Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Su nəqliyyatı — yüklərin (və ya sərnişin) su yolları (okean, dəniz, göl, çay həmçinin süni kanallar və s.) üzrə daşınmasıdır. Gəmi əsas nəqliyyat vasitəsidir. Su nəqliyyatı ən ucuz nəqliyyat növüdür.
Ümumi məlumat
Yer kürəsinin 71%-inin Dünya okeamndan ibarət olması və materiklərarası iqtisadi əlaqələrin inkişafı dəniz nəqliyyatının həddən çox əhəmiyyət daşımasım müəyyən edir. Yük dövriyyəsinə görə son 50 il ərzində dünyada birinci yeri məhz dəniz nəqliyyatı tutur. Belə ki, dünyada ümumi yük dövriyyəsinin 60%-i dəniz nəqliyyatının payma düşür. Bu nəqliyyat növü yük daşımalannın orta uzunluğu ilə də fərqlənir. Bu göstərici 7 min km-dən çoxdur.
Su nəqliyyatı haqqında
Su nəqliyyatı — yüklərin (və ya sərnişin) su yolları (okean, dəniz, göl, çay həmçinin süni kanallar və s.) üzrə daşınmasıdır. Gəmi əsas nəqliyyat vasitəsidir. Su nəqliyyatı ən ucuz nəqliyyat növüdür. Azərbaycanın bütün dəniz yollarının başladığı Bakı – Xəzərin ən iri limanıdır. Bakıdan Həştərxana, Mahaçqalaya, Mərkəzi Asiyaya, Iranın Ənzəli limanına üzmək olar. Azərbaycan Xəzər dənizi → Volqa çayı → Volqa — Don kanalı → Don çayı → Azov dənizi vasitəsilə dünya okeanına çıxa bilər. Azərbaycan gəmiləri Volqa-Don kanalından başqa Volqa-Baltik və Baltik-Ağ dəniz kanalları ilə də dünya okeanına çıxa bilər. Bakı-Türkmənbaşı, Bakı-Aktau və Bakı-Bekdaş arasında işləyən dəmiryol bərə keçidi 11 saata iki sahil arasında əlaqə yaradır. Xəzərdə tankerlər vasitəsilə neft də daşınır. Qışda Xəzərin şimalı donduğundan Bakı-Həştərxan yolunda hərəkət kəsilir. Bu zaman bu xətt üzrə işləyən gəmilərin çoxu Qara və Aralıq dənizlərində yerləşən limanlara yük daşımaqla Azərbaycan büdcəsinə xeyli valyuta gətirirlər. Azərbaycanın su nəqliyyatında Azərbaycan Dövlət Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi (ADXDC) və Bakı Dəniz Ticarət Limanı (BTTL) xüsusi rol oynayır. İstifadə edilən akvatoriyalar üzrə aşağıdakı tiplərə bölünür:
- Çay nəqliyyatı — çaylar və göllər üzrə daşınmalar adətən çay nəqliyyatı ilə (ən böyük göl — Xəzər dənizində bu nəqliyyatdan istifadə edilir.) aparılır;
- Dəniz nəqliyyatı.
Dəniz gəmiləri dəniz səfərinə yararlı (üzmə qabiliyyətinə) olmalıdır; dəniz gəmiləri çaylarda hərəkət edən gəmilərdən daha böyük olur.
Yükləmə və boşaltma üçün sahildə limanlar xidmət göstərir; sərnişinlər üçün sahildə vağzal olur.
Su nəqliyyatı yüksək daşıma qabiliyyətiylə və daşınmaların çox aşağı maya dəyəriylə fərqlənir; bundan başqa, o demək olar ki, istənilən iri qabaritli yükləri daşımağa imkan verir. Su nəqliyyatından ən çox quru nəqliyyatı az olan yerlərdə, qitələr arasını adalarda, həmçinin sahilyanı rayonlarda istifadə olunur. Bərələr su nəqliyyatının əhəmiyyətli növüdür.
Su nəqliyyatında hərəkət sürəti aşağıdır, buna görə demək olar ki, işgüzar sərnişin daşınmalarında istifadə olunmur. Aktiv istirahət etmək üçün əlverişlidir və turistlərin maraq dairəsindədir. Bunun üçün böyük turizm gəmilərindən, və ən müxtəlif , yaxtalar və qayıqlardan istifadə edilir.
Su nəqliyyatının xüsusi növü — buyer — suyun donmuş səthi üzərində küləyin təsiri altında hərəkət edir.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
İstinadlar
- "Su nəqliyyatında nə qədər adam daşımaq olar". 2021-12-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-12-07.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Su neqliyyati yuklerin ve ya sernisin su yollari okean deniz gol cay hemcinin suni kanallar ve s uzre dasinmasidir Gemi esas neqliyyat vasitesidir Su neqliyyati en ucuz neqliyyat novudur Islandiyada Sietl portuUmumi melumatYer kuresinin 71 inin Dunya okeamndan ibaret olmasi ve materiklerarasi iqtisadi elaqelerin inkisafi deniz neqliyyatinin hedden cox ehemiyyet dasimasim mueyyen edir Yuk dovriyyesine gore son 50 il erzinde dunyada birinci yeri mehz deniz neqliyyati tutur Bele ki dunyada umumi yuk dovriyyesinin 60 i deniz neqliyyatinin payma dusur Bu neqliyyat novu yuk dasimalannin orta uzunlugu ile de ferqlenir Bu gosterici 7 min km den coxdur Su neqliyyati haqqindaSu neqliyyati yuklerin ve ya sernisin su yollari okean deniz gol cay hemcinin suni kanallar ve s uzre dasinmasidir Gemi esas neqliyyat vasitesidir Su neqliyyati en ucuz neqliyyat novudur Azerbaycanin butun deniz yollarinin basladigi Baki Xezerin en iri limanidir Bakidan Hesterxana Mahacqalaya Merkezi Asiyaya Iranin Enzeli limanina uzmek olar Azerbaycan Xezer denizi Volqa cayi Volqa Don kanali Don cayi Azov denizi vasitesile dunya okeanina cixa biler Azerbaycan gemileri Volqa Don kanalindan basqa Volqa Baltik ve Baltik Ag deniz kanallari ile de dunya okeanina cixa biler Baki Turkmenbasi Baki Aktau ve Baki Bekdas arasinda isleyen demiryol bere kecidi 11 saata iki sahil arasinda elaqe yaradir Xezerde tankerler vasitesile neft de dasinir Qisda Xezerin simali dondugundan Baki Hesterxan yolunda hereket kesilir Bu zaman bu xett uzre isleyen gemilerin coxu Qara ve Araliq denizlerinde yerlesen limanlara yuk dasimaqla Azerbaycan budcesine xeyli valyuta getirirler Azerbaycanin su neqliyyatinda Azerbaycan Dovlet Xezer Deniz Gemiciliyi ADXDC ve Baki Deniz Ticaret Limani BTTL xususi rol oynayir Istifade edilen akvatoriyalar uzre asagidaki tiplere bolunur Cay neqliyyati caylar ve goller uzre dasinmalar adeten cay neqliyyati ile en boyuk gol Xezer denizinde bu neqliyyatdan istifade edilir aparilir Deniz neqliyyati Deniz gemileri deniz seferine yararli uzme qabiliyyetine olmalidir deniz gemileri caylarda hereket eden gemilerden daha boyuk olur Yukleme ve bosaltma ucun sahilde limanlar xidmet gosterir sernisinler ucun sahilde vagzal olur Su neqliyyati yuksek dasima qabiliyyetiyle ve dasinmalarin cox asagi maya deyeriyle ferqlenir bundan basqa o demek olar ki istenilen iri qabaritli yukleri dasimaga imkan verir Su neqliyyatindan en cox quru neqliyyati az olan yerlerde qiteler arasini adalarda hemcinin sahilyani rayonlarda istifade olunur Bereler su neqliyyatinin ehemiyyetli novudur Su neqliyyatinda hereket sureti asagidir buna gore demek olar ki isguzar sernisin dasinmalarinda istifade olunmur Aktiv istirahet etmek ucun elverislidir ve turistlerin maraq dairesindedir Bunun ucun boyuk turizm gemilerinden ve en muxtelif yaxtalar ve qayiqlardan istifade edilir Su neqliyyatinin xususi novu buyer suyun donmus sethi uzerinde kuleyin tesiri altinda hereket edir Hemcinin baxNeqliyyat novleri Neqliyyat Deniz neqliyyatiXarici kecidlerhttp azerbaijans com http www traceca org org az countries azrbaycan azrbaycan respublikasinin nqliyyat sektoru su nqliyyati 2017 09 13 at the Wayback MachineIstinadlar Su neqliyyatinda ne qeder adam dasimaq olar 2021 12 04 tarixinde Istifade tarixi 2020 12 07