Dosso Dossi (it. Dosso Dossi, əsl adı it. Giovanni di Niccolò de Luteri; ən tezi 1480 və ən geci 1490 – avqust 1542, Ferrara) — İntibah dövrünün italyan rəssam və qravür ustası, Ferrara məktəbinin ən görkəmli nümayəndəsi.
Dosso Dossi | |
---|---|
| |
Doğum adı | Covanni Françesko di Nikolo di Lüteri (Covanni Lüteri) |
Doğum tarixi | ətrafı |
Doğum yeri | San Covanni del Dosso, Mantuya |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Ferrara |
Milliyyəti | italyan |
Fəaliyyəti | rəssam |
Təhsili | Lorenzo Kosta |
Janr | Tarix rəssamlığı Peyzaj |
Stil | Ferrara rəssamlıq məktəbi |
Hamiləri | I Alfonso d'Este, II Erkole d'Este |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Bioqrafiya və yaradıcılıq
Dossi, Lorenzo Kostanın yanında və Corconenin emalatxanasında tələbə olub, Venesiya rəssamlarının təsiri altında rəssam kimi formalaşmışdı. , Tisian, ilə birgə işləmişdi. 1516-cı ildən — Ferrara sarayının saray rəssamı olmuşdu. Dossi demək olar ki, bütün ömrünü Este hersoqlarının — I Alfonso d'Este, II Erkole d'Estenin — xidmətində idi, amma bu xidmət yalnız rəsmlə kifayətlənmir, həm də diplomatik tapşırıqların yerinə yetirilməsini də nəzərdə tuturdu. Dosso, qardaşı Batista ilə birlikdə hersoqlar üçün mifoloji əsərlər, portretlər yaradır, saraylar, qalaların divarları üçün dekorativ freskalar çəkirdi. Rəssamın əsərləri və freskaları demək olar ki, günümüzə qədər qalmamışdır. Dossinin işinin ən maraqlı tərəfi onun bəzən rəsmdə hakim mövqe tutan genişlənmiş peyzaj fonuna olan marağıdır. ("Melissa", 1515, Borgeze Qalereyası). Dosso Dossi həmçinin o dövr üçün çox nadir olan bir sıra tamamlanmış mənzərə kompozisiyalarına da sahibdir ki, bunlara nümunə kimi "Müqəddəslərin fiqurları ilə peyzaj" əsərini göstərmək olar. (Moskva, Puşkin adına təsviri incəsənət muzeyi).
1520-ci ildə qardaşı ilə Romanı ziyarət etmiş və Rafael ilə görüşmüşdü. Daha sonra Modena və Ferraradaki kafedrallar üçün qurbangah üzərində işləyir. 1530-cu illərdə isə özünü bir peyzaj ustası kimi göstərməyə başlayır. Ferrara məktəbinin nümayəndələrindən biri olan Dosso, Ariostonun əsərlərinə illustrasiyalar çəkmişdi. Həmçinin onun adı "Qəzəbli Roland " poemasında da çəkilir.
Dossonun çəkdiyi Alfonso d'Estenin portretində Tisianın təsiri aydın şəkildə görünür. Daha sonra, venesiyalılar və rəsmlərinin təsiri altında Dossi qardaşlarının yaradıcılığına sirli, titrəyən şüalarla işıqlandırılan yarıfantastik peyzaj motivləri də daxil olur. Qardaşlara tərəfindən yaradılmış və Dossonun daha istedadlı olduğunu deməyimizə imkan verən dəzgah rəsmləri və portretləri günümüzə gəlib çıxıb (Dosso, Ferrara rəssamlıq məktəbinin aparıcı nümayəndələrindən biri sayılırdı) .
Dossi, Ferrara və Venesiya rəssamlıq məktəblərinin ənənələrini birləşdirirdi. Belə ki, o, yüksək emosionallıqlı və romantikalı mifoloji, alleqorik və dini süjetlər ilə bol olan rəsm əsərlərini yaratmışdı. Bu əsərlər əksər hallarda hərəkətli, poetik-fantastik peyzaj fonunda yerləşdirilirdi. ("Apollon və Dəfnə", 1530-cu illər, Borgeze Qalereyası, " Yupiter, Merkuri və Fəzilət", 1518, Sənət Tarixi Muzeyi, Vyana; "Baxus ", 1524, Şəxsi kolleksiya; "Şair və Muza", London Milli Qalereyası). Dossinin yetklinlik dövrünə aid kompozisiyalarının əksəriyyəti parlaq soyuqluq, bir neçə ağır fiqurun əzəməti və dekorativ detalların həddən artıq olması ilə seçilir. ("Ədalət", , "Müqəddəs Sebastyan"; Brera Pinakotekası, Milan).
Dossi həmçinin monumental və dekorativ rəssamlıq sahəsində də işləyirdi (Pezaro yaxınlığındakı Villa Imperialenin divar naxışları, 1530).
Əsərləri
- Müqəddəslərin fiqurları ilə peyzaj, Puşkin Muzeyi, Moskva;
- Cadugərlik, Pitti Qalereyası, Florensiya.
- Müqəddəs Ailə və İki Donor (1514, Filadelfiya İncəsənət Muzeyi)
- Eney Yelisey çöllərində (1518–1521, Kanada Milli Qalereyası, Ottava)
- Müqəddəs Məryəmin Vəftizçi İohann və Müjdəçi İohanna müjdələnməsi (1520-ci illər, Uffizi Qalereyası, Florensiya)
- Yupiter, Merkuri və Fəzilət, (1524, Vavel qalası, Krakov)
- Mifoloji səhnə, 1524 ətrafı; Kətan üzərində yağ, 164 x 145 sm, Qetti Muzeyi, Los-Anceles
- Fortuna alleqoriyası, 1530 ətrafı; Kətan üzərində yağ, 178 x 216.5 sm, Qetty Muzeyi, Los-Anceles
- Kənd idilliyası ; 77.5 x 11.8 sm, Metropoliten İncəsənət Muzeyi, Nyu-York
- Eney, Barbera İncəsənət İnstitutu, Birminqem
- Herakl və Piqmeylər, Köhnə Yohanneum Qalereyası, Qrats
- Musiqi Alleqoriyası, Horn Muzeyi, Florensiya
- Heraklın Günah və Fəzilət Arasında Seçimi, Uffizi Qalereyası, Florensiya
- Arxangel Mixail, (Rəsm qalereyası, Drezden)
- Müqəddəs Georqiy və Əjdaha, (Rəsm qalereyası, Drezden)
- Döyüşçünün Portreti, Uffizi Qalereyası, Florensiya
- Qızın Portreti, Lukresiya Borcanın Portreti, Viktoriya Milli Qalereyası
- , Ermitaj
- Sirseya və onun sevimliləri təbiətdə, Vaşinqton, Milli Sənət Qalereyası
- "Yupiter, Merkuri və Fəzilət", Sənət Tarixi Muzeyi, Vyana
- Dosso Dossi, Sirseya, təq. 1507
- Dosso Dossi, Herakl və Omfala, təx. 1535
- Eney və Akat Liviya sahillərində, təx. 1520
İstinadlar
Ədəbiyyat
- Puppi L. Dosso Dossi. Milano: Fabbri, 1965
- Humfrey P. a.o. Dosso Dossi: pittore di corte a Ferrara nel Rinascimento. Ferrara: Ferrara arte, 1998
- Campbell S. J., Welch E. S. Artists at court: image-making and identity, 1300–1550. Boston: Isabella Stewart Gardner Museum, 2004
- Macioce S. L’incantesimo di Circe: temi di magia nella pittura da Dosso Dossi a Salvator Rosa. Roma: Logart Press, 2004
- Алешин П.А. "Пейзаж со сценами из жизни святых" Доссо Досси из ГМИИ им. А.С. Пушкина // Искусствознание 3\4. 2013. С.336–353: http://sias.ru/upload/art/2013_3-4_336-353-aleshin.pdf
Xarici keçidlər
- Vikianbarda Доссо Досси ilə əlaqəli mediafayllar var.
- Работы в музеях мира
- Доссо Досси на Census of Ferrarese Paintings and Drawings
- Gibbons, Felton. Dosso and Battista Dossi; court painters at Ferrara. Princeton, NJ: Princeton University Press. 1968.
- Francis P. Smyth and John P. O'Neill (Editors in Chief. The Age of Correggio and the Carracci: Emilian Painting of the 16th and 17th Centuries. 1986.
- Freedberg, Sydney J. Painting in Italy, 1500–1600. 1993.
- Ciammitti, Luisa; Steven F. Ostrow; Salvatore Settis. Dosso's fate: painting and court culture in Renaissance Italy. Los Angeles: Getty Research Institute for the History of Art and the Humanities. 1998.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dosso Dossi it Dosso Dossi esl adi it Giovanni di Niccolo de Luteri en tezi 1480 ve en geci 1490 avqust 1542 Ferrara Intibah dovrunun italyan ressam ve qravur ustasi Ferrara mektebinin en gorkemli numayendesi Dosso DossiAvtoportretDogum adi Covanni Francesko di Nikolo di Luteri Covanni Luteri Dogum tarixi 1490 etrafiDogum yeri San Covanni del Dosso MantuyaVefat tarixi 1542Vefat yeri FerraraMilliyyeti italyanFealiyyeti ressamTehsili Lorenzo KostaJanr Tarix ressamligi PeyzajStil Ferrara ressamliq mektebiHamileri I Alfonso d Este II Erkole d Este Vikianbarda elaqeli mediafayllarBioqrafiya ve yaradiciliqDossi Lorenzo Kostanin yaninda ve Corconenin emalatxanasinda telebe olub Venesiya ressamlarinin tesiri altinda ressam kimi formalasmisdi Tisian ile birge islemisdi 1516 ci ilden Ferrara sarayinin saray ressami olmusdu Dossi demek olar ki butun omrunu Este hersoqlarinin I Alfonso d Este II Erkole d Estenin xidmetinde idi amma bu xidmet yalniz resmle kifayetlenmir hem de diplomatik tapsiriqlarin yerine yetirilmesini de nezerde tuturdu Dosso qardasi Batista ile birlikde hersoqlar ucun mifoloji eserler portretler yaradir saraylar qalalarin divarlari ucun dekorativ freskalar cekirdi Ressamin eserleri ve freskalari demek olar ki gunumuze qeder qalmamisdir Dossinin isinin en maraqli terefi onun bezen resmde hakim movqe tutan genislenmis peyzaj fonuna olan maragidir Melissa 1515 Borgeze Qalereyasi Dosso Dossi hemcinin o dovr ucun cox nadir olan bir sira tamamlanmis menzere kompozisiyalarina da sahibdir ki bunlara numune kimi Muqeddeslerin fiqurlari ile peyzaj eserini gostermek olar Moskva Puskin adina tesviri incesenet muzeyi 1520 ci ilde qardasi ile Romani ziyaret etmis ve Rafael ile gorusmusdu Daha sonra Modena ve Ferraradaki kafedrallar ucun qurbangah uzerinde isleyir 1530 cu illerde ise ozunu bir peyzaj ustasi kimi gostermeye baslayir Ferrara mektebinin numayendelerinden biri olan Dosso Ariostonun eserlerine illustrasiyalar cekmisdi Hemcinin onun adi Qezebli Roland poemasinda da cekilir Dossonun cekdiyi Alfonso d Estenin portretinde Tisianin tesiri aydin sekilde gorunur Daha sonra venesiyalilar ve resmlerinin tesiri altinda Dossi qardaslarinin yaradiciligina sirli titreyen sualarla isiqlandirilan yarifantastik peyzaj motivleri de daxil olur Qardaslara terefinden yaradilmis ve Dossonun daha istedadli oldugunu demeyimize imkan veren dezgah resmleri ve portretleri gunumuze gelib cixib Dosso Ferrara ressamliq mektebinin aparici numayendelerinden biri sayilirdi Dossi Ferrara ve Venesiya ressamliq mekteblerinin enenelerini birlesdirirdi Bele ki o yuksek emosionalliqli ve romantikali mifoloji alleqorik ve dini sujetler ile bol olan resm eserlerini yaratmisdi Bu eserler ekser hallarda hereketli poetik fantastik peyzaj fonunda yerlesdirilirdi Apollon ve Defne 1530 cu iller Borgeze Qalereyasi Yupiter Merkuri ve Fezilet 1518 Senet Tarixi Muzeyi Vyana Baxus 1524 Sexsi kolleksiya Sair ve Muza London Milli Qalereyasi Dossinin yetklinlik dovrune aid kompozisiyalarinin ekseriyyeti parlaq soyuqluq bir nece agir fiqurun ezemeti ve dekorativ detallarin hedden artiq olmasi ile secilir Edalet Muqeddes Sebastyan Brera Pinakotekasi Milan Dossi hemcinin monumental ve dekorativ ressamliq sahesinde de isleyirdi Pezaro yaxinligindaki Villa Imperialenin divar naxislari 1530 Eserleri Portreti 1514 1516 MelburnFerrara hersoqu I Alfonso d Estenin portreti Modena QalereyasiMuqeddeslerin fiqurlari ile peyzaj Puskin Muzeyi Moskva Cadugerlik Pitti Qalereyasi Florensiya Muqeddes Aile ve Iki Donor 1514 Filadelfiya Incesenet Muzeyi Eney Yelisey collerinde 1518 1521 Kanada Milli Qalereyasi Ottava Muqeddes Meryemin Veftizci Iohann ve Mujdeci Iohanna mujdelenmesi 1520 ci iller Uffizi Qalereyasi Florensiya Yupiter Merkuri ve Fezilet 1524 Vavel qalasi Krakov Mifoloji sehne 1524 etrafi Ketan uzerinde yag 164 x 145 sm Qetti Muzeyi Los Anceles Fortuna alleqoriyasi 1530 etrafi Ketan uzerinde yag 178 x 216 5 sm Qetty Muzeyi Los Anceles Kend idilliyasi 77 5 x 11 8 sm Metropoliten Incesenet Muzeyi Nyu York Eney Barbera Incesenet Institutu Birminqem Herakl ve Piqmeyler Kohne Yohanneum Qalereyasi Qrats Musiqi Alleqoriyasi Horn Muzeyi Florensiya Heraklin Gunah ve Fezilet Arasinda Secimi Uffizi Qalereyasi Florensiya Arxangel Mixail Resm qalereyasi Drezden Muqeddes Georqiy ve Ejdaha Resm qalereyasi Drezden Doyuscunun Portreti Uffizi Qalereyasi Florensiya Qizin Portreti Lukresiya Borcanin Portreti Viktoriya Milli Qalereyasi ErmitajSirseya ve onun sevimlileri tebietde Vasinqton Milli Senet Qalereyasi Yupiter Merkuri ve Fezilet Senet Tarixi Muzeyi Vyana Dosso Dossi Sirseya teq 1507 Dosso Dossi Herakl ve Omfala tex 1535 Eney ve Akat Liviya sahillerinde tex 1520IstinadlarEdebiyyatPuppi L Dosso Dossi Milano Fabbri 1965 Humfrey P a o Dosso Dossi pittore di corte a Ferrara nel Rinascimento Ferrara Ferrara arte 1998 Campbell S J Welch E S Artists at court image making and identity 1300 1550 Boston Isabella Stewart Gardner Museum 2004 Macioce S L incantesimo di Circe temi di magia nella pittura da Dosso Dossi a Salvator Rosa Roma Logart Press 2004 Aleshin P A Pejzazh so scenami iz zhizni svyatyh Dosso Dossi iz GMII im A S Pushkina Iskusstvoznanie 3 4 2013 S 336 353 http sias ru upload art 2013 3 4 336 353 aleshin pdfXarici kecidlerVikianbarda Dosso Dossi ile elaqeli mediafayllar var Raboty v muzeyah mira Dosso Dossi na Census of Ferrarese Paintings and Drawings Gibbons Felton Dosso and Battista Dossi court painters at Ferrara Princeton NJ Princeton University Press 1968 Francis P Smyth and John P O Neill Editors in Chief The Age of Correggio and the Carracci Emilian Painting of the 16th and 17th Centuries 1986 Freedberg Sydney J Painting in Italy 1500 1600 1993 Ciammitti Luisa Steven F Ostrow Salvatore Settis Dosso s fate painting and court culture in Renaissance Italy Los Angeles Getty Research Institute ing for the History of Art and the Humanities 1998