Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Malaxit – Cu2[(OH)2 | CO3] — monoklinik sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: tez-tez rast gələn. Bu qeyri-şəffaf, yaşıl zolaqlı mineral monoklinik kristal sistemində kristallaşır və ən çox su təbəqəsi və hidrotermal mayelərin kimyəvi çökmə üçün vasitələr təmin etdiyi sınıqlarda və dərin, yeraltı boşluqlarda botrioidal, lifli və ya stalagmitik kütlələr əmələ gətirir. Fərdi kristallar nadirdir, lakin acicular prizmalara qədər incə olurlar. Daha çox cədvəlli və ya bloklu azurit kristallarından sonra psevdomorflar da baş verir.
| Malaxit | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Kateqoriya | Mineral |
| Formul (təkrarlanan vahid) | Cu₂(CO₃)(OH)₂ |
| Vb/B.01 | |
| Xüsusiyyətləri | |
| Yaşıl | |
| Sıxlıq | 3,85 ± 0,1 q/sm³ |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Xassələri
Rəng – parlaq-yaşıl, tünd-yaşıl, qaramtıl-yaşıl, bozumtul-yaşıldan ağadək; konsentrik-zonal aqreqatları müxtəlif rəngə boyanmış zonaların növbələşməsi ilə səciyyələnir; Mineralın cizgisinin rəngi – açıq-yaşıl; Parıltı – aqreqatlarda ipəyi (məxməri malaxit), tutqun, kristallarda–şüşə; Şəffaflıq – qeyri-şəffaf, yarımşəffaf; Sıxlıq – 4,0; Sərtlik – 3,5-4; Kövrəkdir; Ayrılma – {001} üzrə mükəmməl, {010} üzrə orta; Sınıqlar – qabıqvari; Morfologiya – kristallar: nadir rast gəlir; prizmatik, iynəvari; İkiləşmə: {100} üzrə; çox vaxt qarşılıqlı nüfuzetmə, nisbətən az hallarda–polisintetik; Mineral aqreqatları: radial-şüalı quruluşlu böyrək-və salxımvari əmələgəlmələr, sızmalar, torpaqvari (mis yaşıllığı), sıx kütlələr, stalaktitlər, qabıqlar, qaysaqlar, yaxmalar, aruzit, kuprit, sərbəst mis və b. üzrə psevdomorfozalar. Malaxitin çəkisi bir neçə tona çatan qaymaları məlumdur, onlardan ən böyüyü (çəkisi 300 t) Uralda Mednorudyanski yatağında tapılmışdır.
Mənşəyi və yayılması
Mis yataqlarının tipik hipergen mineralı olub, ilkin missaxlayan mineralların oksidləşməsi hesabına əmələ gəlir. Birlikdə rast gəldiyi minerallar: azurit, xalkopirit, bornit, xalkozin, kovellin, kuprit, , sərbəst mis, hötit, və b. Mineralın tapıldığı yerlər: Qumeşovski və Mednorudyanski (Rusiya); Cezkazqan (Qazaxıstan); Filizli dağlar (Almaniya); Lion yaxınlığında Şessi (Fransa); Sumeb (Namibiya); Broken-Xill (Avstraliya) və b. Azərbaycanda çoxsaylı malaxit təzahürləri vardır ki, bunların da əksəriyyəti (Mehrili, Barsum-Cəgir sahəsinin bir sıra təzahürləri) Gədəbəy və Şəmkir rayonlarında yerləşir. Malaxit az miqdarda filiz yataqlarının çoxunun (Filizçay, Katex, Paraqaçay, Gədəbəy, Daşkəsən, , Mehmana və s.) oksidləşmə zonalarında aşkar edilmişdir.Dağlıq Qarabağ və bəzi başqa məntəqələrdə rast gəlir.
Tətbiqi
Mineralın böyük sıx konsentrik-zolaqlı əmələgəlmələri qiymətli dekorativ və məmulat materialıdır. Sankt-Peterburqdakı (Rusiya) bütün dünyada məşhur olan İsaakiyev baş kilsəsinin sütunlarına, Qış sarayının Malaxit zalına malaxitdən üz çəkilmişdir. Ondan güldanların, mücrülərin və müxtəlif məmulatların, bəzən zərgərlik əşyalarının hazırlanmasında istifadə olunur. Mis yaşıllığının iri yığınlardan başqa hipergen Cu mineralları ilə birlikdə mis filizi kimi istifadə edilir. Malaxit bəzən boya istehsalında tətbiq olunur. Bundan əlavə gizli mis filizləşməsinin indikator mineralı kimi onun mühüm axtarış əhəmiyyəti vardır.
İnsan orqanizminə əhəmiyyəti
Malaxit - çoxdan astmaya, revmatizmə, diş ağrısına, zəhərlənmələrə, aybaşı pozuntularının aradan qaldırılmasına, yaraların sağalmasına kömək edərək sağlamlıq daşı hesab edilir. Bu daşın rəngi nə qədər açıq çalarlı olarsa, onun müalicəvi qabiliyyəti də o qədər güclü olar. Sönük-yaşımtıl daşlar ürək və qan damarları üçün faydalıdır. Daha tünd daşlar isə birbaşa ürək əzələlərinə təsir göstərir. Hesab edilirdi ki, mis çərçivə içərisində malaxit olan medalyon revmatizm və radikuliti müalicə edir. Gümüşü çərçivə isə bu daşın müalicəvi xüsusiyyətlərini gücləndirir.
İstinadlar
- Strunz K. H., Tennyson C. Mineralogische Tabellen : Eine Klassifizierung der Mineralien auf kristallchemischer Grundlage, mit einer Einfuhrung in die Kristallchemie. 8 Leypsiq: Akademische Verlagsgesellschaft, 1982.
- Malachite, Dictionary.com
- "Qiymətli daşlar (2-ci hissə)". 2018-06-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2009-10-30.
Mənbə
- Azərbaycan mineralları. Bakı: Nafta-Press, 2004.
Xarici keçidlər
- THE MINERAL MALACHITE
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Malaxit Cu2 OH 2 CO3 monoklinik sinqoniya Rast gelme tezliyi skalasi tez tez rast gelen Bu qeyri seffaf yasil zolaqli mineral monoklinik kristal sisteminde kristallasir ve en cox su tebeqesi ve hidrotermal mayelerin kimyevi cokme ucun vasiteler temin etdiyi siniqlarda ve derin yeralti bosluqlarda botrioidal lifli ve ya stalagmitik kutleler emele getirir Ferdi kristallar nadirdir lakin acicular prizmalara qeder ince olurlar Daha cox cedvelli ve ya bloklu azurit kristallarindan sonra psevdomorflar da bas verir MalaxitUmumi melumatlarKateqoriya MineralFormul tekrarlanan vahid Cu CO OH Vb B 01XususiyyetleriYasilSixliq 3 85 0 1 q sm Vikianbarda elaqeli mediafayllarXasseleriReng parlaq yasil tund yasil qaramtil yasil bozumtul yasildan agadek konsentrik zonal aqreqatlari muxtelif renge boyanmis zonalarin novbelesmesi ile seciyyelenir Mineralin cizgisinin rengi aciq yasil Parilti aqreqatlarda ipeyi mexmeri malaxit tutqun kristallarda suse Seffafliq qeyri seffaf yarimseffaf Sixliq 4 0 Sertlik 3 5 4 Kovrekdir Ayrilma 001 uzre mukemmel 010 uzre orta Siniqlar qabiqvari Morfologiya kristallar nadir rast gelir prizmatik iynevari Ikilesme 100 uzre cox vaxt qarsiliqli nufuzetme nisbeten az hallarda polisintetik Mineral aqreqatlari radial suali quruluslu boyrek ve salximvari emelegelmeler sizmalar torpaqvari mis yasilligi six kutleler stalaktitler qabiqlar qaysaqlar yaxmalar aruzit kuprit serbest mis ve b uzre psevdomorfozalar Malaxitin cekisi bir nece tona catan qaymalari melumdur onlardan en boyuyu cekisi 300 t Uralda Mednorudyanski yataginda tapilmisdir Menseyi ve yayilmasiMis yataqlarinin tipik hipergen minerali olub ilkin missaxlayan minerallarin oksidlesmesi hesabina emele gelir Birlikde rast geldiyi minerallar azurit xalkopirit bornit xalkozin kovellin kuprit serbest mis hotit ve b Mineralin tapildigi yerler Qumesovski ve Mednorudyanski Rusiya Cezkazqan Qazaxistan Filizli daglar Almaniya Lion yaxinliginda Sessi Fransa Sumeb Namibiya Broken Xill Avstraliya ve b Azerbaycanda coxsayli malaxit tezahurleri vardir ki bunlarin da ekseriyyeti Mehrili Barsum Cegir sahesinin bir sira tezahurleri Gedebey ve Semkir rayonlarinda yerlesir Malaxit az miqdarda filiz yataqlarinin coxunun Filizcay Katex Paraqacay Gedebey Daskesen Mehmana ve s oksidlesme zonalarinda askar edilmisdir Dagliq Qarabag ve bezi basqa menteqelerde rast gelir TetbiqiMalaxit Mineralin boyuk six konsentrik zolaqli emelegelmeleri qiymetli dekorativ ve memulat materialidir Sankt Peterburqdaki Rusiya butun dunyada meshur olan Isaakiyev bas kilsesinin sutunlarina Qis sarayinin Malaxit zalina malaxitden uz cekilmisdir Ondan guldanlarin mucrulerin ve muxtelif memulatlarin bezen zergerlik esyalarinin hazirlanmasinda istifade olunur Mis yasilliginin iri yiginlardan basqa hipergen Cu minerallari ile birlikde mis filizi kimi istifade edilir Malaxit bezen boya istehsalinda tetbiq olunur Bundan elave gizli mis filizlesmesinin indikator minerali kimi onun muhum axtaris ehemiyyeti vardir Insan orqanizmine ehemiyyetiMalaxit coxdan astmaya revmatizme dis agrisina zeherlenmelere aybasi pozuntularinin aradan qaldirilmasina yaralarin sagalmasina komek ederek saglamliq dasi hesab edilir Bu dasin rengi ne qeder aciq calarli olarsa onun mualicevi qabiliyyeti de o qeder guclu olar Sonuk yasimtil daslar urek ve qan damarlari ucun faydalidir Daha tund daslar ise birbasa urek ezelelerine tesir gosterir Hesab edilirdi ki mis cercive icerisinde malaxit olan medalyon revmatizm ve radikuliti mualice edir Gumusu cercive ise bu dasin mualicevi xususiyyetlerini guclendirir IstinadlarStrunz K H Tennyson C Mineralogische Tabellen Eine Klassifizierung der Mineralien auf kristallchemischer Grundlage mit einer Einfuhrung in die Kristallchemie 8 Leypsiq Akademische Verlagsgesellschaft 1982 Malachite Dictionary com Qiymetli daslar 2 ci hisse 2018 06 12 tarixinde Istifade tarixi 2009 10 30 MenbeAzerbaycan minerallari Baki Nafta Press 2004 Xarici kecidlerTHE MINERAL MALACHITE