Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Fotonika — optik siqnalların işlənməsinin fundamental və tətbiqi aspektləri, habelə onların əsasında müxtəlif təyinatlı cihazların yaradılması ilə məşğul olan elm sahəsi.
Ümumi məlumat
Fotonika elektronikanın analoqu olub, elektronlar əvəzinə elektromaqnit sahəsi kvantlarının — fotonların istifadəsinə əsaslanır. Yəni, o, əhəmiyyətli dərəcədə aşağı enerji itkiləri ilə xarakterizə olunan işıq siqnalının emalı texnologiyaları ilə məşğul olur, bu da onun daha çox miniatürləşdirmə imkanlarına malik olması deməkdir.
Beləliklə fotonika:
- görünən və yaxın spektrdə fotonların yaradılması, idarə edilməsi və aşkar edilməsini öyrənir. O cümlədən, ultrabənövşəyi (dalğa uzunluğu 10…380 nm), uzun dalğalı infraqırmızı (dalğa uzunluğu 15…150 mkm) və spektrin ifrat infraqırmızı hissəsi (məsələn, 2…4 THs 75…150 mkm-lik dalğa uzunluğuna uyğundur), burada kvant kaskad lazerləri bu gün fəal şəkildə inkişaf edir.
- optik siqnalların idarə edilməsi və çevrilməsi ilə məşğul olur və geniş tətbiq sahəsinə malikdir: informasiyanın optik liflər vasitəsilə ötürülməsindən tutmuş ətraf mühitdəki ən kiçik dəyişikliklərə uyğun olaraq işıq siqnallarını modulyasiya edən yeni sensorların yaradılmasına qədər.
Fotonika geniş spektrli optik, elektro-optik və optoelektron cihazları və onların müxtəlif tətbiqlərini əhatə edir. Fotonik tədqiqatın xarakterik sahələrinə və , o cümlədən , yarımkeçirici birləşmələrin fizikası və texnologiyası, yarımkeçirici lazerlər, optoelektron cihazlar, yüksəksürətli elektron cihazları daxildir.
Tarix
Fotonikanın ayrıca bir elm sahəsi kimi meydana gəlməsi 1960-cı ildə lazerin ixtirası ilə baş vermişdir. Sonrakı inkişaf 1970-ci ildə lazer diodunun ixtirası, informasiyanı ötürmək üçün lifli optikanın və erbium aşqarlı lifli gücləndiricinin yaradılması ilə baş verdi. Bu ixtiralar 20-ci əsrin sonlarında telekommunikasiya inqilabının əsasını qoydu və internet üçün infrastrukturu təmin etdi.
Daha əvvəl istifadə olunsa da, fotonika termini 1980-ci illərdə telekommunikasiya şəbəkəsi operatorları tərəfindən fiber-optik məlumat ötürülməsi qəbul edildiyi üçün ümumi istifadəyə verildi. O dövrdə bu termin Bell Laboratories-də geniş istifadə olunurdu. Onun istifadəsi IEEE Lazerlər və Elektro-Optika Cəmiyyəti tərəfindən 1980-ci illərin sonunda Photonics Technology Letters adlı arxiv jurnalı yaradıldıqda təsdiqləndi.
Bu dövrdə, təxminən 2001-ci ilə qədər, fotonika əsasən telekommunikasiyaya yönəldilmişdir. 2001-ci ildən etibarən aşağıdakılarla da məşğuldur:
- lazer istehsalı ,
- bioloji və kimyəvi tədqiqatlar,
- iqlim dəyişikliyi və ətraf mühitin monitorinqi ,
- tibbi diaqnostika və terapiya ,
- görüntüləmə və proyeksiya texnologiyası ,
- optik hesablama.
Digər elmlərlə əlaqəsi
Klassik optika
Fotonika optika ilə sıx bağlıdır. Bununla belə, optika işığın kvantlaşdırılmasının kəşfindən əvvəl də (fotoelektrik effekti 1905-ci ildə Albert Eynşteyn tərəfindən izah edildiyi zaman) var idi. Optik cihaz və elementlər — linza, əksetdirici güzgü və b. 1900-cü ildən çox əvvəl mövcud idi. Eyni zamanda klassik optikanın əsas prinsipləri, məsələn, Hüygens prinsipi, Maksvell tənlikləri bir-birindən asılı deyildir. İşığın kvant xassələri haqqında və optikada və fotonikada olduğu kimi istifadə olunur.
Müasir optika
Bu sahədə "Fotonika" termini təxminən "Kvant optikası", "Kvant elektronikası", "Elektro-optika" və "Optoelektronika" terminləri ilə sinonimdir . Bununla belə, hər bir termin müxtəlif elmi cəmiyyətlər tərəfindən fərqli mənalarla istifadə olunur: məsələn, "Kvant optikası" termini çox vaxt fundamental tədqiqatları, "Fotonika" termini isə tətbiqi tədqiqatları ifadə edir.
Həmçinin bax
Ədəbiyyat
- Вилесов Ф. И., Ермолаев В. Л., Красновский А. А. Молекулярная фотоника. — Л., Наука, 1970. — 438 с.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Fotonika optik siqnallarin islenmesinin fundamental ve tetbiqi aspektleri habele onlarin esasinda muxtelif teyinatli cihazlarin yaradilmasi ile mesgul olan elm sahesi Isiq prizmadan kecdikde dispersiyaya ugrayirUmumi melumatFotonika elektronikanin analoqu olub elektronlar evezine elektromaqnit sahesi kvantlarinin fotonlarin istifadesine esaslanir Yeni o ehemiyyetli derecede asagi enerji itkileri ile xarakterize olunan isiq siqnalinin emali texnologiyalari ile mesgul olur bu da onun daha cox miniaturlesdirme imkanlarina malik olmasi demekdir Belelikle fotonika gorunen ve yaxin spektrde fotonlarin yaradilmasi idare edilmesi ve askar edilmesini oyrenir O cumleden ultrabenovseyi dalga uzunlugu 10 380 nm uzun dalgali infraqirmizi dalga uzunlugu 15 150 mkm ve spektrin ifrat infraqirmizi hissesi meselen 2 4 THs 75 150 mkm lik dalga uzunluguna uygundur burada kvant kaskad lazerleri bu gun feal sekilde inkisaf edir optik siqnallarin idare edilmesi ve cevrilmesi ile mesgul olur ve genis tetbiq sahesine malikdir informasiyanin optik lifler vasitesile oturulmesinden tutmus etraf muhitdeki en kicik deyisikliklere uygun olaraq isiq siqnallarini modulyasiya eden yeni sensorlarin yaradilmasina qeder Fotonika genis spektrli optik elektro optik ve optoelektron cihazlari ve onlarin muxtelif tetbiqlerini ehate edir Fotonik tedqiqatin xarakterik sahelerine ve o cumleden yarimkecirici birlesmelerin fizikasi ve texnologiyasi yarimkecirici lazerler optoelektron cihazlar yukseksuretli elektron cihazlari daxildir TarixFotonikanin ayrica bir elm sahesi kimi meydana gelmesi 1960 ci ilde lazerin ixtirasi ile bas vermisdir Sonraki inkisaf 1970 ci ilde lazer diodunun ixtirasi informasiyani oturmek ucun lifli optikanin ve erbium asqarli lifli guclendiricinin yaradilmasi ile bas verdi Bu ixtiralar 20 ci esrin sonlarinda telekommunikasiya inqilabinin esasini qoydu ve internet ucun infrastrukturu temin etdi Daha evvel istifade olunsa da fotonika termini 1980 ci illerde telekommunikasiya sebekesi operatorlari terefinden fiber optik melumat oturulmesi qebul edildiyi ucun umumi istifadeye verildi O dovrde bu termin Bell Laboratories de genis istifade olunurdu Onun istifadesi IEEE Lazerler ve Elektro Optika Cemiyyeti terefinden 1980 ci illerin sonunda Photonics Technology Letters adli arxiv jurnali yaradildiqda tesdiqlendi Bu dovrde texminen 2001 ci ile qeder fotonika esasen telekommunikasiyaya yoneldilmisdir 2001 ci ilden etibaren asagidakilarla da mesguldur lazer istehsali bioloji ve kimyevi tedqiqatlar iqlim deyisikliyi ve etraf muhitin monitorinqi tibbi diaqnostika ve terapiya goruntuleme ve proyeksiya texnologiyasi optik hesablama Diger elmlerle elaqesiKlassik optika Fotonika optika ile six baglidir Bununla bele optika isigin kvantlasdirilmasinin kesfinden evvel de fotoelektrik effekti 1905 ci ilde Albert Eynsteyn terefinden izah edildiyi zaman var idi Optik cihaz ve elementler linza eksetdirici guzgu ve b 1900 cu ilden cox evvel movcud idi Eyni zamanda klassik optikanin esas prinsipleri meselen Huygens prinsipi Maksvell tenlikleri bir birinden asili deyildir Isigin kvant xasseleri haqqinda ve optikada ve fotonikada oldugu kimi istifade olunur Muasir optika Bu sahede Fotonika termini texminen Kvant optikasi Kvant elektronikasi Elektro optika ve Optoelektronika terminleri ile sinonimdir Bununla bele her bir termin muxtelif elmi cemiyyetler terefinden ferqli menalarla istifade olunur meselen Kvant optikasi termini cox vaxt fundamental tedqiqatlari Fotonika termini ise tetbiqi tedqiqatlari ifade edir Hemcinin baxOptika muhendisliyi Optoelektronika Kvant optikasi HoloqrafiyaEdebiyyatVilesov F I Ermolaev V L Krasnovskij A A Molekulyarnaya fotonika L Nauka 1970 438 s