Nailə Sultan (9 yanvar 1884, Konstantinopol – 25 oktyabr 1957, İstanbul) — 34. Osmanlı sultanı II Əbdülhəmidin qızı.
Nailə Sultan | |
---|---|
osman. نايله سلطان | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 9 yanvar 1884 |
Doğum yeri | Ulduz sarayı, İstanbul, Osmanlı imperiyası |
Vəfat tarixi | 25 oktyabr 1957 (73 yaşında) |
Vəfat yeri | İstanbul, Türkiyə |
Dəfn yeri | Yəhya Əfəndi məzarlığı, İstanbul |
Fəaliyyəti | əsilzadə |
Atası | II Əbdülhəmid |
Anası | Dilpəsənd xanım |
Həyat yoldaşı | Arif Hikmət Paşa |
Ailəsi | Osmanlı xanədanı |
Həyatı
Nailə Sultan 9 yanvar 1884-cü ildə Ulduz sarayında dünyaya gəldi. Atası Sultan Əbdülhəmid, anası isə onun gürcü əsilli beşinci xanımı Dilpəsənd xanımdır. Adını gənc yaşda vəfat edən bibisi Nailə Sultandan almışdır. Hələ 17 yaşında ikən anası uzun sürən xəstəliyin ardından vəfat etmiş, bu səbəblə atası onun təlim-tərbiyəsinə önəm vermişdir. Mükəmməl saray təhsiliylə yanaşı, piano, arfa və skripka dərsləri də alan Nailə Sultan sarayda tərtib edilən teatr proqramlarına da bacısı Şadiyə Sultan və atasıyla birlikdə iştirak edirdi.
Sultan Əbdülhəmid daha öncə qızı Zəkiyə Sultanı Qazi Osman Paşanın oğlu Nurəddin Paşayla, daha sonra isə digər qızı Naimə Sultanın paşanın kiçik oğlu Kəmaləddin Paşayla evləndirmişdi. Bu səbəblə evlilik yaşına çatan Nailə Sultanı da paşanın bir digər oğlu olan Cəmaləddin bəylə evləndirmək niyyətində idi. Ancaq Osman Paşanın ani vəfatı, daha sonra isə qızı Naimə Sultanın çıxan eşq skandalından sonra boşanması ilə bu evlilik planı pozuldu. Nailə Sultan üçün seçilən ikinci namizəd isə keçmiş sədrəzəmlərdən Əbdürrəhman Nurəddin Paşanın oğlu Arif Hikmət bəy (d. 1872 - ö. 23 aprel 1942) oldu. 27 fevral 1905-ci ildə Ulduz sarayında baş tutan toy mərasiminin ardından Beşiktaş-Ortaköy sahilindəki köşkdə yaşamağa başlayan cütlüyün övladı olmadı. Sultan Əbdülhəmidin ən sevimli kürəkəni olan Arif Hikmət Paşa nigahdan öncə müxtəlif əyalətlərdə xidmət etmiş, sarayla qurulan qohumluq əlaqəsinin ardından sürətlə yüksələrək Dövlət şurasına üzv seçilmişdi. Hətta, Sultan Əbdülhəmidin onu sədarətə gətirmək istədiyi ancaq anidən baş verən taxt çevrilişinin buna mane olduğu qeyd edilir. Bir neçə dəfə Ədliyyə naziri olan Arif Hikmət Paşa, Balkan müharibəsi səbəbilə həbs tutulduğu Salonikidən Bəylərbəyi sarayına gətirilən qaynatası Sultan Əbdülhəmidi müşayiət etdi.
Olduqca qapalı həyat yaşayan Nailə Sultan və Arif Hikmət Paşa 3 mart 1924 tarixli TBMM qərarı ilə digər Osmanlı sülaləsi üzvləri kimi sürgünə göndərildi. Sürgündə Beyrutda məskunlaşan Nailə Sultan saray xidmətçilərindən Kəmalizər, Kamuran və Vildan kalfalarla hərəm ağası Emin ağanı da özüylə birlikdə apardı. İstanbuldakı saray yaşantısını Beyrutdakı evlərində də davam etdirən Nailə Sultan evinin hərəm bölümündən heç vaxt çıxmadı. Bu dönəmdə əmisi Sultan Vahidəddinin dəfn edildiyi Dəməşqdəki Süleymaniyyə təkyəsinin qəbiristanlığı məzarlıq bölümünü təmir etdirdi. Əri Arif Hikmət Paşa da 23 aprel 1942-ci ildə vəfatının ardından məhz burada dəfn olundu.
1952-ci ildə çıxan və Osmanlı sülaləsinin yalnız xanım üzvlərinə aid edilən əfv qanunuyla Türkiyəyə qayıdan Nailə Sultan 25 oktyabr 1957-ci ildə vəfat etdi və cənazəsi Yəhya Əfəndi məzarlığında anasının yanına dəfn olundu. Vaxtilə ərinin yanında satın aldığı məzar yerinə isə qardaşı Abid Əfəndi dəfn edildi.
Mənbə
- Ekinci, Ekrem Buğra (March 31, 2017). Sultan Abdülhamid'in Son Zevcesi. Timaş Tarih. p. 180.
- Adra, Jamil (2005). Genealogy of the Imperial Ottoman Family 2005. p. 32
- Bardakçı, Murat (2017). Neslishah: The Last Ottoman Princess. Oxford University Press. pp. 99–100.
- Brookes, Douglas Scott (2010). The Concubine, the Princess, and the Teacher: Voices from the Ottoman Harem. University of Texas Press.
- Uluçay, Mustafa Çağatay (2011). Padişahların kadınları ve kızları. Ankara: Ötüken.
- Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Naile Sultan 9 yanvar 1884 Konstantinopol 25 oktyabr 1957 Istanbul 34 Osmanli sultani II Ebdulhemidin qizi Naile Sultanosman نايله سلطان Sexsi melumatlarDogum tarixi 9 yanvar 1884 1884 01 09 Dogum yeri Ulduz sarayi Istanbul Osmanli imperiyasiVefat tarixi 25 oktyabr 1957 1957 10 25 73 yasinda Vefat yeri Istanbul TurkiyeDefn yeri Yehya Efendi mezarligi IstanbulFealiyyeti esilzadeAtasi II EbdulhemidAnasi Dilpesend xanimHeyat yoldasi Arif Hikmet PasaAilesi Osmanli xanedaniHeyatiNaile Sultan 9 yanvar 1884 cu ilde Ulduz sarayinda dunyaya geldi Atasi Sultan Ebdulhemid anasi ise onun gurcu esilli besinci xanimi Dilpesend xanimdir Adini genc yasda vefat eden bibisi Naile Sultandan almisdir Hele 17 yasinda iken anasi uzun suren xesteliyin ardindan vefat etmis bu sebeble atasi onun telim terbiyesine onem vermisdir Mukemmel saray tehsiliyle yanasi piano arfa ve skripka dersleri de alan Naile Sultan sarayda tertib edilen teatr proqramlarina da bacisi Sadiye Sultan ve atasiyla birlikde istirak edirdi Sultan Ebdulhemid daha once qizi Zekiye Sultani Qazi Osman Pasanin oglu Nureddin Pasayla daha sonra ise diger qizi Naime Sultanin pasanin kicik oglu Kemaleddin Pasayla evlendirmisdi Bu sebeble evlilik yasina catan Naile Sultani da pasanin bir diger oglu olan Cemaleddin beyle evlendirmek niyyetinde idi Ancaq Osman Pasanin ani vefati daha sonra ise qizi Naime Sultanin cixan esq skandalindan sonra bosanmasi ile bu evlilik plani pozuldu Naile Sultan ucun secilen ikinci namized ise kecmis sedrezemlerden Ebdurrehman Nureddin Pasanin oglu Arif Hikmet bey d 1872 o 23 aprel 1942 oldu 27 fevral 1905 ci ilde Ulduz sarayinda bas tutan toy merasiminin ardindan Besiktas Ortakoy sahilindeki koskde yasamaga baslayan cutluyun ovladi olmadi Sultan Ebdulhemidin en sevimli kurekeni olan Arif Hikmet Pasa nigahdan once muxtelif eyaletlerde xidmet etmis sarayla qurulan qohumluq elaqesinin ardindan suretle yukselerek Dovlet surasina uzv secilmisdi Hetta Sultan Ebdulhemidin onu sedarete getirmek istediyi ancaq aniden bas veren taxt cevrilisinin buna mane oldugu qeyd edilir Bir nece defe Edliyye naziri olan Arif Hikmet Pasa Balkan muharibesi sebebile hebs tutuldugu Salonikiden Beylerbeyi sarayina getirilen qaynatasi Sultan Ebdulhemidi musayiet etdi Olduqca qapali heyat yasayan Naile Sultan ve Arif Hikmet Pasa 3 mart 1924 tarixli TBMM qerari ile diger Osmanli sulalesi uzvleri kimi surgune gonderildi Surgunde Beyrutda meskunlasan Naile Sultan saray xidmetcilerinden Kemalizer Kamuran ve Vildan kalfalarla herem agasi Emin agani da ozuyle birlikde apardi Istanbuldaki saray yasantisini Beyrutdaki evlerinde de davam etdiren Naile Sultan evinin herem bolumunden hec vaxt cixmadi Bu donemde emisi Sultan Vahideddinin defn edildiyi Demesqdeki Suleymaniyye tekyesinin qebiristanligi mezarliq bolumunu temir etdirdi Eri Arif Hikmet Pasa da 23 aprel 1942 ci ilde vefatinin ardindan mehz burada defn olundu 1952 ci ilde cixan ve Osmanli sulalesinin yalniz xanim uzvlerine aid edilen efv qanunuyla Turkiyeye qayidan Naile Sultan 25 oktyabr 1957 ci ilde vefat etdi ve cenazesi Yehya Efendi mezarliginda anasinin yanina defn olundu Vaxtile erinin yaninda satin aldigi mezar yerine ise qardasi Abid Efendi defn edildi MenbeEkinci Ekrem Bugra March 31 2017 Sultan Abdulhamid in Son Zevcesi Timas Tarih p 180 ISBN 978 6 050 82503 9 Adra Jamil 2005 Genealogy of the Imperial Ottoman Family 2005 p 32 Bardakci Murat 2017 Neslishah The Last Ottoman Princess Oxford University Press pp 99 100 ISBN 978 9 774 16837 6 Brookes Douglas Scott 2010 The Concubine the Princess and the Teacher Voices from the Ottoman Harem University of Texas Press ISBN 978 0 292 78335 5 Ulucay Mustafa Cagatay 2011 Padisahlarin kadinlari ve kizlari Ankara Otuken ISBN 978 9 754 37840 5 Sakaoglu Necdet 2008 Bu mulkun kadin sultanlari Valide sultanlar hatunlar hasekiler kadinefendiler sultanefendiler Oglak Yayincilik ISBN 978 9 753 29623 6