Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Robert Kox (alm. Heinrich Hermann Robert Koch; 11 dekabr 1843[…] – 27 may 1910[…], Baden-Baden, Baden knyazlığı[d], Almaniya imperiyası) — Məşhur alman alimi, Nobel mükafatı laureatı
| Robert Kox | |
|---|---|
| alm. Heinrich Hermann Robert Koch | |
 | |
| Doğum adı | Robert Heinrich Hermann Koch |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Klauster Sellerfeld,  Almaniya |
| Vəfat tarixi | (66 yaşında) |
| Vəfat yeri | Almaniya |
| Vəfat səbəbi | ürək tutması |
| Elm sahəsi | Tibb |
| Elmi dərəcəsi | |
| İş yeri | |
| Təhsili | |
| Elmi rəhbərləri | Virxov Rudolf |
| Üzvlüyü |
|
| Mükafatları |  Fiziologiya və tibb üzrə Nobel mükafatı(1905) |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
1843-cü ildə Almaniyanın şəhərində dünyaya gəlmişdir. Uşaq çağlarından təbiətşünaslığa böyük maraq göstərən Robert Klaustal şəhər gimnaziyasında orta təhsilini bitirdikdən sonra Gettingen Universitetinə daxil olmuşdur. O dövrdə həmin universitetdə , , kimi məşhur alimlər dərs deyirmiş. Əvvəlcə fizika və botanika, sonra isə tibb sahələrinə maraq göstərən Kox mikroblar və onların insan orqanizminə təsiri üzrə elmi-təcrübi araşdırmalar aparmışdır. Məşhur fransız alimi Lui Pasterin tədqiqatları isə onun bu sahəyə elmi marağını daha da artırmışdır.
Fəaliyyəti
Robert Kox 1866-cı ildə təhsilini başa vurub, xəstəxanalarda çalışmışdır. Həmin vaxtlar o, demək olar ki, elmi araşdırmalarla məşğul olmamışdır. Lakin 1870-ci ildə başlamış Fransa–Prussiya müharibəsində səhra hospitalında həkim kimi fəaliyyət göstərərkən infeksional xəstəliklərin müalicəsi üzrə xeyli təcrübə toplamışdır. Xüsusilə də, xolera xəstəliyi ilə mübarizədə bir sıra mühüm elmi yeniliklər qazanmışdır. Ordudan tərxis olunduqdan sonra Volşteyn şəhər xəstəxanasında həkim kimi fəaliyyət göstərərkən Sibir xorasının müalicəsi ilə bağlı xeyli elmi-təcrübi eksperimentlər aparmışdır. O bu xəstəliyin iribuynuzlu mal-qara arasında yayıldığını aşkarlamış, nəticədə ağciyərin kəskin formada iltihab keçirdiyi qənaətinə gəlmişdir. Alim mikroskopun köməyilə bu xəstəliyin Bacillus anthracis adlı bakteriya olduğunu müəyyənləşdirərək, yayılma arealının bu bakteriyanın həyat mərhələsindən asılı olduğu fikrini irəli sürmüşdür. Onun bu sahə ilə bağlı yazdığı elmi məqalələrin əhəmiyyəti həmin vaxtlar çox olmuşdur.
1880-ci ildə Almaniya Səhiyyə Nazirliyində məsul vəzifəyə təyin edilən Robert Kox daha sonra "Patogen orqanizmlərin öyrənilmə metodları" adlı elmi iş nəşr etdirmişdir. Bu əsərdə bakteriyaların yetişdirilməsi üçün bir sıra yeni elmi üsullar təqdim olunmuşdur. 1882-ci ildə isə o, vərəm xəstəliyini törədən bakteriyanı (vərəm çöpünü) aşkar etmişdir. Öz dövrünün ən dəhşətliu xəstəliyinə qarşı yenilik olan bu elmi kəşf onun şöhrətini daha da artırmışdır. Məhz bu səbəbdən Almaniya hökuməti onu xolera xəstəliyinin səbəblərini öyrənmək üçün Hindistan və Misirə ezamiyyətə yollamışdır; Kox bu xəstəliyi törədən bakteriyanı tapmışdır.
Robert Kox 1885-ci ildə Berlin Universitetinin professoru və Gigiyena İnstitutunun isə direktoru təyin edilmişdir. İşinin çoxluğuna baxmayaraq o, vərəmin müalicəsilə bağlı tədqiqatlarını davam etdirmiş, beləliklə tuberkulin adlı yeni maddə aşkarlamışdır. Bu maddə vərəm mikroblarından alınırdı və vərəm xəstəliyinin müalicəsində istifadə zamanı müsbət nəticələrə gətirib çıxarırdı.
Robert Kox 1905-ci ildə "vərəm xəstəliyinin öyrənilməsi və müalicəsində əldə etdiyi nailiyyətlərə görə" Tibb sahəsi üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdü.
Alim Prussiyanın Şöhrət ordeni ilə təltif edilmiş, Heydelberq və Boloniya Universitetlərinin fəxri professoru və bir sıra elmi cəmiyyətlərin üzvü olmuşdur.
Robert Kox 1910-cu ildə Baden-Baden şəhərində ürək xəstəliyindən vəfat etmişdir.
İstinadlar
- Deutsche Nationalbibliothek Record #118564064 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- NNDB (ing.). 2002.
- https://www.britannica.com/biography/Robert-Koch.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Robert Koch // Comité des travaux historiques et scientifiques. 1834.
- Stevenson L. G. Robert Koch // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Шамин А. Н. Кох Роберт // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1973. Т. 13 : Конда — Кун. С. 295.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Robert Kox alm Heinrich Hermann Robert Koch 11 dekabr 1843 27 may 1910 Baden Baden Baden knyazligi d Almaniya imperiyasi Meshur alman alimi Nobel mukafati laureatiRobert Koxalm Heinrich Hermann Robert Koch Dogum adi Robert Heinrich Hermann KochDogum tarixi 11 dekabr 1843Dogum yeri Klauster Sellerfeld AlmaniyaVefat tarixi 27 may 1910 66 yasinda Vefat yeri AlmaniyaVefat sebebi urek tutmasiElm sahesi TibbElmi derecesi DoktorIs yeri Humboldt adina Berlin UniversitetiTehsili Gottingen UniversitetiElmi rehberleri Virxov RudolfUzvluyu London Kral Cemiyyeti 1897 Prussiya Elmler Akademiyasi d Isvec Kral Elmler Akademiyasi Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi Rusiya Elmler Akademiyasi Fransa Elmler Akademiyasi ABS Milli Elmler Akademiyasi 1903 Mukafatlari Fiziologiya ve tibb uzre Nobel mukafati 1905 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati1843 cu ilde Almaniyanin seherinde dunyaya gelmisdir Usaq caglarindan tebietsunasliga boyuk maraq gosteren Robert Klaustal seher gimnaziyasinda orta tehsilini bitirdikden sonra Gettingen Universitetine daxil olmusdur O dovrde hemin universitetde kimi meshur alimler ders deyirmis Evvelce fizika ve botanika sonra ise tibb sahelerine maraq gosteren Kox mikroblar ve onlarin insan orqanizmine tesiri uzre elmi tecrubi arasdirmalar aparmisdir Meshur fransiz alimi Lui Pasterin tedqiqatlari ise onun bu saheye elmi maragini daha da artirmisdir FealiyyetiRobert Kox 1866 ci ilde tehsilini basa vurub xestexanalarda calismisdir Hemin vaxtlar o demek olar ki elmi arasdirmalarla mesgul olmamisdir Lakin 1870 ci ilde baslamis Fransa Prussiya muharibesinde sehra hospitalinda hekim kimi fealiyyet gostererken infeksional xesteliklerin mualicesi uzre xeyli tecrube toplamisdir Xususile de xolera xesteliyi ile mubarizede bir sira muhum elmi yenilikler qazanmisdir Ordudan terxis olunduqdan sonra Volsteyn seher xestexanasinda hekim kimi fealiyyet gostererken Sibir xorasinin mualicesi ile bagli xeyli elmi tecrubi eksperimentler aparmisdir O bu xesteliyin iribuynuzlu mal qara arasinda yayildigini askarlamis neticede agciyerin keskin formada iltihab kecirdiyi qenaetine gelmisdir Alim mikroskopun komeyile bu xesteliyin Bacillus anthracis adli bakteriya oldugunu mueyyenlesdirerek yayilma arealinin bu bakteriyanin heyat merhelesinden asili oldugu fikrini ireli surmusdur Onun bu sahe ile bagli yazdigi elmi meqalelerin ehemiyyeti hemin vaxtlar cox olmusdur 1880 ci ilde Almaniya Sehiyye Nazirliyinde mesul vezifeye teyin edilen Robert Kox daha sonra Patogen orqanizmlerin oyrenilme metodlari adli elmi is nesr etdirmisdir Bu eserde bakteriyalarin yetisdirilmesi ucun bir sira yeni elmi usullar teqdim olunmusdur 1882 ci ilde ise o verem xesteliyini toreden bakteriyani verem copunu askar etmisdir Oz dovrunun en dehsetliu xesteliyine qarsi yenilik olan bu elmi kesf onun sohretini daha da artirmisdir Mehz bu sebebden Almaniya hokumeti onu xolera xesteliyinin sebeblerini oyrenmek ucun Hindistan ve Misire ezamiyyete yollamisdir Kox bu xesteliyi toreden bakteriyani tapmisdir Robert Kox 1885 ci ilde Berlin Universitetinin professoru ve Gigiyena Institutunun ise direktoru teyin edilmisdir Isinin coxluguna baxmayaraq o veremin mualicesile bagli tedqiqatlarini davam etdirmis belelikle tuberkulin adli yeni madde askarlamisdir Bu madde verem mikroblarindan alinirdi ve verem xesteliyinin mualicesinde istifade zamani musbet neticelere getirib cixarirdi Robert Kox 1905 ci ilde verem xesteliyinin oyrenilmesi ve mualicesinde elde etdiyi nailiyyetlere gore Tibb sahesi uzre Nobel mukafatina layiq gorulmusdu Alim Prussiyanin Sohret ordeni ile teltif edilmis Heydelberq ve Boloniya Universitetlerinin fexri professoru ve bir sira elmi cemiyyetlerin uzvu olmusdur Robert Kox 1910 cu ilde Baden Baden seherinde urek xesteliyinden vefat etmisdir IstinadlarDeutsche Nationalbibliothek Record 118564064 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 NNDB ing 2002 https www britannica com biography Robert Koch Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Robert Koch Comite des travaux historiques et scientifiques 1834 Stevenson L G Robert Koch Encyclopaedia Britannica ing Shamin A N Koh Robert Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1973 T 13 Konda Kun S 295