IV Vladislav Vaza (pol. Władysław IV Waza; 9 iyun 1595[…] – 20 may 1648[…], Merkine[d], Böyük Litva knyazlığı) — 6 fevral 1633-cü ildən Polşa kralı və Litva böyük knyazı (8 noyabr 1632-ci ildə seçkilərin elan edilməsi), 1610–1613-cü illərdə Moskva çarı və 1634-cü ilə qədər titulyarı, III Sigizmundun böyük oğlu.
IV Vladislav Vaza | |
---|---|
pol. Władysław IV Waza | |
Bütün Rusiyanın suvereni, çarı və böyük knyazı | |
27 avqust 1610 – oktyabr 1612 | |
Əvvəlki | IV Vasili Şuyski |
Sonrakı | Mixail Fyodoroviç Romanov |
Polşa kralı və Litva böyük knyazı | |
8 noyabr 1632 – 20 may 1648 | |
Əvvəlki | III Sigizmund |
Sonrakı | II Yan Kazimir |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 9 iyun 1595[…] |
Vəfat tarixi | 20 may 1648[…](52 yaşında) |
Vəfat yeri |
|
Fəaliyyəti | monarx |
Atası | III Sigizmund |
Həyat yoldaşları |
|
Ailəsi | Vaza sülaləsi |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
14 fevral 1610-cu ildə Smolensk yaxınlığında kral Sigizmund ilə düşərgəsindən olan səfirlik arasında bağlanan müqaviləyə əsasən, knyaz Vladislav pravoslavlığı qəbul edərək rus taxtına oturmalı idi. 1610-cu ilin yayında Vasili Şuyskinin üsyanı və devrilməsindən sonra yeni Moskva hökuməti () Suxarev yatağındakı Zemski Soborda Vladislavı çar seçmiş, çar "Vladislav Jigimontoviç"in adından Moskva və Novqorodda qızıl və gümüş sikkələr zərb edilmişdir. O, 6 sentyabr 1610-cu ildə rus çarı kimi, Moskva hökuməti və sakinləri üçün and içmiş, ona gətirilən kral reqaliyasını almışdır. Ona və atasına əvvəlcədən vəd edilmiş daxili vətəndaş qarşıdurmasının hər iki rus tərəfinin barışması baş vermədiyi üçün 15 yaşlı şahzadə Moskvaya gəlməmiş, pravoslavlığı qəbul etməmiş və buna görə də padşah olmamışdır. 1612-ci ilin oktyabrında Moskvada knyaz Vladislavın boyar hökuməti devrilmişdir. 1613-cü ildə Mixail Fyodoroviç çar seçilmişdir. 1617–1618-ci illərdə Polşa Seymi tərəfindən həvəsləndirilən Vladislav uğursuz şəkildə Rusiya taxtını yenidən , əsasən Moskva Polşaya müəyyən ərazi güzəştləri etmişdir. O, 1634-cü ildə Moskva böyük knyazı titulundan istifadə etməkdən imtina edərək və əsasında rus çar regaliyasını qaytararaq Rusiyaya qarşı iddialarından əl çəkmişdir.
Vladislav Reç Pospolitanı Otuzillik müharibədə fəal iştirakdan yayına bilmiş, dini tolerantlığa sadiq qalmış və hərbi islahatlar aparmışdır. Uğursuz olaraq maqnatlara qarşı çıxış edərək kral hakimiyyətini gücləndirməyə çalışmışdır. IV Vladislavın hakimiyyəti kral Polşa tarixində sonuncu (III Yan Sobieskinin hakimiyyəti istisna olmaqla) sabit dövr olmuşdur. Boqdan Xmelnitskinin rəhbərliyi altında Zaporojya kazaklarının üsyanı kralın sağlığında başlamışdır. Kral IV Vladislavın ölümündən sonra onun uğrunda mübarizəsi və İsveçin işğalı nəticəsində Reç Pospolita müharibə və anarxiyaya qərq olmuşdur.
İstinadlar
- Wladyslaw IV Vasa // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Wladislaus IV // RKDartists (nid.).
- http://www.britannica.com/EBchecked/topic/646367/Wladyslaw-IV-Vasa.
Əlavə ədəbiyyat
- Albertrandy, Jan. Dzieje krolewstwa polskiego krotko lat porzadkiem opisane przez Jana Albertrandego (polyak). K. Jabloński. 1846. səh. 164.
- Besala, Jerzy. Najsłynniejsze miłości królów polskich (Polish). Bellona. 2009. ISBN . İstifadə tarixi: 6 January 2021.
- ; Rosalak, Maciej. "Władysław IV Waza 1595–1658". Rzeczpospolita and Mówią Wieki. Władcy Polski (polyak). 23. 24 July 2007.
- . Na Dworze Króla Władysława IV [At the Court of King Władysław IV] (polyak). Warsaw: Ksiażka i wiedza. 1959. OCLC 577964149.
- . Władysław IV i jego czasy [Władysław IV and His Times] (polyak). Warsaw: PW "Wiedza Poweszechna". 1976.
- . Historia Polski, 1505–1764 (polyak). . 1979. ISBN .
- Kamiński, Czesław; Kurpiewski, Janusz. Katalog monet polskich 1632–1648 (Władysław IV) (polyak). Warsaw: Krajowa Agencja Wydawnicza. 1984. OCLC 12805200.
- Kwiatkowski, Kajetan. Dzieje narodu polskiego za panowania Władysława IV. krola polskiego i szweckiego (polyak). N. Glücksberg. 1823.
- . Rzeczpospolita Obojga Narodów: Srebny Wiek (polyak). Państwowy Instytut Wydawniczy. 1982. ISBN .
- Rożek, Michał. Wawel i Skałka: panteony polskie (polyak). Ossolineum. 1995. ISBN .
- Wdowiszewski, Zygmunt. Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce. Kraków: Wydawnictwo Avalon. 2017. ISBN .
Xarici keçidlər
- . Wladislaus IV // Britannika Ensiklopediyası. 28 (XI). 1911. 765–767, see page 767.
Wladislaus IV. (1595–1648), king of Poland.....
- Iter per Europam Bibliotheca Augustana
- Marek, Miroslav. "Vasa's genealogy". Genealogy.EU.
- Testimony Kunstkammer and opera of Władysław Vasa
- Quotes about Władysław
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
IV Vladislav Vaza pol Wladyslaw IV Waza 9 iyun 1595 20 may 1648 Merkine d Boyuk Litva knyazligi 6 fevral 1633 cu ilden Polsa krali ve Litva boyuk knyazi 8 noyabr 1632 ci ilde seckilerin elan edilmesi 1610 1613 cu illerde Moskva cari ve 1634 cu ile qeder titulyari III Sigizmundun boyuk oglu IV Vladislav Vazapol Wladyslaw IV WazaButun Rusiyanin suvereni cari ve boyuk knyazi27 avqust 1610 oktyabr 1612EvvelkiIV Vasili SuyskiSonrakiMixail Fyodorovic RomanovPolsa krali ve Litva boyuk knyazi8 noyabr 1632 20 may 1648EvvelkiIII SigizmundSonrakiII Yan KazimirSexsi melumatlarDogum tarixi 9 iyun 1595 1595 06 09 Vefat tarixi 20 may 1648 1648 05 20 52 yasinda Vefat yeri Merkine d Boyuk Litva knyazligi Rec PospolitaFealiyyeti monarxAtasi III SigizmundHeyat yoldaslari Avstriyali Sesilya Renata Polsa kralicasi 1637 1644 Ailesi Vaza sulalesi Vikianbarda elaqeli mediafayllar 14 fevral 1610 cu ilde Smolensk yaxinliginda kral Sigizmund ile dusergesinden olan sefirlik arasinda baglanan muqavileye esasen knyaz Vladislav pravoslavligi qebul ederek rus taxtina oturmali idi 1610 cu ilin yayinda Vasili Suyskinin usyani ve devrilmesinden sonra yeni Moskva hokumeti Suxarev yatagindaki Zemski Soborda Vladislavi car secmis car Vladislav Jigimontovic in adindan Moskva ve Novqorodda qizil ve gumus sikkeler zerb edilmisdir O 6 sentyabr 1610 cu ilde rus cari kimi Moskva hokumeti ve sakinleri ucun and icmis ona getirilen kral reqaliyasini almisdir Ona ve atasina evvelceden ved edilmis daxili vetendas qarsidurmasinin her iki rus terefinin barismasi bas vermediyi ucun 15 yasli sahzade Moskvaya gelmemis pravoslavligi qebul etmemis ve buna gore de padsah olmamisdir 1612 ci ilin oktyabrinda Moskvada knyaz Vladislavin boyar hokumeti devrilmisdir 1613 cu ilde Mixail Fyodorovic car secilmisdir 1617 1618 ci illerde Polsa Seymi terefinden heveslendirilen Vladislav ugursuz sekilde Rusiya taxtini yeniden esasen Moskva Polsaya mueyyen erazi guzestleri etmisdir O 1634 cu ilde Moskva boyuk knyazi titulundan istifade etmekden imtina ederek ve esasinda rus car regaliyasini qaytararaq Rusiyaya qarsi iddialarindan el cekmisdir Vladislav Rec Pospolitani Otuzillik muharibede feal istirakdan yayina bilmis dini tolerantliga sadiq qalmis ve herbi islahatlar aparmisdir Ugursuz olaraq maqnatlara qarsi cixis ederek kral hakimiyyetini guclendirmeye calismisdir IV Vladislavin hakimiyyeti kral Polsa tarixinde sonuncu III Yan Sobieskinin hakimiyyeti istisna olmaqla sabit dovr olmusdur Boqdan Xmelnitskinin rehberliyi altinda Zaporojya kazaklarinin usyani kralin sagliginda baslamisdir Kral IV Vladislavin olumunden sonra onun ugrunda mubarizesi ve Isvecin isgali neticesinde Rec Pospolita muharibe ve anarxiyaya qerq olmusdur IstinadlarWladyslaw IV Vasa Encyclopaedia Britannica ing Wladislaus IV RKDartists nid http www britannica com EBchecked topic 646367 Wladyslaw IV Vasa Elave edebiyyatAlbertrandy Jan Dzieje krolewstwa polskiego krotko lat porzadkiem opisane przez Jana Albertrandego polyak K Jablonski 1846 seh 164 Besala Jerzy Najslynniejsze milosci krolow polskich Polish Bellona 2009 ISBN 9788311115996 Istifade tarixi 6 January 2021 Rosalak Maciej Wladyslaw IV Waza 1595 1658 Rzeczpospolita and Mowia Wieki Wladcy Polski polyak 23 24 July 2007 Na Dworze Krola Wladyslawa IV At the Court of King Wladyslaw IV polyak Warsaw Ksiazka i wiedza 1959 OCLC 577964149 Wladyslaw IV i jego czasy Wladyslaw IV and His Times polyak Warsaw PW Wiedza Poweszechna 1976 Historia Polski 1505 1764 polyak 1979 ISBN 83 01 00172 0 Kaminski Czeslaw Kurpiewski Janusz Katalog monet polskich 1632 1648 Wladyslaw IV polyak Warsaw Krajowa Agencja Wydawnicza 1984 OCLC 12805200 Kwiatkowski Kajetan Dzieje narodu polskiego za panowania Wladyslawa IV krola polskiego i szweckiego polyak N Glucksberg 1823 Rzeczpospolita Obojga Narodow Srebny Wiek polyak Panstwowy Instytut Wydawniczy 1982 ISBN 83 06 00788 3 Rozek Michal Wawel i Skalka panteony polskie polyak Ossolineum 1995 ISBN 978 83 04 04058 8 Wdowiszewski Zygmunt Genealogia Jagiellonow i Domu Wazow w Polsce Krakow Wydawnictwo Avalon 2017 ISBN 9788377302262 Xarici kecidlerVikianbarda IV Vladislav Vaza ile elaqeli mediafayllar var Wladislaus IV Britannika Ensiklopediyasi 28 XI 1911 765 767 see page 767 Wladislaus IV 1595 1648 king of Poland Iter per Europam Bibliotheca Augustana Marek Miroslav Vasa s genealogy Genealogy EU Testimony Kunstkammer and opera of Wladyslaw Vasa Quotes about Wladyslaw