Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Koyçi Tanaka (3 avqust 1959[…], Toyama) — Kimya üzrə Nobel mükafatçısı (2002).
| Koyçi Tanaka | |
|---|---|
| yap. 田中耕一 | |
 | |
| Doğum tarixi | 3 avqust 1959[…](64 yaş) |
| Doğum yeri | |
| Elm sahəsi | kimya |
| İş yerləri |
|
| Təhsili |
|
| Üzvlüyü | |
| Mükafatları |  |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Fəaliyyəti
Fenn və Tanaka "Bioloji makromolekulların identifikasiyası və struktur analizi üsullarını işləyib hazırladıqlarına görə, xüsusi halda kütlə spektroskopiya analizi üsullarını işləyib hazırladıqlarına görə" 2002-ci ildə kimya üzrə layiq görülmüşdür.
Vütrix "Məhlulda bioloji makromolekulların üç ölçülü strukturlarını müəyyən etmək üçün NMR spektroskopiyanın istifadəsi üsulunu işləyib hazırladığına görə" 2002-ci ildə kimya üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. Fenn və Tanaka yüz ilə yaxın bir müddətdə məlum olan kütlə-spektroskopiyası analiz üsulunu təkmilləşdirərək onu böyük molekullara istifadə etməyə imkan yaratmışlar.
Kütlə-spektrometri atom və ya molekulları qaz halına keçirərək, ionlara çevirərək və qovaraq onların kütlələrini ölçür. İonun uçuş sürətini ölçərək onun kütləsini hesablamaq olar. Yaxın vaxtlara qədər belə ölçmələri ölçüləri hidrogen atomunun ölçülərindən min dəfədən çox olmayan ayrı-ayrı atomlar və ya kiçik və ya orta ölçülü molekullar üçün aparmaq olurdu. Aydın deyildi ki, iri molekulları, məsələn, zülalları onların quruluşunu köklü dəyişmədən qaz halına keçirmək və ionlaşdırmaq necə olar. Tipik zülal molekullarının kütləsi hidrogen atomunun kütləsindən on və yüz minlərlə dəfə, bəzən də milyon dəfələrlə böyükdür.
Con Fenn təklif etdi ki, tədqiq olunan zülal məhlulu elektrik yükləri sahəsində tozlandırılsın. Xırda damcıların suyu buxarlandıqda eyni elektrik damcıda olan molekulları itələyir. Spektrometrin kamerasında yüklənmiş zülal molekulları uçur ki, onları da adi qovulmaya məruz qoymaq olar.
Digər üsulu mühəndis Koiti Tanaka təklif etdi: iri molekulları zərbəsi ilə tozlandırmaq və ionlaşdırmaq. Əgər Fennin üsulu məhlullara tətbiq olunursa, Tanakanın üsulu bərk və ya yarımbərk vəziyyətdə olan zülallara tətbiq oluna bilir. Hər iki üsul artıq biokimyada, təbabətdə, farmokologiyada geniş istifadə olunur.
Özünün "Nyu-York Tayms" qəzetinə müsahibəsində Fenn bu ixtiralar haqqında demişdi: "Biz fillərə uçmaq öyrətdik".
Kurt Vütrix göstərdi ki, bioloji makromolekullara NMR üsulunu nüvə maqnit rezonansı hadisəsini tətbiq etmək olar. Vütrixin üsulu həmçinin bir molekulun qonşu atomları arasındakı məsafəni də hesablamağa imkan verir, başqa sözlə son nəticədə onun strukturunu verir. Hazırda bir neçə min zülalların molekulların quruluşları məlumdur ki, bu məlumatların da 15–20 faizi Vütrix üsulu ilə əldə olunmuşdur. Bu kəşfə qədər iri molekulların strukturlarının açılmasının yeganə üsulu rentgenstruktur analiz idi ki, bu üsul da tədqiq olunan maddənin kristallik formada olmasını tələb edirdi. Kristallik zülalın alınması mürəkkəb olmur. NMR-üsul isə zülalı məhlulda, onun daha çox təbii formasında tədqiq etməyə imkan verir.
Vütrix alman jurnalı "Şpigel"ə müsahibəsində (2002-ci ildə) məlumat verir ki, gələn il (2003-cü ildə) İsveçrədən mühacirət etmək məcburiyyətindədir. 2003-cü ildə alimin 65 yaşı tamam olurdu və İsveçrə qanunlarına görə elmi müəssisələrdə 65 yaşa qədər işləmək olar. Bundan sonra siz mükafatçısı olsanız da yerinizi gənclərə verməlisiniz. Kaliforniyada isə tədqiqatçını yaxşı təmin olunmuş laboratoriya gözləyirdi.
İstinadlar
- Tanaka Koichi // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Koichi Tanaka // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Vikipediyada bu adli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Koyci Koyci Tanaka 3 avqust 1959 Toyama Kimya uzre Nobel mukafatcisi 2002 Koyci Tanakayap 田中耕一Dogum tarixi 3 avqust 1959 1959 08 03 64 yas Dogum yeri Toyama Toyama prefekturasi YaponiyaElm sahesi kimyaIs yerleri Tokio Universiteti Tsukuba Universiteti d Tohoku UniversitetiTehsili Tohoku Universiteti 1978 1983 Uzvluyu Yaponiya Elmler AkademiyasiMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiFealiyyetiFenn ve Tanaka Bioloji makromolekullarin identifikasiyasi ve struktur analizi usullarini isleyib hazirladiqlarina gore xususi halda kutle spektroskopiya analizi usullarini isleyib hazirladiqlarina gore 2002 ci ilde kimya uzre Nobel mukafatina layiq gorulmusdur Vutrix Mehlulda bioloji makromolekullarin uc olculu strukturlarini mueyyen etmek ucun NMR spektroskopiyanin istifadesi usulunu isleyib hazirladigina gore 2002 ci ilde kimya uzre Nobel mukafatina layiq gorulmusdur Fenn ve Tanaka yuz ile yaxin bir muddetde melum olan kutle spektroskopiyasi analiz usulunu tekmillesdirerek onu boyuk molekullara istifade etmeye imkan yaratmislar Kutle spektrometri atom ve ya molekullari qaz halina kecirerek ionlara cevirerek ve qovaraq onlarin kutlelerini olcur Ionun ucus suretini olcerek onun kutlesini hesablamaq olar Yaxin vaxtlara qeder bele olcmeleri olculeri hidrogen atomunun olculerinden min defeden cox olmayan ayri ayri atomlar ve ya kicik ve ya orta olculu molekullar ucun aparmaq olurdu Aydin deyildi ki iri molekullari meselen zulallari onlarin qurulusunu koklu deyismeden qaz halina kecirmek ve ionlasdirmaq nece olar Tipik zulal molekullarinin kutlesi hidrogen atomunun kutlesinden on ve yuz minlerle defe bezen de milyon defelerle boyukdur Con Fenn teklif etdi ki tedqiq olunan zulal mehlulu elektrik yukleri sahesinde tozlandirilsin Xirda damcilarin suyu buxarlandiqda eyni elektrik damcida olan molekullari iteleyir Spektrometrin kamerasinda yuklenmis zulal molekullari ucur ki onlari da adi qovulmaya meruz qoymaq olar Diger usulu muhendis Koiti Tanaka teklif etdi iri molekullari zerbesi ile tozlandirmaq ve ionlasdirmaq Eger Fennin usulu mehlullara tetbiq olunursa Tanakanin usulu berk ve ya yarimberk veziyyetde olan zulallara tetbiq oluna bilir Her iki usul artiq biokimyada tebabetde farmokologiyada genis istifade olunur Ozunun Nyu York Tayms qezetine musahibesinde Fenn bu ixtiralar haqqinda demisdi Biz fillere ucmaq oyretdik Kurt Vutrix gosterdi ki bioloji makromolekullara NMR usulunu nuve maqnit rezonansi hadisesini tetbiq etmek olar Vutrixin usulu hemcinin bir molekulun qonsu atomlari arasindaki mesafeni de hesablamaga imkan verir basqa sozle son neticede onun strukturunu verir Hazirda bir nece min zulallarin molekullarin quruluslari melumdur ki bu melumatlarin da 15 20 faizi Vutrix usulu ile elde olunmusdur Bu kesfe qeder iri molekullarin strukturlarinin acilmasinin yegane usulu rentgenstruktur analiz idi ki bu usul da tedqiq olunan maddenin kristallik formada olmasini teleb edirdi Kristallik zulalin alinmasi murekkeb olmur NMR usul ise zulali mehlulda onun daha cox tebii formasinda tedqiq etmeye imkan verir Vutrix alman jurnali Spigel e musahibesinde 2002 ci ilde melumat verir ki gelen il 2003 cu ilde Isvecreden muhaciret etmek mecburiyyetindedir 2003 cu ilde alimin 65 yasi tamam olurdu ve Isvecre qanunlarina gore elmi muessiselerde 65 yasa qeder islemek olar Bundan sonra siz mukafatcisi olsaniz da yerinizi genclere vermelisiniz Kaliforniyada ise tedqiqatcini yaxsi temin olunmus laboratoriya gozleyirdi IstinadlarTanaka Koichi Encyclopaedia Britannica ing Koichi Tanaka Brockhauz Ensiklopediyasi alm