Orconikidze rayonu (rus. Орджоники́дзевский райо́н, başq. Орджоникидзе районы) — Rusiyanın subyektlərindən biri olan Başqırdıstan Respublikasının paytaxtı Ufa şəhərinin yeddi şəhər rayonundan biri. Orcoonikidze rayonu Ufa şəhərinin şimal-şərq hissəsində yerləşir.
Rayon | |||
Orconikidze rayonu | |||
---|---|---|---|
rus. Орджоники́дзевский райо́н başq. Орджоникидзе районы | |||
| |||
| |||
Ölkə | Rusiya Başqırdıstan Respublikası | ||
Daxildir | Ufa şəhər dairəsi | ||
Tarixi və coğrafiyası | |||
Yaradılıb | 1956-ci il | ||
Sahəsi | 146 km² | ||
Saat qurşağı | yayda | ||
Əhalisi | |||
Əhalisi | ▼ 166,479 nəfər (2017) | ||
Etnik tərkib | Ruslar, başqırdlar | ||
Dini tərkib | Xristiyanlar, müsəlmanlar | ||
Rəqəmsal identifikatorlar | |||
Telefon kodu | +7 347 | ||
Coğrafiya
Orconikidze rayonu Ufa şəhər dairəsinin şimal-qərb hissəsində yerləşir. Rayonun cənubunda və qərbində , cənub-qərbində isə, Oktyabr rayonu yerləşir. Orconikidze rayonunun ərazisi 14,600 hektardır.
Tarixi
Hal-hazırkı rayon ərazisində, Çernikov, Aniçkov, Boniye və başqa kəndlər yerləşirdi. Daha sonra ərazi, Boqorodskaya adı altında, Ufa rayonunun bir hissəsi halına gəlmişdi. Mühərrik və qazanxana-turbin zavodlarının Ufa yaxınlığında tikintisi ilə əlaqədar Başqırd MSSR Kiçik Rəyasət Heyəti, 23 dekabr 1931 tarixində Çernikov kənd şurası təşkil etmişdir. 1936-ci ildə bu ərazilər Başqırd MSSR-a aid olan Ufa şəhər dairəsinə əlavə edilmiş, rayon mərkəzi Motornı kəndində yaranmışdır. Bununla birlikdə, ərazidə Ufa şəhər dairəsinin tabeliyində olan bir rayonu yaradılmışdır. Yeni rayon Stalin rayonu adlandırılmışdır. 1941-cu ilin əvvəllərində rayon, SSRİ-nin ən böyük sənaye rayonlarından biri halına gəlmiş və rayon bölgüsü böyük bir məsələyə çevrilmişdi, lakin Böyük Vətən müharibəsi bütün planları dəyişdirdi. Böyük sayda işçilərin olmasıyla birlikdə, çoxlu sənaye müəssisəsinin şəhər mərkəzindən 15-20 km uzaqlıqda olması, şəhər sovetinin icra komitəsinin işini çətinləşdirirdi, ona görə də RSFSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin fərmanı ilə 5 dekabr 1944 tarixli qərarı ilə, Stalin rayonu yenidən şəhər qəbul edilmişdir. Müharibədən sonra, şəhər sənaye, ərazi və əhali baxımından inkişaf etməyə davam edirdi. Buna görə rayonu bir neçə hissəyə bölmək məcburi olmuşdu. 25 fevral 1952 tarixində Çernikov şəhəri, RSFSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fərmanı ilə üç rayona bölünmüşdür. Bunlar, Kalinin, və Orconikidze rayonları idi. 27 aprel 1952 tarixində rayonda, 118 deputatdan ibarət olan İşçi Şurası yaradılmışdır. İşçi Şurasına rayonun İcra Komitəsinin 11 üzvü seçilmişdi. O dövrdə Çernikov şəhərinin sərhədləri çox geniş idi və Ufa şəhərinin sərhədlərinə yaxınlaşırdı. Bu vəziyyət şəhərlərin birləşməsinin zəruriliyini və məqsədəuyğunluğunu şərtləndirən amillərdən biri idi. 24 iyul 1956 tarixində, Başqırd MSSR Ali Soveti Rəyasət Fərmanı ilə, Ufa və Çernikov şəhərləri birləşib, "Ufa" adlı vahid bir şəhəri əmələ gətirdi. Çernikov şəhərinin Orconikidze rayon şurası, Ufa şəhərinin Orconikidze rayon şurası olmuşdur.
Əhali
1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2002 | 2003 | 2004 |
---|---|---|---|---|---|---|
125,068 | ▲170,694 | ▼117,463 | ▲217,760 | ▼175,551 | ▲175,732 | ▲176,570 |
2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2013 |
▲177,544 | ▲178,096 | ▼177,864 | ▼177,696 | ▼177,377 | ▼168,615 | ▲171,913 |
2014 | 2015 | 2016 | 2017 | |||
▼168,860 | ▲168,956 | ▼167,699 | ▼166,479 |
İqtisadiyyat
Orconikidze rayonu neft emalı və neft-kimya müəssisələrinin konsentrasiyasıdır. Rayonda neft emalı, neft-kimya, kimya, energetika, mühəndislik, ağac emalı, yüngül sənaye və tikinti sənayesi kimi müəssisələri var. Rayonun Ufa şəhər dairəsinin sənaye istehsalının ümumi həcmindəki payı 44%-dən çoxdur.
Elm
Rayon neft emalı, neft-kimya, mikrobiologiya, kimyəvi bitki mühafizəsi məhsulları, sənaye istehsalı proseslərinin inkişafı və dizaynı sahələrində böyük bir elmi mərkəzdir. Rayonda ümumilikdə, 15 sektoral tədqiqat, dizayn institutları və müəssisələr var.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Всесоюзная перепись населения 1959 года. Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу 2017-07-05 at the Wayback Machine (rus.). Həftəlik Demoskol. 25 sentyabr 2013 tarixində yoxlanılmışdır. 28 aprel 2013 tarixində.
- Всесоюзная перепись населения 1970 года Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу. 2017-06-25 at the Wayback Machine (rus.). Həftəlik Demoskol. 25 sentyabr 2013 tarixində yoxlanılmışdır. 28 aprel 2013 tarixində.
- Всесоюзная перепись населения 1979 года Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу. 2017-06-26 at the Wayback Machine (rus.). Həftəlik Demoskol. 25 sentyabr 2013 tarixində yoxlanılmışdır. 28 aprel 2013 tarixində.
- Всесоюзная перепись населения 1989 года. Численность городского населения 2017-06-27 at the Wayback Machine (rus.). 22 avqust 2011 tarixində.
- Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более 2017-10-25 at the Wayback Machine (rus.). 3 fevral 2012 tarixində.
- Подготовка к проведению всероссийской переписи населения на территории городского округа г. Уфа 2017-05-17 at the Wayback Machine (rus.)
- Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года 2013-05-16 at the Wayback Machine (rus.). 2 yanvar 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 2 yanvar 2014 tarixində .
- Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан 2019-05-17 at the Wayback Machine (rus.). 20 avqust 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 20 avqust 2014 tarixində.
- Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов) 2020-04-28 at the Wayback Machine (rus.). 16 noyabr 2013 tarixində yoxlanılmışdır. 16 noyabr 2013 tarixində.
- Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года 2020-04-27 at the Wayback Machine (rus.). 2 avqust 2014 tarixində yoxlanılmışdır. 2 avqust 2014 tarixində.
- Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года 2020-05-14 at the Wayback Machine (rus.). 6 avqust 2015 tarixində yoxlanılmışdır. 6 avqust 2015 tarixində.
- Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года (rus.)
- Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года (31 iyul 2017). 31 iyul 2017 tarixində yoxlanıldı. 31 iyul 2017 tarixində Arxivləşdirildi.
Xarici keçidlər
- Orconikidze rayonu Ufa İcra Hakimiyyətinin rəsmi saytında
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Orconikidze rayonu Orconikidze rayonu rus Ordzhoniki dzevskij rajo n basq Ordzhonikidze rajony Rusiyanin subyektlerinden biri olan Basqirdistan Respublikasinin paytaxti Ufa seherinin yeddi seher rayonundan biri Orcoonikidze rayonu Ufa seherinin simal serq hissesinde yerlesir RayonOrconikidze rayonurus Ordzhoniki dzevskij rajo n basq Ordzhonikidze rajonyRayonun xeritesiGerb54 50 sm e 56 05 s u Olke Rusiya Basqirdistan RespublikasiDaxildir Ufa seher dairesiTarixi ve cografiyasiYaradilib 1956 ci ilSahesi 146 km Saat qursagi UTC 6 yayda UTC 7EhalisiEhalisi 166 479 nefer 2017 Etnik terkib Ruslar basqirdlarDini terkib Xristiyanlar muselmanlarReqemsal identifikatorlarTelefon kodu 7 347CografiyaOrconikidze rayonu Ufa seher dairesinin simal qerb hissesinde yerlesir Rayonun cenubunda ve qerbinde cenub qerbinde ise Oktyabr rayonu yerlesir Orconikidze rayonunun erazisi 14 600 hektardir TarixiHal hazirki rayon erazisinde Cernikov Anickov Boniye ve basqa kendler yerlesirdi Daha sonra erazi Boqorodskaya adi altinda Ufa rayonunun bir hissesi halina gelmisdi Muherrik ve qazanxana turbin zavodlarinin Ufa yaxinliginda tikintisi ile elaqedar Basqird MSSR Kicik Reyaset Heyeti 23 dekabr 1931 tarixinde Cernikov kend surasi teskil etmisdir 1936 ci ilde bu eraziler Basqird MSSR a aid olan Ufa seher dairesine elave edilmis rayon merkezi Motorni kendinde yaranmisdir Bununla birlikde erazide Ufa seher dairesinin tabeliyinde olan bir rayonu yaradilmisdir Yeni rayon Stalin rayonu adlandirilmisdir 1941 cu ilin evvellerinde rayon SSRI nin en boyuk senaye rayonlarindan biri halina gelmis ve rayon bolgusu boyuk bir meseleye cevrilmisdi lakin Boyuk Veten muharibesi butun planlari deyisdirdi Boyuk sayda iscilerin olmasiyla birlikde coxlu senaye muessisesinin seher merkezinden 15 20 km uzaqliqda olmasi seher sovetinin icra komitesinin isini cetinlesdirirdi ona gore de RSFSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin fermani ile 5 dekabr 1944 tarixli qerari ile Stalin rayonu yeniden seher qebul edilmisdir Muharibeden sonra seher senaye erazi ve ehali baximindan inkisaf etmeye davam edirdi Buna gore rayonu bir nece hisseye bolmek mecburi olmusdu 25 fevral 1952 tarixinde Cernikov seheri RSFSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin Fermani ile uc rayona bolunmusdur Bunlar Kalinin ve Orconikidze rayonlari idi 27 aprel 1952 tarixinde rayonda 118 deputatdan ibaret olan Isci Surasi yaradilmisdir Isci Surasina rayonun Icra Komitesinin 11 uzvu secilmisdi O dovrde Cernikov seherinin serhedleri cox genis idi ve Ufa seherinin serhedlerine yaxinlasirdi Bu veziyyet seherlerin birlesmesinin zeruriliyini ve meqsedeuygunlugunu sertlendiren amillerden biri idi 24 iyul 1956 tarixinde Basqird MSSR Ali Soveti Reyaset Fermani ile Ufa ve Cernikov seherleri birlesib Ufa adli vahid bir seheri emele getirdi Cernikov seherinin Orconikidze rayon surasi Ufa seherinin Orconikidze rayon surasi olmusdur EhaliEhalinin sayi 1959 1970 1979 1989 2002 2003 2004125 068 170 694 117 463 217 760 175 551 175 732 176 5702005 2006 2007 2008 2009 2010 2013 177 544 178 096 177 864 177 696 177 377 168 615 171 9132014 2015 2016 2017 168 860 168 956 167 699 166 479IqtisadiyyatOrconikidze rayonu neft emali ve neft kimya muessiselerinin konsentrasiyasidir Rayonda neft emali neft kimya kimya energetika muhendislik agac emali yungul senaye ve tikinti senayesi kimi muessiseleri var Rayonun Ufa seher dairesinin senaye istehsalinin umumi hecmindeki payi 44 den coxdur ElmRayon neft emali neft kimya mikrobiologiya kimyevi bitki muhafizesi mehsullari senaye istehsali proseslerinin inkisafi ve dizayni sahelerinde boyuk bir elmi merkezdir Rayonda umumilikde 15 sektoral tedqiqat dizayn institutlari ve muessiseler var Hemcinin baxKalinin rayonu Ufa Oktyabr rayonu Ufa Kirov rayonu Ufa IstinadlarVsesoyuznaya perepis naseleniya 1959 goda Chislennost gorodskogo naseleniya RSFSR eyo territorialnyh edinic gorodskih poselenij i gorodskih rajonov po polu 2017 07 05 at the Wayback Machine rus Heftelik Demoskol 25 sentyabr 2013 tarixinde yoxlanilmisdir 28 aprel 2013 tarixinde Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1970 goda Chislennost gorodskogo naseleniya RSFSR eyo territorialnyh edinic gorodskih poselenij i gorodskih rajonov po polu 2017 06 25 at the Wayback Machine rus Heftelik Demoskol 25 sentyabr 2013 tarixinde yoxlanilmisdir 28 aprel 2013 tarixinde Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1979 goda Chislennost gorodskogo naseleniya RSFSR eyo territorialnyh edinic gorodskih poselenij i gorodskih rajonov po polu 2017 06 26 at the Wayback Machine rus Heftelik Demoskol 25 sentyabr 2013 tarixinde yoxlanilmisdir 28 aprel 2013 tarixinde Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1989 goda Chislennost gorodskogo naseleniya 2017 06 27 at the Wayback Machine rus 22 avqust 2011 tarixinde Vserossijskaya perepis naseleniya 2002 goda Tom 1 tablica 4 Chislennost naseleniya Rossii federalnyh okrugov subektov Rossijskoj Federacii rajonov gorodskih poselenij selskih naselyonnyh punktov rajcentrov i selskih naselyonnyh punktov s naseleniem 3 tysyachi i bolee 2017 10 25 at the Wayback Machine rus 3 fevral 2012 tarixinde Podgotovka k provedeniyu vserossijskoj perepisi naseleniya na territorii gorodskogo okruga g Ufa 2017 05 17 at the Wayback Machine rus Chislennost postoyannogo naseleniya Rossijskoj Federacii po gorodam posyolkam gorodskogo tipa i rajonam na 1 yanvarya 2009 goda 2013 05 16 at the Wayback Machine rus 2 yanvar 2014 tarixinde yoxlanilmisdir 2 yanvar 2014 tarixinde Vserossijskaya perepis naseleniya 2010 goda Chislennost naseleniya po naselyonnym punktam Respubliki Bashkortostan 2019 05 17 at the Wayback Machine rus 20 avqust 2014 tarixinde yoxlanilmisdir 20 avqust 2014 tarixinde Chislennost naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2013 goda M Federalnaya sluzhba gosudarstvennoj statistiki Rosstat 2013 528 s Tabl 33 Chislennost naseleniya gorodskih okrugov municipalnyh rajonov gorodskih i selskih poselenij gorodskih naselyonnyh punktov selskih naselyonnyh punktov 2020 04 28 at the Wayback Machine rus 16 noyabr 2013 tarixinde yoxlanilmisdir 16 noyabr 2013 tarixinde Tablica 33 Chislennost naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2014 goda 2020 04 27 at the Wayback Machine rus 2 avqust 2014 tarixinde yoxlanilmisdir 2 avqust 2014 tarixinde Chislennost naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2015 goda 2020 05 14 at the Wayback Machine rus 6 avqust 2015 tarixinde yoxlanilmisdir 6 avqust 2015 tarixinde Chislennost naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2016 goda rus Chislennost naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2017 goda 31 iyul 2017 31 iyul 2017 tarixinde yoxlanildi 31 iyul 2017 tarixinde Arxivlesdirildi Xarici kecidlerOrconikidze rayonu Ufa Icra Hakimiyyetinin resmi saytinda