Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Bu məqaləni lazımdır. |
Bu məqalə . |
Xəlil Paşa, Xəlil Kut (1882 və ya 1881, Konstantinopol – 20 avqust 1957, İstanbul) — Türkiyə hərbi xadimi, general.
| Xəlil Kut | |
|---|---|
| türk. Halil Kut | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1882 və ya 1881 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 20 avqust 1957 |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | xəstəlik |
| Vətəndaşlığı | |
| Təhsili |
|
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Qoşun növü | piyada |
| Xidmət illəri | 1905-ci ildən |
| Rütbəsi | Mirliva, general-mayor |
| Döyüşlər | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Türkiyənin Mosulda yerləşən 6-cı ordusunun, sonralar isə Şərq Ordular qrupunun komandanı olmuşdur. Azərbaycanda yaradılmış Qafqaz İslam Ordusunun təminat və təchizat işlərinə başçılıq etmişdir (1918). Bir müddət türk milliyyətçilərinin qeyri-rəsmi nümayəndəsi kimi Moskvada fəaliyyət göstərmişdir.
Dönəmin hərbi naziri Ənvər Paşanın və qardaşı Qafqaz İslam Ordusunun başçısı Nuru Paşanın əmisi olmuşdur.
Xəlil Paşanın komandanlığı altında Səlmanu-Pak döyüşündə qələbə qazanan Osmanlı ordusu üçün Kut-ül-Amarəyə gedən yol açılmışdır. Sonrakı dövrdə isə Xəlil Paşanın rəhbərliyi ilə Bağdad cəbhəsində Osmanlı ordusunun əks həmlələri başlamışdır. Kut qəsəbəsinin azadlığı uğrunda mübarizə tarixi qələbə ilə başa çatmışdır. Qəsəbə kiçik olsa da strateji əhəmiyyəti çox böyük olmuşdur. Kut məğlubiyyəti 300 illik ingilis kibirinin qırılması demək idi. İngilislər tarixlərindəki ən ağır və alçaldıcı məğlubiyyətlərinə Kutda uğradılmışdılar.
Türk ordusunun və kəşviyyatının, manevrlərinə tap gətirə bilməyən ordu komandanı General Tavznt türklərlə razılaşmaq üçün onlara əvvəl 1 milyon Sterling , sonradan isə məbləği daha da artıraraq 2 milyon Sterling pul təklif etmişdi. Əvəzində isə türklər İngilislərin Kutu tərk etməsinə və Bəsrəyə keçməsinə izin verəcəkdi, lakin Xəlil Paşa təklifi rədd etmiş, türk ordusunun satılıq olmadığını bildirmişdir. Çarəsiz qalan general təslimiyyət elan edərək ağ bayraq qaldırmışdır. Belə ki, 13 000 ingilis əsgəri, 8 Generalı, 472 zabiti əsir götürülmüşdür.
Kut zəfərini Ənvər Paşaya müjdələmək üçün yazdığı məktubda Xəlil Paşa bu günün Osmanlı və İslam aləmi üçün çox önəmli olduğunu qeyd etmiş, əgər ikinci bir adı olsaydı onun Kut olmasını istədiyini bildirmişdir. Bununla da Xəlil Paşaya Kut ləqəbi verilmişdir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Deutsche Nationalbibliothek Record #1047848120 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
Xarici keçidlər
 | Şəxs və ya bioqrafiya haqqında olan bu məqalə halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqale qaralama halindadir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Eger mumkundurse daha deqiq bir sablondan istifade edin Xelil Pasa Xelil Kut 1882 ve ya 1881 Konstantinopol 20 avqust 1957 Istanbul Turkiye herbi xadimi general Xelil Kutturk Halil KutSexsi melumatlarDogum tarixi 1882 ve ya 1881Dogum yeri Konstantinopol Osmanli imperiyasiVefat tarixi 20 avqust 1957 1957 08 20 Vefat yeri Istanbul Istanbul ili TurkiyeVefat sebebi xestelikVetendasligi Turkiye Osmanli imperiyasiTehsili Osmanli Herbi Mektebi d Herbi fealiyyetiQosun novu piyadaXidmet illeri 1905 ci ildenRutbesi Mirliva general mayorDoyusler Birinci Dunya muharibesi Qut ul Amare muhasiresi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiTurkiyenin Mosulda yerlesen 6 ci ordusunun sonralar ise Serq Ordular qrupunun komandani olmusdur Azerbaycanda yaradilmis Qafqaz Islam Ordusunun teminat ve techizat islerine basciliq etmisdir 1918 Bir muddet turk milliyyetcilerinin qeyri resmi numayendesi kimi Moskvada fealiyyet gostermisdir Donemin herbi naziri Enver Pasanin ve qardasi Qafqaz Islam Ordusunun bascisi Nuru Pasanin emisi olmusdur Xelil Pasanin komandanligi altinda Selmanu Pak doyusunde qelebe qazanan Osmanli ordusu ucun Kut ul Amareye geden yol acilmisdir Sonraki dovrde ise Xelil Pasanin rehberliyi ile Bagdad cebhesinde Osmanli ordusunun eks hemleleri baslamisdir Kut qesebesinin azadligi ugrunda mubarize tarixi qelebe ile basa catmisdir Qesebe kicik olsa da strateji ehemiyyeti cox boyuk olmusdur Kut meglubiyyeti 300 illik ingilis kibirinin qirilmasi demek idi Ingilisler tarixlerindeki en agir ve alcaldici meglubiyyetlerine Kutda ugradilmisdilar Turk ordusunun ve kesviyyatinin manevrlerine tap getire bilmeyen ordu komandani General Tavznt turklerle razilasmaq ucun onlara evvel 1 milyon Sterling sonradan ise meblegi daha da artiraraq 2 milyon Sterling pul teklif etmisdi Evezinde ise turkler Ingilislerin Kutu terk etmesine ve Besreye kecmesine izin verecekdi lakin Xelil Pasa teklifi redd etmis turk ordusunun satiliq olmadigini bildirmisdir Caresiz qalan general teslimiyyet elan ederek ag bayraq qaldirmisdir Bele ki 13 000 ingilis esgeri 8 Generali 472 zabiti esir goturulmusdur Kut zeferini Enver Pasaya mujdelemek ucun yazdigi mektubda Xelil Pasa bu gunun Osmanli ve Islam alemi ucun cox onemli oldugunu qeyd etmis eger ikinci bir adi olsaydi onun Kut olmasini istediyini bildirmisdir Bununla da Xelil Pasaya Kut leqebi verilmisdir Hemcinin baxOsmanli Qacar muharibesi 1906 1907 IstinadlarDeutsche Nationalbibliothek Record 1047848120 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 Xarici kecidler Sexs ve ya bioqrafiya haqqinda olan bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin