, Şampanye qrafinyası (1145-1198)
- Alisa, Blua qrafinyası (1150-1197)
İngiltərə kralı II Henriylə baş tutan nigahından 8 övladı doğuldu:
- Uilyam, Puatye qrafı (1153-1156)
- , Gənc kral
- Matilda, Saksoniya hersoqinası
- I Riçard, İngiltərə kralı
- Cofri, Bretan hersoqu
- Elyanora, Kastiliya kraliçası
- Janna, Siciliya kraliçası
- I Con, İngiltərə kralı
Mənbə
- Andrews, J.F. (2023) The Families of Eleanor of Aquitaine: A Female Network of Power in the Middle Ages (The History Press,
- Bowie, Colette (2014), The Daughters of Henry II and Eleanor of Aquitaine (Brepols,
- Gillingham, John (2005). "Events and Opinions: Norman and English Views of Aquitaine, c.1152–c.1204". In Bull, Marcus; Léglu, Catherine (eds.). The World of Eleanor of Aquitaine: Literature and Society in Southern France between the Eleventh and Twelfth Centuries. Woodbridge: Boydell Press.
İstinadlar
- Lundy D. R. Eleanor, Duchesse d'Aquitaine // The Peerage (ing.).
- Elionor d’Aquitània // Gran Enciclopèdia Catalana (kat.). Grup Enciclopèdia, 1968.
- Kindred Britain.
- Spiegel, Gabrielle M. (1993). Romancing the Past: The Rise of Vernacular Prose Historiography in Thirteenth-Century France. Berkeley: University of California Press.
- Rodríguez Viejo, Jesús (2016). "Royal manuscript patronage in late Ducal Normandy? A context for the female patron portrait of the Fécamp Psalter (c. 1180)". Cerae: An Australasian Journal of Medieval and Early Modern Studies. 3: 1–35. ISSN 2204-146X
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Akvitaniyali Elyanora fr Eleonore d Aquitaine oks Alienor d Aquitania 1122 Bordo Akvitaniya hersoqlugu 1 aprel 1204 Puatye Akvitaniya hersoqinasi Fransa krali ve Ingiltere krali II Henriyle bas tutan evlilikleri sebebile bir muddet her iki dovletin kralicasi olmusdur Uzun iller cenub qerbi Fransani idare eden Puatye sulalesinin varisi olaraq Orta esrler dovrunde Avropanin en guclu ve zengin qadinlarindan biri idi Elyanorafr Alienor d Aquitaine fr Eleonore de Guyenne ing Eleanor of Aquitaine lat Alienora Alienordis ducissa Aquitaniae oks Alienor d AquitaniaAkvitaniya hersoqinasi9 aprel 1137 1 aprel 1204Fransa kralicasi1 avqust 1137 21 mart 1152Ingiltere kralicasi19 dekabr 1154 6 iyul 1189Sexsi melumatlarDogum tarixi 1122Dogum yeri Bordo Akvitaniya hersoqluguVefat tarixi 1 aprel 1204 1204 04 01 Vefat yeri PuatyeDefn yeri Fontevro d Fealiyyeti female crusader d Heyat yoldaslari II Henri Plantagenet 1152 1189 Usaqlari I Ricard Elyanora Plantagenet Kastiliya kralicasi Torpaqsiz IoannDini xristianliq Vikianbarda elaqeli mediafayllar Atasi X Uilyamin vefatinin ardindan 1137 ci ilde hele 15 yasinda iken hersoqina oldu Ele hemin il Fransa krali in oglu ile evlendirildi ve cox kecmeden qaynatasinin vefatiyla eri taxta cixdi Belece Fransa kralicasi olan Elyanoranin bu nigahdan 2 qizi dunyaya geldi 1147 ci ilde bas tutan Ikinci Selib yurusunde eriyle birlikde muqeddes torpaqlara seyahet etdi Ancaq ogul varisi vere bilmediyi ucun eri terefinden bosanmaga mecbur edildi Qohum olduqlari behane gosterilerek 1149 cu ilde bosanmaq ucun Roma papasina muraciet edilse de bu teklif qebul edilmedi Nehayet 1152 ci ilde bu teklifleri qebul edildi Dunyaya gelen qizlari kralin leqal ovladi olaraq qebul olundu ve Fransada yasamalarina icaze verildi Akvitaniya hersoqlugu uzerindeki taxt haqqi geri verilen Elyanora ise olkesine geri dondu Ele hemin il Normaniya hersoqu Henriyle evlenen Elyanora erinin 1154 cu ilde Ingilterede hakimiyyeti ele almasiyla Ingiltere kralicasi oldu Bir birini seven cutluyun bu nigahdan 8 ovladi dunyaya gelse de sonralar munasibetleri pislesdi Bele ki II Henri 1173 cu ilde uc oglunun baslatdigi usyanda xanimini teqsirlendirerek hebs etdi Erinin olumu ve oglu I Ricardin taxta cixmasinin ardindan 1189 cu ilde hebsden azad olan Elyanora oglunun olkede olmadigi illerde naibe olaraq kralligi idare etdi I Ricardin 1199 cu ilde olumunun ardindan diger oglu I Conun taxta cixmasinda muhum rol oynadi Onun seltenetinde 1204 cu ilde vefat etdi OvladlariFransa krali le bas tutan nigahindan 2 qizi doguldu Mariya Sampanye qrafinyasi 1145 1198 Alisa Blua qrafinyasi 1150 1197 Ingiltere krali II Henriyle bas tutan nigahindan 8 ovladi doguldu Uilyam Puatye qrafi 1153 1156 Genc kral Matilda Saksoniya hersoqinasi I Ricard Ingiltere krali Cofri Bretan hersoqu Elyanora Kastiliya kralicasi Janna Siciliya kralicasi I Con Ingiltere kraliMenbeAndrews J F 2023 The Families of Eleanor of Aquitaine A Female Network of Power in the Middle Ages The History Press ISBN 9781803991214 Bowie Colette 2014 The Daughters of Henry II and Eleanor of Aquitaine Brepols ISBN 978 2 503 54971 2 Gillingham John 2005 Events and Opinions Norman and English Views of Aquitaine c 1152 c 1204 In Bull Marcus Leglu Catherine eds The World of Eleanor of Aquitaine Literature and Society in Southern France between the Eleventh and Twelfth Centuries Woodbridge Boydell Press ISBN 1 84383 114 7IstinadlarLundy D R Eleanor Duchesse d Aquitaine The Peerage ing Elionor d Aquitania Gran Enciclopedia Catalana kat Grup Enciclopedia 1968 Kindred Britain Spiegel Gabrielle M 1993 Romancing the Past The Rise of Vernacular Prose Historiography in Thirteenth Century France Berkeley University of California Press ISBN 978 0 520 91556 5 Rodriguez Viejo Jesus 2016 Royal manuscript patronage in late Ducal Normandy A context for the female patron portrait of the Fecamp Psalter c 1180 Cerae An Australasian Journal of Medieval and Early Modern Studies 3 1 35 ISSN 2204 146X