Şeyx Mirmöhsün Həkimzadə (1882, Şamaxı – 1967, Bakı) — Qafqaz müsəlmanlarının IX Şeyxülislamı.
Mirmöhsün Həkimzadə | |
---|---|
Qafqazın IX şeyxülislamı | |
1954 – 1967 | |
Əvvəlki | Ağa Əlizadə |
Sonrakı | Əliağa Süleymanzadə |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 1882 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 1967 |
Vəfat yeri | |
Dini | şiəlik |
Həyatı
Şeyx Mirmöhsün Şeyx Əli oğlu Həkimzadə 1882-ci ildə Şamaxıda, İmamlı məhəlləsində dünyaya gəlmişdir. İlk ibtidai təhsilini evdə atasının yanında almışdır. Daha sonra təhsilini davam etdirmək üçün Məşhəd, Xorasan və Nəcəfə göndərilir. Yeddi il Məşhəd şəhərində mükəmməl təhsil aldıqdan sonra əvvəlcə axundluq, sonralar isə şeyxlik rütbəsinə layiq görülür. 1914-cü ildə təhsilini başa vurub Şamaxıya qayıdan Mirmöhsün Həkimzadə atasının ən yaxın köməkçisinə çevrilmişdir.
Axundluq fəaliyyəti
Zaqafqaziya şeyxülislamın xüsusi sərəncamı ilə Şamaxı şəhərinin "İmamlı" məscidinin axundu təyin edilir. 1918-ci ilin mart ayında Stepan Lalayanın dəstəsinin Şamaxıya hücumu zamanı Mirmöhsün Həkimzadə də anasını götürüb Şamaxıdan çıxır və Qalaqayına gedir.
Sovet dövrü
1928-ci ildə Mirmöhsün Həkimzadənin evində yoxlamalar aparılır. Zinət əşyaları müsadirə edilir, özünü isə qiymətli əsərləri ilə birlikdə Bakıya aparılır. 6 ay Bakıda həbsxanada saxlanılır. Nəhayət 6 aydan sonra günahsız bilib azad edirlər, əsərlərini isə yandırırlar. Bu hadisədən sonra Mirmöhsün Həkimzadə həmişəlik Bakıya köçür, repressiyadan qurtarmaq üçün müəyyən yerlərdə fəhlə işləməyə başlayır. 1943-cü ildə dini idarə təşkil olunandan sonra 1937-ci il repressiyalarından yaxasını qurtara bilən axundlar bura dəvət olundular. Axund Mirmöhsün Həkimzadə Qafqaz Müsəlmanlar Ruhani İdarəsinin sədrinin müavini seçildi.
Şeyxülislamlığı
1954-cü ildə Şeyxülislam Axund Ağa Əlizadə vəfat etdikdən sonra Zaqafqaziya Müsəlmanları Ruhani İdarəsinin qurultayı çağrılır və böyük səs çoxluğu ilə Şeyx Mirmöhsün Həkimzadə Qafqaz Müsəlmanları Ruhani İdarəsinin sədri seçilir. Şeyxülislam Axund Mirmöhsün Həkimzadə 12 illik Zaqafqaziya Musəlmanları Ruhani İdarəsinin sədri vəzifəsində işləyir. İşlədiyi müddət ərzində Şeyxülislam Həkimzadə yeni məscidlərin açılmasına, bir çox məscidlərdə azanların minarələrdən verilməsinə, yeni mədrəsələrin tikilməsinə nail olmuşdur. Sosializm quruculuğuna, dini ayinlər haqqında Sovet qanunvericiliyinə real münasibət bəsləyən, sülhsevərlik, əməksevərlik, dindarların öz vətəndaşlıq borclarını namusla yerinə yetirməsini təbliğ edən, yüksək natiqlik bacarığı olan bu din xadimi mömin müsəlmanlar arasında böyük nüfuza malik olub.
Vəfatı
1967-ci ildə 85 yaşında dünyasını dəyişmişdir.
Mənbə
- . . Bakı, "Nurlar", 2014, səh. 91–95.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Seyx Mirmohsun Hekimzade 1882 Samaxi 1967 Baki Qafqaz muselmanlarinin IX Seyxulislami Mirmohsun HekimzadeQafqazin IX seyxulislami1954 1967EvvelkiAga ElizadeSonrakiEliaga SuleymanzadeSexsi melumatlarDogum tarixi 1882Dogum yeri Samaxi Samaxi qezasi Baki quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 1967Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIDini sielikHeyatiSeyx Mirmohsun Seyx Eli oglu Hekimzade 1882 ci ilde Samaxida Imamli mehellesinde dunyaya gelmisdir Ilk ibtidai tehsilini evde atasinin yaninda almisdir Daha sonra tehsilini davam etdirmek ucun Meshed Xorasan ve Necefe gonderilir Yeddi il Meshed seherinde mukemmel tehsil aldiqdan sonra evvelce axundluq sonralar ise seyxlik rutbesine layiq gorulur 1914 cu ilde tehsilini basa vurub Samaxiya qayidan Mirmohsun Hekimzade atasinin en yaxin komekcisine cevrilmisdir Axundluq fealiyyeti Zaqafqaziya seyxulislamin xususi serencami ile Samaxi seherinin Imamli mescidinin axundu teyin edilir 1918 ci ilin mart ayinda Stepan Lalayanin destesinin Samaxiya hucumu zamani Mirmohsun Hekimzade de anasini goturub Samaxidan cixir ve Qalaqayina gedir Sovet dovru 1928 ci ilde Mirmohsun Hekimzadenin evinde yoxlamalar aparilir Zinet esyalari musadire edilir ozunu ise qiymetli eserleri ile birlikde Bakiya aparilir 6 ay Bakida hebsxanada saxlanilir Nehayet 6 aydan sonra gunahsiz bilib azad edirler eserlerini ise yandirirlar Bu hadiseden sonra Mirmohsun Hekimzade hemiselik Bakiya kocur repressiyadan qurtarmaq ucun mueyyen yerlerde fehle islemeye baslayir 1943 cu ilde dini idare teskil olunandan sonra 1937 ci il repressiyalarindan yaxasini qurtara bilen axundlar bura devet olundular Axund Mirmohsun Hekimzade Qafqaz Muselmanlar Ruhani Idaresinin sedrinin muavini secildi Seyxulislamligi1954 cu ilde Seyxulislam Axund Aga Elizade vefat etdikden sonra Zaqafqaziya Muselmanlari Ruhani Idaresinin qurultayi cagrilir ve boyuk ses coxlugu ile Seyx Mirmohsun Hekimzade Qafqaz Muselmanlari Ruhani Idaresinin sedri secilir Seyxulislam Axund Mirmohsun Hekimzade 12 illik Zaqafqaziya Muselmanlari Ruhani Idaresinin sedri vezifesinde isleyir Islediyi muddet erzinde Seyxulislam Hekimzade yeni mescidlerin acilmasina bir cox mescidlerde azanlarin minarelerden verilmesine yeni medreselerin tikilmesine nail olmusdur Sosializm quruculuguna dini ayinler haqqinda Sovet qanunvericiliyine real munasibet besleyen sulhseverlik emekseverlik dindarlarin oz vetendasliq borclarini namusla yerine yetirmesini teblig eden yuksek natiqlik bacarigi olan bu din xadimi momin muselmanlar arasinda boyuk nufuza malik olub Vefati1967 ci ilde 85 yasinda dunyasini deyismisdir Menbe Baki Nurlar 2014 seh 91 95 ISBN 978 9952 490 50 3