Edo dövrü (江戸時代 Edo jidai) və ya Tokuqava dövrü (徳川時代 Tokuqava jidai) — Yaponiya tarixində 1603-1868-ci illəri əhatə edən dövr. Yapon cəmiyyətinin Tokuqava şoqunatınin və 300 regional daymyonun hakimiyyəti altında olması ilə səciyyələnir. Bu dövr iqtisadi inkişaf, ciddi sosial qaydalar, xarici siyasətdə özünütəcrid, sabit əhali, incəsənət və mədəniyyətə qarşı isti münasibət, materialların təkrar istehsalı və davamlı meşə idarəetməsi ilə xarakterizə olunur. Bu, məhdud ehtiyatların tam istifadəsinə əsaslanan davamlı və özü-özünü təmin edən cəmiyyət idi. Şoqunat, rəsmi olaraq, 24 mart 1603-cü ildə Edoda Tokuqava İeyasu tərəfindən yaradılmışdır. Bu dövr 3 may 1868-ci ildə Meydzi islahatının başlaması və Edonun ələ keçirilməsi ilə sona çatdı.
Hadisələr
- 1600: Sekiqahara döyüşü. Tokuqava İeyasu daymyoların ordularını məğlub edərək Yaponiyanın böyük hissəsi üzərində hakimiyyətini qurur.
- 1603: İmperator Tokuqava İeyasunu şoqun təyin edir və o öz hökumətini Edoya (indiki Tokio) köçürərək Tokuqava şoqunlar sülaləsinin əsasını qoyur.
- 1605: Tokuqava İeyasu şoqunluqdan gedir və yerini oğlu Tokuqava Hidetadaya verir.
- 1607: Koreyanın Coson sülaləsi Tokuqava şoqunatında öz səfirliyini yaradır.
- 1611: Ryukyu adaları Satsuma vilayətinin vassalına çevrilir.
- 1614: Tokuqava İeyasu Yaponiyada xristianlığı qadağan edir.
- 1615: Osaka döyüşü. Tokuqava İeyasu Toyotomi ailəsinin əlində olan Osaka qalasını mühasirəyə aldı. Tokuqavanın hakimiyyəti bütün Yaponiyada məşhurlaşdı.
- 1616: Tokuqava İeyasu vəfat edir.
- 1623: Tokuqava İemitsu üçüncü şoqun seçilir.
- 1633: Tokuqava İemitsu xaricə səfər etməyi və xarici kitablar oxumağı qadağan edir.
- 1635: Tokuqava İemitsu daymyoların üzərinə icbari şəkildə bir il Edoda xidmət etmək mükəlləfiyyətini () qoydu.
- 1637: Yüksək vergilərdən bezən kəndlilər Şimabara üsyanını (1637–38) başlatdılar.
- 1638: Tokuqava İemitsu gəmi tikintisinə qadağa qoydu.
- 1639: Milli özünütəcrid (Sakoku Rey) fərmanı verildi. Hollandlardan başqa bütün digər xaricilərin Yaponiyaya girişinə qadağa qoyuldu.
- 1641: Tokuqava İemitsu çinli və hollandlardan başqa bütün xaricilərin Yaponiyaya gəlməsinə qadağa qoydu.
- 1650: Sülhün bərqərar olması ilə yeni zadəgan təbəqəsi, buşido ("döyüşçünün yolu") qaydalarına riayət edən savadlı döyüşçülər formalaşdı.
- 1657: Böyük Meyreki yanğını Edo şəhərinin böyük hissəsini məhv etdi.
- 1700: Kabuki və ukiyo-e teatrları məşhurlaşdı.
- 1707: Fudzi vulkanı püskürdü.
- 1774: İlk dəfə Qərb tibb əsərinin tərcüməsi olan Kaytay Şinşo anatomiya kitabı Sugita Gempaku və Maeno Ryotaku tərəfindən nəşr olundu.
- 1787: Matsudaira Sadanobu, şoqunların ali şura üzvü, başlatdı.
- 1792: Rusiya nümayəndəsi Adam Laksman Ezonun şərqindəki (indiki Hokkaydo) Nemuroya gəlir.
- 1804: Rusiya nümayəndəsi Nikolay Rezanov Naqasakiyə çatır və Yaponiya ilə ticarət əlaqələri qurmağa uğursuz cəhd göstərir.
- 1837: Oşio Heyhaçiro üsyanı.
- 1841: .
- 1854: ABŞ Yaponiyanı ticarət sahəsində "Kanaqava müqaviləsi"ni imzalamağa məcbur etdi. Bu müqavilə iki əsr sonra yenidən Yaponiyanı xaricilərin üzünə açdı.
- 1855: Rusiya və Yaponiya diplomatik əlaqələr qurdular.
- 1864: Britaniya, Fransa, Hollandiya və ABŞ hərbi gəmiləri Şimonoseki limanını bombalayırlar və xaricilərin istifadəsinə daha çox yapon limanının açılmasına nail olurlar.
- 1868: Tokuqava Yoşinobu hakimiyyətdən imtina edir, Tokuqava şoqunatınin hakimiyyəti bitir və paytaxtı Tokioda olmaqla və ilahi xüsusiyyətlərə malik olan imperator (yaxud ) hakimiyyəti bərpa olunur.
Kütləvi mədəniyyətdə
Edo dövrü kütləvi mədəniyyətdə bir çox işlərin mövzusudur. Bura romanlar, dram əsərləri, filmlər, televiziya şouları, cizgi filmləri və manqalar aiddir.
İstinadlar
- "JAPAN'S SUSTAINABLE SOCIETY IN THE EDO PERIOD (1603-1867)|JFS Japan for Sustainability". JFS Japan for Sustainability. 2022-02-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-01-14.
Ədəbiyyat
- , The Meiji Restoration, Stanford, California: , 1972, ISBN
- , Birmingham Museum of Art : guide to the collection, Birmingham, Alabama: Birmingham Museum of Art, 2010, ISBN
- , Collapse: How Societies Choose to Fail or Succeed, New York, N.Y.: , 2005, ISBN
- , The Japanese Economy, New York: Oxford University Press, 2000, ISBN
- Frédéric, Louis, Japan Encyclopedia, Harvard University Press Reference Library, Belknap, 2002, ISBN
- , (Second), New York: , 2008, ISBN , 2010-02-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 2016-01-27[dead link]
- Hall, J.W.; McClain, J.L., The Cambridge History of Japan, The Cambridge History of Japan, Cambridge University Press, 1991, ISBN
- , Japan in transition, from Tokugawa to Meiji, Princeton, N.J.: Princeton University Press, 1986, ISBN
- Jansen, Marius B., The Making of Modern Japan (Paperback), Belknap Press of Harvard University Press, 2002, ISBN
- , Frontier Contact Between Choson Korea and Tokugawa Japan, London: Routledge, 2003, ISBN
- ; , Yoshiwara: the pleasure quarters of old Tokyo, Yenbooks, Rutland, Vermont: , 1989, ISBN
- Roberts, Luke S., Performing the Great Peace: Political Space and Open Secrets in Tokugawa Japan, Hawaii: University of Hawaii Press, 2012, ISBN
- , Yoshiwara: The Glittering World of the Japanese Courtesan, Honolulu, Hawaii: , 1993, ISBN
Xarici keçidlər
- Japanese Maps of the Tokugawa Era – A rich selection of rare Japanese maps from the UBC Library Digital Collections
- Timeline - JAPAN:Memoirs of a Secret Empire
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Edo dovru 江戸時代 Edo jidai ve ya Tokuqava dovru 徳川時代 Tokuqava jidai Yaponiya tarixinde 1603 1868 ci illeri ehate eden dovr Yapon cemiyyetinin Tokuqava soqunatinin ve 300 regional daymyonun hakimiyyeti altinda olmasi ile seciyyelenir Bu dovr iqtisadi inkisaf ciddi sosial qaydalar xarici siyasetde ozunutecrid sabit ehali incesenet ve medeniyyete qarsi isti munasibet materiallarin tekrar istehsali ve davamli mese idareetmesi ile xarakterize olunur Bu mehdud ehtiyatlarin tam istifadesine esaslanan davamli ve ozu ozunu temin eden cemiyyet idi Soqunat resmi olaraq 24 mart 1603 cu ilde Edoda Tokuqava Ieyasu terefinden yaradilmisdir Bu dovr 3 may 1868 ci ilde Meydzi islahatinin baslamasi ve Edonun ele kecirilmesi ile sona catdi Hadiseler1600 Sekiqahara doyusu Tokuqava Ieyasu daymyolarin ordularini meglub ederek Yaponiyanin boyuk hissesi uzerinde hakimiyyetini qurur 1603 Imperator Tokuqava Ieyasunu soqun teyin edir ve o oz hokumetini Edoya indiki Tokio kocurerek Tokuqava soqunlar sulalesinin esasini qoyur 1605 Tokuqava Ieyasu soqunluqdan gedir ve yerini oglu Tokuqava Hidetadaya verir 1607 Koreyanin Coson sulalesi Tokuqava soqunatinda oz sefirliyini yaradir 1611 Ryukyu adalari Satsuma vilayetinin vassalina cevrilir 1614 Tokuqava Ieyasu Yaponiyada xristianligi qadagan edir 1615 Osaka doyusu Tokuqava Ieyasu Toyotomi ailesinin elinde olan Osaka qalasini muhasireye aldi Tokuqavanin hakimiyyeti butun Yaponiyada meshurlasdi 1616 Tokuqava Ieyasu vefat edir 1623 Tokuqava Iemitsu ucuncu soqun secilir 1633 Tokuqava Iemitsu xarice sefer etmeyi ve xarici kitablar oxumagi qadagan edir 1635 Tokuqava Iemitsu daymyolarin uzerine icbari sekilde bir il Edoda xidmet etmek mukellefiyyetini qoydu 1637 Yuksek vergilerden bezen kendliler Simabara usyanini 1637 38 baslatdilar 1638 Tokuqava Iemitsu gemi tikintisine qadaga qoydu 1639 Milli ozunutecrid Sakoku Rey fermani verildi Hollandlardan basqa butun diger xaricilerin Yaponiyaya girisine qadaga qoyuldu 1641 Tokuqava Iemitsu cinli ve hollandlardan basqa butun xaricilerin Yaponiyaya gelmesine qadaga qoydu 1650 Sulhun berqerar olmasi ile yeni zadegan tebeqesi busido doyuscunun yolu qaydalarina riayet eden savadli doyusculer formalasdi 1657 Boyuk Meyreki yangini Edo seherinin boyuk hissesini mehv etdi 1700 Kabuki ve ukiyo e teatrlari meshurlasdi 1707 Fudzi vulkani puskurdu 1774 Ilk defe Qerb tibb eserinin tercumesi olan Kaytay Sinso anatomiya kitabi Sugita Gempaku ve Maeno Ryotaku terefinden nesr olundu 1787 Matsudaira Sadanobu soqunlarin ali sura uzvu baslatdi 1792 Rusiya numayendesi Adam Laksman Ezonun serqindeki indiki Hokkaydo Nemuroya gelir 1804 Rusiya numayendesi Nikolay Rezanov Naqasakiye catir ve Yaponiya ile ticaret elaqeleri qurmaga ugursuz cehd gosterir 1837 Osio Heyhaciro usyani 1841 1854 ABS Yaponiyani ticaret sahesinde Kanaqava muqavilesi ni imzalamaga mecbur etdi Bu muqavile iki esr sonra yeniden Yaponiyani xaricilerin uzune acdi 1855 Rusiya ve Yaponiya diplomatik elaqeler qurdular 1864 Britaniya Fransa Hollandiya ve ABS herbi gemileri Simonoseki limanini bombalayirlar ve xaricilerin istifadesine daha cox yapon limaninin acilmasina nail olurlar 1868 Tokuqava Yosinobu hakimiyyetden imtina edir Tokuqava soqunatinin hakimiyyeti bitir ve paytaxti Tokioda olmaqla ve ilahi xususiyyetlere malik olan imperator yaxud hakimiyyeti berpa olunur Kutlevi medeniyyetdeEdo dovru kutlevi medeniyyetde bir cox islerin movzusudur Bura romanlar dram eserleri filmler televiziya soulari cizgi filmleri ve manqalar aiddir Istinadlar JAPAN S SUSTAINABLE SOCIETY IN THE EDO PERIOD 1603 1867 JFS Japan for Sustainability JFS Japan for Sustainability 2022 02 15 tarixinde Istifade tarixi 2016 01 14 Edebiyyat The Meiji Restoration Stanford California 1972 ISBN 0 8047 0815 0 Birmingham Museum of Art guide to the collection Birmingham Alabama Birmingham Museum of Art 2010 ISBN 978 1 904832 77 5 Collapse How Societies Choose to Fail or Succeed New York N Y 2005 ISBN 0 14 303655 6 The Japanese Economy New York Oxford University Press 2000 ISBN 0 19 877504 0 Frederic Louis Japan Encyclopedia Harvard University Press Reference Library Belknap 2002 ISBN 9780674017535 Second New York 2008 ISBN 978 0 19 533922 2 2010 02 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 01 27 dead link Hall J W McClain J L The Cambridge History of Japan The Cambridge History of Japan Cambridge University Press 1991 ISBN 9780521223553 Japan in transition from Tokugawa to Meiji Princeton N J Princeton University Press 1986 ISBN 0 691 05459 2 Jansen Marius B The Making of Modern Japan Paperback Belknap Press of Harvard University Press 2002 ISBN 0 674 00991 6 Frontier Contact Between Choson Korea and Tokugawa Japan London Routledge 2003 ISBN 0 7007 1301 8 Yoshiwara the pleasure quarters of old Tokyo Yenbooks Rutland Vermont 1989 ISBN 0 8048 1599 2 Roberts Luke S Performing the Great Peace Political Space and Open Secrets in Tokugawa Japan Hawaii University of Hawaii Press 2012 ISBN 0824835131 Yoshiwara The Glittering World of the Japanese Courtesan Honolulu Hawaii 1993 ISBN 0 8248 1488 6Xarici kecidlerJapanese Maps of the Tokugawa Era A rich selection of rare Japanese maps from the UBC Library Digital Collections Timeline JAPAN Memoirs of a Secret Empire