Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ulduz formalı qala ilk dəfə XV əsrdə İtaliyada görülən və xüsusilə orta əsrlərdə barıt və döyüş toplarının müharibə meydanlarına girməsindən sonra inşa edilməyə başlanan qala formalı bir istehkam növüdür.
Ümumi məlumat
Ulduz qalaların sələfi qalalardır. Hündür divarları ilə qorunan qaladakı müdafiəçilər atdıqları oxlarla düşmənin qalanın istehkamlarına yaxınlaşmasının qarşısını almağa çalışarkən, təcavüzkarlar da öz növbəsində qala qapısını sındıraraq və ya nərdivan kimi mühasirə alətləri ilə divarlara çıxaraq qalaya girməyə çalışırdılar. Coğrafi baxımdan da strateji yerlərdə tikilən belə qalaları tutmaq çox çətin idi. XV əsrdə topların müharibə meydanlarına girməsi ilə qala divarları dağılmağa başladı. Ehtiyat tədbirinə görə, istehkamçılar artilleriya atəşinə məruz qalan əraziləri redutlarla gücləndirməyə başladılar. Divarlara hücum edən düşmənin hər tərəfdən atəş altında qalması və görünüş probleminə görə gizlənə bilməməsi üçün ulduz şəklində bir qala dizaynı hazırlanmışdır. Hakim nöqtələr düşmənin əlinə keçdikdən sonra belə müdafiəni təşkil edə bilmək üçün, bir-birinin döyüş mənzilinə girə biləcək şəkildə yerləşdirilmiş toplara malik ulduz formalı qalalar hazırlanmışdır. Bu formada divarlara yaxınlaşmağa çalışan toplar müəyyən bir məsafədən keçirilmirdi. Ulduz formalı qalalar köhnə qalalardan daha aşağı və daha böyük bir ərazidə yerləşərək dərin müdafiəyə imkan verir. Müdafiə artilleriyaçılarının mövqeləri çox yaxşı möhkəmləndirilir, əlverişli mövqelər düşmənin əlində olsa da, ulduz qala formasına görə qalanın mərkəzinə doğru atəş etmək imkanı məhduddur. Ulduz formalı qalaların tikintisi xərci çox böyük olduğundan bəzi şəhərlər buraya xərclənən pullara görə iflasa uğramışdırlar. Redutlarla möhkəmləndirilən ulduz qalasının gücü 1500-cü ildə Pisa mühasirəsində görüldü. Hücum edən Fransız və Florensiya artilleriyaçılarına qarşı möhkəmləndirilmiş divarlar yaxşı dayanmışdırlar. 1509-cu ildə yenidən Fransız işğalı təhlükəsi ilə qarşılaşan Padova, alçaq, lakin top atəşinə davamlı ulduz istehkamı ilə işğalçıların onun ərazisinə keçməsinə icazə verməmişdir. Ulduz formalı qala, xüsusilə də Aralıq dənizi regionunda Osmanlı yayılmasının dayandırılmasında əhəmiyyətli bir faktor olmuşdur. Bu dövrdə Rodos 1522-ci ildə böyük çətinliklərlə işğal edilir, lakin Korfu 1537-ci ildə mühasirəyə alınsa da tutulması mümkün olmur.
Qaleriya
-
![image]()
Hollandiyadakı Bourtange ulduz formalı qala -
![image]()
Venesiya Respublikasındakı Palmanova ulduz formalı qala -
![image]()
Çexiyadakı Olomouts ulduz formalı qala -
![image]()
Cenevrə istehkamı (1841) -
![image]()
Lefkoşa istehkamı
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ulduz formali qala ilk defe XV esrde Italiyada gorulen ve xususile orta esrlerde barit ve doyus toplarinin muharibe meydanlarina girmesinden sonra insa edilmeye baslanan qala formali bir istehkam novudur Umumi melumatUlduz qalalarin selefi qalalardir Hundur divarlari ile qorunan qaladaki mudafieciler atdiqlari oxlarla dusmenin qalanin istehkamlarina yaxinlasmasinin qarsisini almaga calisarken tecavuzkarlar da oz novbesinde qala qapisini sindiraraq ve ya nerdivan kimi muhasire aletleri ile divarlara cixaraq qalaya girmeye calisirdilar Cografi baximdan da strateji yerlerde tikilen bele qalalari tutmaq cox cetin idi XV esrde toplarin muharibe meydanlarina girmesi ile qala divarlari dagilmaga basladi Ehtiyat tedbirine gore istehkamcilar artilleriya atesine meruz qalan erazileri redutlarla guclendirmeye basladilar Divarlara hucum eden dusmenin her terefden ates altinda qalmasi ve gorunus problemine gore gizlene bilmemesi ucun ulduz seklinde bir qala dizayni hazirlanmisdir Hakim noqteler dusmenin eline kecdikden sonra bele mudafieni teskil ede bilmek ucun bir birinin doyus menziline gire bilecek sekilde yerlesdirilmis toplara malik ulduz formali qalalar hazirlanmisdir Bu formada divarlara yaxinlasmaga calisan toplar mueyyen bir mesafeden kecirilmirdi Ulduz formali qalalar kohne qalalardan daha asagi ve daha boyuk bir erazide yerleserek derin mudafieye imkan verir Mudafie artilleriyacilarinin movqeleri cox yaxsi mohkemlendirilir elverisli movqeler dusmenin elinde olsa da ulduz qala formasina gore qalanin merkezine dogru ates etmek imkani mehduddur Ulduz formali qalalarin tikintisi xerci cox boyuk oldugundan bezi seherler buraya xerclenen pullara gore iflasa ugramisdirlar Redutlarla mohkemlendirilen ulduz qalasinin gucu 1500 cu ilde Pisa muhasiresinde goruldu Hucum eden Fransiz ve Florensiya artilleriyacilarina qarsi mohkemlendirilmis divarlar yaxsi dayanmisdirlar 1509 cu ilde yeniden Fransiz isgali tehlukesi ile qarsilasan Padova alcaq lakin top atesine davamli ulduz istehkami ile isgalcilarin onun erazisine kecmesine icaze vermemisdir Ulduz formali qala xususile de Araliq denizi regionunda Osmanli yayilmasinin dayandirilmasinda ehemiyyetli bir faktor olmusdur Bu dovrde Rodos 1522 ci ilde boyuk cetinliklerle isgal edilir lakin Korfu 1537 ci ilde muhasireye alinsa da tutulmasi mumkun olmur QaleriyaHollandiyadaki Bourtange ulduz formali qala Venesiya Respublikasindaki Palmanova ulduz formali qala Cexiyadaki Olomouts ulduz formali qala Cenevre istehkami 1841 Lefkosa istehkami