Xalkozin – Cu2S — Psevdorombik sinqoniya – aşağıtemperaturlu (103°C-dən aşağı) modifikasiya – a-Cu2S; heksaqonal sinqoniya – yüksəktemperaturlu (103°C-dən yuxarı) modifikasiya – b-Cu2S. Rast gəlmə tezliyi şkalası: çox da tez-tez rast gəlməyən.
Xalkozin | |
---|---|
Ümumi məlumatlar | |
Kateqoriya | Mineral |
Formul (təkrarlanan vahid) | Cu₂S |
II/A.01 | |
Xüsusiyyətləri | |
Sıxlıq | 5,65 ± 0,1 q/sm³ |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Xassələri
Rəng – təzə, dəyişilməmiş səthdə qurğuşunu-boz, köhnə səthdə – qara; Mineralın cizgisinin rəngi – tünd-boz; Parıltı – metal, tutqun; Şəffaflıq – qeyri-şəffaf; Sıxlıq – 5,5–5,8; Sərtlik – 2,5–3; zəif döyüləndir; Ayrılma – {110} üzrə qeyri-mükəmməl; Bölünmə – qabıqvari; Başqa xassələr – yaxşı elektrik keçiricisidir; Morfologiya – kristallar: nadir rast gəlir; lövhəvari, qısasütunvari; İkiləşmə: tez-tez müşahidə olunur; bitişmə və qarşılıqlı nüfuzetmə; Mineral aqreqatları: sıx kütlələr, püruzlar, qabıqlar, qaysaqlar, torpaqvari əmələgəlmələr, bornit, xalkopirit, hərdənbir sfalerit, kovellin, həmçinin bitki qalıqları üzrə psevdomorfozalar.
Mənşəyi və yayılması
Həm hipogen, həm də hipergen şəraitdə əmələ gəlir. Hidrotermal yataqlarda rast gəlir. Misli qumdaşları və misli gil şistləri içərisində yerləşən stratiform tipli yataqların əsas filiz əmələ gətirən minerallarından biridir. Xalkopiritin, bornitin və başqa missaxlayan mineralların oksidləşməsi ilə əlaqədar olaraq yaranan xalkozinin əhəmiyyətli yığınları mis filizi yataqlarının sementləşmə zonasında qeyd olunur. Birlikdə rast gəldiyi minerallar: xalkopirit, bornit, tetraedrit, enargit, lyutssonit, kovellin, digenit, malaxit və b. Mineralın tapıldığı yerlər: Kennikot, Byutt, Bisbi, Bristol (ABŞ); Çukikamata (Çili); Redrut (İngiltərə); Mansfeld (Almaniya); Kounrad, Cezkazqan (Qazaxıstan); Almalıq (Özbəkistan) və b. Azərbaycanda xalkozinin əsas hissəsi kolçedan, mis- və molibden-porfir, qızıl yataqlarının (Gədəbəy, Bittibulaq, Qızılbulaq, Qoşa, Paraqaçay, Urumıs, Misdağ, Katsdağ, Cixix-Saqator və b.) törəmə sulfidlərlə zənginləşmə zonasında yerləşir.
Tətbiqi
Sənayenin müxtəlif sahələrində geniş istifadə edilən misin ən zəngin filizidir.
İstinadlar
- Strunz K. H., Tennyson C. Mineralogische Tabellen : Eine Klassifizierung der Mineralien auf kristallchemischer Grundlage, mit einer Einfuhrung in die Kristallchemie. 8 Leypsiq: Akademische Verlagsgesellschaft, 1982.
Mənbə
- Azərbaycan mineralları. Bakı: "Nafta-Press" nəşriyyatı, 2004
Xarici keçidlər
- Chalcosine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xalkozin Cu2S Psevdorombik sinqoniya asagitemperaturlu 103 C den asagi modifikasiya a Cu2S heksaqonal sinqoniya yuksektemperaturlu 103 C den yuxari modifikasiya b Cu2S Rast gelme tezliyi skalasi cox da tez tez rast gelmeyen XalkozinUmumi melumatlarKateqoriya MineralFormul tekrarlanan vahid Cu SII A 01XususiyyetleriSixliq 5 65 0 1 q sm Vikianbarda elaqeli mediafayllarXasseleriReng teze deyisilmemis sethde qurgusunu boz kohne sethde qara Mineralin cizgisinin rengi tund boz Parilti metal tutqun Seffafliq qeyri seffaf Sixliq 5 5 5 8 Sertlik 2 5 3 zeif doyulendir Ayrilma 110 uzre qeyri mukemmel Bolunme qabiqvari Basqa xasseler yaxsi elektrik keciricisidir Morfologiya kristallar nadir rast gelir lovhevari qisasutunvari Ikilesme tez tez musahide olunur bitisme ve qarsiliqli nufuzetme Mineral aqreqatlari six kutleler puruzlar qabiqlar qaysaqlar torpaqvari emelegelmeler bornit xalkopirit herdenbir sfalerit kovellin hemcinin bitki qaliqlari uzre psevdomorfozalar Menseyi ve yayilmasiHem hipogen hem de hipergen seraitde emele gelir Hidrotermal yataqlarda rast gelir Misli qumdaslari ve misli gil sistleri icerisinde yerlesen stratiform tipli yataqlarin esas filiz emele getiren minerallarindan biridir Xalkopiritin bornitin ve basqa missaxlayan minerallarin oksidlesmesi ile elaqedar olaraq yaranan xalkozinin ehemiyyetli yiginlari mis filizi yataqlarinin sementlesme zonasinda qeyd olunur Birlikde rast geldiyi minerallar xalkopirit bornit tetraedrit enargit lyutssonit kovellin digenit malaxit ve b Mineralin tapildigi yerler Kennikot Byutt Bisbi Bristol ABS Cukikamata Cili Redrut Ingiltere Mansfeld Almaniya Kounrad Cezkazqan Qazaxistan Almaliq Ozbekistan ve b Azerbaycanda xalkozinin esas hissesi kolcedan mis ve molibden porfir qizil yataqlarinin Gedebey Bittibulaq Qizilbulaq Qosa Paraqacay Urumis Misdag Katsdag Cixix Saqator ve b toreme sulfidlerle zenginlesme zonasinda yerlesir TetbiqiSenayenin muxtelif sahelerinde genis istifade edilen misin en zengin filizidir IstinadlarStrunz K H Tennyson C Mineralogische Tabellen Eine Klassifizierung der Mineralien auf kristallchemischer Grundlage mit einer Einfuhrung in die Kristallchemie 8 Leypsiq Akademische Verlagsgesellschaft 1982 MenbeAzerbaycan minerallari Baki Nafta Press nesriyyati 2004Xarici kecidlerChalcosine