Alpout — Azərbaycan Respublikasının Ucar rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.
Alpout | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Rayon | Ucar rayonu |
Tarixi və coğrafiyası | |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi | 3405 (2009) nəfər |
Tarixi
Əvvəllər Azərbaycanın Quba, Ağdam, Şamaxı, Samux rayonlarının ərazilərində də Alpout adlı kəndlər qeydə alınmışdır. Etnotoponimdir. Məlumdur ki, VIII əsrdən adları çəkilən alpoutlar Səfəvilərə hərbi xidmət etdiklərinə görə Cənubi Qafqazın müxtəlif yerlərində torpaqlar almışdılar. Bu da Alpout adının yayılma arealına öz təsirini göstərmişdir.
Hal-hazırda bu adda yaşayış məskəni Qazax, Göyçay, Laçın, Goranboy və Bərdə rayonlarında da vardır. Mənbələrdə bu sözə Alp Azux, Alp-ər Tonqa, Alp- Arslan tərkiblərinədə rast gəlirik. Alp igid mənasında XV əsərə qədər dilimizidə işlənmişdir.XV əsrdən sonra mənbələrdə bu sözə rast gəlinmir. Qeyd etmək lazımdır ki, "Dədə Qorqud"da "alp" sözü ilə yanaşı "dəli" sözü də igid mənasında işlənnmişdir (Dəli Domrul, Dəli Budaq). XVəsərdən sonra alp sözü arxa plana keçmiş, dəli sözü igid mənasında ümumişləkilik qazanmışdır. "Koroğlu" dastanında (Dəli Həsən) igidlərin hamısı dəli adlanandırılır (Koroğlunun dəliləri deyilir). Sonralar bu sözdə də arxaikləşmiş və dilimizdə igid sözü işlənmişdir.
Alpout sözündəki ikinci komponent "oud" isə bout, boyat, boud, oud, bayat-el mənasında işlənir. Yəni igid boyat eli, igid oğuz eli (oud-oğuz) mənasında işlənir.
Etimologiyası
Alpout or., sadə. 1. Bərdə r-nunun eyni-adlı i.ə.v.-də kənd. Yuxarı Qarabağ kanalından bir qədər aralı, Qarabağ düzündədir; 2. Goranboy r-nunun Fəxralı i.ə.v.-də kənd. Gəncə-Qazax düzənliyindədir. 1953-cü ildə keçmiş
Samux r-nunun Alpout kəndinin buraya köçürülməsi ilə yaranmış yaşayış məntəqəsi keçmiş kəndin adını saxlamışdır; 3.Göyçay r-nunun eyniadlı i.ə.v.-də kənd. Şilyan çayının sol sahilində, Şirvan düzündədir; 4. Qazax rayonunun eyniadlı i.ə.v.-də kənd. Coqas çayının sol sahilində, dağ ətəyindədir; 5. Laçın r-nunun Qoşasu i.ə.v.-də kənd. Hocazsu çayının sol sahilində, Qabaqtəpə dağının ətəyindədir; 6. Ucar r-nunun eyniadlı i.ə.v.-də kənd. Şirvan düzündədir. 1914, 1917-ci illərə aid mənbələrdə Azərb.-nın Quba, Ağdam, Şamaxı (2), Samux rayonlarında da Alpout adlı kəndlər qeydə alınmışdır. Etnotoponimdir. Məlumdur ki,VIII əsrdən mənbələrdə adları çəkilən alpoutlar Səfəvilərə hərbi xidmət etdiklərinə görə Cənubi Qafqazın müxtəlif yerlərində torpaqlar almışdılar. Bu da Alpout adının yayılma arealına öz təsirini göstərmişdir.
Əhalisi
Alpout kənd əhalisinin sayı 3405 nəfərdir (2009-cu ilin statistikası).
Mədəniyyəti
Kənddə 2 orta məktəb,1 uşaq bağçası,1 mədəniyyət evi,2 kitabxana ,1 həkim ambulatoriyası vardır.
Coğrafiyası və iqlimi
Alpout kəndi rayon mərkəzindən qərb hissədə yerləşir. Sahəsi 7388 hektardır. Torpaqları əsasən şoran torpaqlardır.
İqtisadiyyatı
Kənddə pambıqçılıq, taxılçılıq, tərəvəzçilik, yemçilik və heyvandarlıq inkişaf etmişdir.
Din
Kənddə Hz. Əbəlfəzl adına "Cümə" məscidi dini icması fəaliyyət göstərir.
Şəhidləri
Mənbə
- Azərbaycan toponimlərinin ensklopedik lüğəti. 2 cilddə. Bakı-2007. I cild, səh. 38.
- Əli Əliyev, Laçın – Qədim Oğuz yurdu. Bakı-2009. "Avropa" nəşriyyatı. səh. 20.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. İki cilddə. I cild. Bakı, "Şərq-Qərb", 2007, 304 səh.
- Azərbaycan Respuublikası əhalisinin siyahıyaalınması 2009-cu il. I cild. Bakı - 2010.
- Azərbaycan Respublikasının inzibati - ərazi bölgüsü. Məlumat toplusu. Bakı - 2013. 488 səh.
- MÜSƏLMAN DİNİ İCMALAR - 2017-ci ildə qeydiyyatdan keçənlər 2022-06-26 at the Wayback Machine. scwra.gov.az (az.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Alpout Alpout Azerbaycan Respublikasinin Ucar rayonunun inzibati erazi vahidinde kend Alpout40 26 25 sm e 47 36 02 s u Olke AzerbaycanRayon Ucar rayonuTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 3405 2009 neferXeriteni goster gizle AlpoutTarixiEvveller Azerbaycanin Quba Agdam Samaxi Samux rayonlarinin erazilerinde de Alpout adli kendler qeyde alinmisdir Etnotoponimdir Melumdur ki VIII esrden adlari cekilen alpoutlar Sefevilere herbi xidmet etdiklerine gore Cenubi Qafqazin muxtelif yerlerinde torpaqlar almisdilar Bu da Alpout adinin yayilma arealina oz tesirini gostermisdir Hal hazirda bu adda yasayis meskeni Qazax Goycay Lacin Goranboy ve Berde rayonlarinda da vardir Menbelerde bu soze Alp Azux Alp er Tonqa Alp Arslan terkiblerinede rast gelirik Alp igid menasinda XV esere qeder dilimizide islenmisdir XV esrden sonra menbelerde bu soze rast gelinmir Qeyd etmek lazimdir ki Dede Qorqud da alp sozu ile yanasi deli sozu de igid menasinda islennmisdir Deli Domrul Deli Budaq XVeserden sonra alp sozu arxa plana kecmis deli sozu igid menasinda umumislekilik qazanmisdir Koroglu dastaninda Deli Hesen igidlerin hamisi deli adlanandirilir Koroglunun delileri deyilir Sonralar bu sozde de arxaiklesmis ve dilimizde igid sozu islenmisdir Alpout sozundeki ikinci komponent oud ise bout boyat boud oud bayat el menasinda islenir Yeni igid boyat eli igid oguz eli oud oguz menasinda islenir EtimologiyasiAlpout or sade 1 Berde r nunun eyni adli i e v de kend Yuxari Qarabag kanalindan bir qeder arali Qarabag duzundedir 2 Goranboy r nunun Fexrali i e v de kend Gence Qazax duzenliyindedir 1953 cu ilde kecmis Samux r nunun Alpout kendinin buraya kocurulmesi ile yaranmis yasayis menteqesi kecmis kendin adini saxlamisdir 3 Goycay r nunun eyniadli i e v de kend Silyan cayinin sol sahilinde Sirvan duzundedir 4 Qazax rayonunun eyniadli i e v de kend Coqas cayinin sol sahilinde dag eteyindedir 5 Lacin r nunun Qosasu i e v de kend Hocazsu cayinin sol sahilinde Qabaqtepe daginin eteyindedir 6 Ucar r nunun eyniadli i e v de kend Sirvan duzundedir 1914 1917 ci illere aid menbelerde Azerb nin Quba Agdam Samaxi 2 Samux rayonlarinda da Alpout adli kendler qeyde alinmisdir Etnotoponimdir Melumdur ki VIII esrden menbelerde adlari cekilen alpoutlar Sefevilere herbi xidmet etdiklerine gore Cenubi Qafqazin muxtelif yerlerinde torpaqlar almisdilar Bu da Alpout adinin yayilma arealina oz tesirini gostermisdir EhalisiAlpout kend ehalisinin sayi 3405 neferdir 2009 cu ilin statistikasi MedeniyyetiKendde 2 orta mekteb 1 usaq bagcasi 1 medeniyyet evi 2 kitabxana 1 hekim ambulatoriyasi vardir Cografiyasi ve iqlimiAlpout kendi rayon merkezinden qerb hissede yerlesir Sahesi 7388 hektardir Torpaqlari esasen soran torpaqlardir IqtisadiyyatiKendde pambiqciliq taxilciliq terevezcilik yemcilik ve heyvandarliq inkisaf etmisdir DinKendde Hz Ebelfezl adina Cume mescidi dini icmasi fealiyyet gosterir SehidleriKerim Eliyev kicik gizir Ayaz XelilovMenbeAzerbaycan toponimlerinin ensklopedik lugeti 2 cildde Baki 2007 I cild seh 38 Eli Eliyev Lacin Qedim Oguz yurdu Baki 2009 Avropa nesriyyati seh 20 Hemcinin baxAlpavut oymagiIstinadlarAzerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti Iki cildde I cild Baki Serq Qerb 2007 304 seh Azerbaycan Respuublikasi ehalisinin siyahiyaalinmasi 2009 cu il I cild Baki 2010 Azerbaycan Respublikasinin inzibati erazi bolgusu Melumat toplusu Baki 2013 488 seh MUSELMAN DINI ICMALAR 2017 ci ilde qeydiyyatdan kecenler 2022 06 26 at the Wayback Machine scwra gov az az