Payızgülü (lat. Chrysanthemum) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Payızgülü | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Payızgülü | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Botaniki xarakteristikası
Növün adı yunancadan "qızıl gül" kimi tərcümə olunur. Bu onunla izah olunur ki, taclı payızgülünün çiçəkləri sarı rəngdədir. Çoxillik payızgülülərdən gülçülükdə ən çox istifadə olunanı Koreya payızgülüsüdür. Bu, hündürlüyü 100 sm-ə qədər olub, sentyabrın əvvəllərindən soyuqlar düşənə qədər çiçəkləyən çoxillik bitkidir. Növün hamaşçiçəkləri sadə, çoxləçəkli və müxtəlif rəngli olur. Toxumları aprelin əvvəlində şitilliyə əkilir. Böyüyən şitilləri mayın ortalarında daimi yerə əkirlər. Payızgülünün bəzi növlərinin toxumlarını payızda torpağa əkməklə də çoxaldırlar. Yazda cücərtiləri seyrəltmək lazımdır. Yaşıllaşdırmada geniş istifadə olunan sortlar aşağıdakılardır. Apollo (qonur-qırmızı, sadə), Sitrus (sarı, az ləçəkli), Xerbstsauber (qırmızı, az ləçəkli), İzabellaroza (sarımtıl-çəhrayı, sadə). Çoxillik payızgülləri əsasən hər hissədə 3–4 zoğun olması şərtilə qələmlərlə ya da, kolun bölünməsi ilə çoxaldırlar. Qurumuş və bərkimiş hissələri kəsmək lazımdır. Əgər qışda zoğları şaxtaya davam gətirməzsə, yazda bitki kök sisteminin tumurcuqlarından yenidən bərpa olunacaqdır. Bu məqsədlə qış mövsümündə bitkinin zoğlarını torpaqdan 15 sm hündürlükdə kəsib, budaq və yarpaqlarla örtürlər. Payızgülülər uzun müddət çiçəkləyən bitkilərə aiddir. Üzərində çoxlu gülləri olarkən qar altında qalsa, belə məhv olmur.
Sinonimləri
Heterotipik sinonimləri
- Arctanthemum (Tzvelev) Tzvelev
- Dendranthema (DC.) Des Moul.
- Hulteniella Tzvelev
Növləri
- Kitam.
- L.
- Y.Ling
- Hayata
- C.Z.Shen
- Grubov
- H.Lév.
- (Kitam.) Kitam.
- Kitam.
- Z.X.Fu, A.G.Zhen & Y.P.Ma
- (C.Shih) H.Ohashi & Yonek.
- (G.F.Peng, C.Shih & S.Q.Zhang) J.M.Wang & Y.T.Hou
- (W.W.Sm.) Hand.-Mazz.
- Masam.
- Diels
- Chrysanthemum indicum L.
- Richardson
- (Makino) Nakai
- (Fisch. ex Trautv.) Makino
- (Makino) Makino
- (C.Shih, G.F.Peng & S.Y.Jin) J.M.Wang & Y.T.Hou
- Matsum. & Nakai
- Kom.
- Kitam.
- (Ramat.) Hemsl.
- Hayata
- Nakai
- Hand.-Mazz.
- C.C.Chang
- Kitam.
- Hance
- Hemsl.
- C.C.Chang
- Hand.-Mazz.
- (Y.Ling & C.Shih) H.Ohashi & Yonek.
- Makino
- Chrysanthemum sinuatum Ledeb.
- (Hemsl.) Stapf
- M.Sun & J.T.Chen
- Makino ex Kitam.
- Herbich
- L.Q.Zhao & Jie Yang
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Payizgulu lat Chrysanthemum bitkiler aleminin astracicekliler destesinin murekkebcicekliler fesilesine aid bitki cinsi PayizguluElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad AsteridsKlad Deste AstraciceklilerFesile MurekkebciceklilerYarimfesile AsteroideaeTriba Cins PayizguluBeynelxalq elmi adiChrysanthemum L 1753Sekil axtarisiITIS 35791NCBI 13422EOL 38388Botaniki xarakteristikasiNovun adi yunancadan qizil gul kimi tercume olunur Bu onunla izah olunur ki tacli payizgulunun cicekleri sari rengdedir Coxillik payizgululerden gulculukde en cox istifade olunani Koreya payizgulusudur Bu hundurluyu 100 sm e qeder olub sentyabrin evvellerinden soyuqlar dusene qeder cicekleyen coxillik bitkidir Novun hamascicekleri sade coxlecekli ve muxtelif rengli olur Toxumlari aprelin evvelinde sitilliye ekilir Boyuyen sitilleri mayin ortalarinda daimi yere ekirler Payizgulunun bezi novlerinin toxumlarini payizda torpaga ekmekle de coxaldirlar Yazda cucertileri seyreltmek lazimdir Yasillasdirmada genis istifade olunan sortlar asagidakilardir Apollo qonur qirmizi sade Sitrus sari az lecekli Xerbstsauber qirmizi az lecekli Izabellaroza sarimtil cehrayi sade Coxillik payizgulleri esasen her hissede 3 4 zogun olmasi sertile qelemlerle ya da kolun bolunmesi ile coxaldirlar Qurumus ve berkimis hisseleri kesmek lazimdir Eger qisda zoglari saxtaya davam getirmezse yazda bitki kok sisteminin tumurcuqlarindan yeniden berpa olunacaqdir Bu meqsedle qis movsumunde bitkinin zoglarini torpaqdan 15 sm hundurlukde kesib budaq ve yarpaqlarla orturler Payizgululer uzun muddet cicekleyen bitkilere aiddir Uzerinde coxlu gulleri olarken qar altinda qalsa bele mehv olmur SinonimleriHeterotipik sinonimleri Arctanthemum Tzvelev Tzvelev Dendranthema DC Des Moul Hulteniella TzvelevNovleriKitam L Y Ling Hayata C Z Shen Grubov H Lev Kitam Kitam Kitam Z X Fu A G Zhen amp Y P Ma C Shih H Ohashi amp Yonek G F Peng C Shih amp S Q Zhang J M Wang amp Y T Hou W W Sm Hand Mazz Masam Diels Chrysanthemum indicum L Richardson Makino Nakai Fisch ex Trautv Makino Makino Makino C Shih G F Peng amp S Y Jin J M Wang amp Y T Hou Matsum amp Nakai Kom Kitam Ramat Hemsl Hayata Nakai Hand Mazz C C Chang Kitam Hance Hemsl C C Chang Hand Mazz Y Ling amp C Shih H Ohashi amp Yonek Makino Chrysanthemum sinuatum Ledeb Hemsl Stapf M Sun amp J T Chen Makino ex Kitam Herbich L Q Zhao amp Jie YangIstinadlarLinney K Genera plantarum eorumque characteres naturales secundum numerum figuram situm amp proportionem omnium fructificationis partium 5 Stokholm 1754 S 379 doi 10 5962 BHL TITLE 746 Linnaei C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 2 S 887 Hemcinin bax