Dənizdə neft və qaz hasilatı — okean şelfində dəniz dibindən neft və təbii qazın çıxarılması.
Tarixi
1803-cü ildə Bakı sakini Hacı Qasım bəy Mansurbəyov Bibiheybət körfəzində Xəzər dənizinin dərinliyindən neft çıxarmaq üçün sahildən 18 və 30 metr aralıda taxta çərçivələrlə örtülmüş iki quyu inşa etdirmişdir. Onlar 1825-ci ilə qədər, qasırğa nəticəsində məhv olana qədər istifadə edilmişdi.
1891-ci ildə Kaliforniyada Sakit okean sahilində, sahildən 250 metr məsafədə maili quyu qazıldı. Həmin vaxtdan Kaliforniya şelfi Sakit okeanın dibində karbohidrogenlərin axtarışı, kəşfiyyatı və hasilatı üçün əsas obyektə çevrildi.
1896-cı ildə dağ-mədən mühəndisi L.K.Zqlenitski Rusiyanın Bakı quberniyasının və Dağıstan vilayətinin Dövlət Əmlak İdarəsinə əfv ərizəsi təqdim edərək, ona neftin kəşfiyyatı və hasilatı üçün dəniz dibinin bir hissəsinin verilməsini xahiş etdi. O, dayaqlar üzərində qurulmuş yerlərdə qazıntı aparmaq niyyətində idi. Lakin Mədən İdarəsi qərara aldı ki, neft hasilatına yalnız Bibiheybət körfəzinin bir hissəsi torpaqla dolduqdan sonra icazə verilə bilər. Belə doldurulma 1911-ci ildə başlanmış, iş 8,5 il davam etmiş və dənizin dibinin 211 hektar sahəsi doldurulmuşdur. 1920-ci ildə Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra körfəzin doldurulması işləri yenidən başladı. 27 hektar ərazini əhatə edən doldurulmanın birinci mərhələsi iki il ərzində başa çatdırıldı və 1922-ci ildə dənizdən çıxarılan ərazidə ilk kəşfiyyat quyuları inşa edildi. 1923-cü il aprelin 18-də tikintisi başa çatan ilk quyudan neft hasil edildi. Sonra məlum oldu ki, zəngin neft yataqları dənizə doğru uzanır, basdırılmış ərazinin hüdudlarından xeyli kənara çıxır. Sonra açıq dənizdəki süni adalardan quyu qazmaq ideyası yarandı. 1925-ci ildə taxta platformadan dənizə qazılan dünyada ilk quyudan neft hasil edildi.
1949-cu ildə Abşeron yarımadasından 42 km aralıda Xəzər dənizinin dərinliyindən neft çıxarmaq üçün estakadalar üzərində Neft Daşları adlı bütöv bir qəsəbə salındı.
Dənizin 15-20 metr dərinliyində bu tip dəniz neft yataqları Meksika körfəzində və Venesuelada da tikilmişdir.
1950-ci illərdə isə daha böyük dərinliklərdə neft hasilatı üçün üzən qazma platformaları meydana çıxdı .
1959-cu ildə Hollandiya sahillərində quruda Qroningen qaz yatağı kəşf edildi və Şimal dənizində neft və qaz perspektivləri ilə bağlı perspektivləri dəyişdirdi. Lakin 1960-cı illərin əvvəllərində bu yatağın yaxınlığında dənizdə qazma işləri uğursuz oldu. Şimal dənizi sahillərindən aralıda ilk kəşfiyyat quyuları 1964-cü ildə dənizin Danimarka və Britaniya sektorlarında qazılmağa başlanmış, Britaniya sektorunda isə 1965-ci ildə West Sole, 1966-cı ildə Leman kimi yataqlar qazılmışdır. 1977-ci ilin əvvəlinə Şimal dənizində 114 yataq aşkar edilmişdir. Şimal dənizində Böyük Britaniya 1980-ci ildə hər gün 223 min ton neft və 102 milyon ton neft hasil edirdi. Dəniz şelfinin aktiv inkişafının başlanğıcı 1973-cü il neft böhranı ilə asanlaşdırıldı .
İstinadlar
- "Особенности морской добычи нефти" (PDF). 2020-07-28 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2023-03-04.
- "Особенности геологического строения и разработки нефтегазовых месторождений в регионе Северного моря. «Гронинген» и «Экофиск»". 2023-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-03-04.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Denizde neft ve qaz hasilati okean selfinde deniz dibinden neft ve tebii qazin cixarilmasi Tarixi1803 cu ilde Baki sakini Haci Qasim bey Mansurbeyov Bibiheybet korfezinde Xezer denizinin derinliyinden neft cixarmaq ucun sahilden 18 ve 30 metr aralida taxta cercivelerle ortulmus iki quyu insa etdirmisdir Onlar 1825 ci ile qeder qasirga neticesinde mehv olana qeder istifade edilmisdi 1891 ci ilde Kaliforniyada Sakit okean sahilinde sahilden 250 metr mesafede maili quyu qazildi Hemin vaxtdan Kaliforniya selfi Sakit okeanin dibinde karbohidrogenlerin axtarisi kesfiyyati ve hasilati ucun esas obyekte cevrildi 1896 ci ilde dag meden muhendisi L K Zqlenitski Rusiyanin Baki quberniyasinin ve Dagistan vilayetinin Dovlet Emlak Idaresine efv erizesi teqdim ederek ona neftin kesfiyyati ve hasilati ucun deniz dibinin bir hissesinin verilmesini xahis etdi O dayaqlar uzerinde qurulmus yerlerde qazinti aparmaq niyyetinde idi Lakin Meden Idaresi qerara aldi ki neft hasilatina yalniz Bibiheybet korfezinin bir hissesi torpaqla dolduqdan sonra icaze verile biler Bele doldurulma 1911 ci ilde baslanmis is 8 5 il davam etmis ve denizin dibinin 211 hektar sahesi doldurulmusdur 1920 ci ilde Azerbaycanda sovet hakimiyyeti qurulduqdan sonra korfezin doldurulmasi isleri yeniden basladi 27 hektar erazini ehate eden doldurulmanin birinci merhelesi iki il erzinde basa catdirildi ve 1922 ci ilde denizden cixarilan erazide ilk kesfiyyat quyulari insa edildi 1923 cu il aprelin 18 de tikintisi basa catan ilk quyudan neft hasil edildi Sonra melum oldu ki zengin neft yataqlari denize dogru uzanir basdirilmis erazinin hududlarindan xeyli kenara cixir Sonra aciq denizdeki suni adalardan quyu qazmaq ideyasi yarandi 1925 ci ilde taxta platformadan denize qazilan dunyada ilk quyudan neft hasil edildi Neft daslari 1949 cu ilde Abseron yarimadasindan 42 km aralida Xezer denizinin derinliyinden neft cixarmaq ucun estakadalar uzerinde Neft Daslari adli butov bir qesebe salindi Denizin 15 20 metr derinliyinde bu tip deniz neft yataqlari Meksika korfezinde ve Venesuelada da tikilmisdir 1950 ci illerde ise daha boyuk derinliklerde neft hasilati ucun uzen qazma platformalari meydana cixdi 1959 cu ilde Hollandiya sahillerinde quruda Qroningen qaz yatagi kesf edildi ve Simal denizinde neft ve qaz perspektivleri ile bagli perspektivleri deyisdirdi Lakin 1960 ci illerin evvellerinde bu yatagin yaxinliginda denizde qazma isleri ugursuz oldu Simal denizi sahillerinden aralida ilk kesfiyyat quyulari 1964 cu ilde denizin Danimarka ve Britaniya sektorlarinda qazilmaga baslanmis Britaniya sektorunda ise 1965 ci ilde West Sole 1966 ci ilde Leman kimi yataqlar qazilmisdir 1977 ci ilin evveline Simal denizinde 114 yataq askar edilmisdir Simal denizinde Boyuk Britaniya 1980 ci ilde her gun 223 min ton neft ve 102 milyon ton neft hasil edirdi Deniz selfinin aktiv inkisafinin baslangici 1973 cu il neft bohrani ile asanlasdirildi Istinadlar Osobennosti morskoj dobychi nefti PDF 2020 07 28 tarixinde PDF Istifade tarixi 2023 03 04 Osobennosti geologicheskogo stroeniya i razrabotki neftegazovyh mestorozhdenij v regione Severnogo morya Groningen i Ekofisk 2023 03 04 tarixinde Istifade tarixi 2023 03 04