Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Deni Sassu-Nqesso (fr. Denis Sassou Nguesso; 23 noyabr 1943[…], Edu[d]) — 1997-ci ildən etibarən Konqo Respublikasının Prezidenti vəzifəsini icra edən konqolu siyasətçi.
| Deni Sassu-Nqesso | |
|---|---|
| fr. Denis Sassou Nguesso | |
 | |
Konqo Respublikasının Prezidenti | |
| 25 oktyabr 1997 – h.h | |
| Əvvəlki | |
| 8 fevral 1979 – 31 avqust 1992 | |
| Əvvəlki | (müvəqqəti) |
| Sonrakı | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | , (indiki Konqo Respublikası) |
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
| Həyat yoldaşı | |
| Dini | |
| Rütbəsi | polkovnik |
| presidence.cg | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Sassu-Nqesso üsyançı qüvvələrinin Prezident devirdiyi Konqo Respublikası vətəndaş müharibəsi zamanı hakimiyyətə qayıtmadan öncə beş il müxalifət lideri oldu. Keçid dövründən sonra müxalifətin demək olar ki, iştirak etmədiyi 2002 prezident seçkilərində qalib gəldi, 2009 prezident seçkilərində yenidən seçildi. 2015-ci ildə referendum yolu ilə qəbul edilən yeni konstitusiyanın tətbiqi Sassu-Nqessonun daha bir müddət vəzifədə qalmasına imkan verdi. 2016-cı il prezident seçkilərində ilk turda səs çoxluğu ilə yenidən seçildi.
Sassu-Nqessoya müxtəlif siyasi partiyalar, ən əsası isə KİP dəstək verir. KİP Mərkəzi Komitəsinin prezidentidir.
2021 -ci ilin oktyabrında "Pandora Sənədləri" qalmaqalında Denis Sassou N'Guesso göstərildi. Beynəlxalq jurnalistlər konsorsiumuna görə, Denis Sassou N'Guesso hakimiyyətə qayıtdıqdan dərhal sonra şirkət 1998 -ci ildə idi. Inter African Investment -in Karib dənizinin vergi cənnəti olan Britaniya Virgin Adalarında qeydiyyata alındığı bildirilir. Denis Sassou N'Guesso blokun sənəd olduğunu inkar edir.
Həyatı
Mboçi qəbiləsinin üzvü Sassu-Nqesso 23 noyabr 1943-cü ildə Konqonun şimalında yerləşən Oyo bölgəsindəki Edu kəndində anadan olub. Jülyen Nqesso və Emiliyen Muebaranın oğludur. Nqesso ailənin ən kiçiyidir. Atası Jülyen Eduda məşhur ovçu rəisi idi. İbtidai təhsilini Fort Russedə, indiki alıb. 1956–1960-cı illərdə Dolisi Kollecində oxumuşdur. 1960-cı ildə ölkəyə müstəqillik verilməmişdən öncə orduya qatılmışdır. Bacarıqlı olduğu üçün Əlcəzairə hərbi təhsil almağa göndərildi. 1962-ci ildə Konqoya qayıtdı və ikinci leytenant rütbəsi ilə zabit sıralarına təyin edildi. Konqo elit paraşüt alayına qoşulmadan öncə leytenant rütbəsi aldığı Fransada Sent-Miksan Hərbi Məktəbində təhsil aldı. 1965-ci ildə yaradılan Konqo Ordusunun ilk zabitlərindən biri idi. Hava qrupu, Ordu və Brazzavil Hərbi Bölgəsinə komandanlıq etmiş, daha sonra Dövlət Təhlükəsizliyi Kəşfiyyat şöbəsinə təyinat almışdır. Kapitan, daha sonra komandir və polkovnik rütbələrinə yüksəldikdən sonra ordu generalı olmuşdur.
Siyasi fəaliyyəti
İlk fəaliyyəti
Sosialist meyllərə sahib olub və 1963-cü ilin avqust ayında "Üç şanlı" jurnalında Fyulber Yulou ilə müxalifəti dəstəkləməsindən yazılır. Mariyen Nquabinini hakimiyyətə gətirən 1968-ci il hərbi çevrilişinin bir hissəsi olub və 1969-cu ilin dekabrında Konqo İşçi Partiyasının qurucu üzvü idi.
1970-ci ildə Sassu-Nqesso Təhlükəsizlik rəisi və Prezident Şurasında Nazir vəzifəsinə gətirildi. Dekabrın 5-dən 12-dən 1975-ci il tarixində keçirilmiş KİP Mərkəzi Komitəsinin fövqəladə iclasında partiyanın siyasi bürosu ləğv edildi və Nqesso üzvlərindən biri olmaqla beş nəfərlik İnqilab Xüsusi Heyəti yaradıldı. Nquabini 1977-ci ilin martında öldürüldü, Nqesso polkovnik Joakim Yombi-Opanqonun dövləti idarə edən Hərbi Komitəsinə qısa müddət rəhbərlik edərək nəzarətin qorunmasında əsas rol oynadı. Sassu-Nqesso polkovnik rütbəsi və KİP sədr müavini vəzifəsi ilə mükafatlandırıldı. Yombi-Opanqo korrupsiya və siyasi çevriliş ilə günahlandırılan çevriliş nəticəsində hakimiyyətdən 5 fevral 1979-cu ildə imtina etdi. 8 fevralda KİP yeni prezident olaraq Nqessonu seçdi və KİP-in Üçüncü Fövqəladə Konqresində vəzifəsi 27 mart 1979-cu ildə yekdilliklə təsdiq edildi.
İlk üç prezidentlik dövrü
Yeni seçilmiş prezident olaraq Sassu-Nqesso Beynəlxalq Valyuta Fondu ilə ölkənin borcları barədə danışıqlar apardı, Fransa və ABŞ-dən gələn xarici investorların neft və mineral çıxarma əməliyyatlarında fəaliyyət göstərməsinə icazə verdi. Sovet İttifaqı ilə iyirmi illik dostluq müqaviləsi bağlamaq üçün 1981-ci ildə Moskvaya da getdi.
Sassu-Nqesso partiyanın 27–31 iyul 1984-cü il tarixlərində keçirilmiş Üçüncü Konqresində beş il müddətinə KİP Mərkəzi Komitəsinin Prezidenti və Respublika Prezidenti vəzifəsinə yenidən seçildi, 10 noyabr 1984-cü ildə yeni müddətinə and içdi və bu münasibətlə Yombi-Opanqonun sərbəst buraxılması barədə əfv verdi. 1986–1987-ci illərdə Afrika Birliyinin sədri oldu. 1987-ci ilin sonunda Fransanın köməyi ilə ölkənin şimalındakı ciddi hərbi üsyanın qarşısını aldı.
26–31 iyul 1989-cu il tarixində KİP-in Dördüncü Konqresində Sassu-Nqesso yenidən KİP Mərkəzi Komitəsinin Prezidenti və Respublika Prezidenti seçildi. Şərqi Avropanın sosialist dövlətlərinin çökməsi ilə Fransanın təsiri artdı, Sassu-Nqesso ölkəni kapitalizmə gətirmə planını hazırlamağa başladı. 1989-cu ilin dekabrında hökumətin iqtisadiyyata nəzarət edə bilmədiyini açıqladı və siyasi məhbuslar üçün qismən əfv elan etdi. Növbəti ildə uğursuz iqtisadi vəziyyəti yaxşılaşdırmağa və korrupsiya səviyyələrini azaltmağa çalışdı. 1990-cı ilin sentyabrından KİP xarici siyasi partiyalara icazə verdi. Sassu-Nqesso Amerika Birləşmiş Ştatlarına simvolik dövlət ziyarəti etdi və həmin il yeni şərtli BVF krediti almağı bacardı.
1991-ci ilin fevralında milli konfrans açıldı, müxalifət konfransı idarə etdi və konfransın öz suverenliyini elan etməsi Sassu-Nqesso tərəfindən etirazla qarşılanmadı. 1991-ci ilin iyununda sona çatan konfrans 1992-ci ildə təyin olunmuş seçkilərə keçid dövründə Andre Milonqonu Baş nazir seçdi. Milonqoya icra səlahiyyətləri verildi və Sassu-Nqesso lider olaraq qaldı. Sassu-Nqessonun gücü konfransda o qədər məhdud idi ki, keçid hökumətinin razılığı olmadan Konqo xaricinə çıxmasına qadağa qoyuldu. Konfrans zamanı bəzi nümayəndələrin ciddi tənqidlərinə məruz qaldı. Nəhayət, 26 apreldə edilən tənqidlərə cavab olaraq reaksiya verdi.
Birinci vətəndaş müharibəsi və seçki kampaniyaları
1992-ci ilin iyun-iyul aylarında keçirilən parlament seçkilərində KİP Milli Məclisdə 125 yerdən yalnız 19-u qazandı, Pan-Afrika Sosial Demokratiya Birliyi həmin ilki seçkilərdə qələbə çaldı, Konqo Demokratiya və İnteqral İnkişaf Hərəkatı isə Milli Məclisə çıxa bildi. 1992-ci ilin avqust ayında keçirilən prezident seçkilərində Sassu-Nqesso səslərin 17%-i ilə üçüncü yeri tutdu. Şimalda güclü müqavimət göstərsə də, ölkənin qalan hissəsində səs toplaya bilmədi. İkinci tur Paskal Lissuba ilə Bernar Kolelas arasında keçirildi, Sassu-Nqesso ikinci turda səslərin 61%-i qazanan Lissubanı dəstəklədi, lakin KİP Lissabu dövründə hökumətdə daha az post qazandıqdan sonra müxalifətə keçdi.
1993-cü ilin noyabrından 1994-cü ilin dekabrınadək Konqo Respublikasında baş vermiş ilk vətəndaş müharibəsində Sassu hökumətə qarşı çıxdı və atışmalarda təxminən 2.000 adam öldü. Sassu 1996-cı ildə yeddi ay Parisdə qaldı və 26 yanvar 1997-ci ildə iyul ayında keçirilməsi planlaşdırılan prezident seçkilərində iştirak etmək üçün geri döndü.
İkinci vətəndaş müharibəsi və Prezident postuna qayıdışı
1997-ci ilin may ayında Sassu-Nqessonun Yombi-Opanqonun iqamətgahının yerləşdiyi Ovandoya səfəri tərəfdarları ilə Yombi-Opanqonun tərəfdarları arasında şiddətin başlamasına səbəb oldu. 5 iyun 1997-ci ildə hökumət qüvvələri Sassu-Nqessonun evini mühasirəyə aldılar. Hökumət qüvvələri ilə Sassu-Nqessonun Kobras adlanan döyüşçüləri arasında döyüşlər başladı və ikinci vətəndaş müharibəsinin başlanmasına səbəb oldu. Oktyabr ayına qədər müharibənin sonunda Angola əsgərləri tərəfindən kömək alan Sassu-Nqesso ölkənin idarəsini əlinə aldı və 25 oktyabrda Prezident olaraq and içdi.
Hökumət qüvvələrinin ərazilərin əksəriyyətinə nəzarət etməsi ilə 1999-cu ilin dekabrında sülh müqavilələri imzalanmışdı, lakin bütün üsyançı qruplar bu razılaşmaları imzalamadı. 20 yanvar 2002-ci il tarixli konstitusiya referendumu Prezident seçkilərini dəstəklədi.
10 mart 2002-ci ildə Sassu-Nqesso səslərin 90%-i ilə qalib gəldi. Digər rəqibi Andre Milonqo seçki saxtakarlığını iddia edərək seçki gününə üç gün qalmış namizədliyini geri götürdü. 2002-ci ilin yanvarında prezidentə yeni səlahiyyətlər verən və prezidentlik müddətlərini beş ildən yeddi ilə uzadılan yeni konstitusiya hazırlandı. 2002-ci il seçkiləri şiddətsiz keçsə də, müxalifət partiyaları tərəfindən iştirakın olmaması səbəbindən Sassu-Nqesso rejiminə legitimlik qazandırdı. Sassu-Nqesso 14 avqust 2002-ci ildə and içdi.
1986–1987-ci illərdə Afrika Birliyi Təşkilatının sədri vəzifəsində çalışmış, 2006-cı ilin yanvarında bu vəzifəyə yenidən seçilmişdir.
Yenidən seçilməsi və konstitusiya referendumu
Sassu-Nqesso 2006-cı ilin dekabr ayında partiyanın Beşinci Fövqəladə Konqresində KİP Mərkəzi Komitəsinin Prezidenti vəzifəsinə yenidən seçildi. Sassu-Nqesso hökumətinin 1999-cu ildə 353 konqolu qaçqının yoxa çıxmasında rolu ilə əlaqədar 2007-ci ilin yanvarında Fransa Hakimlər Heyəti tərifindən iddia edilənlərlə əlaqədar rəsmi istintaqı yenidən başlatdıqdan sonra, bu, Sassu-Nqessonun beynəlxalq nüfuzuna zərbə vurdu.
2009-cu il prezident seçkilərində müxalifət nəticələri boykot etdi, 14 avqust 2009-cu il tarixində Brazzavildə yeddi il müddətinə and içdi. Sassu-Nqesso andiçmə mərasimində də əhəmiyyətli açıqlama verərək 1997-ci ildə devrildikdən sonra sürgünə getmiş və cinayətlərdən məhkum edilmiş Paskal Lissubanın əfvi üçün əfv qanun layihəsi hazırlayacağını söylədi. Sassu-Nqesso əfv layihəsinin 2009-cu ilin sonuna qədər Parlamentə təqdim olunmasını istədiyini söylədi. Onun fərmanı ilə Konqo Respublikası 2010-cu ildə Fransadan müstəqilliyinin 50 illiyini qeyd etməyə hazırlaşdı. 15 avqust 2010-cu ildə müstəqilliyi qeyd etmək üçün minlərlə əsgər və mülki şəxsin iştirak etdiyi parada rəhbərlik etdi.
27 mart 2015-ci il tarixində Sassu-Nqesso hökumətinin 2002-ci il konstitusiyasını dəyişdirmək üçün referendum keçirəcəyini və onun ardıcıl olaraq üçüncü dəfə prezident vəzifəsinə başlamasına imkan verəcəyini bildirdi. Konstitusiyanın dəyişdirilməsi təklifi seçicilər tərəfindən bəyənildi və 92.96% lehinə səslə qəbul edildi. İştirak 72.44% səviyyəsində qeydə alındı. Müxalifət səsverənlərin az olması səbəbindən nəticələrin ləğv edilməli olduğunu müdafiə etdi.
23 mart 2021-ci il seçkilərində seçki komissiyası səslərin 88%-dən çoxunu qeydə aldı və Sassu-Nqessonun yenidən seçildiyini elan etdi.
Mübahisələr
2006-cı ilin sentyabr ayında Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Məclisinin iclasında, Sassu-Nqessonun ailəsi 130.000 funt sterlinqə başa gələn 44 otaqlı hoteli kirayələdi. Uoldorf-Astoriya təxminən 14.000 funt sterlinqlik otaq xidməti, 400 funt sterlinqlik iki şüşə şampan da daxil olmaqla beş gecəlik qalma müddətini Sassu-Nqessonun hesabına yazdı. İngilis qəzeti "The Sunday Times" tərəfindən "İngiltərənin 2006-cı ildə Konqo Respublikasına humanitar yardım verdiyi 106.000 funt sterlinqdən daha çox" olduğuna diqqət mərkəzinə gətirdi.
2007-ci ilin iyul ayında İngilis QHT Qlobal Şahidləri veb saytında Prezidentin oğlu Deni Kristel Sassu-Nqessonun ölkədəki neft satışından əldə edilən yüz minlərlə dollar pul xərclədiyini göstərən sənədləri yayımladı. Sənədlər göstərir ki, təkcə 2006-cı ilin avqust ayında Konqo dövlət neft şirkəti KMNŞ-in marketinq şöbəsi olan Kotrad rəhbəri Deni Kristel Luis Vuitton və Roberto Kavalli kimi dizaynerlərin işlərinə 35.000 dollar xərclədi. İdarəetmə şirkəti "Schillings" bu məlumatı gizlətməyə çalışsa da, bu uğursuzluqla nəticələndi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Denis Sassou-Nguesso // Roglo. 1997.
- Denis Sassou Nguesso // Babelio (fr.). 2007.
- https://en.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Congolese_Human_Rights_Observatory&action=edit&redlink=1[ölü keçid]
- "Arxivlənmiş surət". 2007-10-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-22.
- "Arxivlənmiş surət". 2011-07-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-22.
- https://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5gzFgzuy0Lp0LPYqvZp7iaBQ3YmaQ
- "Arxivlənmiş surət". 2022-03-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-22.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-03-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-22.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-07-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-22.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Deni Sassu Nqesso fr Denis Sassou Nguesso 23 noyabr 1943 Edu d 1997 ci ilden etibaren Konqo Respublikasinin Prezidenti vezifesini icra eden konqolu siyasetci Deni Sassu Nqessofr Denis Sassou NguessoKonqo Respublikasinin Prezidenti25 oktyabr 1997 h hEvvelki8 fevral 1979 31 avqust 1992Evvelki muveqqeti SonrakiSexsi melumatlarDogum tarixi 23 noyabr 1943 80 yas Dogum yeri indiki Konqo Respublikasi Fealiyyeti siyasetciHeyat yoldasiDiniRutbesi polkovnikpresidence cg Vikianbarda elaqeli mediafayllar Sassu Nqesso usyanci quvvelerinin Prezident devirdiyi Konqo Respublikasi vetendas muharibesi zamani hakimiyyete qayitmadan once bes il muxalifet lideri oldu Kecid dovrunden sonra muxalifetin demek olar ki istirak etmediyi 2002 prezident seckilerinde qalib geldi 2009 prezident seckilerinde yeniden secildi 2015 ci ilde referendum yolu ile qebul edilen yeni konstitusiyanin tetbiqi Sassu Nqessonun daha bir muddet vezifede qalmasina imkan verdi 2016 ci il prezident seckilerinde ilk turda ses coxlugu ile yeniden secildi Sassu Nqessoya muxtelif siyasi partiyalar en esasi ise KIP destek verir KIP Merkezi Komitesinin prezidentidir 2021 ci ilin oktyabrinda Pandora Senedleri qalmaqalinda Denis Sassou N Guesso gosterildi Beynelxalq jurnalistler konsorsiumuna gore Denis Sassou N Guesso hakimiyyete qayitdiqdan derhal sonra sirket 1998 ci ilde idi Inter African Investment in Karib denizinin vergi cenneti olan Britaniya Virgin Adalarinda qeydiyyata alindigi bildirilir Denis Sassou N Guesso blokun sened oldugunu inkar edir HeyatiMboci qebilesinin uzvu Sassu Nqesso 23 noyabr 1943 cu ilde Konqonun simalinda yerlesen Oyo bolgesindeki Edu kendinde anadan olub Julyen Nqesso ve Emiliyen Muebaranin ogludur Nqesso ailenin en kiciyidir Atasi Julyen Eduda meshur ovcu reisi idi Ibtidai tehsilini Fort Russede indiki alib 1956 1960 ci illerde Dolisi Kollecinde oxumusdur 1960 ci ilde olkeye musteqillik verilmemisden once orduya qatilmisdir Bacariqli oldugu ucun Elcezaire herbi tehsil almaga gonderildi 1962 ci ilde Konqoya qayitdi ve ikinci leytenant rutbesi ile zabit siralarina teyin edildi Konqo elit parasut alayina qosulmadan once leytenant rutbesi aldigi Fransada Sent Miksan Herbi Mektebinde tehsil aldi 1965 ci ilde yaradilan Konqo Ordusunun ilk zabitlerinden biri idi Hava qrupu Ordu ve Brazzavil Herbi Bolgesine komandanliq etmis daha sonra Dovlet Tehlukesizliyi Kesfiyyat sobesine teyinat almisdir Kapitan daha sonra komandir ve polkovnik rutbelerine yukseldikden sonra ordu generali olmusdur Siyasi fealiyyetiIlk fealiyyeti Sosialist meyllere sahib olub ve 1963 cu ilin avqust ayinda Uc sanli jurnalinda Fyulber Yulou ile muxalifeti desteklemesinden yazilir Mariyen Nquabinini hakimiyyete getiren 1968 ci il herbi cevrilisinin bir hissesi olub ve 1969 cu ilin dekabrinda Konqo Isci Partiyasinin qurucu uzvu idi 1970 ci ilde Sassu Nqesso Tehlukesizlik reisi ve Prezident Surasinda Nazir vezifesine getirildi Dekabrin 5 den 12 den 1975 ci il tarixinde kecirilmis KIP Merkezi Komitesinin fovqelade iclasinda partiyanin siyasi burosu legv edildi ve Nqesso uzvlerinden biri olmaqla bes neferlik Inqilab Xususi Heyeti yaradildi Nquabini 1977 ci ilin martinda olduruldu Nqesso polkovnik Joakim Yombi Opanqonun dovleti idare eden Herbi Komitesine qisa muddet rehberlik ederek nezaretin qorunmasinda esas rol oynadi Sassu Nqesso polkovnik rutbesi ve KIP sedr muavini vezifesi ile mukafatlandirildi Yombi Opanqo korrupsiya ve siyasi cevrilis ile gunahlandirilan cevrilis neticesinde hakimiyyetden 5 fevral 1979 cu ilde imtina etdi 8 fevralda KIP yeni prezident olaraq Nqessonu secdi ve KIP in Ucuncu Fovqelade Konqresinde vezifesi 27 mart 1979 cu ilde yekdillikle tesdiq edildi Ilk uc prezidentlik dovru Yeni secilmis prezident olaraq Sassu Nqesso Beynelxalq Valyuta Fondu ile olkenin borclari barede danisiqlar apardi Fransa ve ABS den gelen xarici investorlarin neft ve mineral cixarma emeliyyatlarinda fealiyyet gostermesine icaze verdi Sovet Ittifaqi ile iyirmi illik dostluq muqavilesi baglamaq ucun 1981 ci ilde Moskvaya da getdi Sassu Nqesso partiyanin 27 31 iyul 1984 cu il tarixlerinde kecirilmis Ucuncu Konqresinde bes il muddetine KIP Merkezi Komitesinin Prezidenti ve Respublika Prezidenti vezifesine yeniden secildi 10 noyabr 1984 cu ilde yeni muddetine and icdi ve bu munasibetle Yombi Opanqonun serbest buraxilmasi barede efv verdi 1986 1987 ci illerde Afrika Birliyinin sedri oldu 1987 ci ilin sonunda Fransanin komeyi ile olkenin simalindaki ciddi herbi usyanin qarsisini aldi 26 31 iyul 1989 cu il tarixinde KIP in Dorduncu Konqresinde Sassu Nqesso yeniden KIP Merkezi Komitesinin Prezidenti ve Respublika Prezidenti secildi Serqi Avropanin sosialist dovletlerinin cokmesi ile Fransanin tesiri artdi Sassu Nqesso olkeni kapitalizme getirme planini hazirlamaga basladi 1989 cu ilin dekabrinda hokumetin iqtisadiyyata nezaret ede bilmediyini aciqladi ve siyasi mehbuslar ucun qismen efv elan etdi Novbeti ilde ugursuz iqtisadi veziyyeti yaxsilasdirmaga ve korrupsiya seviyyelerini azaltmaga calisdi 1990 ci ilin sentyabrindan KIP xarici siyasi partiyalara icaze verdi Sassu Nqesso Amerika Birlesmis Statlarina simvolik dovlet ziyareti etdi ve hemin il yeni sertli BVF krediti almagi bacardi 1991 ci ilin fevralinda milli konfrans acildi muxalifet konfransi idare etdi ve konfransin oz suverenliyini elan etmesi Sassu Nqesso terefinden etirazla qarsilanmadi 1991 ci ilin iyununda sona catan konfrans 1992 ci ilde teyin olunmus seckilere kecid dovrunde Andre Milonqonu Bas nazir secdi Milonqoya icra selahiyyetleri verildi ve Sassu Nqesso lider olaraq qaldi Sassu Nqessonun gucu konfransda o qeder mehdud idi ki kecid hokumetinin raziligi olmadan Konqo xaricine cixmasina qadaga qoyuldu Konfrans zamani bezi numayendelerin ciddi tenqidlerine meruz qaldi Nehayet 26 aprelde edilen tenqidlere cavab olaraq reaksiya verdi Birinci vetendas muharibesi ve secki kampaniyalari 1992 ci ilin iyun iyul aylarinda kecirilen parlament seckilerinde KIP Milli Meclisde 125 yerden yalniz 19 u qazandi Pan Afrika Sosial Demokratiya Birliyi hemin ilki seckilerde qelebe caldi Konqo Demokratiya ve Inteqral Inkisaf Herekati ise Milli Meclise cixa bildi 1992 ci ilin avqust ayinda kecirilen prezident seckilerinde Sassu Nqesso seslerin 17 i ile ucuncu yeri tutdu Simalda guclu muqavimet gosterse de olkenin qalan hissesinde ses toplaya bilmedi Ikinci tur Paskal Lissuba ile Bernar Kolelas arasinda kecirildi Sassu Nqesso ikinci turda seslerin 61 i qazanan Lissubani destekledi lakin KIP Lissabu dovrunde hokumetde daha az post qazandiqdan sonra muxalifete kecdi 1993 cu ilin noyabrindan 1994 cu ilin dekabrinadek Konqo Respublikasinda bas vermis ilk vetendas muharibesinde Sassu hokumete qarsi cixdi ve atismalarda texminen 2 000 adam oldu Sassu 1996 ci ilde yeddi ay Parisde qaldi ve 26 yanvar 1997 ci ilde iyul ayinda kecirilmesi planlasdirilan prezident seckilerinde istirak etmek ucun geri dondu Ikinci vetendas muharibesi ve Prezident postuna qayidisi 1997 ci ilin may ayinda Sassu Nqessonun Yombi Opanqonun iqametgahinin yerlesdiyi Ovandoya seferi terefdarlari ile Yombi Opanqonun terefdarlari arasinda siddetin baslamasina sebeb oldu 5 iyun 1997 ci ilde hokumet quvveleri Sassu Nqessonun evini muhasireye aldilar Hokumet quvveleri ile Sassu Nqessonun Kobras adlanan doyusculeri arasinda doyusler basladi ve ikinci vetendas muharibesinin baslanmasina sebeb oldu Oktyabr ayina qeder muharibenin sonunda Angola esgerleri terefinden komek alan Sassu Nqesso olkenin idaresini eline aldi ve 25 oktyabrda Prezident olaraq and icdi Hokumet quvvelerinin erazilerin ekseriyyetine nezaret etmesi ile 1999 cu ilin dekabrinda sulh muqavileleri imzalanmisdi lakin butun usyanci qruplar bu razilasmalari imzalamadi 20 yanvar 2002 ci il tarixli konstitusiya referendumu Prezident seckilerini destekledi 10 mart 2002 ci ilde Sassu Nqesso seslerin 90 i ile qalib geldi Diger reqibi Andre Milonqo secki saxtakarligini iddia ederek secki gunune uc gun qalmis namizedliyini geri goturdu 2002 ci ilin yanvarinda prezidente yeni selahiyyetler veren ve prezidentlik muddetlerini bes ilden yeddi ile uzadilan yeni konstitusiya hazirlandi 2002 ci il seckileri siddetsiz kecse de muxalifet partiyalari terefinden istirakin olmamasi sebebinden Sassu Nqesso rejimine legitimlik qazandirdi Sassu Nqesso 14 avqust 2002 ci ilde and icdi 1986 1987 ci illerde Afrika Birliyi Teskilatinin sedri vezifesinde calismis 2006 ci ilin yanvarinda bu vezifeye yeniden secilmisdir Yeniden secilmesi ve konstitusiya referendumu Sassu Nqesso 2006 ci ilin dekabr ayinda partiyanin Besinci Fovqelade Konqresinde KIP Merkezi Komitesinin Prezidenti vezifesine yeniden secildi Sassu Nqesso hokumetinin 1999 cu ilde 353 konqolu qacqinin yoxa cixmasinda rolu ile elaqedar 2007 ci ilin yanvarinda Fransa Hakimler Heyeti terifinden iddia edilenlerle elaqedar resmi istintaqi yeniden baslatdiqdan sonra bu Sassu Nqessonun beynelxalq nufuzuna zerbe vurdu 2009 cu il prezident seckilerinde muxalifet neticeleri boykot etdi 14 avqust 2009 cu il tarixinde Brazzavilde yeddi il muddetine and icdi Sassu Nqesso andicme merasiminde de ehemiyyetli aciqlama vererek 1997 ci ilde devrildikden sonra surgune getmis ve cinayetlerden mehkum edilmis Paskal Lissubanin efvi ucun efv qanun layihesi hazirlayacagini soyledi Sassu Nqesso efv layihesinin 2009 cu ilin sonuna qeder Parlamente teqdim olunmasini istediyini soyledi Onun fermani ile Konqo Respublikasi 2010 cu ilde Fransadan musteqilliyinin 50 illiyini qeyd etmeye hazirlasdi 15 avqust 2010 cu ilde musteqilliyi qeyd etmek ucun minlerle esger ve mulki sexsin istirak etdiyi parada rehberlik etdi 27 mart 2015 ci il tarixinde Sassu Nqesso hokumetinin 2002 ci il konstitusiyasini deyisdirmek ucun referendum kecireceyini ve onun ardicil olaraq ucuncu defe prezident vezifesine baslamasina imkan vereceyini bildirdi Konstitusiyanin deyisdirilmesi teklifi seciciler terefinden beyenildi ve 92 96 lehine sesle qebul edildi Istirak 72 44 seviyyesinde qeyde alindi Muxalifet sesverenlerin az olmasi sebebinden neticelerin legv edilmeli oldugunu mudafie etdi 23 mart 2021 ci il seckilerinde secki komissiyasi seslerin 88 den coxunu qeyde aldi ve Sassu Nqessonun yeniden secildiyini elan etdi Mubahiseler2006 ci ilin sentyabr ayinda Birlesmis Milletler Teskilatinin Bas Meclisinin iclasinda Sassu Nqessonun ailesi 130 000 funt sterlinqe basa gelen 44 otaqli hoteli kirayeledi Uoldorf Astoriya texminen 14 000 funt sterlinqlik otaq xidmeti 400 funt sterlinqlik iki suse sampan da daxil olmaqla bes gecelik qalma muddetini Sassu Nqessonun hesabina yazdi Ingilis qezeti The Sunday Times terefinden Ingilterenin 2006 ci ilde Konqo Respublikasina humanitar yardim verdiyi 106 000 funt sterlinqden daha cox olduguna diqqet merkezine getirdi 2007 ci ilin iyul ayinda Ingilis QHT Qlobal Sahidleri veb saytinda Prezidentin oglu Deni Kristel Sassu Nqessonun olkedeki neft satisindan elde edilen yuz minlerle dollar pul xerclediyini gosteren senedleri yayimladi Senedler gosterir ki tekce 2006 ci ilin avqust ayinda Konqo dovlet neft sirketi KMNS in marketinq sobesi olan Kotrad rehberi Deni Kristel Luis Vuitton ve Roberto Kavalli kimi dizaynerlerin islerine 35 000 dollar xercledi Idareetme sirketi Schillings bu melumati gizletmeye calissa da bu ugursuzluqla neticelendi Hemcinin baxIstinadlarDenis Sassou Nguesso Roglo 1997 Denis Sassou Nguesso Babelio fr 2007 https en m wikipedia org w index php title Congolese Human Rights Observatory amp action edit amp redlink 1 olu kecid Arxivlenmis suret 2007 10 28 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 22 Arxivlenmis suret 2011 07 09 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 22 https www google com hostednews afp article ALeqM5gzFgzuy0Lp0LPYqvZp7iaBQ3YmaQ Arxivlenmis suret 2022 03 27 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 22 Arxivlenmis suret 2021 03 25 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 22 Arxivlenmis suret 2023 07 07 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 22 Xarici kecidler