Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qara siçovul (lat. Rattus rattus) — gəmiricilər dəstəsinin Siçanlar fəsiləsinə (lat. Muridae) aid məməli növüdür.
| Qara siçovul | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||
| XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Qara siçovul | ||||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
| ||||||||||||
Xarici görünüşü
Bir sıra əlamətlərinə görə boz siçovuldan fərqlənir. Quyruğu həmişə bədənindən uzun olur. İrəli qatlanmış girdə qulağı gözünü örtür. Bədəninin uzunluğu 190, quyruğu 228 mm-ə qədərdir. Sifəti ensizdir. Quyruğu sıx tüklərlə örtülmüşdür. Qulağının uzunluğu 28, arxa pəncəsi 41 mm-dir. Çəkisi 250 q-a çatır. Xəzinin rəngi belində saf-qaradan bəzən yaşılımtıl-metal parıltılı noxudu-boz-qonura qədər, qarnında isə qara-bozdan sarımtıl-ağa qədər dəyişir.
Yayılması
Demək olar ki, bütün dünyada yayılmışdır. Cənubi Asiya, Malay arxipelaqı adaları və Aralıq dənizi ətrafı isə onun qədim yaşayış vilayətləridir. Arealın Zaqafqaziya hissəsində bir çox şəhərlərdə və başqa yaşayış məntəqələrində başlıca olapraq dəmir, şose və su yolları boyunca rast gəlinir. Dəyişkənliyi öyrənilməmişdir. Azərbaycanda qara siçovulun vəhşi populyasiyaları yarımsəhra və aran meşələrinin ayrı-ayrı sahələrini tutur (Lənkəran ovalığı, , Kür-Araz ovalığının kiçik bataqlaşmış massivləri).
Həyat tərzi
Aran meşələrində geniş yayılmış, ancaq lokal məskunlaşan və azsaylı, yarımsəhrada isə nadir növdür. Qara siçovul boz siçovuldan daha az . Yabanı təbiətdə yuvalar qazır, ağac koğuşlarında yaşayır və ya budaqlardan kürəşəkilli yuvalar qurur.
Çoxalması və yaşama müddəti
Boz siçovula nisbətən daha az intensiv çoxalır. Təbii şəraitdə yaşayan heyvanlarda artıq oktyabrda boğaz dişilərin sayının kəskin azalması müşahidə edilir. İldə 2-3 nəsil verir, hər nəsildə orta hesabla 6 bala olur. Ölüm faizi 91-97 % olub, təbiətdə yaşama müddəti 1 ildir. Qapalı şəraitdə 4 ilə qədər yaşayır.
Qidalanması
Meyvələr, və qabıqla qidalanır. Boz siçovulla müqayisədə heyvani yem az rol oynayır.
Sayı və insan üçün əhəmiyyəti
Qara siçovul geniş yayılmış və çoxsaylı növdür. İnsanın təsərrüfat fəaliyyəti bu növü sığınacaqlarla, qida ilə və məskunlaşma imkanı ilə təmin etməklə onun geniş yayılmasına səbəb olmuşdur. Bununla bərabər, son 200 ildə qara siçovulun Avropanın arealı kəskin kiçilmiş və parçalanmışdır. Hesab edilir ki, boz siçovul qara siçovulu sıxışdırır. Vurduğu ziyan boz siçovulda olduğu kimidir. Xüsusən narinci və limon plantasiyalarında ağacların gövdələrini, budaqlarını zədələyir, meyvələrin lətini yeyir.
Ədəbiyyat
- Azərbaycan faunası. X cild. Məməlilər. Bakı, Elm nəşriyyatı, 1978
- Azərbaycanın heyvanlar aləmi. III cild, Onurğalılar.Bakı, Elm nəşriyyatı, 2004.
Xarici keçidlər
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qara sicovul lat Rattus rattus gemiriciler destesinin Sicanlar fesilesine lat Muridae aid memeli novudur Qara sicovulElmi tesnifatXETA parent ve rang parametrlerini doldurmaq lazimdir Qara sicovulBeynelxalq elmi adiRattus Rattus L 1758Sekil axtarisiITIS 180362NCBI 10117EOL 328447FW 232003Xarici gorunusuBir sira elametlerine gore boz sicovuldan ferqlenir Quyrugu hemise bedeninden uzun olur Ireli qatlanmis girde qulagi gozunu ortur Bedeninin uzunlugu 190 quyrugu 228 mm e qederdir Sifeti ensizdir Quyrugu six tuklerle ortulmusdur Qulaginin uzunlugu 28 arxa pencesi 41 mm dir Cekisi 250 q a catir Xezinin rengi belinde saf qaradan bezen yasilimtil metal pariltili noxudu boz qonura qeder qarninda ise qara bozdan sarimtil aga qeder deyisir YayilmasiDemek olar ki butun dunyada yayilmisdir Cenubi Asiya Malay arxipelaqi adalari ve Araliq denizi etrafi ise onun qedim yasayis vilayetleridir Arealin Zaqafqaziya hissesinde bir cox seherlerde ve basqa yasayis menteqelerinde baslica olapraq demir sose ve su yollari boyunca rast gelinir Deyiskenliyi oyrenilmemisdir Azerbaycanda qara sicovulun vehsi populyasiyalari yarimsehra ve aran meselerinin ayri ayri sahelerini tutur Lenkeran ovaligi Kur Araz ovaliginin kicik bataqlasmis massivleri Heyat terziAran meselerinde genis yayilmis ancaq lokal meskunlasan ve azsayli yarimsehrada ise nadir novdur Qara sicovul boz sicovuldan daha az Yabani tebietde yuvalar qazir agac koguslarinda yasayir ve ya budaqlardan kuresekilli yuvalar qurur Coxalmasi ve yasama muddetiBoz sicovula nisbeten daha az intensiv coxalir Tebii seraitde yasayan heyvanlarda artiq oktyabrda bogaz disilerin sayinin keskin azalmasi musahide edilir Ilde 2 3 nesil verir her nesilde orta hesabla 6 bala olur Olum faizi 91 97 olub tebietde yasama muddeti 1 ildir Qapali seraitde 4 ile qeder yasayir QidalanmasiMeyveler ve qabiqla qidalanir Boz sicovulla muqayisede heyvani yem az rol oynayir Sayi ve insan ucun ehemiyyetiQara sicovul genis yayilmis ve coxsayli novdur Insanin teserrufat fealiyyeti bu novu siginacaqlarla qida ile ve meskunlasma imkani ile temin etmekle onun genis yayilmasina sebeb olmusdur Bununla beraber son 200 ilde qara sicovulun Avropanin areali keskin kicilmis ve parcalanmisdir Hesab edilir ki boz sicovul qara sicovulu sixisdirir Vurdugu ziyan boz sicovulda oldugu kimidir Xususen narinci ve limon plantasiyalarinda agaclarin govdelerini budaqlarini zedeleyir meyvelerin letini yeyir EdebiyyatAzerbaycan faunasi X cild Memeliler Baki Elm nesriyyati 1978 Azerbaycanin heyvanlar alemi III cild Onurgalilar Baki Elm nesriyyati 2004 Xarici kecidler 1 http www iucnredlist org details 19360 0Istinadlar