Bidermayer (alm. Biedermaier, Biedermeier ) — təqribən 1815-ci ildən 1848–49-cu illər burjua inqilabına qədərki dövrdə almandilli ölkələrin incəsənət və ədəbiyyatında üslub təmayüllərinin məcmusu.
Tarixi
“Bidermayer ” adı 1850-ci illərdə L. Ayxrodt və A. Kusmaul tərəfindən uydurulmuş personajın – dardüşüncəli və özündənrazı şair-filister, “şvab məktəb müəllimi Qotlib Bidermayerin” soyadındandır. 1900-cı ildə “Bidermayer ” anlayışı rahat və əlverişli mebel, həmçinin dəb, memarlıq, , sonralar isə 1815–1848-ci illər rəngkarlıq əsərləri üslubunu bildirmək üçün işlədilmişdir; 1920-ci illərin ikinci yarısında termin ədəbiyyata (alman alimi P. Kluk - xon və b. tərəfindən), 1970-ci illərdə isə (“Bidermayer epoxası” haqqında F. Zenqlenin əsərlərində) bütövlükdə həmin dövrün bütün mədəniyyətinə şamil olunurdu Siyasi irtica və durğunluq, sosial dəyişikliklərlə bağlı ümidlərin puça çıxması və bunlarla əlaqədar olan, Napoleon əleyhinə azadlıq müharibələri dövründəki emosional yüksəlişi əvəzləyən məyusluq, melanxoliya, “dünya kədəri” Bidermayer əsərinin incəsənət və ədəbiyyatının əsas xüsusiyyətlərini müəyyən edirdi: məhdud özəl dairədə (ailə və ən yaxın dostlar) qalmaqla müasir ictimai problemlərdən təcrid olma, şəxsi hisslər dünyasına qapılma. Romantizmə xas yüksək amallar burada adi məişət səviyyəsinə enmişdi.
İncəsənəti
Bidermayer incəsənətinin vəzifəsi insanın ətraf aləmlə münasibətlərini ahəngləşdirmək olmuşdur; onun ən parlaq əlaməti idi. Bidermayer təsviri sənətində (F.G. Valdmüller, F. Krüger, L. Rixter və b.) idillik məişət səhnələri üstünlük təşkil edirdi; digər süjetlər (məs., tarixi) çox vaxt kamera- məişət səpkisində işlənirdi. Tətbiqi sənət əsərləri (məs., Avstriyada ailəsinə mənsub sənətkarların düzəltdiyi mebel) sadə gözəllik idealını təcəssüm etdirdi; bu mənada müxtəlif dekorativ aksessuarlar və xırda fiqurlu şəkillərlə bəzədilmiş qonaq otaqlarında nümunə rolunu oynayırdı. Zaman keçdikcə belə düzgün harmoniya idealı universallaşmış, təkcə bürger evləri üçün deyil, həmçinin sarayların yaşayış otaqları üçün də səciyyəvi olmuşdur.
Ədəbiyyatı
Bidermayer ədəbiyyatı üslub müxtəlifliyi ilə seçilirdi. Son romantizm elementləri klassisizm formaları ilə, yenicə yaranan realizm Maarifçilik dövrünün üslubları ilə səsləşir. Poeziya sadəliyə, folklor ənənələrinə, idillik motivlərə (E. Mörik), silsiləliyə (V. Müllerin lirik silsilələri) meyil edirdi. Nəsr novella, nağıl, tarixi və sosial-məişət romanları (A. Ştifter, V. Aleksis) ilə, dramaturgiya tarixi dram (F. Qrilparser) və xalq komediyası ilə (F. Ray mund, Y.N. Nestroy) təmsil olunurdu. Ailəvi qiraət üçün məcmuə, almanax və jurnalların səhifələrini dolduran bayağı Bidermayer – sadəlövh filister belletristikası və poeziyası dövrün səciyyəvi hadisəsinə çevrilmişdi. 19-cu əsrin 1-ci yarısı – ortalarına aid bir sıra Almaniya və Avstriya bəstəkarının (A. Lorsinq, F. fon Flotov və b.) yaradıcılığını da bəzən Bidermayerə aid edirlər. 1980-ci illərdə almandilli ölkələrdən kənarda da bəzi bədii əsərlərə “Bidermayer ” anlayışını şamil etmək meyli yaranmışdır.
Qalereya
- Zimmerbild
- Ev üslubu
- Bidermayer rəsmi
- Emilie Feustell
Həmçinin bax
İstinadlar
- Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 4-cü cild: Bəzirxana – Brünel (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2013. səh. 24–25. ISBN .
Xarici keçidlər
- Bidermayer
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bidermayer alm Biedermaier Biedermeier teqriben 1815 ci ilden 1848 49 cu iller burjua inqilabina qederki dovrde almandilli olkelerin incesenet ve edebiyyatinda uslub temayullerinin mecmusu Polsada Xsanov muzeyinde Bidermayer otagiTarixiAvstriya kansleri Klemens Venzel von Metternix terefinden temin edilmis Beynelxalq munasibetler Vyana sistemi Bidermayer hessasliqlarinin yarandigi bir sulh dovrune imkan verdi Bidermayer adi 1850 ci illerde L Ayxrodt ve A Kusmaul terefinden uydurulmus personajin dardusunceli ve ozundenrazi sair filister svab mekteb muellimi Qotlib Bidermayerin soyadindandir 1900 ci ilde Bidermayer anlayisi rahat ve elverisli mebel hemcinin deb memarliq sonralar ise 1815 1848 ci iller rengkarliq eserleri uslubunu bildirmek ucun isledilmisdir 1920 ci illerin ikinci yarisinda termin edebiyyata alman alimi P Kluk xon ve b terefinden 1970 ci illerde ise Bidermayer epoxasi haqqinda F Zenqlenin eserlerinde butovlukde hemin dovrun butun medeniyyetine samil olunurdu Siyasi irtica ve durgunluq sosial deyisikliklerle bagli umidlerin puca cixmasi ve bunlarla elaqedar olan Napoleon eleyhine azadliq muharibeleri dovrundeki emosional yukselisi evezleyen meyusluq melanxoliya dunya kederi Bidermayer eserinin incesenet ve edebiyyatinin esas xususiyyetlerini mueyyen edirdi mehdud ozel dairede aile ve en yaxin dostlar qalmaqla muasir ictimai problemlerden tecrid olma sexsi hissler dunyasina qapilma Romantizme xas yuksek amallar burada adi meiset seviyyesine enmisdi IncesenetiBidermayer incesenetinin vezifesi insanin etraf alemle munasibetlerini ahenglesdirmek olmusdur onun en parlaq elameti idi Bidermayer tesviri senetinde F G Valdmuller F Kruger L Rixter ve b idillik meiset sehneleri ustunluk teskil edirdi diger sujetler mes tarixi cox vaxt kamera meiset sepkisinde islenirdi Tetbiqi senet eserleri mes Avstriyada ailesine mensub senetkarlarin duzeltdiyi mebel sade gozellik idealini tecessum etdirdi bu menada muxtelif dekorativ aksessuarlar ve xirda fiqurlu sekillerle bezedilmis qonaq otaqlarinda numune rolunu oynayirdi Zaman kecdikce bele duzgun harmoniya ideali universallasmis tekce burger evleri ucun deyil hemcinin saraylarin yasayis otaqlari ucun de seciyyevi olmusdur EdebiyyatiBidermayer edebiyyati uslub muxtelifliyi ile secilirdi Son romantizm elementleri klassisizm formalari ile yenice yaranan realizm Maarifcilik dovrunun uslublari ile seslesir Poeziya sadeliye folklor enenelerine idillik motivlere E Morik silsileliye V Mullerin lirik silsileleri meyil edirdi Nesr novella nagil tarixi ve sosial meiset romanlari A Stifter V Aleksis ile dramaturgiya tarixi dram F Qrilparser ve xalq komediyasi ile F Ray mund Y N Nestroy temsil olunurdu Ailevi qiraet ucun mecmue almanax ve jurnallarin sehifelerini dolduran bayagi Bidermayer sadelovh filister belletristikasi ve poeziyasi dovrun seciyyevi hadisesine cevrilmisdi 19 cu esrin 1 ci yarisi ortalarina aid bir sira Almaniya ve Avstriya bestekarinin A Lorsinq F fon Flotov ve b yaradiciligini da bezen Bidermayere aid edirler 1980 ci illerde almandilli olkelerden kenarda da bezi bedii eserlere Bidermayer anlayisini samil etmek meyli yaranmisdir QalereyaZimmerbild Ev uslubu Bidermayer resmi Emilie FeustellHemcinin baxBurjuaziyaIstinadlarAzerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde 4 cu cild Bezirxana Brunel 25 000 nus Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2013 seh 24 25 ISBN 978 9952 441 03 1 Xarici kecidlerBidermayer