Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Prunus laurocerasus (lat. Prunus laurocerasus) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin gavalı cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir. VU D2. Azərbaycanın nadir növüdür.
| Prunus laurocerasus | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Prunus laurocerasus | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Qısa morfoloji təsviri
Həmişəyaşıl kol və ya ağacdır. Hündürlüyü 5-6 (10) m-dir. Yarpaqları dərivari, uzunsov-ellipsşəkilli, 5-20 sm uzunluğunda, tamkənarlı və ya az hallarda seyrəkdişlidir, üst tərəfdən parıldayan tünd-yaşıl, alt tərəfdən bir qədər solğundur. Çiçəkləri ikicinsli, beşüzvlüdür, ağırdır, sıx çiçək salxımları qrupuna toplanmışdır, kasayarpaqcıqları sivridir, ləçəkləri tərs-yumurtavaridir, 3mm-ə qədər uzunluqdadır; erkəkcikləri 20 ədəddir, yumurtalıq oturaqdır, sadə sütuncuqludur. Meyvələri dəyirmi-yumurtavari, çəyirdəklidir, yetişəndə qaradır, çəyirdəyi hamar, yumurtavaridir.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
Aprel-may aylarında çiçəkləyir. Sentyabr ayında meyvə verir. Tozlanması entomofildir. Toxumla və vegetativ üsulla çoxaldılır. Mezofitdir, xüsusən quraqlıq rayonlarda kölgəyə davamlı, işıqsevən, rütubətə və torpağa tələbkardır. Aşağı və orta dağ qurşaqlarında, sıldırım dağ yamaclarında, təpəciklərdə, bəzən isə dəniz səviyyəsindən 2200–2300 m yüksəkliyədək olan yerlərdə, əsasən palıd, vələs və digər tipli meşələrdə meşəaltı cins kimi bitir. Dekorativ bitkidir. Oduncağı bərk, rəngi açıq-sarı, mərkəz hissəsi tünd-çəhrayıdır, yaxşı cilalanır, gözəl rəngə və yüksək texniki xüsusiyyətə malikdir. Meyvəsi yeməlidir. Qabığı, tumurcuğu və toxumu zəhərlidir, tərkibində sianid turşusu vardır.
Ümumi yayılması
Balkan yarımadası, Kiçik Asiya və İranda təbii arealları vardır.
Azərbaycanda yayılması
Astara, Balakən rayonları ərazilərində təbii halda yayılmışdır.
Lənkəran ovalığı (Astara şəhərinin ətrafında), Böyük Qafqazın qərb hissəsi (Balakən rayonu Mazım çayının sol sahili). Hirkan Milli Parkının Aşağı Hıron kəndi yaxınlığında, dəniz səviyyəsindən 296 m yüksəklikdədir.
Sayı və tendensiyası
Antropogen amillər populyasiyanın azalmasını sürətləndirir.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Populyasiyanın sayının azlığı və antropogen amillər.
Mühafizə tədbirləri
Zaqatala Dövlət Təbiət Qoruğunda və Hirkan Milli Parkında mühafizə olunur.
Zəruri qoruma tədbirləri
Yeni yasaqlıqların yaradılması vacibdir.
Sinonimlər
- Cerasus laurocerasus Lois.
- Laurocerasus officinalis
- Laurocerasus vulgaris Carr.
- Padus laurocerasus Mill.
İstinadlar
- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 474.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Prunus laurocerasus lat Prunus laurocerasus bitkiler aleminin gulcicekliler destesinin gulciceyikimiler fesilesinin gavali cinsine aid bitki novu IUCN Qirmizi Siyahisina gore novun kateqoriyasi ve statusu Nesli kesilmeye hessas olanlar kateqoriyasina aiddir VU D2 Azerbaycanin nadir novudur Prunus laurocerasusElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste GulciceklilerFesile GulciceyikimilerYarimfesile GavalikimilerTriba Cins GavaliNov Prunus laurocerasusBeynelxalq elmi adiPrunus laurocerasus L 1753Sekil axtarisiITIS 24786NCBI 32242EOL 628559Qisa morfoloji tesviriHemiseyasil kol ve ya agacdir Hundurluyu 5 6 10 m dir Yarpaqlari derivari uzunsov ellipssekilli 5 20 sm uzunlugunda tamkenarli ve ya az hallarda seyrekdislidir ust terefden parildayan tund yasil alt terefden bir qeder solgundur Cicekleri ikicinsli besuzvludur agirdir six cicek salximlari qrupuna toplanmisdir kasayarpaqciqlari sivridir lecekleri ters yumurtavaridir 3mm e qeder uzunluqdadir erkekcikleri 20 ededdir yumurtaliq oturaqdir sade sutuncuqludur Meyveleri deyirmi yumurtavari ceyirdeklidir yetisende qaradir ceyirdeyi hamar yumurtavaridir Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleriAprel may aylarinda cicekleyir Sentyabr ayinda meyve verir Tozlanmasi entomofildir Toxumla ve vegetativ usulla coxaldilir Mezofitdir xususen quraqliq rayonlarda kolgeye davamli isiqseven rutubete ve torpaga telebkardir Asagi ve orta dag qursaqlarinda sildirim dag yamaclarinda tepeciklerde bezen ise deniz seviyyesinden 2200 2300 m yuksekliyedek olan yerlerde esasen palid veles ve diger tipli meselerde mesealti cins kimi bitir Dekorativ bitkidir Oduncagi berk rengi aciq sari merkez hissesi tund cehrayidir yaxsi cilalanir gozel renge ve yuksek texniki xususiyyete malikdir Meyvesi yemelidir Qabigi tumurcugu ve toxumu zeherlidir terkibinde sianid tursusu vardir Umumi yayilmasiBalkan yarimadasi Kicik Asiya ve Iranda tebii areallari vardir Azerbaycanda yayilmasiAstara Balaken rayonlari erazilerinde tebii halda yayilmisdir Lenkeran ovaligi Astara seherinin etrafinda Boyuk Qafqazin qerb hissesi Balaken rayonu Mazim cayinin sol sahili Hirkan Milli Parkinin Asagi Hiron kendi yaxinliginda deniz seviyyesinden 296 m yukseklikdedir Sayi ve tendensiyasiAntropogen amiller populyasiyanin azalmasini suretlendirir Mehdudlasdirici amillerPopulyasiyanin sayinin azligi ve antropogen amiller Muhafize tedbirleriZaqatala Dovlet Tebiet Qorugunda ve Hirkan Milli Parkinda muhafize olunur Zeruri qoruma tedbirleriYeni yasaqliqlarin yaradilmasi vacibdir SinonimlerCerasus laurocerasus Lois Laurocerasus officinalis Laurocerasus vulgaris Carr Padus laurocerasus Mill IstinadlarLinnaeus C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 1 S 474 Hemcinin bax