Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Monteverde (rus. Монтеверде) və ya Dəfnə meşəsi — yüksək rütubət və nisbətən sabit, mülayim temperaturu olan ərazilərdə yayılmış subtropik meşə növüdür. Meşə həmişəyaşıl, parlaq və uzunsov yarpaqları olan geniş yarpaqlı, xüsusilə də dəfnəkimilər fəsiləsinə daxil olan ağac növləri ilə xarakterizə olunur. Meşədə bu fəsiləyə daxil olan bitkilər yerindən asılı olaraq mövcud ola da bilər, olmaya da bilər.
Təyinat
Dəfnə meşələri dəniz səviyyəsindən ən yüksək dağlara qədər mövcud olan rütubətli meşələrə xasdır, lakin nəzərə çarpan dərəcədə quru mövsümü olan bölgələrdə zəif təmsil olunur.[] Bu meşələr il boyu bol yağış yağan rütubətli ekosistemə ehtiyac duyur. Dəfnə meşələri, adətən, okeandan gələn nəmli havanın yağıntı və ya duman kimi düşdüyü və torpaqların yüksək nəm səviyyəsinə malik olduğu tropik və ya subtropik dağların yamaclarında mövcud olur. Bəzi həmişəyaşıl ağac növləri qısa donmadan canlarını qurtarsa da, lakin əksər növlər sərt donmaya və uzun müddət davam edən soyuq havaya dözə bilmir. Bu cür növlərə okeanın yaxınlığı ilə tənzimlənən illik temperatur göstəricilərinə malik mülayim bir iqlim lazımdır. Bu temperatur və rütubətlilik şərtləri dörd fərqli coğrafi bölgədə meydana gəlir:
- 25°-35° enliklərdə qitələrin şərq sahillərində;
- 35° və 50° arasındakı enliklərdə qərb sahillər boyunca;
- 25° və 35° və ya 40° enliklər boyunca yerləşən adalarda;
- Tropiklərin rütubətli montan regionlarında;
Bəzi dəfnə meşələri bir növüdür. Dumanlı meşələr dəniz yamaclarında, dənizdən və ya okeandan sıx buxarlanmanın olduğu yerlərdə mövcud olur. Havadakı rütubət, yağıntı və ya duman kimi yoğunlaşır və havada və torpaqda sərin, rütubətli şərait ilə xarakterizə olunan bir yaşayış mühiti yaradır. Yaranan iqlim rütubətli və mülayimdir və temperaturun illik göstəriciləri okeanın yaxınlığı ilə tənzimlənir.
Xüsusiyyətlər
Dəfnə meşələri 40 metr (130 ft) hündürlüyünə çatan həmişəyaşıl və sərt gövdəli ağaclarla xarakterizə olunur. Meşədəki bəzi növlər həqiqi dəfnə cinsinə və ya Lauraceae fəsiləsinə aid olsa da, bir çoxu konvergent təkamül səbəbiylə Lauraceae ilə oxşar bitkilərə də malikdir. Digər yağış meşələrində olduğu kimi, dəfnə meşələrinin də bitkiləri yüksək yağıntı və rütubətə uyğunlaşmışdır.
Meşədə yetişən və Laurofil və ya lauroid adlanan bu bitkilərin yarpaqları, xüsusi bir mum təbəqəsi ilə xarakterizə olunur və onları xarici görünüşdə parlaq edir. Bundan əlavə yarpaqları dar, uclu oval formasındadır və bu, yarpaqlara rütubətə baxmayaraq suyu axıdaraq tənəffüsə və tərləməyə imkan verir. Tez-tez Lauraceae fəsiləsinə bənzəyən digər bitki ailələrinin növlərini də adlandırmaq üçün laurina, laurifolia, laurophylla, lauriformis və lauroides kimi elmi adlardan istifadə olunur. Yarpaqların parlaq səthinə istinad edən Lucidophyll termini ilk dəfə 1969-cu ildə Tatuo Kira tərəfindən təklif edilmişdir. Bu gün Daphne (Yunanca "dəfnə" mənasını Δάφνη-dan), laural, lauriformis, laurocerasus, laurus, Prunus laurocerasus, Prunus lusitanica kimi adlandırmalar Lauraceae fəsiləsinə bənzər digər bitki növlərini təyin edir.
Ekoregionları
| Madeyranın Monteverdesi | |
| Laurisilva of Madeira | |
 | |
| Ölkə |  Portuqaliya |
|---|---|
| Tip | Təbii |
| (Kriteriya) | (ix)(x) |
| Keçid | 934 |
| Region | Afrika |
| Daxil edilməsi | 1999 (23 sessiya) |
| |
Makaron və Aralıq dənizi hövzəsi
Monteverdə, Atlantikanın şərqindəki Makaronesziya adalarında, xüsusən də Azor, Madeyra və Kanar adalarında 400-1200 mert arasındakı yüksəklikdən etibarən yayılmışdır. Bu ərazilər üçün Apollonias (Lauraceae), Ocotea (Lauraceae), Persea ( Lauraceae ), Clethra (Clethraceae), Dracaena (Ruscaceae) və Picconia (Oleaceae) kimi ağac növləri xarakterikdir. Qomera (İspaniya) adasındakı Qaraxonay Milli Parkı, 1986-cı ildə UNESCO tərəfindən Ümumdünya irsi təyin edilmişdir. Bu ərazilər böyük biomüxtəlifliyinə və yaxşı qorunmasına görə Avropadakı monteverdenin ən yaxşı nümunəsi hesab olunur.
Milyonlarla il əvvəl, Aralıq dənizi hövzəsi ətrafında dəfnə meşələri geniş yayılmış, pliosen və buz dövrü zamanı isə regionda baş verən quraqlıq bu meşələrin məhv olmasına səbəb olmuşdu. Bu gün həmin meşələrdən qalan nəcib dəfnə ( Laurus nobilis ) və şişyarpaq şümşə ( Ilex aquifolium ) kimi relikt növlər Aralıq dənizi hövzəsi ətrafında kifayət qədər geniş yayılmışdır.
İstinadlar
- Abstract 2021-04-22 at the Wayback Machine at NASA – MODIS: Izquierdo, T; de las Heras, P; Marquez, A (2011). Vegetation indices changes in the cloud forest of La Gomera Island (Canary Islands) and their hydrological implications". Hydrological Processes, 25(10), 1531–41: "[R]esults prove the absence of summer drought stress in the laurel forest implying that the fog drip income is high enough to maintain enough soil moisture".
- Resumen 2019-06-20 at the Wayback Machine, Aschan, G., María Soledad Jiménez Parrondo, Domingo Morales Méndez, Reiner Lösch (1994), "Aspectos microclimaticos de un bosque de laurisilva en Tenerife / Microclimatic aspects of a Laurel Forest in Tenerife". Vieraea: Folia scientarum biologicarum canariensium, (23), 125–41. Dialnet. (isp.)
- Ashton, Peter S. "Floristic zonation of tree communities on wet tropical mountains revisited". Perspectives in Plant Ecology, Evolution and Systematics. 6 (1–2). 2003: 87–104. doi:10.1078/1433-8319-00044.
- Tang, Cindy Q.; Ohsawa, Masahiko. "Altitudinal distribution of evergreen broad-leaved trees and their leaf-size pattern on a humid subtropical mountain, Mt. Emei, Sichuan, China". Plant Ecology. Springer Nature. 145 (2). 1999: 221–233. doi:10.1023/a:1009856020744. ISSN 1385-0237.
- Otto E. (Otto Emery) Jennings. "Fossil plants from the beds of volcanic ash near Missoula, western Montana" Memoirs of the Carnegie Museum, 8(2), p. 417 2022-04-06 at the Wayback Machine.
- Box, Elgene O.; Chang-Hung Chou; Kazue Fujiwara. (PDF). Bulletin of the Institute of Environmental Science, Yokohama National University. 24. 1998: 61–95. 2015-02-26 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib.
- Sunset Western Garden Book, 1995:606–607
- Madeira Laurel Forest 2012-03-09 at the Wayback Machine, Madeira Wind Birds 2005
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Monteverde rus Monteverde ve ya Defne mesesi yuksek rutubet ve nisbeten sabit mulayim temperaturu olan erazilerde yayilmis subtropik mese novudur Mese hemiseyasil parlaq ve uzunsov yarpaqlari olan genis yarpaqli xususile de defnekimiler fesilesine daxil olan agac novleri ile xarakterize olunur Mesede bu fesileye daxil olan bitkiler yerinden asili olaraq movcud ola da biler olmaya da biler Qomera adasindaki MonteverdeTeyinatDefne meseleri deniz seviyyesinden en yuksek daglara qeder movcud olan rutubetli meselere xasdir lakin nezere carpan derecede quru movsumu olan bolgelerde zeif temsil olunur menbe gosterin Bu meseler il boyu bol yagis yagan rutubetli ekosisteme ehtiyac duyur Defne meseleri adeten okeandan gelen nemli havanin yaginti ve ya duman kimi dusduyu ve torpaqlarin yuksek nem seviyyesine malik oldugu tropik ve ya subtropik daglarin yamaclarinda movcud olur Bezi hemiseyasil agac novleri qisa donmadan canlarini qurtarsa da lakin ekser novler sert donmaya ve uzun muddet davam eden soyuq havaya doze bilmir Bu cur novlere okeanin yaxinligi ile tenzimlenen illik temperatur gostericilerine malik mulayim bir iqlim lazimdir Bu temperatur ve rutubetlilik sertleri dord ferqli cografi bolgede meydana gelir 25 35 enliklerde qitelerin serq sahillerinde 35 ve 50 arasindaki enliklerde qerb sahiller boyunca 25 ve 35 ve ya 40 enlikler boyunca yerlesen adalarda Tropiklerin rutubetli montan regionlarinda Bezi defne meseleri bir novudur Dumanli meseler deniz yamaclarinda denizden ve ya okeandan six buxarlanmanin oldugu yerlerde movcud olur Havadaki rutubet yaginti ve ya duman kimi yogunlasir ve havada ve torpaqda serin rutubetli serait ile xarakterize olunan bir yasayis muhiti yaradir Yaranan iqlim rutubetli ve mulayimdir ve temperaturun illik gostericileri okeanin yaxinligi ile tenzimlenir XususiyyetlerDefne meseleri 40 metr 130 ft hundurluyune catan hemiseyasil ve sert govdeli agaclarla xarakterize olunur Mesedeki bezi novler heqiqi defne cinsine ve ya Lauraceae fesilesine aid olsa da bir coxu konvergent tekamul sebebiyle Lauraceae ile oxsar bitkilere de malikdir Diger yagis meselerinde oldugu kimi defne meselerinin de bitkileri yuksek yaginti ve rutubete uygunlasmisdir Mesede yetisen ve Laurofil ve ya lauroid adlanan bu bitkilerin yarpaqlari xususi bir mum tebeqesi ile xarakterize olunur ve onlari xarici gorunusde parlaq edir Bundan elave yarpaqlari dar uclu oval formasindadir ve bu yarpaqlara rutubete baxmayaraq suyu axidaraq teneffuse ve terlemeye imkan verir Tez tez Lauraceae fesilesine benzeyen diger bitki ailelerinin novlerini de adlandirmaq ucun laurina laurifolia laurophylla lauriformis ve lauroides kimi elmi adlardan istifade olunur Yarpaqlarin parlaq sethine istinad eden Lucidophyll termini ilk defe 1969 cu ilde Tatuo Kira terefinden teklif edilmisdir Bu gun Daphne Yunanca defne menasini Dafnh dan laural lauriformis laurocerasus laurus Prunus laurocerasus Prunus lusitanica kimi adlandirmalar Lauraceae fesilesine benzer diger bitki novlerini teyin edir EkoregionlariMadeyranin MonteverdesiLaurisilva of Madeira Olke PortuqaliyaTip TebiiKriteriya ix x Kecid 934Region Afrika Daxil edilmesi 1999 23 sessiya Ingilis dilindeki resmi siyahi UNESCO nun tesnifatina gore bolge Makaron ve Araliq denizi hovzesi Monteverde Atlantikanin serqindeki Makaronesziya adalarinda xususen de Azor Madeyra ve Kanar adalarinda 400 1200 mert arasindaki yukseklikden etibaren yayilmisdir Bu eraziler ucun Apollonias Lauraceae Ocotea Lauraceae Persea Lauraceae Clethra Clethraceae Dracaena Ruscaceae ve Picconia Oleaceae kimi agac novleri xarakterikdir Qomera Ispaniya adasindaki Qaraxonay Milli Parki 1986 ci ilde UNESCO terefinden Umumdunya irsi teyin edilmisdir Bu eraziler boyuk biomuxtelifliyine ve yaxsi qorunmasina gore Avropadaki monteverdenin en yaxsi numunesi hesab olunur Milyonlarla il evvel Araliq denizi hovzesi etrafinda defne meseleri genis yayilmis pliosen ve buz dovru zamani ise regionda bas veren quraqliq bu meselerin mehv olmasina sebeb olmusdu Bu gun hemin meselerden qalan necib defne Laurus nobilis ve sisyarpaq sumse Ilex aquifolium kimi relikt novler Araliq denizi hovzesi etrafinda kifayet qeder genis yayilmisdir IstinadlarAbstract 2021 04 22 at the Wayback Machine at NASA MODIS Izquierdo T de las Heras P Marquez A 2011 Vegetation indices changes in the cloud forest of La Gomera Island Canary Islands and their hydrological implications Hydrological Processes 25 10 1531 41 R esults prove the absence of summer drought stress in the laurel forest implying that the fog drip income is high enough to maintain enough soil moisture Resumen 2019 06 20 at the Wayback Machine Aschan G Maria Soledad Jimenez Parrondo Domingo Morales Mendez Reiner Losch 1994 Aspectos microclimaticos de un bosque de laurisilva en Tenerife Microclimatic aspects of a Laurel Forest in Tenerife Vieraea Folia scientarum biologicarum canariensium 23 125 41 Dialnet isp Ashton Peter S Floristic zonation of tree communities on wet tropical mountains revisited Perspectives in Plant Ecology Evolution and Systematics 6 1 2 2003 87 104 doi 10 1078 1433 8319 00044 Tang Cindy Q Ohsawa Masahiko Altitudinal distribution of evergreen broad leaved trees and their leaf size pattern on a humid subtropical mountain Mt Emei Sichuan China Plant Ecology Springer Nature 145 2 1999 221 233 doi 10 1023 a 1009856020744 ISSN 1385 0237 Otto E Otto Emery Jennings Fossil plants from the beds of volcanic ash near Missoula western Montana Memoirs of the Carnegie Museum 8 2 p 417 2022 04 06 at the Wayback Machine Box Elgene O Chang Hung Chou Kazue Fujiwara PDF Bulletin of the Institute of Environmental Science Yokohama National University 24 1998 61 95 2015 02 26 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Sunset Western Garden Book 1995 606 607 Madeira Laurel Forest 2012 03 09 at the Wayback Machine Madeira Wind Birds 2005