Ögedey sülaləsi — bəzən Ögedeyilər sülaləsi də adlanır. Böyük Monqol imperiyasını idarə edən Börçigin sülaləsinin XII–XIV əsrlərdə ən güclü qollarından biridir. Sülalə öz başlanğıcını Çingiz xanın oğlu və varisi Ögedey xandan (1185–1241) götürür. Ögedey xan Monqol istilasını böyük həcmdə davam etdirmişdir.
Çingiz xanın oğlu Tulinin sülaləsindən olan ölümündən sonrs Monqol imperiyası ərazisində ara müharibələri başladı. Çingiz xanın oğulları — Cuçi, Ögedey, Cığatay və Tulinin varisləri bir-birləri ilə müharibəyə başladılar. Ögedey sülaləsi üzvləri bütün monqolları öz hakimiyyətləri altında birləşdirməyə çalışırdılar. Ögedeylər sülaləsi Qızıl Ordaya qarşı Cağataylarla ittifaq bağladı, bundan sonra onlar Yuan sülaləsinə (Tulilər sülaləsindən) qarşı Qızıl Orda ilə ittifaq bağladılar. Yuan imperatoru olan Xubilay xan isə buna cavab olaraq İranı idarə edən Elxanilərlə ittifaq bağladı. Yuanlarla Ögedeylərin mübarizəsi XIV əsrdəki qədər davam etdi.
1304-cü ildə qısa müddətli sülh oldu. Lakin mübaribə tezliklə yenidən başladı. 1310-cu ildə Kaydu xanın varisi Çapar xan Yuan imperatoru Kayişana () təslim oldu. Çağatayların torpaqlarını əldə etməyə çalışan Ögedeylərin öz torpaqları Yuan sülaləsi üzvləri və Çağatay sülaləsi üzvləri tərəfindən bölündü. Bu sülalədən birdə heç vaxt əvvəlki gücünü bərpa edə bilmədi. Bu hadisədən sonra Yuanlara qarşı bəzi üsyan rəhbərləri özlərinin bu ailəyə aid olduqlarını iddia etdilər. Həmçinin bu ailənin soyundan gələn bəzi kukla hökmdarlar Mərkəzi Asiyanın bəzi yerlərində müxtəlif zamanlarda taxta əyləşdirilmişdilər.
Məşhur üzvləri
- Ögedey xan (1185–1241), Çingiz xanın oğlu və Monqol imperiyasının ikinci xaqanı.
- Güyük xan (1206–1248), Ögedey xanın oğlu, Monqol imperiyasının üçüncü xaqanı.
- , Ögedey xanın oğlu, XIII əsrdə Monqolların Polşaya hücumunun komandanı.
- Kaydu (1235–1301), Ögedey xanın nəvəsi, Ögedey ailəsinin öz dövründə rəhbəri və Çağatay xanlığının de-fakto xanı.
- (1260–1306), Kaydunun qızı və şahzadə-döyüşçü, versiyalardan birinə görə Turandotda söhbət məhz bu şahzadədən gedir.
- Əli Sultan, Çağatay xanlığının müsəlman xanı (1342–1348)
- Danışməndi (ö.1384) Çağatay xanı (1346–1348)
- Soyurqatmış xan (ö.1384), Qərbi Çağatay xanlığının xanı.
- Sultan Mahmud (ö.1402), Qərbi Çağatay xanlığının xanı
- Örüg Temür xan, Monqolustana iddia edən xan (1402–1408)
- Aday xan, Qırxların və 4 tümənin xanı, Tümedin hökmdarı (1425–1438)
Həmçinin bax
İstinadlar
- Saunders, John Joseph (2001). The history of the Mongol conquests. University of Pennsylvania Press.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ogedey sulalesi bezen Ogedeyiler sulalesi de adlanir Boyuk Monqol imperiyasini idare eden Borcigin sulalesinin XII XIV esrlerde en guclu qollarindan biridir Sulale oz baslangicini Cingiz xanin oglu ve varisi Ogedey xandan 1185 1241 goturur Ogedey xan Monqol istilasini boyuk hecmde davam etdirmisdir Cingiz xanin oglu Tulinin sulalesinden olan olumunden sonrs Monqol imperiyasi erazisinde ara muharibeleri basladi Cingiz xanin ogullari Cuci Ogedey Cigatay ve Tulinin varisleri bir birleri ile muharibeye basladilar Ogedey sulalesi uzvleri butun monqollari oz hakimiyyetleri altinda birlesdirmeye calisirdilar Ogedeyler sulalesi Qizil Ordaya qarsi Cagataylarla ittifaq bagladi bundan sonra onlar Yuan sulalesine Tuliler sulalesinden qarsi Qizil Orda ile ittifaq bagladilar Yuan imperatoru olan Xubilay xan ise buna cavab olaraq Irani idare eden Elxanilerle ittifaq bagladi Yuanlarla Ogedeylerin mubarizesi XIV esrdeki qeder davam etdi 1304 cu ilde qisa muddetli sulh oldu Lakin mubaribe tezlikle yeniden basladi 1310 cu ilde Kaydu xanin varisi Capar xan Yuan imperatoru Kayisana teslim oldu Cagataylarin torpaqlarini elde etmeye calisan Ogedeylerin oz torpaqlari Yuan sulalesi uzvleri ve Cagatay sulalesi uzvleri terefinden bolundu Bu sulaleden birde hec vaxt evvelki gucunu berpa ede bilmedi Bu hadiseden sonra Yuanlara qarsi bezi usyan rehberleri ozlerinin bu aileye aid olduqlarini iddia etdiler Hemcinin bu ailenin soyundan gelen bezi kukla hokmdarlar Merkezi Asiyanin bezi yerlerinde muxtelif zamanlarda taxta eylesdirilmisdiler Meshur uzvleriOgedey xan 1185 1241 Cingiz xanin oglu ve Monqol imperiyasinin ikinci xaqani Guyuk xan 1206 1248 Ogedey xanin oglu Monqol imperiyasinin ucuncu xaqani Ogedey xanin oglu XIII esrde Monqollarin Polsaya hucumunun komandani Kaydu 1235 1301 Ogedey xanin nevesi Ogedey ailesinin oz dovrunde rehberi ve Cagatay xanliginin de fakto xani 1260 1306 Kaydunun qizi ve sahzade doyuscu versiyalardan birine gore Turandotda sohbet mehz bu sahzadeden gedir Eli Sultan Cagatay xanliginin muselman xani 1342 1348 Danismendi o 1384 Cagatay xani 1346 1348 Soyurqatmis xan o 1384 Qerbi Cagatay xanliginin xani Sultan Mahmud o 1402 Qerbi Cagatay xanliginin xani Orug Temur xan Monqolustana iddia eden xan 1402 1408 Aday xan Qirxlarin ve 4 tumenin xani Tumedin hokmdari 1425 1438 Hemcinin baxBoyuk Monqol Imperiyasi Ogedey xanIstinadlarSaunders John Joseph 2001 The history of the Mongol conquests University of Pennsylvania Press