Şişyarpaq şümşə
Şişyarpaq şümşə | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: ???: Şişyarpaq şümşə | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Sinonim
- Aquifolium croceum Raf.
- Aquifolium ferox Mill. ex Rafin.
- Aquifolium heterophyllum Raf.
- Aquifolium ilex Scop.
- Aquifolium lanceolatum Raf.
- Aquifolium planifolium Raf.
- Aquifolium spinosum Lam.
- Aquifolium undulatum Raf.
- Aquifolium vulgare St.-Lag.
- Ilex aquifolium var. barcinonae Pau
- Ilex balearica Desf.
Təbii yayılması
Təbii halda Şimali Afrika,Qərbi Avropa və Skandinaviya yarımadasında yayılmışdır.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 15-25 m-ə və gövdəsinin diametri 60 sm-ə çatan həmişəyaşıl,sıx piramidal və ya uzunsov çətirli ağacdır.Aşağı əyilən və ya düz yönələn budaqları möhləm,şabalıdı,Qonur rəngli qabıqla örtülmüşdür.Bozumtul -qonur rəngli zoğları çılpaq və ya qısa sıx tüklərlə örtülü olur.Yarpaqlarının uzunluğu 2-10 sm,eni isə 2-4,5 sm-ə çatan,yumurtavari və ya tərsyumurtavari formada olub,kənarları 2-9 batıq dişli ,dalğavari,parlaq,dərivaridir,üstdən tünd-yaşıl,altdan tutqun rənglidir.Aprel-may aylarında çiçəkləyir.Çiçəkləri keçən ilki zoğlarda qoltuğunda,çətirvari qalxanlarda yerləşir.Çiçəkləri ağ,ətirli,4-5 üzvlü olub,qısa,çılpaq və ya qısatüklü çiçək saplağında yerləşir.Meyvəsi 7-11 mm uzunluğunda,5-10 sm enində olub,qırmızı rəngli,kürəvi və ya yumurtavarıdır,4,bəzən 5 çəyirdəklidir.Çəyirdəkləri çoxtilli olub,uzununa qabırğalıdır.meyvəsi sentyabr-oktyabr aylarında yetişir.Toxumla çoxaldılır.
Ekologiyası
Rütubətə və torpağa tələbkardır.Quru və ağır torpaqlarda nisbətən yavaş böyüyür.
Azərbaycanda yayılması
Bakıda,Lənkəranda,Gəncədə park və bağlarda mədəni şəraitdə becərilir.
İstifadəsi
Bitkini budamaqla müxtəlif forma vermək olur.Canlı çəpərlərin salınmasında və dekorativ kompozisiyaların tərtibatında,eyni zamanda tək əkinlərdə istifadə olunur.
Məlumat mənbəsi
- Tofiq Məmmədov, "Azərbaycan dendroflorası II cild", Bakı:-"Səda"-2015. 2019-11-17 at the Wayback Machine
İstinadlar
- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 125.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sisyarpaq sumseSisyarpaq sumseElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad AsteridsKlad Deste Fesile AquifoliaceaeCins Pirkal Sisyarpaq sumseBeynelxalq elmi adiIlex aquifolium L 1753Sekil axtarisiITIS 503154NCBI 4298EOL 486842SinonimAquifolium croceum Raf Aquifolium ferox Mill ex Rafin Aquifolium heterophyllum Raf Aquifolium ilex Scop Aquifolium lanceolatum Raf Aquifolium planifolium Raf Aquifolium spinosum Lam Aquifolium undulatum Raf Aquifolium vulgare St Lag Ilex aquifolium var barcinonae Pau Ilex balearica Desf Tebii yayilmasiTebii halda Simali Afrika Qerbi Avropa ve Skandinaviya yarimadasinda yayilmisdir Botaniki tesviriHundurluyu 15 25 m e ve govdesinin diametri 60 sm e catan hemiseyasil six piramidal ve ya uzunsov cetirli agacdir Asagi eyilen ve ya duz yonelen budaqlari mohlem sabalidi Qonur rengli qabiqla ortulmusdur Bozumtul qonur rengli zoglari cilpaq ve ya qisa six tuklerle ortulu olur Yarpaqlarinin uzunlugu 2 10 sm eni ise 2 4 5 sm e catan yumurtavari ve ya tersyumurtavari formada olub kenarlari 2 9 batiq disli dalgavari parlaq derivaridir ustden tund yasil altdan tutqun renglidir Aprel may aylarinda cicekleyir Cicekleri kecen ilki zoglarda qoltugunda cetirvari qalxanlarda yerlesir Cicekleri ag etirli 4 5 uzvlu olub qisa cilpaq ve ya qisatuklu cicek saplaginda yerlesir Meyvesi 7 11 mm uzunlugunda 5 10 sm eninde olub qirmizi rengli kurevi ve ya yumurtavaridir 4 bezen 5 ceyirdeklidir Ceyirdekleri coxtilli olub uzununa qabirgalidir meyvesi sentyabr oktyabr aylarinda yetisir Toxumla coxaldilir EkologiyasiRutubete ve torpaga telebkardir Quru ve agir torpaqlarda nisbeten yavas boyuyur Azerbaycanda yayilmasiBakida Lenkeranda Gencede park ve baglarda medeni seraitde becerilir IstifadesiBitkini budamaqla muxtelif forma vermek olur Canli ceperlerin salinmasinda ve dekorativ kompozisiyalarin tertibatinda eyni zamanda tek ekinlerde istifade olunur Melumat menbesiTofiq Memmedov Azerbaycan dendroflorasi II cild Baki Seda 2015 2019 11 17 at the Wayback MachineIstinadlarLinnaeus C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 1 S 125