Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Məhəmmədəmin Riyahi (1 iyun 1923, Xoy, Qərbi Azərbaycan ostanı – 15 may 2009, Tehran) — Azərbaycan əsilli İran tarixçisi, ədəbiyyatşünası və dövlət xadimi.
| Məhəmmədəmin Riyahi | |
|---|---|
| fars. محمدامین ریاحی | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Xoy |
| Vəfat tarixi | (85 yaşında) |
| Vəfat yeri | Tehran |
| Dəfn yeri | |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | tarixçi, ədib, professor, yazıçı, ədəbiyyat tənqidçisi |
| Elmi dərəcəsi |
|
Həyatı
Azərbaycan əsilli tədqiqatçı, tarixçi və Məhəmmədəmin Riyahi 1923-də Qərbi Azərbaycan ostanının Xoy şəhərində anadan olmuşdur. O, 2009-cu ilin may ayında 86 yaşında Tehranda dünyasını dəyişmişdir.
Təhsili
İbtidai və orta təhsilini Xoyda bitirib, ikinci dünya müharibəsinin başlanması və Azərbaycanın işğal olunmasının ardınca təhsilini davam etdirmək məsədi ilə Tehran şəhərinə köçmüşdür. Tehran Universitetinin ədəbiyyat fakültəsində Bədiülzaman Furuzanfər, Abbas İqbali Aştiyani, Məliküşşüəra Bahar, Əbdüləzim Qərib və s… alimlərdən dərs almışdır. 1958-də fars dili və ədəbiyyatı sahəsində diplom almışdır, daha sonra təhsilini davam etdirib, ədəbiyyat üzrə doktorluq dərəcəsinə yiyələnmişdir.
Fəaliyyəti
Məhəmmədəmin Riyahi illərlə təlim işində çalışaraq ədəbiyyat və tarix üzrə tədqiqatlar aparmışdır. İran mədəniyyəti, Firdovsinin "Şahnamə" əsəri və İran tarixi haqqında dəyərli tədqiqi əsərlər yaratmışdır. Həmçinin tarix üzrə məktə dərsliklərinin yazılmasında da yaxından iştirak etmişdir.
Onun əsas araşdırma mövzusu Firdovsinin, Hafizin yaradıcılığı və fars dili olmuşdur. Həmçinin, İranika Ensiklopediyasının yazarlarından biri olmuşdur.
O, Tehran Universitetində professor kimi çalışmışdır. Şahnamə fondunun qurucu üzvlərindən biri və sonradan rəhbəri olmuşdur (1971–1979). İran Ədəbiyyat və İncəsənət Akademiyasının vitse-prezidenti olmuşdur. O, həmçinin 1979-cu ildə İranın Mədəniyyət və Təhsil naziri kimi də çalışmışdır.
Əsərləri
Qədim əsərlərlə bağlı yazdığı əsərlər:
- Cahannamə, Məhəmməd ibn Nəcib Bəkran (1963)
- Məftah-əl-Muamelat, Məhəmməd ibn Əyub Təbəri (1970)
- Mərsad-əl-ebad, Nəcməddin Razi (1973)
- Alamarayi Nadiri, Məhəmməd Kazım Mərvi (1983)
- Nüzhət-əl-məcalis, Camal Xəlil Şarvani (1996)
Tarix və ədəbiyyatla bağlı tədqiqatları:
- Kisai Mərvazinin həyatı və şeriyyatı (1988)
- Osmanlı bölgəsində fars dili və ədəbiyyatı (1990)
- Xoyun tarixi (1993)
- Firdovsi və Şahnamə ilə ilkin erkən mənbələr (1993)
- Firdovsinin həyatı, düşüncləri və şeriyyatı (1996)
- İran tarixi, ədəbiyyatı və dili haqqında 40 esse (2000)
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
İstinadlar
- Deutsche Nationalbibliothek Record #10341455X // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- Bibliothèque nationale de France Moḥammad Amīn Riyāḥī // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- .
- Moḥammad Esteʿlāmi, "RIAHI, MOHAMMAD AMIN" in Encyclopaedia Iranica. Online access [1] 2022-05-17 at the Wayback Machine at March, 2011
- . Iran Daily. 2009-05-17. 2009-05-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu soyadli muxtelif adamlar haqqinda meqaleler var bax Riyahi Mehemmedemin Riyahi 1 iyun 1923 Xoy Qerbi Azerbaycan ostani 15 may 2009 Tehran Azerbaycan esilli Iran tarixcisi edebiyyatsunasi ve dovlet xadimi Mehemmedemin Riyahifars محمدامین ریاحی Dogum tarixi 1 iyun 1923Dogum yeri XoyVefat tarixi 15 may 2009 85 yasinda Vefat yeri TehranDefn yeri Behisti ZehraTehsili Tehran UniversitetiFealiyyeti tarixci edib professor yazici edebiyyat tenqidcisiElmi derecesi doktorluq derecesi d HeyatiAzerbaycan esilli tedqiqatci tarixci ve Mehemmedemin Riyahi 1923 de Qerbi Azerbaycan ostaninin Xoy seherinde anadan olmusdur O 2009 cu ilin may ayinda 86 yasinda Tehranda dunyasini deyismisdir Tehsili Ibtidai ve orta tehsilini Xoyda bitirib ikinci dunya muharibesinin baslanmasi ve Azerbaycanin isgal olunmasinin ardinca tehsilini davam etdirmek mesedi ile Tehran seherine kocmusdur Tehran Universitetinin edebiyyat fakultesinde Bediulzaman Furuzanfer Abbas Iqbali Astiyani Melikussuera Bahar Ebdulezim Qerib ve s alimlerden ders almisdir 1958 de fars dili ve edebiyyati sahesinde diplom almisdir daha sonra tehsilini davam etdirib edebiyyat uzre doktorluq derecesine yiyelenmisdir FealiyyetiMehemmedemin Riyahi illerle telim isinde calisaraq edebiyyat ve tarix uzre tedqiqatlar aparmisdir Iran medeniyyeti Firdovsinin Sahname eseri ve Iran tarixi haqqinda deyerli tedqiqi eserler yaratmisdir Hemcinin tarix uzre mekte dersliklerinin yazilmasinda da yaxindan istirak etmisdir Onun esas arasdirma movzusu Firdovsinin Hafizin yaradiciligi ve fars dili olmusdur Hemcinin Iranika Ensiklopediyasinin yazarlarindan biri olmusdur O Tehran Universitetinde professor kimi calismisdir Sahname fondunun qurucu uzvlerinden biri ve sonradan rehberi olmusdur 1971 1979 Iran Edebiyyat ve Incesenet Akademiyasinin vitse prezidenti olmusdur O hemcinin 1979 cu ilde Iranin Medeniyyet ve Tehsil naziri kimi de calismisdir EserleriQedim eserlerle bagli yazdigi eserler Cahanname Mehemmed ibn Necib Bekran 1963 Meftah el Muamelat Mehemmed ibn Eyub Teberi 1970 Mersad el ebad Necmeddin Razi 1973 Alamarayi Nadiri Mehemmed Kazim Mervi 1983 Nuzhet el mecalis Camal Xelil Sarvani 1996 Tarix ve edebiyyatla bagli tedqiqatlari Kisai Mervazinin heyati ve seriyyati 1988 Osmanli bolgesinde fars dili ve edebiyyati 1990 Xoyun tarixi 1993 Firdovsi ve Sahname ile ilkin erken menbeler 1993 Firdovsinin heyati dusuncleri ve seriyyati 1996 Iran tarixi edebiyyati ve dili haqqinda 40 esse 2000 Hemcinin baxIran azerbaycanlilarinin siyahisi Jale Amuzgar Abbas ZeryabXarici kecidlerIstinadlarDeutsche Nationalbibliothek Record 10341455X Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 Bibliotheque nationale de France Moḥammad Amin Riyaḥi BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Moḥammad Esteʿlami RIAHI MOHAMMAD AMIN in Encyclopaedia Iranica Online access 1 2022 05 17 at the Wayback Machine at March 2011 Iran Daily 2009 05 17 2009 05 20 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib