Qrakliani (gürc. გრაკლიანი) — Gürcüstanda milli əhəmiyyətə malik dağ və arxeoloji abidə. Şida Kartli inzibati vahidində, Kaspi bələdiyyəsinin İqoeti kəndi yaxınlığında, Lexura çayının sahilində yerləşir.
Ölkə | Gürcüstan |
Yerləşməsi | Şida Kartli |
Tarixi
2007-ci ildə Tbilisi-Senaki-Leselidze avtomagistralının tikintisi zamanı Qrakliani dağında ilk arxeoloji tapıntılar aşkarlanmışdır. O vaxtdan etibarən professor Vaxtanq Liçelinin rəhbərliyi altında Tbilisi Dövlət Universitetinin arxeoloji ekspedisiyası həmin ərazidə işləyir.
Qazıntılar zamanı insan məskəni, iki məbəd kompleksi və məzarlıq tapılmışdır. Burada tapılmış əşyalar arasında Qafqaz bölgəsi üçün unikal hesab edilən eramızdan əvvəl IV əsrə aid Cənubi Mesopotamiya möhürləri, eləcə də qızıl və bürüncdən döşətaxılma disklər, daşdan kəsilmiş uşaq oyuncaqları, fars dulusçuluğunun təqlid nümunələri, məişət, sitayiş, hərbi və əczaçılıq məqsədlərilə hazırlanmış əşyalar diqqəti cəlb edir.
Araşdırmalar zamanı daş məbədlərdən birində müxtəlif dinlərin izlərinə rast gəlinmişdir. Orada həm fars zərdüştlük mehrabı, həm də ənənəvi Qafqaz dinlərinə aid heykəltəraşlıq nümunələri tapılmışdır.
2014-cü ilin sentyabrında Qrakliani dağındakı arxeoloji məkan tarixi abidə kimi rəsmi status almışdır. Həmin ilin payızında Gürcüstan mədəniyyət və abidələrin mühafizəsi nazirliyi burada açıq hava altında muzey yaratmaq haqqında qərar qəbul etdi.
2015-ci ildə Qrakliani məbədlərinin birindəki qazıntılar zamanı mehrabın bünövrəsində məhsul ilahəsinə həsr olunmuş naməlum dildə olan bir yazı aşkar edilmişdir. Tapıntı üzərində əvvəlcədən qoyulmuş tarix eramızdan əvvəl VII əsri göstərir. 2016-cı ildə ABŞ-nin Mayami şəhərində "Beta Analytic" laboratoriyasında aparılan radiokarbon analizi göstərdi ki, bu yazı eramızdan əvvəl XI əsrin sonu — Х əsrin əvvəlinə aiddir. Belə olan halda, həmin yazının tarixi Qafqazda tapılan bir çox mühüm arxeoloji tapıntılardan daha qədimə gedib çıxır. Vaxtanq Liçeli qeyd edir ki, bu yazının hərfləri yunan və arami yazılarını xatırladır. İkinci mehrabın bir küncündə isə gil üzərində yuxarıdakı yazılardan daha fərqli cızılmış üç hərf aşkar edilmişdir. Bir məbəddə müxtəlif dillərdə olan yazıların belə qeyri-adi qonşuluğunun izahı hələ də tapılmayıb.
Artıq on bir dəfə qazıntılar aparılmış çoxsaylı mədəni təbəqələr göstərir ki, regionda insan fəaliyyətinin tarixi daş dövründən başlayaraq 300 min ilə çatır.
İstinadlar
- "На горе Граклиани грузинские археологи раскопали храм и два алтаря 7 века до н. э." Синьхуа. 2015-08-21. 2015-10-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-05-14.
- Эка Мехузла. "В Грузии на месте раскопок на горе Граклиани появится музей под открытым небом". İTAR-TASS. 2014-10-07. 2016-08-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-05-14.
- Tamar Svanidze. "Archaeologists Thrilled by Historic Script Discovery in Georgia" (ingilis). Georgia Today. 2015-08-20. 2019-05-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-05-14.
- Tara Isabella Burton. "Ancient Script Spurs Rethinking of Historic 'Backwater'" (ingilis). National Geographic. 2015-09-16. 2019-05-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-05-14.
- "Rewriting history: 3000-yr-old script uncovered in Georgia" (ingilis). Agenda.ge. 2016-07-25. 2016-08-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-05-14.
- "Georgia uncovers unique writings that may change world history". Agenda.ge. 2015-08-20. 2018-06-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-05-14.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qrakliani gurc გრაკლიანი Gurcustanda milli ehemiyyete malik dag ve arxeoloji abide Sida Kartli inzibati vahidinde Kaspi belediyyesinin Iqoeti kendi yaxinliginda Lexura cayinin sahilinde yerlesir Qrakliani gurc გრაკლიანიOlke GurcustanYerlesmesi Sida KartliTarixi2007 ci ilde Tbilisi Senaki Leselidze avtomagistralinin tikintisi zamani Qrakliani daginda ilk arxeoloji tapintilar askarlanmisdir O vaxtdan etibaren professor Vaxtanq Licelinin rehberliyi altinda Tbilisi Dovlet Universitetinin arxeoloji ekspedisiyasi hemin erazide isleyir Qazintilar zamani insan meskeni iki mebed kompleksi ve mezarliq tapilmisdir Burada tapilmis esyalar arasinda Qafqaz bolgesi ucun unikal hesab edilen eramizdan evvel IV esre aid Cenubi Mesopotamiya mohurleri elece de qizil ve buruncden dosetaxilma diskler dasdan kesilmis usaq oyuncaqlari fars dulusculugunun teqlid numuneleri meiset sitayis herbi ve eczaciliq meqsedlerile hazirlanmis esyalar diqqeti celb edir Arasdirmalar zamani das mebedlerden birinde muxtelif dinlerin izlerine rast gelinmisdir Orada hem fars zerdustluk mehrabi hem de enenevi Qafqaz dinlerine aid heykelterasliq numuneleri tapilmisdir 2014 cu ilin sentyabrinda Qrakliani dagindaki arxeoloji mekan tarixi abide kimi resmi status almisdir Hemin ilin payizinda Gurcustan medeniyyet ve abidelerin muhafizesi nazirliyi burada aciq hava altinda muzey yaratmaq haqqinda qerar qebul etdi 2015 ci ilde Qrakliani mebedlerinin birindeki qazintilar zamani mehrabin bunovresinde mehsul ilahesine hesr olunmus namelum dilde olan bir yazi askar edilmisdir Tapinti uzerinde evvelceden qoyulmus tarix eramizdan evvel VII esri gosterir 2016 ci ilde ABS nin Mayami seherinde Beta Analytic laboratoriyasinda aparilan radiokarbon analizi gosterdi ki bu yazi eramizdan evvel XI esrin sonu H esrin evveline aiddir Bele olan halda hemin yazinin tarixi Qafqazda tapilan bir cox muhum arxeoloji tapintilardan daha qedime gedib cixir Vaxtanq Liceli qeyd edir ki bu yazinin herfleri yunan ve arami yazilarini xatirladir Ikinci mehrabin bir kuncunde ise gil uzerinde yuxaridaki yazilardan daha ferqli cizilmis uc herf askar edilmisdir Bir mebedde muxtelif dillerde olan yazilarin bele qeyri adi qonsulugunun izahi hele de tapilmayib Artiq on bir defe qazintilar aparilmis coxsayli medeni tebeqeler gosterir ki regionda insan fealiyyetinin tarixi das dovrunden baslayaraq 300 min ile catir Istinadlar Na gore Grakliani gruzinskie arheologi raskopali hram i dva altarya 7 veka do n e Sinhua 2015 08 21 2015 10 19 tarixinde Istifade tarixi 2017 05 14 Eka Mehuzla V Gruzii na meste raskopok na gore Grakliani poyavitsya muzej pod otkrytym nebom ITAR TASS 2014 10 07 2016 08 03 tarixinde Istifade tarixi 2017 05 14 Tamar Svanidze Archaeologists Thrilled by Historic Script Discovery in Georgia ingilis Georgia Today 2015 08 20 2019 05 31 tarixinde Istifade tarixi 2017 05 14 Tara Isabella Burton Ancient Script Spurs Rethinking of Historic Backwater ingilis National Geographic 2015 09 16 2019 05 11 tarixinde Istifade tarixi 2017 05 14 Rewriting history 3000 yr old script uncovered in Georgia ingilis Agenda ge 2016 07 25 2016 08 15 tarixinde Istifade tarixi 2017 05 14 Georgia uncovers unique writings that may change world history Agenda ge 2015 08 20 2018 06 28 tarixinde Istifade tarixi 2017 05 14