Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kempeytay (yap. 憲兵隊) - 1881-1945-ci illər dövründə Yaponiya İmperator ordusunun hərbi polisi. İngilis üslubunda və nümunəsində təşkil olunmuş silahlı qüvvələr polisidir. Kempeytay əməkdaşları "kempey" adlandırılırdı..
Tarixi
Kempeytay 1881-ci il 4 yanvar tarixində general təşəbbüsü ilə "Kempey haqda qətnamə" (憲兵条例) adlı dekretə əsasən yaradılmışdır. Kempeytay fransız jandarmeriyası nümunəsində yaradılmışdır. Hərbi, məhkəmə və polis funksiyaları 1898-ci ildə qəbul edilən "Kempey Rey" adlı qanunda müəyyən olunmuş və möhkəmləmdirilmişdir. Bu qanun 1945-ci il avqust tarixinə, Yaponiyanın İkinci Dünya müharibəsi zamanı məğlubiyyətinə qədər 26 dəfə dəyişikliyə uğramış və nəticədə kempeytay hissələri ləğv olunmuşdur.
İlk əvvəl yaranarkən 349 əməkdaşdan ibarət olan bu dəstə hərbi mükəlləfiyyət haqda yeni qanunun həyata keçirilməsi və narazı kəndli ailələrinin müqavimətinin boğulması ilə məşğul olurdu. Kempeytay əməkdaşlarının vəzifələrinə həmçinin polis funksiyaları da aid idi. Belə ki onlar daxili intizamın qorunub saxlanmasına nəzarət edir və , Daxili İşlər Nazirliyinin və Ədliyyə Nazirliyinin qarşılıqlı fəaliyyətlərinə cavabdeh idilər. Əməkdaşların bir hissəsi hərbi polis vahidləri bölgüsünə cavabdeh idi, həmçinin təhlükəsizlik və kəşfiyyatın aparılması ilə məşğul olurdu. Yaponiyanın İmperator donanmasında isə kempeytaynın analoqu sayılan donanma xüsusi xidmət orqanı olan tokkeytay mövcud idi. Tokkeytayın qarşısında duran mühüm məsələlərdən biri donanma üzərində kempeytay nəzarətinin qurulmasının qarşısının alınması idi. Bu səbəbdən iki xüsusi xidmət orqanı arasında rəqabət və mübarizə vardı. Onlar da kempeytay kimi qəddarlığı ilə seçilirdi. Tokkeytay tərəfindən törədilən məşhur hərbi cinayət Borneo adasında törədilmişdir.
1907-ci ildə kempeytay əməkdaşları Koreyada yerləşdirilmişdir. Onların hüquqi olaraq müəyyən edilmiş başlıca vəzifəsi yapon ordusunda "dincliyin saxlanması" idi. Həmçinin bu xidmət orqanı yapon ordu hissələri üçün hərbi polis rolunu yerinə yetirirdilər. Bu vəzifə 1910-cu ildə Koreyanın Yaponiyanın tərkibinə daxil edilməsindən sonra da həyata keçirilmişdi.
Kempeytay məmurlar Yaponiyada Daxili işlər Nazirliyinin, işğal olunmuş ərazilərdə isə Hərbi Nazirliyin rəhbərliyi altında ictimai asayişin qorunmasını həyata keçirirdilər. Yaponiyada həmçinin Tokko adlanan gizli polis bölmələri vardı. Daxili İşlər Nazirliyinin tərkibində daxil olan Tokko, ("Xüsusi Ali polis") sözünün akronimi idi. Bununla belə Kempeytaynın özünün Tokko adlanan və gizli polis funksiyasını yerinə yetirən bölməsi də vardı.
1935-1937-ci illərdə Mancuriyada Yaponiya ordusunda Kempeytay dəstələrinin başçısı , sonradan İkinci dünya müharibəsində Yaponiyanın baş naziri olmuş dövründə bu xüsusi xidmət orqanı hər kəsin müharibəyə loyal münasibət bəsləməsi üçün göstərdiyi qəddarlıqla yadda qalmışdır.
Kempeytay 1945-ci ilin avqustunda Yaponiyanın kapitulyasiyasından sonra ləğv olunmuşdur.
Hal-hazırda Yaponiyada daxili özünümüdafiə polis qüvvələri Keimutai adlanır. Onların əməkdaşları isə Keimukan adlanır.
Təşkili
Kempeytaynın hər ərazidə müvafiq olaraq baş qərargahı vardı. Bu qərargahlara icraçı direktor qismində olan Taisa (polkovnik) ilə birlikdə Şoşo (General mayor) rəhbərlik edirdi. Bu qərargahlar Çusa (Polkovnik leytenant) və icraçı direktor qismində olan Şosanın (Mayor) rəhbərik etdiyi iki və üç yerli idarədən ibarət olurdu. Bu idarələrin hər birinin tərkibinə təqribən 375 əməkdaş daxil idi.
Öz növbəsində yerli idarələr 65 nəfərlik "buntai" adlanan seksiyalara bölünürdü. Bunların hər biri Tai-i (kapitan) və icraçı direktor qismində olan Çu-i (baş leytenant) tərəfindən idarə olunurdu. Buntailər də öz növbəsində bunkentai adlanan dəstələrə bölünürdü. Onlara isə Şo-i və Cunşikan (gizir) rəhbərlik edirdi və onlar 20 nəfərlik dəstəyə başçılıq edirdilər.
1937-ci ildə aparılan siyahıda Kempetayda 315 zabit və 6000 sıravi işçi vardı. Müttəfiqlərin hesablamalarına əsasən, İkinci dünya müharibəsinin sonunda Kempeytayda 7500-dən gizli əməkdaşı vardı. Bu rəqəm çox yüksək də ola bilər.
Məqsədi və fəaliyyəti
Kempeytay məmurları aşağıdakılara cavab verməlidir:
- Səyahətlər üçün icazələrin verilməsi;
- Hərbi mağazalara satıcıların və əhəmiyyətli sənaye obyektlərinə isə xidmətçilərin seçilməsi;
- Mətbuat, ədəbiyyat, radio və teatr üzərində senzuranın həyata keçirilməsi;
- Elektrik cihazlar,silah, ticarətinə nəzarət;
- Psixoloji əməliyyatlar və təbliğatın aparılması;
- Əks-kəşfiyyat və əks-təbliğat işlərinin aparılması;
- Orduda intizamın qorunub saxlanmasısaxlanılması;
- təhlükəsizliyin qorunub saxlanması.
Uniforma və silahlanması
Kempeytay əməkdaşları gah müntəzəm ordu M1938-in standart formasını, gah da qara dəri çəkmələrlə müşayət olunan süvari ordusunun uniformasını geyinirdi. Həmçinin, onlara mülki geyimdən də istifadə etməyə icazə verilirdi. Lakin mütləq şəkildə pencəyin yaxasında və ya jaketin büküyünün altında imperiya payızgülüsü qismində fərqləndirici nişan daşınmalı idi.
Forma geyindirilmiş şəxsi heyət uniformada həmçinin qara şevron və ken (憲, qanun) və hei (兵, əsgər) fərqrləndirici heroqliflərin yazıldığı qolan taxılan ağ sarğı olmalı idi.
Tam parad uniformasına qırmızı rəngli papaq, qızılı və qırmızı rəngli kəmər, tünd-göy rəngli tunika və qara işləmələri olan şalvar daxil idi. Fərqlənmə nişanları qızılı və özündə birləşdirirdi.
Zabitlər kavaler qılıncları, markalı tapançalarlar (əsasən, Nambu 14, Nambu 94 modelləri idi), tapança pulemyotlarla (Type 100) və tüfənglərilə silahlanmışdır. Kiçik zabitlər isə bunlarla yanaşı adlanan bambuk qılınclarla silahlanırdı. Bu qılınclar məhbusları döyməkdən daha rahat idi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Masae Takahashi (editor and annotator), Zoku Gendaishi Shiryo ("Materials on Contemporary History, Second Series"), Volume 6, Gunji Keisatsu ("Military Police"), (Tokyo: Misuzu Shobo, 1982), pp. v–xxx.
- Order in Privy Council of 29 November 1898 (31st year of Meiji), No. 337.
- . 2016-04-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-01-24.
- Order in Privy Council of 1907 (40th Year of Meiji), No. 323.
- "The Japanese achievement, Hugh Cortazzi, Page 231". 2022-07-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-01-24.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kempeytay yap 憲兵隊 1881 1945 ci iller dovrunde Yaponiya Imperator ordusunun herbi polisi Ingilis uslubunda ve numunesinde teskil olunmus silahli quvveler polisidir Kempeytay emekdaslari kempey adlandirilirdi Kempeytay zabitleri qatarda 1935 ci ilTarixiKempeytay 1881 ci il 4 yanvar tarixinde general tesebbusu ile Kempey haqda qetname 憲兵条例 adli dekrete esasen yaradilmisdir Kempeytay fransiz jandarmeriyasi numunesinde yaradilmisdir Herbi mehkeme ve polis funksiyalari 1898 ci ilde qebul edilen Kempey Rey adli qanunda mueyyen olunmus ve mohkemlemdirilmisdir Bu qanun 1945 ci il avqust tarixine Yaponiyanin Ikinci Dunya muharibesi zamani meglubiyyetine qeder 26 defe deyisikliye ugramis ve neticede kempeytay hisseleri legv olunmusdur Ilk evvel yaranarken 349 emekdasdan ibaret olan bu deste herbi mukellefiyyet haqda yeni qanunun heyata kecirilmesi ve narazi kendli ailelerinin muqavimetinin bogulmasi ile mesgul olurdu Kempeytay emekdaslarinin vezifelerine hemcinin polis funksiyalari da aid idi Bele ki onlar daxili intizamin qorunub saxlanmasina nezaret edir ve Daxili Isler Nazirliyinin ve Edliyye Nazirliyinin qarsiliqli fealiyyetlerine cavabdeh idiler Emekdaslarin bir hissesi herbi polis vahidleri bolgusune cavabdeh idi hemcinin tehlukesizlik ve kesfiyyatin aparilmasi ile mesgul olurdu Yaponiyanin Imperator donanmasinda ise kempeytaynin analoqu sayilan donanma xususi xidmet orqani olan tokkeytay movcud idi Tokkeytayin qarsisinda duran muhum meselelerden biri donanma uzerinde kempeytay nezaretinin qurulmasinin qarsisinin alinmasi idi Bu sebebden iki xususi xidmet orqani arasinda reqabet ve mubarize vardi Onlar da kempeytay kimi qeddarligi ile secilirdi Tokkeytay terefinden toredilen meshur herbi cinayet Borneo adasinda toredilmisdir 1907 ci ilde kempeytay emekdaslari Koreyada yerlesdirilmisdir Onlarin huquqi olaraq mueyyen edilmis baslica vezifesi yapon ordusunda dincliyin saxlanmasi idi Hemcinin bu xidmet orqani yapon ordu hisseleri ucun herbi polis rolunu yerine yetirirdiler Bu vezife 1910 cu ilde Koreyanin Yaponiyanin terkibine daxil edilmesinden sonra da heyata kecirilmisdi Kempeytay memurlar Yaponiyada Daxili isler Nazirliyinin isgal olunmus erazilerde ise Herbi Nazirliyin rehberliyi altinda ictimai asayisin qorunmasini heyata kecirirdiler Yaponiyada hemcinin Tokko adlanan gizli polis bolmeleri vardi Daxili Isler Nazirliyinin terkibinde daxil olan Tokko Xususi Ali polis sozunun akronimi idi Bununla bele Kempeytaynin ozunun Tokko adlanan ve gizli polis funksiyasini yerine yetiren bolmesi de vardi 1935 1937 ci illerde Mancuriyada Yaponiya ordusunda Kempeytay destelerinin bascisi sonradan Ikinci dunya muharibesinde Yaponiyanin bas naziri olmus dovrunde bu xususi xidmet orqani her kesin muharibeye loyal munasibet beslemesi ucun gosterdiyi qeddarliqla yadda qalmisdir Kempeytay 1945 ci ilin avqustunda Yaponiyanin kapitulyasiyasindan sonra legv olunmusdur Hal hazirda Yaponiyada daxili ozunumudafie polis quvveleri Keimutai adlanir Onlarin emekdaslari ise Keimukan adlanir TeskiliKempeytaynin her erazide muvafiq olaraq bas qerargahi vardi Bu qerargahlara icraci direktor qisminde olan Taisa polkovnik ile birlikde Soso General mayor rehberlik edirdi Bu qerargahlar Cusa Polkovnik leytenant ve icraci direktor qisminde olan Sosanin Mayor rehberik etdiyi iki ve uc yerli idareden ibaret olurdu Bu idarelerin her birinin terkibine teqriben 375 emekdas daxil idi Oz novbesinde yerli idareler 65 neferlik buntai adlanan seksiyalara bolunurdu Bunlarin her biri Tai i kapitan ve icraci direktor qisminde olan Cu i bas leytenant terefinden idare olunurdu Buntailer de oz novbesinde bunkentai adlanan destelere bolunurdu Onlara ise So i ve Cunsikan gizir rehberlik edirdi ve onlar 20 neferlik desteye basciliq edirdiler 1937 ci ilde aparilan siyahida Kempetayda 315 zabit ve 6000 siravi isci vardi Muttefiqlerin hesablamalarina esasen Ikinci dunya muharibesinin sonunda Kempeytayda 7500 den gizli emekdasi vardi Bu reqem cox yuksek de ola biler Meqsedi ve fealiyyetiKempeytay memurlari asagidakilara cavab vermelidir Honkonqda Sahil muhafizesi muzeyi kolleksiyasinda olan kempeytay zabitinin uniformasiSeyahetler ucun icazelerin verilmesi Herbi magazalara saticilarin ve ehemiyyetli senaye obyektlerine ise xidmetcilerin secilmesi Metbuat edebiyyat radio ve teatr uzerinde senzuranin heyata kecirilmesi Elektrik cihazlar silah ticaretine nezaret Psixoloji emeliyyatlar ve tebligatin aparilmasi Eks kesfiyyat ve eks tebligat islerinin aparilmasi Orduda intizamin qorunub saxlanmasisaxlanilmasi tehlukesizliyin qorunub saxlanmasi Uniforma ve silahlanmasiKempeytay emekdaslari gah muntezem ordu M1938 in standart formasini gah da qara deri cekmelerle musayet olunan suvari ordusunun uniformasini geyinirdi Hemcinin onlara mulki geyimden de istifade etmeye icaze verilirdi Lakin mutleq sekilde penceyin yaxasinda ve ya jaketin bukuyunun altinda imperiya payizgulusu qisminde ferqlendirici nisan dasinmali idi Forma geyindirilmis sexsi heyet uniformada hemcinin qara sevron ve ken 憲 qanun ve hei 兵 esger ferqrlendirici heroqliflerin yazildigi qolan taxilan ag sargi olmali idi Tam parad uniformasina qirmizi rengli papaq qizili ve qirmizi rengli kemer tund goy rengli tunika ve qara islemeleri olan salvar daxil idi Ferqlenme nisanlari qizili ve ozunde birlesdirirdi Zabitler kavaler qilinclari markali tapancalarlar esasen Nambu 14 Nambu 94 modelleri idi tapanca pulemyotlarla Type 100 ve tufenglerile silahlanmisdir Kicik zabitler ise bunlarla yanasi adlanan bambuk qilinclarla silahlanirdi Bu qilinclar mehbuslari doymekden daha rahat idi Hemcinin bax731 ci deste Gestapo JandarmeriyaIstinadlarMasae Takahashi editor and annotator Zoku Gendaishi Shiryo Materials on Contemporary History Second Series Volume 6 Gunji Keisatsu Military Police Tokyo Misuzu Shobo 1982 pp v xxx Order in Privy Council of 29 November 1898 31st year of Meiji No 337 2016 04 22 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 01 24 Order in Privy Council of 1907 40th Year of Meiji No 323 The Japanese achievement Hugh Cortazzi Page 231 2022 07 16 tarixinde Istifade tarixi 2016 01 24