Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Buxari və ya tam adı ilə Əbu Abdullah Məhəmməd ibn Əbülhəsən İsmayıl ibn İbrahim əl-Muğirə ibn Əhnəf Bərdizbəh əl-Cufi əl-Buxari (810-869) — tanınmış hədis alimi.
| Buxari | |
|---|---|
| ərəb. محمد بن إسماعيل البخاري | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1 sentyabr 870 (60 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Tanınmış yetirmələri | Müslüm ibn Həccac, Məhəmməd Tirmizi |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Buxari əslən Səmərqənd Buxara şəhərində anadan olub. Buxari ərəb olub. Uşaq yaşlarından atasını itirən Buxari anasının tərbiyəsi ilə böyüyüb və kiçik yaşında artıq Qurani Kərimi əzbərlədi və ərəb dilini öyrəndi. Atasından qalan sərvət onun heç kimə möhtac olmadan elm öyrənməsinə yararlı oldu. On bir yaşında hədis öyrənməyə başlayan Buxari 16 yaşında anası və qardaşı Əhmədlə həcc ziyarəti edir. Anası və qardaşı Buxaraya qayıdanda o, elm öyrənmək istəyi ilə Məkkədə qalır.
On səkkiz yaşında "Kitabi Kadyas-Səhabə vət Tabiin" ilə "ət-Tarixül-Kəbir" adlı əsərlərini yazan Buxari elmini artırmaq üçün Şam, Misir, Bəsrə və Bağdada səfər edir. Bu səbəblə altı il Hicazda qalan Buxari hədis öyrənmək və nəql etməklə yanaşı şeirlə də maraqlanırdı. Döyüş idmanlarına maraq göstərir, at minir, ox atırdı. Yaşıdları Buxaridən fəxrlə danışırdılar. Onun nailiyyətlərini qəbul etmək istəməyənlər fitnə çıxarmağa başladılar və Buxarinin "Quran məxluqdur" fikrini dəstəklədiyini yaydılar. Bu səbəbdən Buxari vətəninə qayıtdı. Lakin burada da Buxara əmiriylə problem yaşadı. Sonra Əhməd İbn Xalid tərəfindən Buxaradan çıxardılır. Buxari Səmərqənddə Hartənk kəndində qohumlarının yanında yerləşir. Səmərqəndlilər Buxaridən yararlanmaq məqsədilə heyət göndərib Səmərqəndə gəlməsini xahiş edirlər. Buxari Səmərqəndə gəlməyə hazırlaşan zaman xəstələnir və Hicri təqvimlə 256-cı il 30 Ramazanda bayram gecəsi vəfat edir. Cənazə namazı bayram günü günortadan sonra qılınaraq Hərtənkdə dəfn edilir.
İmam Buxari dərin zəka və əzbərləmə qabiliyətinə malik idi. Hər hansı bir şeyi yadda saxlamaq üçün ona bir dəfə baxması və ya onu bir dəfə dinləməsi kifayət edərdi. O, eyni zamanda çox hədis əzbərləməklə də şöhrət qazanıb. "Kutubi-sittə" müəlliflərindən ən-Nəsai onunla şəxsən danışdıqdan sonra "O, inanılmaz dərəcədə zəkalı bir mühəndisdir. İslam tarixində ilk səhih kitab yazan odur", – deyir.
Bəzi alimlər onun üçün belə deyirlər: "Buxari Allahın yer üzərində yeriyən ayətlərindəndir". Nəcm b.el-Fəzil deyir: "Yuxumda Rəsulullahı (s.a.v.) gördüm. Bir kənddən çıxıb gedirdi və arxasından İmami Buxari onu izləməkdə idi. O (s.a.v) bir addım atdıqda Buxari də bir addım atırdı və ayağını Rəsululahın (s.a.v) ayağını basdığı yerə basırdı. Kitabını da hər baxımdan ona nisbət edirdi". Buxari elmiylə əməl edən bir insan idi və İslami qaydalara çox riayət edir, halal və haram məsələlərinə çox diqqət edirdi. Hədis elminə xidmət, bu yolla Allahın rizasını, Məhəmmədin şəfaətini qazanmaq əsas fikri idi. Atasından qalan mirası da bu yolda xərcləmiş və mərdliyi ilə şöhrət qazanmışdı. Çox Quran oxuyar, çox sünnət namazı qılardı. Rəvayətə görə hər üç gündən bir Qurani Kərimi xətm edərdi. Gecənin yalnızca bir hissəsini yatar, hər zaman yuxudan oyanıb, şam yandırıb hədis yazar, ya da yazdıqlarını işarələyib, üzərində təfəkkür edərmiş. Sübh namazı girməmişdən oyanar, gecə namazı qılar, sonra Quranın üçdə birini oxuyardı.
Ramazanda isə təravih namazından sonra Quranın üçdə birini oxumağa davam edərdi. Buxarinin özünün verdiyi məlumata gğrə, hədis öyrəndiyi müəllimlərinin sayı 1000-dən çoxdur. Əsas müəllimləri Əhməd b. Hənbəl, Əli b.əl-Mədini, Yəhya b. Main, İsmail b. İdiris əl-Mədini, İshaq b.Rəhuyəh, Məkki b. İbrahim əl-Bəlxi, Məhəmməd b. Salam əl-Bikəndi, İbrahim b.Əl-Əs`as, Əli b. Əl-Həsən b.Səkik, Yahya b. Yəhya, İbrahim b.Musa əl-Hafiz, Surəyc b. ən-Numan, Əbu Asim ən-Nəbil əs-Səybani, Məhəmməd b. Abdullah əl Ənsari, Abdullah b. Zübəyr əl-Həmidi, Əl Məkri, Əbdüləziz əl-Üvəysidir. Şagirdləri arasında ən tanınmışları isə Əbu İsa ət-Tirmizi, Məhəmməd b. Nəsru`l Mərvəzi, İbn Əbi Davud, Müslim b.Həccac və ən-Nəsaidir.
Yaradıcılığı
Buxarinin "Camiu`s-Səhih"i (Səhihi Buxari) qələmə alması iki səbəbə bağlıdır. Bunların birincisi, müəlliminin ondan bunu xahiş etməsi, ikincisi isə bunu yuxuda görməsidir. Buxari "Səhih" olaraq adlandırılan və içərisində onun özünə görə səhih olduğu sabit olan hədislərə yer verdiyi kitabında bir çox dini hökmlərin qaynağını göstərməsi ilə İslam dünyasına böyük bir xidmət etmişdir. İmam Buxari ayrıca özündən əvvəl yaşamış məzhəb imamlarının söykəndiyi təməllərin sağlam olduğunu, heç birinin şəxsi görüşlə fətva vermədiyini ortaya çıxardı. Elm adamları Buxarinin əsərinə böyük önəm verdilər. Xüsusilə hədisin səhihliyi məsələsində onun əsərində qəbul etdiyi şərtləri daha dəqiq olduğu qənaətinə gəldilər. Buxari bu əsəri meydana gətirərkən çox diqqəli idi. Əsərində yer verdiyi hədisləri altı yüz min hədisin içindən seçmişdi. Onun səhihlik ölçüləırinə uyğun gəlməyən hədislərə kitabında yer vermədi. Kitabda yer alan hədislərin sayı 7275-dir. Bir nəzəriyyəyə görə mükərrərləri (mənası eyni olan hədislər) çıxmaqla əsərdə cəm edilən hədislərin sayı 4000 – dir.Əslində isə Əhli beytlə əlaqəli olan və haqqı bəyan edən hədislər illər ərzində hissə hissə səhih buxaridən çıxarılaraq 7275 hədisdən 4000 hədis qalmışdır.Bunu ən əsas dəlili budur ki, ola bilməz 600000 hədisdən 7275 səhih hədis seçilsin və onun 3275 hədisinin təkrar olsun
"Camius-Səhih"də hədislər mövzulara görə kitablara ayrılmış və hər kitabda bir neçə baba bölünmüşdür. Əsərdə üzərində ixtilaf edilməyən hədislərə yer verilmiş, hədis ravilərinin (rəvayət edənlərin) inanılır olmasına diqqət edilmişdir. Buxari hədislərə bəzi dəqiq ölçüləri tətbiq etdikdən sonra onları səhih qəbul edirmiş. Ondan sonra gələn alimlərdə bu ölçüləri tətbiq edərək səhih hədislərin zəif və uydurma olanlarını ayıra bilmişlər. Səhih hədis kitabı tərtib edənlərin çox olmasına baxmayaraq onlar arasında Buxari kimi dəqiqi olmamışdır. Həyatı səyahətlərlə və elm yolunda keçən bir insanın on altı illik zəhmətinin məhsulu olan bu əsərin təlifini bir yerə yığmaq mümkün deyildir. Buxarinin "Camius-Səhih"i 97 kitabdan 3450 babdan ibarətdir. Üç ravili hədislərin sayı 23-dür. Fərqli sənədlə Qurandan sonra ana qaynaq olnBuxarinin Səhihi ilə Müslümün əsərinə Səhih adı verilmişdir. İkisinə birdən "Səhihayn", (yəni iki səhih) deyilir. Digər dörd hədis kitabına "Sünən", bu 6 hədis kitabının hamısına isə "Kutubi Sitə" deyilir. Buxarinin bu əsərinə bir çox şərh yazılmış və üzərində araşdırmalar aparılmışdır. Ən məşhur şərhləri Ayninin "Ümdətül-Qari", İbn Həcər Əsqalaninin "Fəthul-Bari", Kirmaninin "Kəvakibud-Dərari" adlı əsərləridir. "Camius-Səhih"dən başqa Buxarinin bu əsərləri vardır:
Əsərləri
"Tarixul Kəbir" – Hədis ricalına (hədis rəvayət edənlərə) aid əhəmiyyətli bir əsərdir. Buxari bunu on səkkiz yaşında Məhəmmədin qəbri üzərində yazmışdı.
"Tarixil- Əvsat" – "Tarixul Kəbir"in qısa formasıdır. Bəzi əlayazmaları nüsxələri günümüzə gəlib çatmışdır. "Tarixus-Sağir" – "Tarixul Kəbir"in bir müxtəsəridir. "Kitabu Zuafaus-Sağır" – Zəif ravilərdən bəhs edir. "Ət-Tarixu fi mərifəti rüvatil-hədis və nukatil əsar vəs sünən və təmyizü sikatihim min züafaihim və tarixu vəfatihim" – Kiçik bir risalədir. "Əat-Təvarixul Ənsab" – Bəzi şəxslərin şəxsi hallarından bəhs edir. "Kitabul Kuna" – Ravilərin (hədis rəvayət edənlərin) künyələrindən bəhs edən bir əsərdir. "Ədəbül-Müfrəd" – Əxlaq hadisələrini özündə cəm edən bir əsərdir. "Rəful-Yədəyn fis-Səlati" – Namazda əl qaldırmaqla bağlı bir risalədir. . "Kitabil-qiraati xalfəl-imam" – Namazda imamın arxasında oxuma hqqında yazılmış bir risalədir. "Halkul-Əf`alil-ibad vər-Rədd aləl-Cəhmiyyə" – Сəhmiyyə məzhəbinin görüşlərini rədd edən bir kitabdır. "Əl-Aqidə" yaxut "ət-Tevhid" – Əqaid haqqında yazılmış bir əsərdir. "Abarus Sifat" – Hədislə bağlı bir əsərdir. Bəzi kitabxanalarda əlyazma nüsxələri mövcuddur.
Bunlardan başqa mənbələrdə Buxariyə aid olduğu bildirilən bu kitabların da adı keçməkdədir: "Birril Valideyn", "Əl-Camiul Kəbir", "ət-Təfsiril Kəbir", "Kitabül Hibə", "Kitabül Əsribə", Kitabul Məsbut", "Kitabüliləl", "Kitabül-Fəvaid", "Kitabud-Duafa", "Əl Müsnədil-Kəbir".
Buxari Simpoziumu
1998-ci ildə Buxarinin hicri tarixi ilə anadan olmasının 1225 illiyinin UNESCO çərçivəsində qeyd edilməsinə qərar verilmiş, bu münasibətlə Özbəkistan Respublikası Elmlər Akademiyası, Özbəkistan Respublikası Xarici İşlər Nazirliyi, Özbəkistan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi və s. birgə təşkilatçığı ilə 23 oktyabr 1998-ci ildə Səmərqənd şəhərində “İmam əl-Buxari və onun dünya mədəniyyətində mövqeyi” mövzusunda Beynəlxalq Simpozium keçirilmişdir. Tədbirdə 40 ölkədən 200 nəfərdən artıq elm və mədəniyyət xadimi iştirak etmişdi. Simpoziumda Azərbaycandan AMEA-nın müxbir üzvü Zakir Məmmədov məruzə ilə çıxış etmişdir.
Konfransın materialları özbək, rus və ingilis dillərində çapdan çıxmışdır.
İstinadlar
- "Имом ал-Бухорий ва унинг дуне маданиятида тутган урни". Мавзуидаги халкаро конференция Материаллари. Самарканд 1998 йил, 23 октябрь. Узбекистон Республикаси ФА "Фан" нашриети
- Материалы международной конференции "Имам ал-Бухари и его вклад в мировую культуру". Самарканд 23 октября, 1998 г. Издательство "Фан" Академии наук Республики Узбекистан
- Transactions of the international conference "Imam al-Bukhari and his place in world culture". Samarkand oktober 23, 1998. "Fan" Publishing house Academy of sciences of the Republic of Uzbekistan
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Имам Бухари 2009-07-15 at the Wayback Machine
- Важные хадисы и их разъяснения 2012-03-21 at the Wayback Machine
- Хадисы и термины 2009-09-25 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Buxari ve ya tam adi ile Ebu Abdullah Mehemmed ibn Ebulhesen Ismayil ibn Ibrahim el Mugire ibn Ehnef Berdizbeh el Cufi el Buxari 810 869 taninmis hedis alimi Buxariereb محمد بن إسماعيل البخاري Dogum tarixi 21 iyul 810Dogum yeri Buxara Abbasiler xilafetiVefat tarixi 1 sentyabr 870 60 yasinda Vefat yeri Semerqend Abbasiler xilafeti OzbekistanTaninmis yetirmeleri Muslum ibn Heccac Mehemmed Tirmizi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiBuxari eslen Semerqend Buxara seherinde anadan olub Buxari ereb olub Usaq yaslarindan atasini itiren Buxari anasinin terbiyesi ile boyuyub ve kicik yasinda artiq Qurani Kerimi ezberledi ve ereb dilini oyrendi Atasindan qalan servet onun hec kime mohtac olmadan elm oyrenmesine yararli oldu On bir yasinda hedis oyrenmeye baslayan Buxari 16 yasinda anasi ve qardasi Ehmedle hecc ziyareti edir Anasi ve qardasi Buxaraya qayidanda o elm oyrenmek isteyi ile Mekkede qalir On sekkiz yasinda Kitabi Kadyas Sehabe vet Tabiin ile et Tarixul Kebir adli eserlerini yazan Buxari elmini artirmaq ucun Sam Misir Besre ve Bagdada sefer edir Bu sebeble alti il Hicazda qalan Buxari hedis oyrenmek ve neql etmekle yanasi seirle de maraqlanirdi Doyus idmanlarina maraq gosterir at minir ox atirdi Yasidlari Buxariden fexrle danisirdilar Onun nailiyyetlerini qebul etmek istemeyenler fitne cixarmaga basladilar ve Buxarinin Quran mexluqdur fikrini desteklediyini yaydilar Bu sebebden Buxari vetenine qayitdi Lakin burada da Buxara emiriyle problem yasadi Sonra Ehmed Ibn Xalid terefinden Buxaradan cixardilir Buxari Semerqendde Hartenk kendinde qohumlarinin yaninda yerlesir Semerqendliler Buxariden yararlanmaq meqsedile heyet gonderib Semerqende gelmesini xahis edirler Buxari Semerqende gelmeye hazirlasan zaman xestelenir ve Hicri teqvimle 256 ci il 30 Ramazanda bayram gecesi vefat edir Cenaze namazi bayram gunu gunortadan sonra qilinaraq Hertenkde defn edilir Imam Buxari derin zeka ve ezberleme qabiliyetine malik idi Her hansi bir seyi yadda saxlamaq ucun ona bir defe baxmasi ve ya onu bir defe dinlemesi kifayet ederdi O eyni zamanda cox hedis ezberlemekle de sohret qazanib Kutubi sitte muelliflerinden en Nesai onunla sexsen danisdiqdan sonra O inanilmaz derecede zekali bir muhendisdir Islam tarixinde ilk sehih kitab yazan odur deyir Bezi alimler onun ucun bele deyirler Buxari Allahin yer uzerinde yeriyen ayetlerindendir Necm b el Fezil deyir Yuxumda Resulullahi s a v gordum Bir kendden cixib gedirdi ve arxasindan Imami Buxari onu izlemekde idi O s a v bir addim atdiqda Buxari de bir addim atirdi ve ayagini Resululahin s a v ayagini basdigi yere basirdi Kitabini da her baximdan ona nisbet edirdi Buxari elmiyle emel eden bir insan idi ve Islami qaydalara cox riayet edir halal ve haram meselelerine cox diqqet edirdi Hedis elmine xidmet bu yolla Allahin rizasini Mehemmedin sefaetini qazanmaq esas fikri idi Atasindan qalan mirasi da bu yolda xerclemis ve merdliyi ile sohret qazanmisdi Cox Quran oxuyar cox sunnet namazi qilardi Revayete gore her uc gunden bir Qurani Kerimi xetm ederdi Gecenin yalnizca bir hissesini yatar her zaman yuxudan oyanib sam yandirib hedis yazar ya da yazdiqlarini isareleyib uzerinde tefekkur edermis Subh namazi girmemisden oyanar gece namazi qilar sonra Quranin ucde birini oxuyardi Imam Buxari meqberesi Ozbekistan poct markasinda 2007 ci il Ramazanda ise teravih namazindan sonra Quranin ucde birini oxumaga davam ederdi Buxarinin ozunun verdiyi melumata ggre hedis oyrendiyi muellimlerinin sayi 1000 den coxdur Esas muellimleri Ehmed b Henbel Eli b el Medini Yehya b Main Ismail b Idiris el Medini Ishaq b Rehuyeh Mekki b Ibrahim el Belxi Mehemmed b Salam el Bikendi Ibrahim b El Es as Eli b El Hesen b Sekik Yahya b Yehya Ibrahim b Musa el Hafiz Sureyc b en Numan Ebu Asim en Nebil es Seybani Mehemmed b Abdullah el Ensari Abdullah b Zubeyr el Hemidi El Mekri Ebduleziz el Uveysidir Sagirdleri arasinda en taninmislari ise Ebu Isa et Tirmizi Mehemmed b Nesru l Mervezi Ibn Ebi Davud Muslim b Heccac ve en Nesaidir YaradiciligiBuxarinin Camiu s Sehih i Sehihi Buxari qeleme almasi iki sebebe baglidir Bunlarin birincisi muelliminin ondan bunu xahis etmesi ikincisi ise bunu yuxuda gormesidir Buxari Sehih olaraq adlandirilan ve icerisinde onun ozune gore sehih oldugu sabit olan hedislere yer verdiyi kitabinda bir cox dini hokmlerin qaynagini gostermesi ile Islam dunyasina boyuk bir xidmet etmisdir Imam Buxari ayrica ozunden evvel yasamis mezheb imamlarinin soykendiyi temellerin saglam oldugunu hec birinin sexsi gorusle fetva vermediyini ortaya cixardi Elm adamlari Buxarinin eserine boyuk onem verdiler Xususile hedisin sehihliyi meselesinde onun eserinde qebul etdiyi sertleri daha deqiq oldugu qenaetine geldiler Buxari bu eseri meydana getirerken cox diqqeli idi Eserinde yer verdiyi hedisleri alti yuz min hedisin icinden secmisdi Onun sehihlik olculeirine uygun gelmeyen hedislere kitabinda yer vermedi Kitabda yer alan hedislerin sayi 7275 dir Bir nezeriyyeye gore mukerrerleri menasi eyni olan hedisler cixmaqla eserde cem edilen hedislerin sayi 4000 dir Eslinde ise Ehli beytle elaqeli olan ve haqqi beyan eden hedisler iller erzinde hisse hisse sehih buxariden cixarilaraq 7275 hedisden 4000 hedis qalmisdir Bunu en esas delili budur ki ola bilmez 600000 hedisden 7275 sehih hedis secilsin ve onun 3275 hedisinin tekrar olsun Camius Sehih de hedisler movzulara gore kitablara ayrilmis ve her kitabda bir nece baba bolunmusdur Eserde uzerinde ixtilaf edilmeyen hedislere yer verilmis hedis ravilerinin revayet edenlerin inanilir olmasina diqqet edilmisdir Buxari hedislere bezi deqiq olculeri tetbiq etdikden sonra onlari sehih qebul edirmis Ondan sonra gelen alimlerde bu olculeri tetbiq ederek sehih hedislerin zeif ve uydurma olanlarini ayira bilmisler Sehih hedis kitabi tertib edenlerin cox olmasina baxmayaraq onlar arasinda Buxari kimi deqiqi olmamisdir Heyati seyahetlerle ve elm yolunda kecen bir insanin on alti illik zehmetinin mehsulu olan bu eserin telifini bir yere yigmaq mumkun deyildir Buxarinin Camius Sehih i 97 kitabdan 3450 babdan ibaretdir Uc ravili hedislerin sayi 23 dur Ferqli senedle Qurandan sonra ana qaynaq olnBuxarinin Sehihi ile Muslumun eserine Sehih adi verilmisdir Ikisine birden Sehihayn yeni iki sehih deyilir Diger dord hedis kitabina Sunen bu 6 hedis kitabinin hamisina ise Kutubi Site deyilir Buxarinin bu eserine bir cox serh yazilmis ve uzerinde arasdirmalar aparilmisdir En meshur serhleri Ayninin Umdetul Qari Ibn Hecer Esqalaninin Fethul Bari Kirmaninin Kevakibud Derari adli eserleridir Camius Sehih den basqa Buxarinin bu eserleri vardir Eserleri Tarixul Kebir Hedis ricalina hedis revayet edenlere aid ehemiyyetli bir eserdir Buxari bunu on sekkiz yasinda Mehemmedin qebri uzerinde yazmisdi Tarixil Evsat Tarixul Kebir in qisa formasidir Bezi elayazmalari nusxeleri gunumuze gelib catmisdir Tarixus Sagir Tarixul Kebir in bir muxteseridir Kitabu Zuafaus Sagir Zeif ravilerden behs edir Et Tarixu fi merifeti ruvatil hedis ve nukatil esar ves sunen ve temyizu sikatihim min zuafaihim ve tarixu vefatihim Kicik bir risaledir Eat Tevarixul Ensab Bezi sexslerin sexsi hallarindan behs edir Kitabul Kuna Ravilerin hedis revayet edenlerin kunyelerinden behs eden bir eserdir Edebul Mufred Exlaq hadiselerini ozunde cem eden bir eserdir Reful Yedeyn fis Selati Namazda el qaldirmaqla bagli bir risaledir Kitabil qiraati xalfel imam Namazda imamin arxasinda oxuma hqqinda yazilmis bir risaledir Halkul Ef alil ibad ver Redd alel Cehmiyye Sehmiyye mezhebinin goruslerini redd eden bir kitabdir El Aqide yaxut et Tevhid Eqaid haqqinda yazilmis bir eserdir Abarus Sifat Hedisle bagli bir eserdir Bezi kitabxanalarda elyazma nusxeleri movcuddur Bunlardan basqa menbelerde Buxariye aid oldugu bildirilen bu kitablarin da adi kecmekdedir Birril Valideyn El Camiul Kebir et Tefsiril Kebir Kitabul Hibe Kitabul Esribe Kitabul Mesbut Kitabulilel Kitabul Fevaid Kitabud Duafa El Musnedil Kebir Buxari Simpoziumu1998 ci ilde Buxarinin hicri tarixi ile anadan olmasinin 1225 illiyinin UNESCO cercivesinde qeyd edilmesine qerar verilmis bu munasibetle Ozbekistan Respublikasi Elmler Akademiyasi Ozbekistan Respublikasi Xarici Isler Nazirliyi Ozbekistan Respublikasi Medeniyyet Nazirliyi ve s birge teskilatcigi ile 23 oktyabr 1998 ci ilde Semerqend seherinde Imam el Buxari ve onun dunya medeniyyetinde movqeyi movzusunda Beynelxalq Simpozium kecirilmisdir Tedbirde 40 olkeden 200 neferden artiq elm ve medeniyyet xadimi istirak etmisdi Simpoziumda Azerbaycandan AMEA nin muxbir uzvu Zakir Memmedov meruze ile cixis etmisdir Konfransin materiallari ozbek rus ve ingilis dillerinde capdan cixmisdir Istinadlar Imom al Buhorij va uning dune madaniyatida tutgan urni Mavzuidagi halkaro konferenciya Materiallari Samarkand 1998 jil 23 oktyabr Uzbekiston Respublikasi FA Fan nashrieti Materialy mezhdunarodnoj konferencii Imam al Buhari i ego vklad v mirovuyu kulturu Samarkand 23 oktyabrya 1998 g Izdatelstvo Fan Akademii nauk Respubliki Uzbekistan Transactions of the international conference Imam al Bukhari and his place in world culture Samarkand oktober 23 1998 Fan Publishing house Academy of sciences of the Republic of UzbekistanHemcinin baxHedis Sehihi BuxariXarici kecidlerImam Buhari 2009 07 15 at the Wayback Machine Vazhnye hadisy i ih razyasneniya 2012 03 21 at the Wayback Machine Hadisy i terminy 2009 09 25 at the Wayback Machine