Üçgün — Azərbaycan Respublikasının Quba rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Küpçal bələdiyyəsinin tərkibindədir.
Üçgün | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Rayon | Quba rayonu |
Tarixi və coğrafiyası | |
Mərkəzin hündürlüyü | 896 m |
Saat qurşağı | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Üçgün Qubanın ən qədim, tarixi kəndlərindən sayılır. Üçgün kəndi Quba şəhərindən 16 km qərb tərəfdə Qudyalçayın sağ sahilində yerləşir. Kənd Bakı, Şamaxı, Dərbənd hüdudlarından, təqribən eyni məsafədə yerləşir. Əhalisi təxminən 1000 nəfərdən coxdur. Eyni adlı Üçgün-Qışlaq kəndi Xaçmaz rayonu ərazisində yerləşir və əhalisi 1000 nəfərdən çoxdur. Kənddə olan qəbiristanlıqlar və məscidlər kəndin qədimliyindən xəbər verir. Qədimdə bu kəndin əhalisi aran yerlərində Dərbənddən Qubaya qədər olan ərazilərdə isti və münbit torpaqlarda yaşamışlar. Rus-İran, Rus-Türk müharibələri zamanı bu vaxt şimaldan cənuba, cənubdan şimala quru qoşunları hərəkət edirdi. Ərazidə yaşayan adamlar onların ailələri mal-qaraları qırılırdılar. Sadə xalq üz tuturdu dağlara-piyada qoşunları yeriyə bilməyən yerlərə və orada məskən salırdılar. XIX əsrin axırlarına kimi Quba şəhərinin əksər kəndləri o cümlədən Üçgün kəndi dağlıq ərazilərdə yerləşirdi. XX əsrin əvvəllərində insanlar qışlaq (palasa) adlandırdıqları yerlərə köçməyə başladılar. Hazırda Quba şəhərinin bir çox kəndlərinin əhalisi həm dağda həm də aranda yaşayırlar. O vaxtlar hazırda Üçgün əhalisinin yerləşdiyi yer uçquna məruz qalmış yerlər olub. Uçqun ləzgi dilində şqun sözləri tədricən dəyişikliyə məruz qalaraq Üçgün şəklini alır. Çay torpağı yuyub aşağı düşdükcə islanmış torpaq sahələri çaya doğru sürüşürdü. Burada mal-qara saxlamaq üçün şərait, əkin üçün yararlı sahələr olduğu üçün bir neçə nəsil burada məskən salmışlar. Burada yaşayan insanların soykökü ləzgiləridir vэ Deyilənə görə Dağıstanda da Üçgün adında kənd var. Bu kənddə 11 nəsil var onlar 100–300 il əvvəl yaşamış və babalarının adları ilə tanınır. Məsələn Bayramlar-Bayram, Bəkərlər-Bəkər, Xıdırlar-Xıdır, Qazıxanlar-Qazıxan nəslindəndir. Bundan başqa Cəbəllər, Talışlar, Rəfilər, Qovqovlar, Həzəmlər, Muradlar, və .s nəsillər də burada məskunlaşıb. Yerli əhalinin etnogenezi tarixi mənbələrə əsasən, Xəzər türkləri, qıpçaqlar (kumıklar), ərəb işğalından sonra məcburi daxili miqrasiya nəticəsində legi tayfalarının tədricən güclənən üstün təsiri ilə bağlıdır. Qeyd edək ki, kənddə dörd yerli tayfadan biri Xəzər xaqanının islamı qəbul etmiş sonuncu varisi Sufi Bəkərin şəcərəsindən hesab edilir və bu tayfaya mənsub olanlar Sofi Bəkərlər adlandırılır. Üçgün kəndinin əhalısı ləzgi dilide danışırlar.
- Kəndin ümumi görünüşü
- Üçgün kənd orta məktəbi
Toponimikası
Üçgün oyk., sadə. Quba r-nunun Küpçal i.e.v.-də kənd. Baş Qafqaz silsiləsinin ətəyindədir. Yaşayış məntəqəsini Küpçal kəndindən çıxmış ailələr qayanın ətəyində salmışlar. Kənd eyniadlı dağın adım daşıyır.
Əhalisi
2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kəndə 913 nəfər əhali yaşayır.
Din
Kənddə Üçgün kənd məscidi dini icması fəaliyyət göstərir.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Azərbaycan Respublikası Quba Rayon İcra Hakimiyyəti
İstinadlar
- . 2012-01-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-04-04.
- Azərbaycan Toponimlərinin Ensiklopedik Lüğəti. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası. Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu. Şərq-qərb Bakı-2007. səh.427
- Azərbaycan Respublikası Əhalisinin Siyahıyaalınması. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. Bakı-2010. Səh.629
- MÜSƏLMAN DİNİ İCMALAR — 2011-ci ildə qeydiyyatdan keçənlər 2019-12-21 at the Wayback Machine. scwra.gov.az (az.)
Quba rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
Kənd ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ucgun Azerbaycan Respublikasinin Quba rayonunun inzibati erazi vahidinde kend Kupcal belediyyesinin terkibindedir Ucgun41 19 47 sm e 48 22 57 s u Olke AzerbaycanRayon Quba rayonuTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 896 mSaat qursagi UTC 04 00Xeriteni goster gizle Ucgun Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiUcgun Qubanin en qedim tarixi kendlerinden sayilir Ucgun kendi Quba seherinden 16 km qerb terefde Qudyalcayin sag sahilinde yerlesir Kend Baki Samaxi Derbend hududlarindan teqriben eyni mesafede yerlesir Ehalisi texminen 1000 neferden coxdur Eyni adli Ucgun Qislaq kendi Xacmaz rayonu erazisinde yerlesir ve ehalisi 1000 neferden coxdur Kendde olan qebiristanliqlar ve mescidler kendin qedimliyinden xeber verir Qedimde bu kendin ehalisi aran yerlerinde Derbendden Qubaya qeder olan erazilerde isti ve munbit torpaqlarda yasamislar Rus Iran Rus Turk muharibeleri zamani bu vaxt simaldan cenuba cenubdan simala quru qosunlari hereket edirdi Erazide yasayan adamlar onlarin aileleri mal qaralari qirilirdilar Sade xalq uz tuturdu daglara piyada qosunlari yeriye bilmeyen yerlere ve orada mesken salirdilar XIX esrin axirlarina kimi Quba seherinin ekser kendleri o cumleden Ucgun kendi dagliq erazilerde yerlesirdi XX esrin evvellerinde insanlar qislaq palasa adlandirdiqlari yerlere kocmeye basladilar Hazirda Quba seherinin bir cox kendlerinin ehalisi hem dagda hem de aranda yasayirlar O vaxtlar hazirda Ucgun ehalisinin yerlesdiyi yer ucquna meruz qalmis yerler olub Ucqun lezgi dilinde squn sozleri tedricen deyisikliye meruz qalaraq Ucgun seklini alir Cay torpagi yuyub asagi dusdukce islanmis torpaq saheleri caya dogru surusurdu Burada mal qara saxlamaq ucun serait ekin ucun yararli saheler oldugu ucun bir nece nesil burada mesken salmislar Burada yasayan insanlarin soykoku lezgileridir ve Deyilene gore Dagistanda da Ucgun adinda kend var Bu kendde 11 nesil var onlar 100 300 il evvel yasamis ve babalarinin adlari ile taninir Meselen Bayramlar Bayram Bekerler Beker Xidirlar Xidir Qazixanlar Qazixan neslindendir Bundan basqa Cebeller Talislar Refiler Qovqovlar Hezemler Muradlar ve s nesiller de burada meskunlasib Yerli ehalinin etnogenezi tarixi menbelere esasen Xezer turkleri qipcaqlar kumiklar ereb isgalindan sonra mecburi daxili miqrasiya neticesinde legi tayfalarinin tedricen guclenen ustun tesiri ile baglidir Qeyd edek ki kendde dord yerli tayfadan biri Xezer xaqaninin islami qebul etmis sonuncu varisi Sufi Bekerin seceresinden hesab edilir ve bu tayfaya mensub olanlar Sofi Bekerler adlandirilir Ucgun kendinin ehalisi lezgi dilide danisirlar Ucgun kendi Kendin umumi gorunusu Ucgun kend orta mektebiToponimikasiUcgun oyk sade Quba r nunun Kupcal i e v de kend Bas Qafqaz silsilesinin eteyindedir Yasayis menteqesini Kupcal kendinden cixmis aileler qayanin eteyinde salmislar Kend eyniadli dagin adim dasiyir Ehalisi2009 cu ilin siyahiyaalinmasina esasen kende 913 nefer ehali yasayir DinKendde Ucgun kend mescidi dini icmasi fealiyyet gosterir Hemcinin baxQuba rayonuXarici kecidlerAzerbaycan Respublikasi Quba Rayon Icra HakimiyyetiIstinadlar 2012 01 11 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 04 04 Azerbaycan Toponimlerinin Ensiklopedik Lugeti Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi Nesimi adina Dilcilik Institutu Serq qerb Baki 2007 seh 427 Azerbaycan Respublikasi Ehalisinin Siyahiyaalinmasi Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Baki 2010 Seh 629 MUSELMAN DINI ICMALAR 2011 ci ilde qeydiyyatdan kecenler 2019 12 21 at the Wayback Machine scwra gov az az Vikianbarda Ucgun ile elaqeli mediafayllar var Quba rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Kend ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin