Mirzə Müslüm Qüdsi və yaxud Qüdsi İrəvani (1752, İrəvan – 1808, İrəvan) — XVIII əsr Azərbaycan şairi. Mirzə Məhəmməd Müslüm Qüdsi təxəlüssü ilə yazıb yaratmışdır. O, İrəvan xanlığının münşisi (katibi) olub.
Mirzə Müslüm Qüdsi | |
---|---|
Mirzə Məhəmməd Müslüm | |
Təxəllüsləri | Qüdsi, Qüdsi İrəvani |
Doğum tarixi | 1752 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 1808 |
Vəfat yeri | |
Vətəndaşlığı | İrəvan xanlığı |
Milliyyəti | Azərbaycanlı |
Fəaliyyəti | şair |
Fəaliyyət illəri | 19-cu ildən |
Əsərlərinin dili | Azərbaycan dili, fars dili, ərəb dili |
Janr | lirika |
Mirzə Müslüm Qüdsi Vikimənbədə |
Həyatı
Mirzə Məhəmməd Müslüm 1752-ci ildə İrəvan şəhərində anadan olub. O, İrəvan xanının sarayında xidmət edib. Orada Mirzə Məhəmməd xanın katibi (münşisi) olub. O, 1808-ci ildə İrəvan şəhərində vəfat edib.
Yaradıcılığı
Mirzə Məhəmməd Müslüm Qüdsi təxəlüssü ilə yazıb yaratmışdır. Buna görə o, Mirzə Müslüm Qüdsi adı ilə tanınır. Hələlik elm aləminə onun bir "Divan"ı məlumdur. Bu divan 2814 şifrəsi altında Hacı Məhəmməd Naxçıvani adına Təbriz Milli Kitabxanasında qorunub saxlanılır. Mirzə Müslüm Qüdsinin "Divan"ı haqqında məlumatı Azərbaycan Respublikasının İranda keçmiş səfiri Eynulla Mədətli əldə etmişdir. Mədətli bu kəşfi barədə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Əlyazmalar institutunu məlumatlandırmışdır. Bir müddətdən sonra şərqşünas Şəmsi Pənahlı Təbriz Milli Kitabxanasında Qüdsinin "Divanı"nı tədqiq etmişdir. Ş. Pənahlı Qüdsi İrəvaninin "Divan"ı barədə monoqrafiya yazmışdır.
Qüdsinin "Divan"ında farsca, türkcə və ərəbcə şeirlər var. Bu əsərlər içərisində farsca yazılmış "Tousife-İrəvan" ("İrəvanın vəsfi") məsnəvisi xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.Əziz Dövlətabadi Qüdsinin "Divan"ı barədə bu sözləri yazır: "Qüdsi divanının bir nüsxəsi 2814 nömrəsi altında Hacı Məhəmməd Naxçıvaninin "Şadrəvan" kitabxanasında saxlanılır. 23 x16 ölçüdə olan divan 350 səhifədən ibarətdir və hər səhifədə 18 beyt vardır. Burada Rəsuli-Əkrəm, dövrün əmir və vəzirlərinin tərifi, tarixi hadisə və faciələrə, böyüklərin vəfatına aid madeyi-tarixlər, fars, türk, ərəbcə məsnəvilər, qəzəllər yer almışdır. Bu məsnəvidə Çuxursəd, Qırxbulaq, Xan bazarı, Dərəbağı, Xan məscidi, Göyçə yaylağı kimi İrəvan mahallarının, məhəllələrinin və tarixi yerlərinin bir çoxunun adı çəkilir."
İstinadlar
- [Müslüm Qüdsi - Şair, bioqrafiya]
- [İrəvan müsəlman sakinli vilayət olmuşdur]
- [Müslüm Qüdsi|Mirza Müslüm Qudsi Irevanin-Revanin Vesfi-Meselesi-Şemsi Penahoğlu-Baki-2019–57s Mirza Müslüm Qudsi Irevanin-Revanin Vesfi-Meselesi-Şemsi Penahoğlu-Baki-2019–57s]
- [Naxçıvani və onun Təbrizdə elmi-maarifçi fəaliyyəti - Araşdırma]
- [Müslüm Qüdsi|Mirza Müslüm Qudsi Irevani Ve Onun Divani-Şemsi Penahoğlu-Baki-2017–196s Mirza Müslüm Qudsi Irevani Ve Onun Divani-Şemsi Penahoğlu-Baki-2017–196s]
Ədəbiyyat
- Şəmsi Pənahoğlu. M. M. Qüdsi İrəvani. Tousifi-İrəvan. Tərcüməçi Ş. Əhmədov. / Səməd Sərdariniya. İrəvan müsəlman sakinli vilayət olmuşdur. Tərcüməçi İ. Quliyev. KitabZərdabi. Bakı.2014, s. 197–216.
- Şəmsi Pənahoğlu. Mirzə Müslüm Qüdsi İrəvaninin "İrəvanın vəsfi" məsnəvisi. II nəşrKitab. Zərdabi. Bakı. 2019. 57s.
- Şəmsi Pənahoğlu. Mirzə Müslüm Qüdsi İrəvaninin türkcə əsərləri. II nəşr. zərdabi. Bakı. 2019. 100 s.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mirze Muslum Qudsi ve yaxud Qudsi Irevani 1752 Irevan 1808 Irevan XVIII esr Azerbaycan sairi Mirze Mehemmed Muslum Qudsi texelussu ile yazib yaratmisdir O Irevan xanliginin munsisi katibi olub Mirze Muslum QudsiMirze Mehemmed MuslumTexellusleri Qudsi Qudsi IrevaniDogum tarixi 1752Dogum yeri IrevanVefat tarixi 1808Vefat yeri IrevanVetendasligi Irevan xanligiMilliyyeti AzerbaycanliFealiyyeti sairFealiyyet illeri 19 cu ildenEserlerinin dili Azerbaycan dili fars dili ereb diliJanr lirikaMirze Muslum Qudsi VikimenbedeHeyatiMirze Mehemmed Muslum 1752 ci ilde Irevan seherinde anadan olub O Irevan xaninin sarayinda xidmet edib Orada Mirze Mehemmed xanin katibi munsisi olub O 1808 ci ilde Irevan seherinde vefat edib YaradiciligiMirze Mehemmed Muslum Qudsi texelussu ile yazib yaratmisdir Buna gore o Mirze Muslum Qudsi adi ile taninir Helelik elm alemine onun bir Divan i melumdur Bu divan 2814 sifresi altinda Haci Mehemmed Naxcivani adina Tebriz Milli Kitabxanasinda qorunub saxlanilir Mirze Muslum Qudsinin Divan i haqqinda melumati Azerbaycan Respublikasinin Iranda kecmis sefiri Eynulla Medetli elde etmisdir Medetli bu kesfi barede Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin Elyazmalar institutunu melumatlandirmisdir Bir muddetden sonra serqsunas Semsi Penahli Tebriz Milli Kitabxanasinda Qudsinin Divani ni tedqiq etmisdir S Penahli Qudsi Irevaninin Divan i barede monoqrafiya yazmisdir Qudsinin Divan inda farsca turkce ve erebce seirler var Bu eserler icerisinde farsca yazilmis Tousife Irevan Irevanin vesfi mesnevisi xususi ehemiyyet kesb edir Eziz Dovletabadi Qudsinin Divan i barede bu sozleri yazir Qudsi divaninin bir nusxesi 2814 nomresi altinda Haci Mehemmed Naxcivaninin Sadrevan kitabxanasinda saxlanilir 23 x16 olcude olan divan 350 sehifeden ibaretdir ve her sehifede 18 beyt vardir Burada Resuli Ekrem dovrun emir ve vezirlerinin terifi tarixi hadise ve facielere boyuklerin vefatina aid madeyi tarixler fars turk erebce mesneviler qezeller yer almisdir Bu mesnevide Cuxursed Qirxbulaq Xan bazari Derebagi Xan mescidi Goyce yaylagi kimi Irevan mahallarinin mehellelerinin ve tarixi yerlerinin bir coxunun adi cekilir Istinadlar Muslum Qudsi Sair bioqrafiya Irevan muselman sakinli vilayet olmusdur Muslum Qudsi Mirza Muslum Qudsi Irevanin Revanin Vesfi Meselesi Semsi Penahoglu Baki 2019 57s Mirza Muslum Qudsi Irevanin Revanin Vesfi Meselesi Semsi Penahoglu Baki 2019 57s Naxcivani ve onun Tebrizde elmi maarifci fealiyyeti Arasdirma Muslum Qudsi Mirza Muslum Qudsi Irevani Ve Onun Divani Semsi Penahoglu Baki 2017 196s Mirza Muslum Qudsi Irevani Ve Onun Divani Semsi Penahoglu Baki 2017 196s EdebiyyatSemsi Penahoglu M M Qudsi Irevani Tousifi Irevan Tercumeci S Ehmedov Semed Serdariniya Irevan muselman sakinli vilayet olmusdur Tercumeci I Quliyev KitabZerdabi Baki 2014 s 197 216 Semsi Penahoglu Mirze Muslum Qudsi Irevaninin Irevanin vesfi mesnevisi II nesrKitab Zerdabi Baki 2019 57s Semsi Penahoglu Mirze Muslum Qudsi Irevaninin turkce eserleri II nesr zerdabi Baki 2019 100 s