Sparapet (erm. սպարապետ) — qədim dövrdə və orta əsrlərdə Ermənistanda silahlı qüvvələrin ali baş komandanı üçün istifadə edilən irsi titul.
Tarixi
Eramızdan əvvəl II əsrdə kral I Artaşesin hakimiyyəti dövründə meydana gəlmiş, Ermənistan krallığı və Kilikiya çarlığında istifadə edilmişdir. Sparapet Parfiyadakı spahbedin titulunundan götürülmüşdür və onun Ermənistandakı ekvivalenti idi.
Sparapet titulu ənənəvi olaraq Ermənistanın Artaşes hakimiyyətinin başlanğıcından bəri Mamikonyan sülaləsinin nümayəndələri tərəfindən sahiblənilirdi. Tarixdə daha sonra bu titul Pakraduni və sülalələri tərəfindən sahiblənmişdir.
Müasir dövrdə
XVIII əsrdə yaşamış erməni sərkərdəsi Mxitar Sparapet Zəngəzur bölgəsində ermənilərin istiqlal səylərinə rəhbərlik etmişdir.
1920–1921-ci illərdə Dağlıq Ermənistan Respublikasının ali baş komandanı olan Qaregin Njde "Sünik sparapeti" tituluna layiq görülmüşdür.
1991–1992 və 1995–1999-cu illərdə illərdə Ermənistanın Müdafiə naziri olan Vazgen SarkisyanBirinci Qarabağ müharibəsi dövründəki fəaliyyətinə görə qeyri-rəsmi olaraq sparapet adlandırılır.
İstinadlar
- Yeremian, Suren. Հայաստանը հելլենիստական դարաշրջանում [Armenia During the Hellenistic Era] // Ermənistan Sovet Ensiklopediyası (erməni). İrəvan: Ermənistan Milli Elmlər Akademiyası. 1987. səh. 98.
- "Նժդեհ Գարեգին". encyclopedia.am (erməni). Ermənistan Ensiklopediyası. 2019-12-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-24.
Դեկտեմբերի 25-ին հռչակվել է Սյունիքի ինքնավարությունը, Նժդեհն ընտրվել է Սյունյաց սպարապետ:
- "Որ զանգը զուր չհնչի". Aravot (erməni). 27 April 2011. 4 March 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 24 July 2021.
1920 թվականի դեկտեմբերին Տաթեւում գումարված համազանգեզուրյան առաջին համագումարում Սյունիքը հռչակվեց ինքնավար: Նժդեհն ընտրվեց Սյունյաց սպարապետ՝ դիկտատորի իրավունքներով:
- . Government of the Republic of Armenia. Archived from the original on June 20, 2014. İstifadə tarixi: 30 March 2013.
- "50th Anniversary of Birth of Sparapet". İrəvan Dövlət Universiteti. 20 March 2009. 27 June 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 3 July 2014.
- "Armenians commemorate Sparapet Vazgen Sargsyan". . 5 March 2014. 29 July 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 3 July 2014.
Xarici keçidlər
- Chaumont, M. L. ARMENIA AND IRAN ii. The pre-Islamic period // Encyclopaedia Iranica, Vol. II, Fasc. 4. 1986. 418–438.
- La Porta, Sergio. Nicholson, Oliver (redaktor). The Oxford Dictionary of Late Antiquity. Oksford: Oxford University Press. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sparapet erm սպարապետ qedim dovrde ve orta esrlerde Ermenistanda silahli quvvelerin ali bas komandani ucun istifade edilen irsi titul TarixiEramizdan evvel II esrde kral I Artasesin hakimiyyeti dovrunde meydana gelmis Ermenistan kralligi ve Kilikiya carliginda istifade edilmisdir Sparapet Parfiyadaki spahbedin titulunundan goturulmusdur ve onun Ermenistandaki ekvivalenti idi Sparapet titulu enenevi olaraq Ermenistanin Artases hakimiyyetinin baslangicindan beri Mamikonyan sulalesinin numayendeleri terefinden sahiblenilirdi Tarixde daha sonra bu titul Pakraduni ve sulaleleri terefinden sahiblenmisdir Muasir dovrde XVIII esrde yasamis ermeni serkerdesi Mxitar Sparapet Zengezur bolgesinde ermenilerin istiqlal seylerine rehberlik etmisdir 1920 1921 ci illerde Dagliq Ermenistan Respublikasinin ali bas komandani olan Qaregin Njde Sunik sparapeti tituluna layiq gorulmusdur 1991 1992 ve 1995 1999 cu illerde illerde Ermenistanin Mudafie naziri olan Vazgen SarkisyanBirinci Qarabag muharibesi dovrundeki fealiyyetine gore qeyri resmi olaraq sparapet adlandirilir IstinadlarYeremian Suren Հայաստանը հելլենիստական դարաշրջանում Armenia During the Hellenistic Era Ermenistan Sovet Ensiklopediyasi ermeni Irevan Ermenistan Milli Elmler Akademiyasi 1987 seh 98 Նժդեհ Գարեգին encyclopedia am ermeni Ermenistan Ensiklopediyasi 2019 12 13 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 24 Դեկտեմբերի 25 ին հռչակվել է Սյունիքի ինքնավարությունը Նժդեհն ընտրվել է Սյունյաց սպարապետ Որ զանգը զուր չհնչի Aravot ermeni 27 April 2011 4 March 2016 tarixinde Istifade tarixi 24 July 2021 1920 թվականի դեկտեմբերին Տաթեւում գումարված համազանգեզուրյան առաջին համագումարում Սյունիքը հռչակվեց ինքնավար Նժդեհն ընտրվեց Սյունյաց սպարապետ դիկտատորի իրավունքներով Government of the Republic of Armenia Archived from the original on June 20 2014 Istifade tarixi 30 March 2013 50th Anniversary of Birth of Sparapet Irevan Dovlet Universiteti 20 March 2009 27 June 2018 tarixinde Istifade tarixi 3 July 2014 Armenians commemorate Sparapet Vazgen Sargsyan 5 March 2014 29 July 2018 tarixinde Istifade tarixi 3 July 2014 Xarici kecidlerChaumont M L ARMENIA AND IRAN ii The pre Islamic period Encyclopaedia Iranica Vol II Fasc 4 1986 418 438 La Porta Sergio Nicholson Oliver redaktor The Oxford Dictionary of Late Antiquity Oksford Oxford University Press ISBN 978 0 19 866277 8