Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Vrhbosna arxiyeparxiyası (bosn. Vrhbosanska (Sarajevska) nadbiskupija, lat. Archidioecesis Vrhbosnensis o Seraiensis) — mərkəzi Bosniya və Herseqovinanın paytaxtı Sarayevoda yerləşən və Roma adətini saxlayan katolik . Ölkənin yeganə arxiyeparxiyası olmaqdan savayı, Bosniyanın tarixən ən qədim və ən vacib katolik yeparxiyasıdır. Vrhbosna Sarayevo şəhərinin tarixi adıdır.
Tarixi
Vrhbosnada yeparxiyası VII əsrdə qurulmuşdur, ehtimal olunur ki, erkən dövrdə ya (Splitə) bağlı idi. XIII-XIV əsrlərdə Bosniya güclü slavyan krallığına çevrildiyi zaman (vaxtaşırı Macarıstandan asılı olurdu, vaxtaşırı müstəqil idi) Vrhbosna yeparxiyası öz əhəmiyyətini gücləndirdi. 15-ci əsrin ikinci yarısında Bosniya və Herseqovina Osmanlı İmperiyasının hakimiyyəti altına düşdü. Əhalinin kütləvi şəkildə sı başlandı, lakin yerli əhalinin bir hissəsi xristian olaraq qaldı. Türklərdən azad olunduqdan sonra, ölkə əhalisi üç etno-konfessiya qrupuna bölünmüşdür: müsəlman bosniyalılar, pravoslav serblər və katolik xorvatlar. 1879-cu il Avstriya siyahıyaalınmasına görə, əhalinin 42,88% pravoslav, 38,75% müsəlman və 18,08% katolik idi.
1881-ci ildə Vrhbosna yeparxiyası arxiyeparxiya statusunu aldı.
1992-1995-ci illər Bosniya müharibəsi etno-konfessiya mənzərəsinin əhəmiyyətli dərəcədə dəyişməsinə səbəb oldu, xüsusən bosniya xorvatlarının müstəqil Xorvatiyaya kütləvi şəkildə köçməsi səbəbindən həm bütövlükdə ölkədə, həm də Vrhbosna arxiyeparxiyasında katoliklərin sayı kəskin azaldı. 1990-cı ildə Vrhbosna arxiyeparxiyasında katoliklərin sayı 527 min nəfəri ötürdü, hal hazırda təxminən 215 min nəfər var, bu da azalmanın yarıdan çox olduğunu nümayiş etdirir.
Münagişə zamanı arxiyeparxiyasının bir çox katolik kilsəsi dağılmış vəziyyətdə idilər, müharibədən sonra onların bərpası arxiyeparxiyanın əsas vəzifəsi idi.
Statistika
2004-cü ildəki vəziyyətə görə, arxiyeparxiyanın nəzdində 215.000 katolik (əhalinin 11%), 324 keşiş və 148 kilsə var idi. Yeparxiyanın kafedral kilsəsi Sarayevoda yerləşən İsanın Qəlbi Katedralıdır. 1990-cı ildən bəri arxiyeparxiyaya kardinal rəhbərlik edir. Pero Sudar dur.
Vrhbosna mitropoliyasına Banya Luka Roma-Katolik, Mostar Duvno və qonşu Şimali Makedoniya Respublikasında yerləşən yeparxiyaları tabedilər.
İstinadlar
- "catholic-hierarchy.org saytında arxiyepariyanın statistikası". 2010-12-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-03-30.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- «Archdiocese of Serajevo» //Catholic Encyclopedia (1913) (ing.)
- gcatholic.org saytında statistika
- catholic-hierarchy.org saytında yeparxiya statistikası
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vrhbosna arxiyeparxiyasi bosn Vrhbosanska Sarajevska nadbiskupija lat Archidioecesis Vrhbosnensis o Seraiensis merkezi Bosniya ve Herseqovinanin paytaxti Sarayevoda yerlesen ve Roma adetini saxlayan katolik Olkenin yegane arxiyeparxiyasi olmaqdan savayi Bosniyanin tarixen en qedim ve en vacib katolik yeparxiyasidir Vrhbosna Sarayevo seherinin tarixi adidir Bosniya ve Herseqovinanin katolik yeparxiyalari Vrhbosna arxiyeparxiyasiTarixiVrhbosnada yeparxiyasi VII esrde qurulmusdur ehtimal olunur ki erken dovrde ya Splite bagli idi XIII XIV esrlerde Bosniya guclu slavyan kralligina cevrildiyi zaman vaxtasiri Macaristandan asili olurdu vaxtasiri musteqil idi Vrhbosna yeparxiyasi oz ehemiyyetini guclendirdi 15 ci esrin ikinci yarisinda Bosniya ve Herseqovina Osmanli Imperiyasinin hakimiyyeti altina dusdu Ehalinin kutlevi sekilde si baslandi lakin yerli ehalinin bir hissesi xristian olaraq qaldi Turklerden azad olunduqdan sonra olke ehalisi uc etno konfessiya qrupuna bolunmusdur muselman bosniyalilar pravoslav serbler ve katolik xorvatlar 1879 cu il Avstriya siyahiyaalinmasina gore ehalinin 42 88 pravoslav 38 75 muselman ve 18 08 katolik idi 1881 ci ilde Vrhbosna yeparxiyasi arxiyeparxiya statusunu aldi 1992 1995 ci iller Bosniya muharibesi etno konfessiya menzeresinin ehemiyyetli derecede deyismesine sebeb oldu xususen bosniya xorvatlarinin musteqil Xorvatiyaya kutlevi sekilde kocmesi sebebinden hem butovlukde olkede hem de Vrhbosna arxiyeparxiyasinda katoliklerin sayi keskin azaldi 1990 ci ilde Vrhbosna arxiyeparxiyasinda katoliklerin sayi 527 min neferi oturdu hal hazirda texminen 215 min nefer var bu da azalmanin yaridan cox oldugunu numayis etdirir Munagise zamani arxiyeparxiyasinin bir cox katolik kilsesi dagilmis veziyyetde idiler muharibeden sonra onlarin berpasi arxiyeparxiyanin esas vezifesi idi Statistika2004 cu ildeki veziyyete gore arxiyeparxiyanin nezdinde 215 000 katolik ehalinin 11 324 kesis ve 148 kilse var idi Yeparxiyanin kafedral kilsesi Sarayevoda yerlesen Isanin Qelbi Katedralidir 1990 ci ilden beri arxiyeparxiyaya kardinal rehberlik edir Pero Sudar dur Vrhbosna mitropoliyasina Banya Luka Roma Katolik Mostar Duvno ve qonsu Simali Makedoniya Respublikasinda yerlesen yeparxiyalari tabediler Istinadlar catholic hierarchy org saytinda arxiyepariyanin statistikasi 2010 12 03 tarixinde Istifade tarixi 2020 03 30 Hemcinin baxBosniya ve Herseqovinada katolisizmXarici kecidler Archdiocese of Serajevo Catholic Encyclopedia 1913 ing gcatholic org saytinda statistika catholic hierarchy org saytinda yeparxiya statistikasi