Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lilbalıq (lat. Tinca tinca) — cinsinə aid balıq növü. Çəkikimilər fəsiləsinə aid balıq növüdür.
| Lilbalıq | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Sinifüstü: Sinif: Ranqsız: Yarımsinif: İnfrasinif: Dəstəüstü: Ranqsız: Ranqsız: Dəstə: Fəsiləüstü: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Lilbalıq | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Morfoloji əlamətləri
D III–IV 8, A III 7, birinci qəlsəmə qövsündə 16–20 dişcik olur. Udlaq dişləri bir sırada yerləşir, adətən 4–5 və ya 5–4 olur. Lilbalığının bədəni pulcuqlarla və sıx seliklə örtülüdür. Pulcuqlar xırda olub, dəridə möhkəm yerləşmişdir. Yan xətt bədənin tam ortasında yerləşir. Orta hesabla hər sırada 100-ə yaxın pulcuq olur. Rəngi qidalanma şəraitindən asılıdır: yaşımtıl-gümüşü (qumsal şəffaf sularda) rəngdən bürünc çalarlı tünd-qonur (lil qruntlu su hövzələri) rəngə qədər olur. Kürək və anal üzgəcləri nisbətən kiçikdir. Kürək üzgəcində 4 çıxıntısız və 8–9 çıxıntılı sümük, anal üzgəcdə isə 3 çıxıntısız, 8–9 çıxıntılı sümük olur. Quyruq üzgəci çıxıntısız olur.
Yayılması
Daha çox Xəzərə tökülən böyük çaylarda və Volqa deltasının mənsəb hissələrində yayılmışdır. Volqa-Xəzər rayonunda daha çoxsaylıdır. Azərbaycanda Aşağı Kürün su hövzələrində, su anbarlarında (Hacıqabul, Sarısu gölləri, Kürətrafı axmaz və digər sular, Varvara və Mingəçevir), Dəvəçi limanında, Kiçik Qızılağac körfəzində yaşayır. Böyük Qızılağacda körpələr ancaq yay aylarında rast gəlinir.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Şirin su balığıdır. Kür çayı hövzəsində, Hacıqabul, Sarısu və Kür boyu Yevlaxa qədər olan su hövzələrdə yayılmışdır. Bundan başqa lil balığına Lənkəran yaxınlığındakı Olxov gölündə də çoxlu miqdarda təsadüf edilir. Dibi lilli və içərsində çoxlu su bitkiləri olan sularda yaşayır. Suda oksigen azlığına yaxşı davam gətirə bilir. Suyun dibində az hərəkət edərək yaşayır. Zəif hərəkətli olan bu balıq kiçik molyuskalar, xironomid sürfələri, digər cücü sürfələri ilə qidalanır.
Çoxalması
Azərbaycan sularında lil balığı cinsi yetkinliyə 3–4 yaşında çatır. Olxov gölündə yaşayan lil balığı kürüsünü mayın axırlarında tökməyə başlayır və iyunun axırlarında qurtarır. Kürülər üç hissədə yetişir. Tam yetişmiş kürünün diametri 0,88–1,06 mm olur. Lil balığının kürü tökmə şəraiti, çoxalması və qidalanması hələ yaxşı öyrənilməmişdir.
Təsərrüfat əhəmiyyəti
Lil balığının təsərrüfat əhəmiyyəti çox deyil.
Sinonimləri
- Cyprinus tinca Linnaeus, 1758
- Cyprinus tinca auratus Bloch, 1782
- Cyprinus tincaauratus Bloch, 1782
- Cyprinus tincauratus Lacepède, 1803
- Cyprinus tincaurea Shaw, 1804
- Cyprinus zeelt Lacepède, 1803
- Tinca aurea Gmelin, 1788
- Tinca chrysitis Fitzinger, 1832
- Tinca communis Swainson, 1839
- Tinca italica Bonaparte, 1836
- Tinca limosa Koch, 1840
- Tinca linnei Malm, 1877
- Tinca vulgaris Fleming, 1828
- Tinca vulgaris (non Valenciennes, 1842)
- Tinca vulgaris cestellae Segre, 1904
- Tinca vulgaris maculata Costa, 1838
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
- "Təsnifatı və sinonimləri" (ingilis). BioLib. 2010-05-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-01-16.
Ədəbiyyat
- Azərbaycanın heyvanlar aləmi. Onurğalılar, III cild. Bakı: Elm, 2004, s 100.
- Abbasov H. S , Hacıyev R. V. İxtiologiya. Bakı,2007, s 243.
- Əbdürrəhmanov Y. Ə. Azərbaycan faunası (Balıqlar), VII, cild, Bakı, Elm, 1966, 117 s.
Xarici keçidlər
- Rusiyanın onurğalı heyvanları 2020-07-13 at the Wayback Machine (rus.)
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Lilbaliq lat Tinca tinca cinsine aid baliq novu Cekikimiler fesilesine aid baliq novudur LilbaliqElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad Yarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerKlad Klad Sinifustu Sumuklu baliqlarSinif SuauzgeclilerRanqsiz Yarimsinif Infrasinif Sumuklu baliqlarDesteustu Ranqsiz Ranqsiz Deste CekikimilerFesileustu Fesile CekilerYarimfesile Cins Nov LilbaliqBeynelxalq elmi adiTinca tinca L 1758Sekil axtarisiITIS 163348NCBI 27717EOL 46581781Morfoloji elametleriD III IV 8 A III 7 birinci qelseme qovsunde 16 20 discik olur Udlaq disleri bir sirada yerlesir adeten 4 5 ve ya 5 4 olur Lilbaliginin bedeni pulcuqlarla ve six selikle ortuludur Pulcuqlar xirda olub deride mohkem yerlesmisdir Yan xett bedenin tam ortasinda yerlesir Orta hesabla her sirada 100 e yaxin pulcuq olur Rengi qidalanma seraitinden asilidir yasimtil gumusu qumsal seffaf sularda rengden burunc calarli tund qonur lil qruntlu su hovzeleri renge qeder olur Kurek ve anal uzgecleri nisbeten kicikdir Kurek uzgecinde 4 cixintisiz ve 8 9 cixintili sumuk anal uzgecde ise 3 cixintisiz 8 9 cixintili sumuk olur Quyruq uzgeci cixintisiz olur YayilmasiDaha cox Xezere tokulen boyuk caylarda ve Volqa deltasinin menseb hisselerinde yayilmisdir Volqa Xezer rayonunda daha coxsaylidir Azerbaycanda Asagi Kurun su hovzelerinde su anbarlarinda Haciqabul Sarisu golleri Kuretrafi axmaz ve diger sular Varvara ve Mingecevir Deveci limaninda Kicik Qizilagac korfezinde yasayir Boyuk Qizilagacda korpeler ancaq yay aylarinda rast gelinir Yasayis yeri ve heyat terziSirin su baligidir Kur cayi hovzesinde Haciqabul Sarisu ve Kur boyu Yevlaxa qeder olan su hovzelerde yayilmisdir Bundan basqa lil baligina Lenkeran yaxinligindaki Olxov golunde de coxlu miqdarda tesaduf edilir Dibi lilli ve icersinde coxlu su bitkileri olan sularda yasayir Suda oksigen azligina yaxsi davam getire bilir Suyun dibinde az hereket ederek yasayir Zeif hereketli olan bu baliq kicik molyuskalar xironomid surfeleri diger cucu surfeleri ile qidalanir CoxalmasiAzerbaycan sularinda lil baligi cinsi yetkinliye 3 4 yasinda catir Olxov golunde yasayan lil baligi kurusunu mayin axirlarinda tokmeye baslayir ve iyunun axirlarinda qurtarir Kuruler uc hissede yetisir Tam yetismis kurunun diametri 0 88 1 06 mm olur Lil baliginin kuru tokme seraiti coxalmasi ve qidalanmasi hele yaxsi oyrenilmemisdir Teserrufat ehemiyyetiLil baliginin teserrufat ehemiyyeti cox deyil SinonimleriCyprinus tinca Linnaeus 1758 Cyprinus tinca auratus Bloch 1782 Cyprinus tincaauratus Bloch 1782 Cyprinus tincauratus Lacepede 1803 Cyprinus tincaurea Shaw 1804 Cyprinus zeelt Lacepede 1803 Tinca aurea Gmelin 1788 Tinca chrysitis Fitzinger 1832 Tinca communis Swainson 1839 Tinca italica Bonaparte 1836 Tinca limosa Koch 1840 Tinca linnei Malm 1877 Tinca vulgaris Fleming 1828 Tinca vulgaris non Valenciennes 1842 Tinca vulgaris cestellae Segre 1904 Tinca vulgaris maculata Costa 1838IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 1996 Tesnifati ve sinonimleri ingilis BioLib 2010 05 20 tarixinde Istifade tarixi 2011 01 16 EdebiyyatAzerbaycanin heyvanlar alemi Onurgalilar III cild Baki Elm 2004 s 100 Abbasov H S Haciyev R V Ixtiologiya Baki 2007 s 243 Ebdurrehmanov Y E Azerbaycan faunasi Baliqlar VII cild Baki Elm 1966 117 s Xarici kecidlerRusiyanin onurgali heyvanlari 2020 07 13 at the Wayback Machine rus Hemcinin bax