Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Adi ağ balıq (lat. Huso huso) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin nərəkimilər dəstəsinin nərələr fəsiləsinin ağ balıq cinsinə aid heyvan növü.
| Adi ağ balıq | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Sinifüstü: Sinif: Ranqsız: Yarımsinif: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Adi ağ balıq | ||||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
| ||||||||||||
Morfoloji əlamətləri
Ağzı aypara formasındadır, çox böyük olub, başın bütün alt tərəfini tutur. Qəlsəmə pərdələri bütöv qırış əmələ gətirir. Bığcıqlarında yarpaqşəkilli çıxıntılar var. Bel lövhəciklərinin sayı 9-17, yan - 37-53, qarın - 7-14-dür. Xəzər dənizinin hər yerində, 70–100 m-ə qədər dərinliklərdə yayılmışdır.
Yayılması
Nərəkimilərə aid olan Ağ balıq hazırda yaşayan balıqların ən qədimidir. Keçmişdə bəzi fərdləri 120 ilə qədər yaşayırdılar. Adətən, yalqız olur, sürü halında yığışmır. Adi bölgə Aralıq, Xəzər, Qara və Azov dənizləri hövzələrində yayılıb. Xəzərdə növ 2 popoulyasiya ilə təmsil olunmuşdur - Volqa və Kür.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Kür bölgəsi keçici balıqdır. Yırtıcı balıqdır. Xul, kilkə, siyənək, və sıf ilə, həmçinin xırda balıqlar, balıq körpələri və dib onurğasızları ilə qidalanır. Uzunluğu 5 m-ə, kütləsi 1500 kq-a qədər çatır. 60-100 il yaşayır. Təkcə Xəzər hövzəsində deyil, həm də bütün şirin su onurğalıları arasında ən böyük balıqdır. Kütləsi 1 tona, uzunluğu 4,2 m-ə qədər olur. 1,5 hətta 2 tona qədər, 9 m uzunluğunda fərdlərin tutulması halları məlumdur. Bölgənin orta kütləsi 70-80 kq-dır. Xəzər dənizi balıqlarındandır.
Çoxalması
Gecyetişən növdür: dişilər 16-27, başlıca olaraq 20-25 yaşında, erkəklər isə 13-21 yaşnda cinsi yetkinliyə çatır. Hazırda cinsi yetkinlik bir qədər tez-erkəklər üçün 10, dişilərdə isə 14 yaşında baş verir. Dişilər erkəklərə nisbətən bir qədər sürətlə böyüyürlər. Kürdən tutulmuş 18 yaşlı fərdlərin uzunluğu 184 sm-ə çatmışdır. Mart-apreldə və oktyabr-noyabrda iki zirvə ilə bütün il boyu Kürə keçirlər. Payızda kürünün yetişmə dərəcəsi az olduğundan balıqlar çayda qışlayırlar, mart-apreldə yetkinlik ən yüksək həddə çatır (Derjavin, 1956). Kürütökmə martın sonunda - suyun temperaturu 10-120 C olarkən başlanır. Kürülər yapışqanlı olub, 5–11 m dərinliyə tökülür.
Təsərrüfat əhəmiyyəti
Bölgə - yağlı balıqlar kateqoriyasına aid edilən vətəgə balığıdır: onun bədənində 11,3-14,9%, kürüsündə isə 14% yağ vardır. Ayrı-ayrı illərdə Azərbaycanda bölgə tutulması 23-24 min , yaxud bütün nərəkimilərin yarıdan çoxunu təşkil etmişdir. Dənizdə intensiv tutulma nəticəsində bölgə ehtiyatları və uyğun olaraq tutulması güclü şəkildə azalmışdır. Hazırda balıqartırma zavodlarında süni çoxaltmanın sayəsində dənizdə ehtiyatı xeyli artmışdır.
Bilirsinizmi
- 1915-1998-ci illərdə dünya üzrə nərəkimilərin ovunun 95%-ə qədərini Xəzər dənizi verirdi.
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
- Əbdürrəhmanov Y.Ə. Azərbaycan faunası (Balıqlar), VII, cild, Bakı, Elm, 1966, səh 50.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Adi ag baliq lat Huso huso heyvanlar aleminin xordalilar tipinin suauzgecliler sinfinin nerekimiler destesinin nereler fesilesinin ag baliq cinsine aid heyvan novu Adi ag baliqElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad Yarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerKlad Klad Sinifustu Sumuklu baliqlarSinif SuauzgeclilerRanqsiz Yarimsinif Qigirdaqli qanoidlerDeste NerekimilerFesile NerelerYarimfesile Cins Ag baliqNov Adi ag baliqBeynelxalq elmi adiHuso huso L 1758Sekil axtarisiITIS 161084NCBI 61971EOL 46561184FW 94895Morfoloji elametleriAgzi aypara formasindadir cox boyuk olub basin butun alt terefini tutur Qelseme perdeleri butov qiris emele getirir Bigciqlarinda yarpaqsekilli cixintilar var Bel lovheciklerinin sayi 9 17 yan 37 53 qarin 7 14 dur Xezer denizinin her yerinde 70 100 m e qeder derinliklerde yayilmisdir YayilmasiNerekimilere aid olan Ag baliq hazirda yasayan baliqlarin en qedimidir Kecmisde bezi ferdleri 120 ile qeder yasayirdilar Adeten yalqiz olur suru halinda yigismir Adi bolge Araliq Xezer Qara ve Azov denizleri hovzelerinde yayilib Xezerde nov 2 popoulyasiya ile temsil olunmusdur Volqa ve Kur Yasayis yeri ve heyat terziKur bolgesi kecici baliqdir Yirtici baliqdir Xul kilke siyenek ve sif ile hemcinin xirda baliqlar baliq korpeleri ve dib onurgasizlari ile qidalanir Uzunlugu 5 m e kutlesi 1500 kq a qeder catir 60 100 il yasayir Tekce Xezer hovzesinde deyil hem de butun sirin su onurgalilari arasinda en boyuk baliqdir Kutlesi 1 tona uzunlugu 4 2 m e qeder olur 1 5 hetta 2 tona qeder 9 m uzunlugunda ferdlerin tutulmasi hallari melumdur Bolgenin orta kutlesi 70 80 kq dir Xezer denizi baliqlarindandir Ag baliqCoxalmasiGecyetisen novdur disiler 16 27 baslica olaraq 20 25 yasinda erkekler ise 13 21 yasnda cinsi yetkinliye catir Hazirda cinsi yetkinlik bir qeder tez erkekler ucun 10 disilerde ise 14 yasinda bas verir Disiler erkeklere nisbeten bir qeder suretle boyuyurler Kurden tutulmus 18 yasli ferdlerin uzunlugu 184 sm e catmisdir Mart aprelde ve oktyabr noyabrda iki zirve ile butun il boyu Kure kecirler Payizda kurunun yetisme derecesi az oldugundan baliqlar cayda qislayirlar mart aprelde yetkinlik en yuksek hedde catir Derjavin 1956 Kurutokme martin sonunda suyun temperaturu 10 120 C olarken baslanir Kuruler yapisqanli olub 5 11 m derinliye tokulur Teserrufat ehemiyyetiBolge yagli baliqlar kateqoriyasina aid edilen vetege baligidir onun bedeninde 11 3 14 9 kurusunde ise 14 yag vardir Ayri ayri illerde Azerbaycanda bolge tutulmasi 23 24 min yaxud butun nerekimilerin yaridan coxunu teskil etmisdir Denizde intensiv tutulma neticesinde bolge ehtiyatlari ve uygun olaraq tutulmasi guclu sekilde azalmisdir Hazirda baliqartirma zavodlarinda suni coxaltmanin sayesinde denizde ehtiyati xeyli artmisdir Bilirsinizmi1915 1998 ci illerde dunya uzre nerekimilerin ovunun 95 e qederini Xezer denizi verirdi IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 1996 Ebdurrehmanov Y E Azerbaycan faunasi Baliqlar VII cild Baki Elm 1966 seh 50 Hemcinin bax