Tamaz Valerianis dze Qamkrelidze (gür: თამაზ ვალერიანის ძე გამყრელიძე 23 oktyabr 1929, Kutaisi – 10 fevral 2021, Tbilisi) gürcü filoloq, şərqşünas və hetşünas. Hind-Avropa linqvistikası, qədim dillər, nəzəri dilçilik, struktur və tətbiqi dilçilik, kartvelologiya sahəsində bir çox görkəmli əsərlərin müəllifidir. O, 2005-2013-cü illərdə Gürcüstan Elmlər Akademiyasının prezidenti olub.
Tamaz Valerianoviç Qamkrelidze | |
---|---|
gürc. თამაზ ვალერიანის ძე გამყრელიძე | |
Doğum adı | თამაზ გამყრელიძე |
Doğum tarixi | 23 oktyabr 1929 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 10 fevral 2021 (91 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Elm sahəsi | dilçilik |
Elmi dərəcəsi | |
Elmi adları |
|
İş yeri | |
Təhsili | |
Elmi rəhbəri | İqor Dyakonov |
Üzvlüyü | |
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Qamkrelidze Gürcüstan Sovet Sosialist Respublikasının tərkibində olan Kutaisidə anadan olub.
1952-ci ildə Tbilisi Universitetinin (TDU) şərqşünaslıq fakültəsini bitirmişdir.[1] 1964-cü ildən bu universitetin professoru, 1966-cı ildən isə struktur və tətbiqi dilçilik kafedrasının müdiridir. 1973-2006-cı illərdə Sereteli Şərqşünaslıq İnstitutunun (Tbilisi) direktoru olub.
1988-1995-ci illərdə Rusiya Elmlər Akademiyasının “Voprosi Yazikoznanya” jurnalının redaktoru olub. ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının əcnəbi köməkçisi (2006), Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyasının xarici fəxri üzvü, Britaniya Akademiyasının müxbiri, Avropa Linqvistika Assosiasiyasının üzvü (1986-1988-ci illərdə Avropa Linqvistika Assosiasiyasının prezidenti), Avstriya Elmlər Akademiyasının məsul üzvü, Rusiya Elmlər Akademiyasının akademiki, Dünya İncəsənət və Elmlər Akademiyasının (2006) üzvü və Amerika Dil Assosiasiyasının fəxri üzvüdür. Qamkrelidze Bonn Universiteti və Çikaqo Universiteti tərəfindən fəxri doktor adına layiq görülüb. Tamaz Qamkrelidze 1991-ci ilin avqustunda Tbilisi Dövlət Universitetinin rektoru təyin edildi, lakin bu vəzifəni çox qısa müddətə icra etdi.[2] Qamkrelidze 1992-2005-ci illərdə Gürcüstan parlamentinin üzvü olub.
2000-ci ildən Tbilisinin fəxri vətəndaşıdır.[3] Qamkrelidze 10 fevral 2021-ci ildə 91 yaşında vəfat etmişdir.[4]
Şəxsi həyatı
Onun qardaşı Revaz Qamkrelidze bütün ölkədə tanınmış riyaziyyatçıdır.
Mükafatları
- Lenin mükafatı (1988)
- Humboldt Beynəlxalq Mükafatı (1989)
- İvane Cavaxişvili mükafatı
Tamaz Qamkrelidzenin əsas əsərlərindən bəziləri
- “The Akkado-Hittite syllabary and the problem of the origin of the Hittite script”, Archiv Orientalni, vol. 29 (1960).
- Anatolian languages and the problem of Indo-European migration to Asia Minor, Studies in General and Oriental Linguistics. Tokyo, 1970
- with V. V. Ivanov, Indoevropjskij jazyk i indoevropejcy: Rekonstrukcija i istoriko-tipologieskij analiz prajazyka i protokultury. Tiflis: Tiflis University Press 1984. xcvi + 1328 p.
- English translation: Indo-European and the Indo-Europeans: A reconstruction and historical analysis of a proto-language and a proto-culture. 2 vols. Trans. J. Nichols. Berlin–New York: Mouton de Gruyter, 1: 1994, 2: 1995.
- with V. V. Ivanov “The ancient Near East and the Indo-European question: Temporal and territorial characteristics of Proto-Indo-European based on linguistic and historico-cultural data”, Journal of Indo-European Studies vol. 13, no. 1–2 (1985): 3–48.
- with V. V. Ivanov, “The migrations of tribes speaking Indo-European dialects from their original homeland in the Near East to their historical habitations in Eurasia”, Journal of Indo-European Studies vol. 13, no. 1–2 (1985): 9–91.
- “Proto-Indo-European as a Stative-Active Typology”, in Indogermanica et Caucasica: Festschrift für Karl Horst Schmidt zum 65. Geburtstag, eds. Roland Bielmeier & Reinhard Stempel. Berlin–NY: Mouton de Gruyter, 1994, pp. 25–34.
- Alphabetic writing and the old Georgian script. New York: Caravan Books, 1994.
- Ivo Hajnal, ed. Thomas V. Gamkrelidze, Selected writings: Linguistic sign, typology and language reconstruction. Innsbruck 2006.
İstinadlar
1. "Гамкрелидзе Тамаз Валерианович". ras.ru (Rusca).
2. Tamaz Gamkrelidze // Tbilisi State University: The University Rectors - tsu.ge
3 "თბილისის საპატიო მოქალაქეები". tbilisi.gov.ge (Gürcücə). Tbilisi.
4. "Грузинский академик Тамаз Гамкрелидзе скончался на 91-м году жизни". Sputnik.
- Catalog of the German National Library (alm.).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tamaz Valerianis dze Qamkrelidze gur თამაზ ვალერიანის ძე გამყრელიძე 23 oktyabr 1929 Kutaisi 10 fevral 2021 Tbilisi gurcu filoloq serqsunas ve hetsunas Hind Avropa linqvistikasi qedim diller nezeri dilcilik struktur ve tetbiqi dilcilik kartvelologiya sahesinde bir cox gorkemli eserlerin muellifidir O 2005 2013 cu illerde Gurcustan Elmler Akademiyasinin prezidenti olub Tamaz Valerianovic Qamkrelidzegurc თამაზ ვალერიანის ძე გამყრელიძეDogum adi თამაზ გამყრელიძეDogum tarixi 23 oktyabr 1929 1929 10 23 Dogum yeri Kutaisi Gurcustan SSR ZSFSR SSRIVefat tarixi 10 fevral 2021 2021 02 10 91 yasinda Vefat yeri Tbilisi GurcustanElm sahesi dilcilikElmi derecesi filologiya elmleri doktoruElmi adlari professor d REA nin akademikleri d Is yeri Tbilisi Dovlet UniversitetiTehsili Tbilisi Dovlet UniversitetiElmi rehberi Iqor DyakonovUzvluyu Avstriya Elmler Akademiyasi Rusiya Elmler Akademiyasi SSRI Elmler Akademiyasi ABS Milli Elmler Akademiyasi 2006 Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi Macaristan Elmler Akademiyasi Gurcustan Milli Elmler AkademiyasiMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiQamkrelidze Gurcustan Sovet Sosialist Respublikasinin terkibinde olan Kutaiside anadan olub 1952 ci ilde Tbilisi Universitetinin TDU serqsunasliq fakultesini bitirmisdir 1 1964 cu ilden bu universitetin professoru 1966 ci ilden ise struktur ve tetbiqi dilcilik kafedrasinin mudiridir 1973 2006 ci illerde Sereteli Serqsunasliq Institutunun Tbilisi direktoru olub 1988 1995 ci illerde Rusiya Elmler Akademiyasinin Voprosi Yazikoznanya jurnalinin redaktoru olub ABS Milli Elmler Akademiyasinin ecnebi komekcisi 2006 Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasinin xarici fexri uzvu Britaniya Akademiyasinin muxbiri Avropa Linqvistika Assosiasiyasinin uzvu 1986 1988 ci illerde Avropa Linqvistika Assosiasiyasinin prezidenti Avstriya Elmler Akademiyasinin mesul uzvu Rusiya Elmler Akademiyasinin akademiki Dunya Incesenet ve Elmler Akademiyasinin 2006 uzvu ve Amerika Dil Assosiasiyasinin fexri uzvudur Qamkrelidze Bonn Universiteti ve Cikaqo Universiteti terefinden fexri doktor adina layiq gorulub Tamaz Qamkrelidze 1991 ci ilin avqustunda Tbilisi Dovlet Universitetinin rektoru teyin edildi lakin bu vezifeni cox qisa muddete icra etdi 2 Qamkrelidze 1992 2005 ci illerde Gurcustan parlamentinin uzvu olub 2000 ci ilden Tbilisinin fexri vetendasidir 3 Qamkrelidze 10 fevral 2021 ci ilde 91 yasinda vefat etmisdir 4 Sexsi heyatiOnun qardasi Revaz Qamkrelidze butun olkede taninmis riyaziyyatcidir MukafatlariLenin mukafati 1988 Humboldt Beynelxalq Mukafati 1989 Ivane Cavaxisvili mukafatiTamaz Qamkrelidzenin esas eserlerinden bezileri The Akkado Hittite syllabary and the problem of the origin of the Hittite script Archiv Orientalni vol 29 1960 Anatolian languages and the problem of Indo European migration to Asia Minor Studies in General and Oriental Linguistics Tokyo 1970 with V V Ivanov Indoevropjskij jazyk i indoevropejcy Rekonstrukcija i istoriko tipologieskij analiz prajazyka i protokultury Tiflis Tiflis University Press 1984 xcvi 1328 p English translation Indo European and the Indo Europeans A reconstruction and historical analysis of a proto language and a proto culture 2 vols Trans J Nichols Berlin New York Mouton de Gruyter 1 1994 2 1995 with V V Ivanov The ancient Near East and the Indo European question Temporal and territorial characteristics of Proto Indo European based on linguistic and historico cultural data Journal of Indo European Studies vol 13 no 1 2 1985 3 48 with V V Ivanov The migrations of tribes speaking Indo European dialects from their original homeland in the Near East to their historical habitations in Eurasia Journal of Indo European Studies vol 13 no 1 2 1985 9 91 Proto Indo European as a Stative Active Typology in Indogermanica et Caucasica Festschrift fur Karl Horst Schmidt zum 65 Geburtstag eds Roland Bielmeier amp Reinhard Stempel Berlin NY Mouton de Gruyter 1994 pp 25 34 Alphabetic writing and the old Georgian script New York Caravan Books 1994 Ivo Hajnal ed Thomas V Gamkrelidze Selected writings Linguistic sign typology and language reconstruction Innsbruck 2006 Istinadlar1 Gamkrelidze Tamaz Valerianovich ras ru Rusca 2 Tamaz Gamkrelidze Tbilisi State University The University Rectors tsu ge 3 თბილისის საპატიო მოქალაქეები tbilisi gov ge Gurcuce Tbilisi 4 Gruzinskij akademik Tamaz Gamkrelidze skonchalsya na 91 m godu zhizni Sputnik Catalog of the German National Library alm