Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Oqurlar və ya Oqur boyu — qədim türk boylarından biri. Müxtəlif corafi ərazilərə yayılmışdilər. Onlara bəzən Bulqar boyu da deyilməkdədir.
Haqqında
Tarixi qaynaqlara görə, Tinq-linqlərin qərb qrupundan çıxdıqları bilinən Oqurlar Şərqi Avropaya doğru köç etmədən əvvəl 3 ayrı kütlə halında yaşayırdılar. Birinci kütlə Sır Dərya və Çu çayları arasında, ikinci kütlə Emba çayı hövzəsində, yəni qərbi Qazaxıstan bozqırlarında, üçüncü kütlə isə civarında yaşayırdı. Böyük ehtimalla, birinci kütlə On Oqurları, ikinci kütlə Otuz Oqurları, üçüncü kütlə isə Doqquz Oqurlarını meydana gətirirdi. Oqurlar daha sonra Saroqur, Bittioqur, Ultinqur-Altziaqır, Kutriqur-kuturqur, Unqur-Hunnuqur, Utriqur kim boy birlikləri halında tarixdə görülməkdədir. Sabarlar tərəfindən 461-465-ci illərdə Ural dağlarının şərqindən qərbinə doğru sıxışdırılmışdırlar. Bu zaman onların bir qismi Cənubi və Şimali Qafqaz ərazilərində də məskunlaşmış və buranın tarixində mühüm rol oynamışdır. Qafqaz ərazisində adının kökü Oqurlardan gələn çox saylı yaşayış məskəni vardır. Onların Qafqaza köç etmələri barədə erməni, Bizans və gürcü mənbələrində də məlumat vardır.
Oqurların Tanrı dağları həndəvərində yaşayan Vu-sunların davamı olduğu şəklindəki fikir mübahisəlidir. Çünki, onların tarixləri fərqli məcrada irəliləmişdir. Digər tərəfdən İli bölgəsinə yaxın yerdə göstərilən Ho-chie boyunun da Oqurların ataları olma ehtimalı vardır. Ancaq onlar haqqında o qədər də bilgi yoxdur. Ola bilsin ki, Ho-chie adlandırılan boy Tinq-linqlərin ənub qolu olmuşdur. Qaynaq yetərsizliyinə görə, bu məsələdə çox bir şey deyilməməkdədir.
Oqurlar ovçuluq, kürkçülük və heyvandarlıqla yanaşı, yaşadıqları coğrafiyanın şərtlərinə uyğun olaraq əkinçiliklə də məşğul olurdular.
Qara dənizin şimalına gəldikdən sonra dövlətləri parçalanıb süqut edən Avropa hunlarının idarəsindəki İrnekə qatılan Oqurlar (360-470) daha sonra Bulqar adı ilə bilinməyə başladılar. Yeni gəldikləri ərazidə də 3 ayrı halında yaşamağa davam etdilər. Qafqazların şimalında, Azov dənizinin şərqində On-Oqurlar, Don-Volqa arasında, yəni daha şimalda Otuz Oqurlar, qərbdə Dneprə doğru Doqquz Oqurlar yaşayırdılar. Şərqdəki iki qrup Sabarların və Göktürklərin himayəsinə girdi. Qərbdəki Doqquz Oqur (Qara Bulqarlar) isə Bizansla əlaqə qurub, onunla müxtəlif mübarizələrə girsələr də, zəifləyib şərqdən gələn Avarların ittifaqına daxil oldular. Şərqdə qalan Otuz Oqur və On Oqur qrupları isə Böyük Bulqar adı verilən dövləti qurdular.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Prof. Dr. Ahmet Taşağıl. Çin Kaynaklarına Göre Eski Türk Boyları. Türk Tarih Kurumu Yayınları. 2013. səh. 14-15.
- Süleyman Əliyarlı. Azərbaycan tarixi Uzaq keçmişdən 1870-ci illərə qədər. Bakı: Azərbaycan. 1996. səh. 127.
- Qulamhüseyn Məmmədov. "Səlcuqlardan öncəki Türklər". qulammemmedov.blogspot.com. 24 noyabr 2020 tarixində .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Oqurlar ve ya Oqur boyu qedim turk boylarindan biri Muxtelif corafi erazilere yayilmisdiler Onlara bezen Bulqar boyu da deyilmekdedir HaqqindaTarixi qaynaqlara gore Tinq linqlerin qerb qrupundan cixdiqlari bilinen Oqurlar Serqi Avropaya dogru koc etmeden evvel 3 ayri kutle halinda yasayirdilar Birinci kutle Sir Derya ve Cu caylari arasinda ikinci kutle Emba cayi hovzesinde yeni qerbi Qazaxistan bozqirlarinda ucuncu kutle ise civarinda yasayirdi Boyuk ehtimalla birinci kutle On Oqurlari ikinci kutle Otuz Oqurlari ucuncu kutle ise Doqquz Oqurlarini meydana getirirdi Oqurlar daha sonra Saroqur Bittioqur Ultinqur Altziaqir Kutriqur kuturqur Unqur Hunnuqur Utriqur kim boy birlikleri halinda tarixde gorulmekdedir Sabarlar terefinden 461 465 ci illerde Ural daglarinin serqinden qerbine dogru sixisdirilmisdirlar Bu zaman onlarin bir qismi Cenubi ve Simali Qafqaz erazilerinde de meskunlasmis ve buranin tarixinde muhum rol oynamisdir Qafqaz erazisinde adinin koku Oqurlardan gelen cox sayli yasayis meskeni vardir Onlarin Qafqaza koc etmeleri barede ermeni Bizans ve gurcu menbelerinde de melumat vardir Oqurlarin Tanri daglari hendeverinde yasayan Vu sunlarin davami oldugu seklindeki fikir mubahiselidir Cunki onlarin tarixleri ferqli mecrada irelilemisdir Diger terefden Ili bolgesine yaxin yerde gosterilen Ho chie boyunun da Oqurlarin atalari olma ehtimali vardir Ancaq onlar haqqinda o qeder de bilgi yoxdur Ola bilsin ki Ho chie adlandirilan boy Tinq linqlerin enub qolu olmusdur Qaynaq yetersizliyine gore bu meselede cox bir sey deyilmemekdedir Oqurlar ovculuq kurkculuk ve heyvandarliqla yanasi yasadiqlari cografiyanin sertlerine uygun olaraq ekincilikle de mesgul olurdular Qara denizin simalina geldikden sonra dovletleri parcalanib suqut eden Avropa hunlarinin idaresindeki Irneke qatilan Oqurlar 360 470 daha sonra Bulqar adi ile bilinmeye basladilar Yeni geldikleri erazide de 3 ayri halinda yasamaga davam etdiler Qafqazlarin simalinda Azov denizinin serqinde On Oqurlar Don Volqa arasinda yeni daha simalda Otuz Oqurlar qerbde Dnepre dogru Doqquz Oqurlar yasayirdilar Serqdeki iki qrup Sabarlarin ve Gokturklerin himayesine girdi Qerbdeki Doqquz Oqur Qara Bulqarlar ise Bizansla elaqe qurub onunla muxtelif mubarizelere girseler de zeifleyib serqden gelen Avarlarin ittifaqina daxil oldular Serqde qalan Otuz Oqur ve On Oqur qruplari ise Boyuk Bulqar adi verilen dovleti qurdular Hemcinin baxBoyuk Bulqar dovletiIstinadlarProf Dr Ahmet Tasagil Cin Kaynaklarina Gore Eski Turk Boylari Turk Tarih Kurumu Yayinlari 2013 seh 14 15 Suleyman Eliyarli Azerbaycan tarixi Uzaq kecmisden 1870 ci illere qeder Baki Azerbaycan 1996 seh 127 Qulamhuseyn Memmedov Selcuqlardan onceki Turkler qulammemmedov blogspot com 24 noyabr 2020 tarixinde