Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Yuri Harold Kleyton (29 aprel 1893[…] – 5 yanvar 1981[…], La-Hoyya[d], Kaliforniya)- Amerikalı fizik və fiziki kimyaçı. 1934-cü ildə "Ağır hidrogenin kəşfinə görə kimya üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdü. Sonralar o, planetlərin təkamülünün öyrənilməsinə müraciət etdi.
| Yuri Harold Kleyton | |
|---|---|
| ing. Harold Clayton Urey | |
 | |
| Doğum tarixi | 29 aprel 1893[…] |
| Vəfat tarixi | 5 yanvar 1981[…](87 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Elm sahələri | fiziki kimya, fizika |
| İş yerləri | |
| Təhsili | |
| Elmi rəhbəri | Gilbert Nyuton Lyuis |
| Üzvlüyü |
|
| Mükafatları |     |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Yuri Harold Kleyton 1893-cü il 29 apreldə Uolkertonda, (İndiana ştatında) Samuel Clayton Yuri və Cora Rebecca Reinsell ailəsində anadan olub. Onun atası, keşiş və məktəb müəllimi idi. Yuri altı yaşında olanda atası vərəm xəstəliyindən öldü və Yurinin anası evləndi. Yuri Amiş ibtidai məktəbində təhsil alıb, 14 yaşında bitirir daha sonra İndiana ştatının Kendalville Liseyində oxudu. 1911-ci ildə məzun olduqdan sonra Erlham Kollecindən müəllimlik sertifikatı aldı və İndiana ştatında kiçik bir məktəbdə dərs dedi. Daha sonra anasının yaşadığı Montanaya köçdü və orada dərs deməyə davam etdi. Yuri 1914-cü ildə Montana Universitetinə daxil oldu və burada 1917-ci ildə zoologiya üzrə bakalavr dərəcəsi aldı. Birləşmiş Ştatlar Birinci Dünya Müharibəsinə girdikdən sonra Yuri TNT istehsal edən Filadelfiyadakı Barrett Kimya Şirkətində hərbi işə getdi. Müharibə bitdikdən sonra o, kimya müəllimi kimi Montana Universitetinə qayıtdı.
Akademik karyera doktorluq dərəcəsini tələb edirdi, ona görə də 1921-ci ildə Yuri Kaliforniya Universitetində, Berklidə doktorluq dissertasiyası üzərində işləməyə başladı və burada Gilbert N. Luisa rəhbərliyi altında termodinamika üzrə təhsil aldı. Onun ilk dissertasiyası sezium buxarının ionlaşması mövzusunda idi. İşində müəyyən çətinliklərlə qarşılaşdı; eyni zamanda hindli bir fizik eyni mövzuda daha dolğun bir məqalə nəşr etdi. Yuri daha sonra ideal qazın ionlaşmış halları haqqında dissertasiya yazdı və sonradan Astrophysical Journal-da nəşr olundu. 1923-cü ildə dissertasiyasını müdafiə etdikdən sonra Yuri Kopenhagendəki Niels Bohr İnstitutunda təhsil almaq üçün Amerika Nordic Fondundan təqaüd aldı və burada Verner Heisenberg, Hans Kramers, Wolfgang Pauli, Georg von Hevesy və Con Slater ilə tanış oldu. Qaldığı müddətin sonunda Almaniyaya getdi və burada Albert Eynşteyn və Ceyms Frank ilə tanış oldu. ABŞ-yə qayıtdıqdan sonra Yuri Harvard Universitetində işləmək üçün Milli Tədqiqat Şurasının təqaüdü təklifi və həmçinin Con Hopkins Universitetində tədqiqatçı olmaq təklifi aldı. O, sonuncunu seçdi. O, işə başlamazdan əvvəl anasını ziyarət etmək üçün Vaşinqton ştatının Sietl şəhərinə getmişdi. Yolda dostu Keyt Daumun yaşadığı Everettdə, Vaşinqtonda dayandı. Keyt Yurini bacısı Frida ilə tanış etdi. Yuri və Frida tezliklə nişanlandılar. 1926-cı ildə Kanzas ştatının Lourens şəhərindəki atasının evində evləndilər. Cütlüyün dörd övladı oldu: 1927-ci il təvəllüdlü Gertrude Bessie (Elizabet); Frida Rebecca, 1929-cu il təvəllüdlü; Meri Alisa, 1934-cü il təvəllüdlü; və 1939-cu il təvəllüdlü Con Kleyton Yuri. Johns Hopkins Universitetində Yuri və Artur Ruark "Atomlar, Kvantalar və Molekullar" (1930) kvant mexanikası və onun atom və molekulyar sistemlərə tətbiqi ilə bağlı ilk ingilis əsərlərini yazdılar. 1929-cu ildə Yuri Kolumbiya Universitetində kimya üzrə dosent oldu və burada Rudolf Schönheimer, David Rittenberg və T. I. Taylor ilə əməkdaşlıq etdi.
Müharibədən sonrakı illər
Müharibədən sonra Yuri Nüvə Tədqiqatları İnstitutunda kimya professoru, daha sonra 1952-ci ildə Çikaqo Universitetində kimya professoru oldu. Müharibədən əvvəlki tədqiqatlarını izotoplarla davam etdirmədi. Bununla belə, hidrogen və oksigenlə əldə etdiyi bilikləri tətbiq edərək, oksigen-18 və oksigen-16 üçün karbonatlar və su arasında fraksiyaların 0-dan 1,04 dəfə azalacağını başa düşdü. Ölçmə avadanlığının kifayət qədər həssas olması şərti ilə izotop nisbəti orta temperaturu təyin etmək üçün istifadə edilə bilər. Qrupa onun həmkarı Ralph Buxbaum da daxil idi. Daha sonra belemnitin tədqiqi onun dörd il ərzində yaşadığı yay və qış temperaturunu üzə çıxardı. Bu qabaqcıl paleoiqlim tədqiqatına görəYuri Amerika Geologiya Cəmiyyətinin Artur L. Day medalı və Geokimya Cəmiyyətinin Qoldşmidt medalı ilə təltif edilmişdir. Yuri 1946-cı il Mey-Johnson qanun layihəsinə fəal şəkildə qarşı çıxdı, çünki bunun nüvə enerjisinə hərbi nəzarətə gətirib çıxaracağından qorxdu, lakin onu əvəz edən və nəticədə Atom Enerjisi Komissiyasını yaradan McMahon Qanununu dəstəklədi və uğrunda mübarizə apardı. Yurinin dünya hökuməti idealına sadiqliyi müharibədən əvvəl idi, lakin nüvə müharibəsi ehtimalı bunu onun zehni üçün daha da aktuallaşdırdı. Müharibəyə qarşı mühazirələr oxudu və nüvə məsələlərinə dair konqres debatlarında iştirak etdi. O, İtel və Julius Rosenberg adından açıq şəkildə danışdı və hətta Qeyri-Amerika Fəaliyyətləri Komitəsi qarşısında cavab verməyə çağırıldı.
Şəxsi keyfiyyətləri, mükafatları
Yuri bağçılıqla məşğul olmağı , səhləb yetişdirməyi sevirdi. O, Kaliforniyanın La Jolla şəhərində1981-ci il yanvar ayının 5 — də vəfat edib və İndiana ştatının DeClub qraflığındaki Fairfield qəbiristanlığında dəfn edilib. Nobel mükafatından əlavə, o, həmçinin:
- 1934 — Amerika Kimya Cəmiyyətinin Uillard Gibbs mükafatı
- 1940 — London Kral Cəmiyyətinin Devi medalı
- 1943 Franklin İnstitutunun Franklin medalı
- 1950 — Silliman mühazirəsi
- 1957 -Qutri medalı və mükafatı
- 1961 — Kolumbiya Universiteti Hamilton Mükafatı
- 1962-ci ildə ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının Lourens Smit medalı
- 1964 — Paris Universitetinin medalı
- 1964 — ABŞ Milli Elm Medalı
- 1966 — Kral Astronomiya Cəmiyyətinin Qızıl medalı
- 1969 — Amerika Meteorlar Cəmiyyətinin Frederik Leonard medalı
- 1969 Amerika Geologiya Cəmiyyətinin Artur L. Day medalı
- 1970 — Linus Pauling mükafatı
- 1972 — Amerika Kimyaçılar İnstitutunun Qızıl medalı
- 1973 — NASA-nın görkəmli elmi nailiyyətlərə görə medalı
- 1973 — Amerika Kimya Cəmiyyətinin Priestley medalı
- 1975 — V. M. Qoldşmidt Mükafatı, Geokimya Cəmiyyətinin ən yüksək mükafatı (Geokimya Cəmiyyəti)
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Rice R. E. Harold C. Urey // Encyclopædia Britannica (ing.).
- NNDB (ing.). 2002.
- Silverstein Alvin Harold Urey: the Man who Explored from Earth to Moon. — New York: J. Day, 1970.
- Arnold, James R,; Bigeleisen, Jacob; Hutchison, Clyde A., Jr (1995). "Harold Clayton Urey 1893–1981". Biographical Memoirs (National Academy of Sciences): pp. 363–411. Retrieved August 7, 2013.
- Hewlett Richard G. The New World, 1939–1946. — University Park: Pennsylvania State University Press, 1962. — .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Yuri Harold Kleyton 29 aprel 1893 5 yanvar 1981 La Hoyya d Kaliforniya Amerikali fizik ve fiziki kimyaci 1934 cu ilde Agir hidrogenin kesfine gore kimya uzre Nobel mukafatina layiq gorulmusdu Sonralar o planetlerin tekamulunun oyrenilmesine muraciet etdi Yuri Harold Kleytoning Harold Clayton UreyDogum tarixi 29 aprel 1893 1893 04 29 Vefat tarixi 5 yanvar 1981 1981 01 05 87 yasinda Vefat yeri La Hoyya d San Dieqo San Dieqo qrafligi Kaliforniya ABSElm saheleri fiziki kimya fizikaIs yerleri Cikaqo Universiteti Kopenhagen Universiteti Cons Hopkins Universiteti Kolumbiya Universiteti San Diyeqo Kaliforniya UniversitetiTehsili Berkli Kaliforniya Universiteti Kolumbiya UniversitetiElmi rehberi Gilbert Nyuton LyuisUzvluyu London Kral Cemiyyeti Isvec Kral Elmler Akademiyasi Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi Amerika Felsefe Cemiyyeti d Amerika Fizik Cemiyyeti d ABS Milli Elmler AkademiyasiMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiYuri Harold Kleyton 1893 cu il 29 aprelde Uolkertonda Indiana statinda Samuel Clayton Yuri ve Cora Rebecca Reinsell ailesinde anadan olub Onun atasi kesis ve mekteb muellimi idi Yuri alti yasinda olanda atasi verem xesteliyinden oldu ve Yurinin anasi evlendi Yuri Amis ibtidai mektebinde tehsil alib 14 yasinda bitirir daha sonra Indiana statinin Kendalville Liseyinde oxudu 1911 ci ilde mezun olduqdan sonra Erlham Kollecinden muellimlik sertifikati aldi ve Indiana statinda kicik bir mektebde ders dedi Daha sonra anasinin yasadigi Montanaya kocdu ve orada ders demeye davam etdi Yuri 1914 cu ilde Montana Universitetine daxil oldu ve burada 1917 ci ilde zoologiya uzre bakalavr derecesi aldi Birlesmis Statlar Birinci Dunya Muharibesine girdikden sonra Yuri TNT istehsal eden Filadelfiyadaki Barrett Kimya Sirketinde herbi ise getdi Muharibe bitdikden sonra o kimya muellimi kimi Montana Universitetine qayitdi Akademik karyera doktorluq derecesini teleb edirdi ona gore de 1921 ci ilde Yuri Kaliforniya Universitetinde Berklide doktorluq dissertasiyasi uzerinde islemeye basladi ve burada Gilbert N Luisa rehberliyi altinda termodinamika uzre tehsil aldi Onun ilk dissertasiyasi sezium buxarinin ionlasmasi movzusunda idi Isinde mueyyen cetinliklerle qarsilasdi eyni zamanda hindli bir fizik eyni movzuda daha dolgun bir meqale nesr etdi Yuri daha sonra ideal qazin ionlasmis hallari haqqinda dissertasiya yazdi ve sonradan Astrophysical Journal da nesr olundu 1923 cu ilde dissertasiyasini mudafie etdikden sonra Yuri Kopenhagendeki Niels Bohr Institutunda tehsil almaq ucun Amerika Nordic Fondundan teqaud aldi ve burada Verner Heisenberg Hans Kramers Wolfgang Pauli Georg von Hevesy ve Con Slater ile tanis oldu Qaldigi muddetin sonunda Almaniyaya getdi ve burada Albert Eynsteyn ve Ceyms Frank ile tanis oldu ABS ye qayitdiqdan sonra Yuri Harvard Universitetinde islemek ucun Milli Tedqiqat Surasinin teqaudu teklifi ve hemcinin Con Hopkins Universitetinde tedqiqatci olmaq teklifi aldi O sonuncunu secdi O ise baslamazdan evvel anasini ziyaret etmek ucun Vasinqton statinin Sietl seherine getmisdi Yolda dostu Keyt Daumun yasadigi Everettde Vasinqtonda dayandi Keyt Yurini bacisi Frida ile tanis etdi Yuri ve Frida tezlikle nisanlandilar 1926 ci ilde Kanzas statinin Lourens seherindeki atasinin evinde evlendiler Cutluyun dord ovladi oldu 1927 ci il tevelludlu Gertrude Bessie Elizabet Frida Rebecca 1929 cu il tevelludlu Meri Alisa 1934 cu il tevelludlu ve 1939 cu il tevelludlu Con Kleyton Yuri Johns Hopkins Universitetinde Yuri ve Artur Ruark Atomlar Kvantalar ve Molekullar 1930 kvant mexanikasi ve onun atom ve molekulyar sistemlere tetbiqi ile bagli ilk ingilis eserlerini yazdilar 1929 cu ilde Yuri Kolumbiya Universitetinde kimya uzre dosent oldu ve burada Rudolf Schonheimer David Rittenberg ve T I Taylor ile emekdasliq etdi Muharibeden sonraki illerMuharibeden sonra Yuri Nuve Tedqiqatlari Institutunda kimya professoru daha sonra 1952 ci ilde Cikaqo Universitetinde kimya professoru oldu Muharibeden evvelki tedqiqatlarini izotoplarla davam etdirmedi Bununla bele hidrogen ve oksigenle elde etdiyi bilikleri tetbiq ederek oksigen 18 ve oksigen 16 ucun karbonatlar ve su arasinda fraksiyalarin 0 dan 1 04 defe azalacagini basa dusdu Olcme avadanliginin kifayet qeder hessas olmasi serti ile izotop nisbeti orta temperaturu teyin etmek ucun istifade edile biler Qrupa onun hemkari Ralph Buxbaum da daxil idi Daha sonra belemnitin tedqiqi onun dord il erzinde yasadigi yay ve qis temperaturunu uze cixardi Bu qabaqcil paleoiqlim tedqiqatina goreYuri Amerika Geologiya Cemiyyetinin Artur L Day medali ve Geokimya Cemiyyetinin Qoldsmidt medali ile teltif edilmisdir Yuri 1946 ci il Mey Johnson qanun layihesine feal sekilde qarsi cixdi cunki bunun nuve enerjisine herbi nezarete getirib cixaracagindan qorxdu lakin onu evez eden ve neticede Atom Enerjisi Komissiyasini yaradan McMahon Qanununu destekledi ve ugrunda mubarize apardi Yurinin dunya hokumeti idealina sadiqliyi muharibeden evvel idi lakin nuve muharibesi ehtimali bunu onun zehni ucun daha da aktuallasdirdi Muharibeye qarsi muhazireler oxudu ve nuve meselelerine dair konqres debatlarinda istirak etdi O Itel ve Julius Rosenberg adindan aciq sekilde danisdi ve hetta Qeyri Amerika Fealiyyetleri Komitesi qarsisinda cavab vermeye cagirildi Sexsi keyfiyyetleri mukafatlariYuri bagciliqla mesgul olmagi sehleb yetisdirmeyi sevirdi O Kaliforniyanin La Jolla seherinde1981 ci il yanvar ayinin 5 de vefat edib ve Indiana statinin DeClub qrafligindaki Fairfield qebiristanliginda defn edilib Nobel mukafatindan elave o hemcinin 1934 Amerika Kimya Cemiyyetinin Uillard Gibbs mukafati 1940 London Kral Cemiyyetinin Devi medali 1943 Franklin Institutunun Franklin medali 1950 Silliman muhaziresi 1957 Qutri medali ve mukafati 1961 Kolumbiya Universiteti Hamilton Mukafati 1962 ci ilde ABS Milli Elmler Akademiyasinin Lourens Smit medali 1964 Paris Universitetinin medali 1964 ABS Milli Elm Medali 1966 Kral Astronomiya Cemiyyetinin Qizil medali 1969 Amerika Meteorlar Cemiyyetinin Frederik Leonard medali 1969 Amerika Geologiya Cemiyyetinin Artur L Day medali 1970 Linus Pauling mukafati 1972 Amerika Kimyacilar Institutunun Qizil medali 1973 NASA nin gorkemli elmi nailiyyetlere gore medali 1973 Amerika Kimya Cemiyyetinin Priestley medali 1975 V M Qoldsmidt Mukafati Geokimya Cemiyyetinin en yuksek mukafati Geokimya Cemiyyeti IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Rice R E Harold C Urey Encyclopaedia Britannica ing NNDB ing 2002 Silverstein Alvin Harold Urey the Man who Explored from Earth to Moon New York J Day 1970 Arnold James R Bigeleisen Jacob Hutchison Clyde A Jr 1995 Harold Clayton Urey 1893 1981 Biographical Memoirs National Academy of Sciences pp 363 411 Retrieved August 7 2013 Hewlett Richard G The New World 1939 1946 University Park Pennsylvania State University Press 1962 ISBN 0 520 07186 7