İmereti diyarı (gürc. იმერეთის მხარე), Qərbi Gürcüstanda tarixi bölgə və Gürcüstanın doqquz ən böyük inzibati vahidindən (mxaresindən) biridir. Tarixi Azərbaycan mənbələrində Başaçıq adıyla tanınırdı. Ölkənin inzibati mərkəzi Kutaisi (Qutayıs) şəhəridir.
İmereti | |
---|---|
იმერეთის მხარე | |
| |
Ölkə | |
İnzibati mərkəz | Kutaisi |
Tarixi və coğrafiyası | |
Yaradılıb | 1995 |
Sahəsi |
|
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Rəqəmsal identifikatorlar | |
ISO kodu | GE-IM |
Rəsmi sayt | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
İnzibati-ərazi bölgüsü
İmereti ölkəsi on iki bələdiyyəyə bölünür:
- Kutaisi şəhəri
- (Sovet vaxtında Orconikidze adıyla tanınırdı)
- Vani bələdiyyəsi
Coğrafiyası
Rioni çayının hövzəsində yerləşən İmereti əsasən aqrar bölgədir. Burada çoxlu sayda ağ tut və üzüm yetişdirilir.
Tarixi
Qədimdə İmereti laz (yunanca Lazika kimi tanınan) dövlətinin tərkibində olmuşdur. Eqrisi hökmdarı 524-cü ildə dövlətin rəsmi dini elan etmişdir. Dini birlik dövləti getdikcə Gürcüstanla yaxınlaşdıraraq nəticədə X əsrin sonunda Eqrisinin Gürcüstan çarlığına qatılmağına səbəb olmuşdur. Teymurləngin ölkəyə basqını gürcü feodalların birliyinə ağır zədə vurmuşdur. Daxili münaqişə nəticəsində İmereti XV əsrdə Gürcüstandan ayrılaraq özünü paytaxtı Qutayısda olan müstəqil çarlıq elan etmişdir. Lakin çox keçmədən çarlıq bütün Cənubi Qafqaz kimi bölgəyə tamah salmış Osmanlılar və Səfəvilər arasında müharibəyə səbəb olmuşdur. 1555-ci il sazişinə əsasən İmereti Türkiyədən asılı elan edilmiş və ona böyük miqdarda xərac vermək məcburiyyətində qalmışdır. XVIII əsrdə İmereti çarı I Solomon II Yekaterinaya müraciət edib rus qoşunlarının köməyi ilə İmereti qalalarını türklədən azad etmişdir. Rus hakimiyyəti İmeretini əsasən 1774-cü ildə Türkiyəyə xərac vermək məcburiyyətindən qurtarmışdır. Nəhayət 1811-ci ildə İmereti çarlığı rəsmi olaraq Rusiya imperiyasının tərkibinə girmişdir.
Əhalisi
2014-cü ildə Gürcüstan əhalisinin rəsmi siyahıyaalmasına görə diyarın əhalisi 533.906 nəfər təşkil edib və bu göstəriciyə görə İmereti Gürcüstanda 1-ci yerdədir. Demək olar ki, tamamilə (99,3% və ya 530.288 nəf.) etnik gürcülərdən ibarətdir. Yerdə qalan təqribən on min nəfər ruslardan (0,25%), ermənilərdən (0,13%) və dövlət qayıdış proqramı çərçivəsində təzəlikcə bura köçmüş Axısqa türklərindən ibarətdir.
İmeretililər gürcü xalqının subetnik qrupu hesab edilirlər. Onlar gürcü dilinin xüsusi İmereti ləhcəsində danışırlar. Keçmişdə məişətlərində yerli özünəməxsus elementlər müşahidə olunurdu.
İstinadlar
- Qarabağnamə 2022-03-19 at the Wayback Machine. Mirzə Adıgözəl bəy (7-ci fəsil).
- Gülüstani-İrəm 2013-06-26 at the Wayback Machine. Abbasqulu ağa Bakıxanov (müqəddimə).
- "georgia-ethnic-2014". 2018-11-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-08-03.
- İnteqrasiya və köçürmə arasında: Axısqa türkləri. Oskari Pentikaynen və Tom Triyer.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Imereti diyari gurc იმერეთის მხარე Qerbi Gurcustanda tarixi bolge ve Gurcustanin doqquz en boyuk inzibati vahidinden mxaresinden biridir Tarixi Azerbaycan menbelerinde Basaciq adiyla taninirdi Olkenin inzibati merkezi Kutaisi Qutayis seheridir Imeretiიმერეთის მხარე42 10 sm e 42 59 s u Olke GurcustanInzibati merkez KutaisiTarixi ve cografiyasiYaradilib 1995Sahesi 6 516 km Saat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 481 500 nef 2021 Reqemsal identifikatorlarISO kodu GE IMResmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllarInzibati erazi bolgusuImereti olkesi on iki belediyyeye bolunur Kutaisi seheri Sovet vaxtinda Orconikidze adiyla taninirdi Vani belediyyesiCografiyasiRioni cayinin hovzesinde yerlesen Imereti esasen aqrar bolgedir Burada coxlu sayda ag tut ve uzum yetisdirilir TarixiBir qrup imeretili 1898 ci il Qedimde Imereti laz yunanca Lazika kimi taninan dovletinin terkibinde olmusdur Eqrisi hokmdari 524 cu ilde dovletin resmi dini elan etmisdir Dini birlik dovleti getdikce Gurcustanla yaxinlasdiraraq neticede X esrin sonunda Eqrisinin Gurcustan carligina qatilmagina sebeb olmusdur Teymurlengin olkeye basqini gurcu feodallarin birliyine agir zede vurmusdur Daxili munaqise neticesinde Imereti XV esrde Gurcustandan ayrilaraq ozunu paytaxti Qutayisda olan musteqil carliq elan etmisdir Lakin cox kecmeden carliq butun Cenubi Qafqaz kimi bolgeye tamah salmis Osmanlilar ve Sefeviler arasinda muharibeye sebeb olmusdur 1555 ci il sazisine esasen Imereti Turkiyeden asili elan edilmis ve ona boyuk miqdarda xerac vermek mecburiyyetinde qalmisdir XVIII esrde Imereti cari I Solomon II Yekaterinaya muraciet edib rus qosunlarinin komeyi ile Imereti qalalarini turkleden azad etmisdir Rus hakimiyyeti Imeretini esasen 1774 cu ilde Turkiyeye xerac vermek mecburiyyetinden qurtarmisdir Nehayet 1811 ci ilde Imereti carligi resmi olaraq Rusiya imperiyasinin terkibine girmisdir Ehalisi2014 cu ilde Gurcustan ehalisinin resmi siyahiyaalmasina gore diyarin ehalisi 533 906 nefer teskil edib ve bu gostericiye gore Imereti Gurcustanda 1 ci yerdedir Demek olar ki tamamile 99 3 ve ya 530 288 nef etnik gurculerden ibaretdir Yerde qalan teqriben on min nefer ruslardan 0 25 ermenilerden 0 13 ve dovlet qayidis proqrami cercivesinde tezelikce bura kocmus Axisqa turklerinden ibaretdir Imeretililer gurcu xalqinin subetnik qrupu hesab edilirler Onlar gurcu dilinin xususi Imereti lehcesinde danisirlar Kecmisde meisetlerinde yerli ozunemexsus elementler musahide olunurdu IstinadlarQarabagname 2022 03 19 at the Wayback Machine Mirze Adigozel bey 7 ci fesil Gulustani Irem 2013 06 26 at the Wayback Machine Abbasqulu aga Bakixanov muqeddime georgia ethnic 2014 2018 11 04 tarixinde Istifade tarixi 2022 08 03 Inteqrasiya ve kocurme arasinda Axisqa turkleri Oskari Pentikaynen ve Tom Triyer Hemcinin bax