Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Süleyman Qanuninin yürüşləri — Osmanlı sultanı Süleymanın 46 illik hakimiyyəti dövründə etdiyi yürüşlərin siyahısı. Qərbdə "Böyük Süleyman" və şərqdə "Qanuni" adlanan I Süleyman 25 yaşında atası I Səlimin ölməsi ilə 1520-ci ildə sultan oldu. Onun dövründə hərbi yürüşlər çox oldu. Vəzirləri və komandirləri ilə 13 böyük yürüş etdi. Yürüşləri 10 il 3 ay müddətində şəxsən özü idarə etdi. İlk səkkiz yürüşünü qərbə etdi. Digər beş yürüşü isə şərqə yönəlmişdi. Qərb yürüşlərində Macarıstan ilə 1521-ci ildə II Mehmedin tuta bilmədiyi Belqradı tutdu və 1526-cı ildə Mohaç döyüşündə II Layoşu öldürdü. Macarıstanın tam fəthi isə 1541-ci ildə tamamlandı. 1529-cu ildə Vyananı mühasirəyə aldı, amma şəhəri ələ keçirə bilmədi. 1529-cu ildən 1534-cü ilə qədər etdiyi bir çox yürüşdə böyük zəfərlər qazandı. 1534-cü ildə Səfəvilərdən Bağdad və Təbrizi aldı. Özünün komandanlıq etmədiyi hərbi birləşmələr və dənizçilər Şimali Afrikadan Aralıq dənizinə, Əl-Cəzairdən Qırmızı dənizə və hətta Hindistana qədər yürüşə başladılar. I Süleyman 1566-cı ildə sonuncu böyük yürüşünə başladı. 72 yaşında olmasına baxmayaraq ordunu şəxsən özü idarə edirdi. 1 may 1566-cı ildə ordusu ilə birlikdə İstanbuldan ayrıldı. Osmanlı ordusu Siqetvar şəhərini ələ keçirsə də Sultan Süleyman bu qələbəni görmədən öldü.
Müharibələr
Məlumat:
 |  | |
Yaşıl — Qələbə Qırmızı — Məğlubiyyət | ||
| № | Döyüşün adı | Tarix | Qeydlər | Şəkil |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Belqradın fəthi | 18 may 1521 - 19 oktyabr 1521 | Yürüşün istiqaməti: Plovdiv–Niş–Belqrad–Smederevo I Süleyman dövründə fəth edilən Belqrada Fateh Sultan Mehmed yürüş etsə də, uğursuz olmuşdur. Bu yürüş ərəfəsində heç yerdən kömək almayan Belqrad 1521-ci ilin avqust ayında ələ keçirildi. |  Belqrad XVI əsrdə |
| 2 | Rodosun fəthi | 16 1522 - 30 yanvar 1523 | Yürüşün istiqaməti: Kütahya-Dənizli-Rodos-Alaşəhər Osmanlı padşahı I Süleyman 1522-ci ildə donanma göndərərək Rodosu ələ keçirmişdir. Rodosun fəth edilməsi ilə Rodos Cəngavər Dövləti Maltaya sığınmışdır. Osmanlıların Egey və Aralıqda təhlükəsizliyi təmin etməsi asanlaşmışdır. |  Rodos mühasirədə |
| 3 | Mohaç döyüşü | 23 avqust 1526 - 13 noyabr 1526 | Yürüşün istiqaməti: Belqrad-Petrovaradin-Osiek-Mohaç-Buda-Seqed-VyanaMohaç döyüşü 29 avqust 1526-cı ildə Osmanlı imperiyası və Macarıstan krallığı arasında olan və Macarıstanın böyük hissəsinin Osmanlının hakimiyyətinə keçməsi ilə nəticələnən döyüşdür. Döyüş Osmanlı ordusunun süvariləri, o vaxta qədər Avropanın görmədiyi 300 səyyar top və tüfənglərdən istifadə səbəbi ilə macar ordusunun əsas gücü olan süvariləri qısa müddətdə məhv edildi. Nəticədə osmanlılar macarları ağır məğlubiyyətlə üzləşdirdi. Macar müqaviməti çökdükdən sonra Osmanlı imperiyası Balkan yarımadasında "böyük güc"ə çevrildi. |  Mohaç döyüşü |
| 4 | 10 may 1529 - 16 dekabr 1529 | Yürüşün istiqaməti: Mohaç-Buda-Komarom-Dyör-VyanaV Karl və qardaşı Ferdinandı tutmaq üçün Osmanlının ilk cəhdi 1529-cu ildə Vyanada uğursuz oldu. Habsburqlar Buda və Macarıstanı ələ keçirdi, amma I Süleyman cəld şəkildə Budada hakimiyyəti ələ aldı və yaza yaxın Vyana mühasirəyə alındı, amma bu mühasirə uğursuzluqla nəticələndi. Buna baxmayaraq, mühasirə Osmanlı imperiyasının gücünü və Osmanlının Mərkəzi Avropada genişlənməsinin zirvəsini maksimum dərəcədə göstərirdi. |  Vyananın mühasirəsi | |
| 5 | Almanlar üzərinə yürüş | 25 1532 - 21 noyabr 1532 | Yürüşün istiqaməti: Osiek-Babossa-Rum-Ştiriya-Köseq-Ptuy-Varadin-PojeqaAlmanlar üzərinə yürüş 1532–1533-cü illər arasında I Süleymanın başçılığı ilə Osmanlı ordusunun alman torpaqlarına etdiyi yürüşdür. Osmanlı almanların nəzarətindəki macar torpaqlarını ələ keçirmək, alman gücünü məhv etmək və bir neçə ərazi fəth etmək üçün savaş başlatmışdır. Bəzi mənbələrə görə hədəflərin içərisində Vyananın yenidən mühsairəyə alınıb fəth edilməsi də vardı. Bu yürüş Osmanlı imperiyası üçün uğurlu olmuşdur. |  Köseq qalası |
| 6 | İraqeyn yürüşü | 11 iyun 1534 - 8 yanvar 1536 | Yürüşün istiqaməti: Konya-Sivas-Ərzurum-Ərciş-Təbriz-Sultaniyə-Dəryəzin-Qəsri-Şirin-Bağdad-Ərbil-Zaqros-Təbriz-Xoy-Van gölü-Mardin-Şanlıurfa-Hələb-Adana-Konya-İstanbul Osmanlı imperiyası qərbdə Avropa dövlətləri ilə savaşarkən, şərqdə Avropayla yaxınlaşan Səfəvi imperiyası Osmanlı sərhədlərini keçməyə başlamışdı. Cəlalilərdən istifadə edən Şah Təhmasibin bu hərəkətlərinə qarşı Sultan Süleyman hərəkətə keçdi. 1 iyul 1535-ci ildə Osmanlı sultanı Təbrizə gəldi. Süleyman 8 yanvar 1536-cı ildə İstanbula gəldi. |  Matrakçı Nasuhun "Təbriz" miniatürü |
| 7 | 17 may 1537 - 22 noyabr 1537 | Yürüşün istiqaməti: Plovdiv-Skopye-Elbasan-Vlyora-Kerkira-Bitola-Saloniki Kerkira yürüşü I Süleymanın 1537-ci ilin yayında Kerkira adasına etdiyi yürüşdür. Yürüş zamanı Kerkira və digər adaları ələ keçirməyə cəhd edilsə də, Kerkira adası ələ keçirilə bilməyib. Şira, Patmos, Naksos adaları isə Xeyrəddin Barbarossa tərəfindən fəth edilmişdir. | ||
| 8 | 9 iyul 1538 - 27 noyabr 1538 | Yürüşün istiqaməti: Babadağ-Yassı-Suçava Moldavia yürüşü Osmanlıya vergi ödəməyən və üsyan qaldıran Moldavia voyvodası qarşı edilmiş yürüşdür. Osmanlının qarşısında aciz qalan Rareş Transilvaniyanın içərilərinə qaçmışdır. Osmanlı isə Yassı şəhərini və 1538-ci il 16 sentyabrda isə mərkəz şəhər Suçavanı da ələ keçirdi. Bu yürüşün sonunda Osmanlı Prut və Dnestr çayları arasındakı əraziləri də tutmuşdular. Ələ keçirilən bu ərazilər sancaqlığa çevrilmişdir. Moldavia yürüşü Süleymanın ən qısa yürüşlərindən biridir. |  Suçava qalası | |
| 9 | 20 iyun 1541 -27 noyabr 1541 | Yürüşün istiqaməti: Buda İstabur yürüşü I Süleymanın 1541-ci ildə Avstriyaya etdiyi yürüşdür. Yürüş Osmanlının qələbəsi ilə bitmişdir. ölüb yerinə oğlu keçməsi fürsətindən istifadə edən Ferdinand Budanı mühasirəyə aldı. Nəticədə Osmanlı Macarıstana yeni yürüşə başlamalı oldu. Osmanlı 1541-ci ilin yazında yürüşə başladı. Ordunun yaxınlaşması xəbərini eşidən Ferdinand və ordusu gecə gizlicə qaçmaq istəsə də, yaxalandılar və düşərgələri də türklərin əlinə keçdi. Baş komandirləri Rokendorf Komaran öldürüldü. Bu döyüşdə avstraliyalılar düşərgələrinin ətrafında xəndəklər qazıb maneələr yaratmış və "İstabur — Tabur" adı verilən istehkamları qurmuşdurlar. Sultan Süleymanın bu dördüncü Macarıstan yürüşünə İstabur yürüşü adı verilmişdir. Bu yürüşün nəticəsində Macarıstan tam olaraq Osmanlıya birləşdirildi. |  Budanın mühasirəsi | |
| 10 | 23 aprel 1543 -16 noyabr 1543 | Yürüşün istiqaməti: Osiek-Siklos-Buda-Esterqom-Peşt Ferdinand müxtəlif xalqlardan ibarət 80.000 nəfərlik ordu toplamışdı. Ferdinandın bu böyük hərəkətini fransız elçisinin vasitəsilə xəbər alan Osmanlı Budaya kömək göndərmək üçün dərhal tədbirlərə başladı. Peşt mühasirəsi xəbəri yayılanda lazımlı tədbirləri görmüş Sultan Süleyman 23 aprel 1543-cü ildə İstanbuldan Macarıstana yürüşə başladı. İrəlidən gedən osmanlılar Nana və Valpo kimi iki mühüm qalanı tutub daha sonra Siklosu mühasirəyə aldılar. Həmin vaxtda Osiekə çatmış sultan Siklosun mühasirəsinə köməyə getdi. Beləliklə qala 8 iyul 1543-cü ildə tutuldu. Həmçinin Peç şəhəri də təslim olmuşdu. Sultan bunun ardınca Esterqoma gəldi. Beləcə şiddətli döyüş başladı. Məğlub olacaqlarını bilən qaladakılar elçi heyəti göndərərək 10 avqust 1543-cü ildə təslim oldular. Esterqomun fəthi ilə nəticələnən bu yürüşdə Ferdinandın əlindən keçmiş macar krallarının mərkəzi olan Esterqom və Budanın cənub-qərbində bəzi ərazilər alındı. | ||
| 11 | Səfəvi-Osmanlı müharibəsi | 29 mart 1548 -21 dekabr 1549 | Yürüşün istiqaməti: Təbriz-Van-Muş-Bitlis-Diyarbəkir-Ergani-Harput-Elazığ-Diyarbəkir-Urfa-Birecik-Hələb-Həma-Hüms-Əntakiyə Sultan Süleyman Avstriya yürüşündə olanda, Səfəvi şahı I Təhmasib Təbriz, Naxçıvan və Vanı ələ keçirdi. Həm də şiə hakimiyyətini möhkəmləndirmiş, hətta buraya "xəlifə" adlı casuslar da göndərmişdi. Təhmasibin qardaşı Əlqas Mirzə isə Səfəvilərdə hakimiyyəti ələ keçirmək istəyirdi. Üsyan qaldırdı, amma uğursuz oldu və I Süleymana sığındı. Bunlardan xəbər tutan Təhmasib də ordusunu topladı. Təbrizdəki şah I Təhmasib Osmanlı sultanının Xoya gəldiyini öyrənən kimi bütün şəhəri təxliyə etdi və özü Qəzvinə getdi. 27 iyul 1548-ci ildə osmanlılar döyüşsüz Təbrizi işğal etdi. I Süleyman şəhərdə 5 gün qaldıqdan sonra Vana getdi və qalanı mühasirəyə aldı. 25 avqustda Van qalası tutuldu. Sultan 29 sentyabrda Diyarbəkirə, 25 noyabrda isə Hələbə gedib qışı burada keçirdi. Sultan Süleyman 21 dekabrda İstanbula qayıtdı. |  Van |
| 12 | (Səfəvilər üzərinə III yürüş (Naxçıvan yürüşü)) | 28 avqust 1553 -31 iyul 1555 | Yürüşün istiqaməti: Kütahya-Ereğli (Mustafanın öldürülməsi)-Hələb (qış orada keçir)-Diyarbəkir-Ərzurum-Qars-Qarabağ-Naxçıvan-Ərzurum-Sivas-Amasya (ikinci qış) Səfəvilər 1553-cü ildə yenidən hücuma keçdi və Ərzurumu mühasirəyə aldı. Buna qarşılıq Süleyman 12-ci yürüşünü də (1553–1555) Azərbaycana etdi. Bu yürüş Naxçıvan yürüşü və ya Sultan Süleyman Qanuninin III yürüşü adlanır. 1554-cü ildə Osmanlı ordusu Qarsa gəldikdən sonra İrəvan, Naxçıvan və Qarabağı tutaraq dağıtdı. Şah Təhmasib Süleyman Qanuniyə elçi göndərərək məktubla sülh istədi. 1555-ci ildə imzalanan Amasya müqaviləsinə görə Bağdad və Gürcüstanın bir hissəsi Osmanlıya verildi. Bu müqavilə Osmanlı və Səfəvi arasında imzalanmış ilk sülh müqaviləsidir. Nəticədə qələbə qazanan Osmanlı Şərqi Anadolunu qazanmış və Hind ticarət yolunun keçdiyi İraq ərazisini ələ keçirmişdi. |  Naxçıvan yürüşü |
| 13 | Ziqetvarın mühasirəsi | 1 may 1566 -6 sentyabr 1566 | Yürüşün istiqaməti: Siklos-Peç-Ziqetvar |
Süleyman Qanuninin rəqibləri
-
![image]()
Macarıstan kralı II Layoş (1521-1526) (I və III yürüşlər) -
![image]()
İspaniya kralı V Karl (1529-1543) (IV, V, IX və X yürüşlər) -
![image]()
Rodos hakimi (1522-1523) (II yürüş) -
![image]()
Avstriya imperatoru I Ferdinand (1529-1543) (IV, V, IX və X yürüşlər) -
![image]()
Səfəvi şahı I Təhmasib (1534-1555) (VI, XI və XII yürüşlər) -
![image]()
Venesiya prezidenti (1537-1540) (VII yürüş) -
![image]()
Moldovia voyvodası (1537-1541) (VIII yürüş) -
![image]()
Avstriya kralı II Maksimilian (1564-1566) (XIII yürüş) -
![image]()
Papa III Paul (VII mühasirə)
İstinadlar
- Pitcher (1972), pp. 111–112.
- Imber (2002), p. 49.
- Turnbull (2003), pp 55–56.
- Kinross (1979), p. 187.
- Encyclopaedia Britannica, Expo 70 ed., Vol 21, p.388
- Wheatcroft (2009), p. 59.
- Turnbull (2003), p. 51.
- Thompson (1996), p. 442.
- Ágoston and Alan Masters (2009), p. 583.
- Vambery, p. 298.
- Cavendish (2006), p. 193.
- Setton (1984), pp. 432–433.
- Kurat (1966), p. 49.
- Iorga (2005), p. 356. (Vol 2)
- Iorga (2005), pp. 26–27. (Vol 3)
- Kinross (1979), p. 236.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Suleyman Qanuninin yurusleri Osmanli sultani Suleymanin 46 illik hakimiyyeti dovrunde etdiyi yuruslerin siyahisi Qerbde Boyuk Suleyman ve serqde Qanuni adlanan I Suleyman 25 yasinda atasi I Selimin olmesi ile 1520 ci ilde sultan oldu Onun dovrunde herbi yurusler cox oldu Vezirleri ve komandirleri ile 13 boyuk yurus etdi Yurusleri 10 il 3 ay muddetinde sexsen ozu idare etdi Ilk sekkiz yurusunu qerbe etdi Diger bes yurusu ise serqe yonelmisdi Qerb yuruslerinde Macaristan ile 1521 ci ilde II Mehmedin tuta bilmediyi Belqradi tutdu ve 1526 ci ilde Mohac doyusunde II Layosu oldurdu Macaristanin tam fethi ise 1541 ci ilde tamamlandi 1529 cu ilde Vyanani muhasireye aldi amma seheri ele kecire bilmedi 1529 cu ilden 1534 cu ile qeder etdiyi bir cox yurusde boyuk zeferler qazandi 1534 cu ilde Sefevilerden Bagdad ve Tebrizi aldi Ozunun komandanliq etmediyi herbi birlesmeler ve denizciler Simali Afrikadan Araliq denizine El Cezairden Qirmizi denize ve hetta Hindistana qeder yuruse basladilar I Suleyman 1566 ci ilde sonuncu boyuk yurusune basladi 72 yasinda olmasina baxmayaraq ordunu sexsen ozu idare edirdi 1 may 1566 ci ilde ordusu ile birlikde Istanbuldan ayrildi Osmanli ordusu Siqetvar seherini ele kecirse de Sultan Suleyman bu qelebeni gormeden oldu Qanuni Sultan Suleyman 1520 ci ilden 1566 ci ile qeder Osmanli imperiyasini 46 il idare etmisdir Imperiyanin serhedleri Vyanadan Erebistana qeder uzanirdi MuharibelerEsas meqale Sultan Suleyman Qanuni Melumat Yasil Qelebe Qirmizi Meglubiyyet Doyusun adi Tarix Qeydler Sekil1 Belqradin fethi 18 may 1521 19 oktyabr 1521 Yurusun istiqameti Plovdiv Nis Belqrad Smederevo I Suleyman dovrunde feth edilen Belqrada Fateh Sultan Mehmed yurus etse de ugursuz olmusdur Bu yurus erefesinde hec yerden komek almayan Belqrad 1521 ci ilin avqust ayinda ele kecirildi Belqrad XVI esrde2 Rodosun fethi 16 1522 30 yanvar 1523 Yurusun istiqameti Kutahya Denizli Rodos Alaseher Osmanli padsahi I Suleyman 1522 ci ilde donanma gondererek Rodosu ele kecirmisdir Rodosun feth edilmesi ile Rodos Cengaver Dovleti Maltaya siginmisdir Osmanlilarin Egey ve Araliqda tehlukesizliyi temin etmesi asanlasmisdir Rodos muhasirede3 Mohac doyusu 23 avqust 1526 13 noyabr 1526 Yurusun istiqameti Belqrad Petrovaradin Osiek Mohac Buda Seqed VyanaMohac doyusu 29 avqust 1526 ci ilde Osmanli imperiyasi ve Macaristan kralligi arasinda olan ve Macaristanin boyuk hissesinin Osmanlinin hakimiyyetine kecmesi ile neticelenen doyusdur Doyus Osmanli ordusunun suvarileri o vaxta qeder Avropanin gormediyi 300 seyyar top ve tufenglerden istifade sebebi ile macar ordusunun esas gucu olan suvarileri qisa muddetde mehv edildi Neticede osmanlilar macarlari agir meglubiyyetle uzlesdirdi Macar muqavimeti cokdukden sonra Osmanli imperiyasi Balkan yarimadasinda boyuk guc e cevrildi Mohac doyusu4 10 may 1529 16 dekabr 1529 Yurusun istiqameti Mohac Buda Komarom Dyor VyanaV Karl ve qardasi Ferdinandi tutmaq ucun Osmanlinin ilk cehdi 1529 cu ilde Vyanada ugursuz oldu Habsburqlar Buda ve Macaristani ele kecirdi amma I Suleyman celd sekilde Budada hakimiyyeti ele aldi ve yaza yaxin Vyana muhasireye alindi amma bu muhasire ugursuzluqla neticelendi Buna baxmayaraq muhasire Osmanli imperiyasinin gucunu ve Osmanlinin Merkezi Avropada genislenmesinin zirvesini maksimum derecede gosterirdi Vyananin muhasiresi5 Almanlar uzerine yurus 25 1532 21 noyabr 1532 Yurusun istiqameti Osiek Babossa Rum Stiriya Koseq Ptuy Varadin PojeqaAlmanlar uzerine yurus 1532 1533 cu iller arasinda I Suleymanin basciligi ile Osmanli ordusunun alman torpaqlarina etdiyi yurusdur Osmanli almanlarin nezaretindeki macar torpaqlarini ele kecirmek alman gucunu mehv etmek ve bir nece erazi feth etmek ucun savas baslatmisdir Bezi menbelere gore hedeflerin icerisinde Vyananin yeniden muhsaireye alinib feth edilmesi de vardi Bu yurus Osmanli imperiyasi ucun ugurlu olmusdur Koseq qalasi6 Iraqeyn yurusu 11 iyun 1534 8 yanvar 1536 Yurusun istiqameti Konya Sivas Erzurum Ercis Tebriz Sultaniye Deryezin Qesri Sirin Bagdad Erbil Zaqros Tebriz Xoy Van golu Mardin Sanliurfa Heleb Adana Konya Istanbul Osmanli imperiyasi qerbde Avropa dovletleri ile savasarken serqde Avropayla yaxinlasan Sefevi imperiyasi Osmanli serhedlerini kecmeye baslamisdi Celalilerden istifade eden Sah Tehmasibin bu hereketlerine qarsi Sultan Suleyman herekete kecdi 1 iyul 1535 ci ilde Osmanli sultani Tebrize geldi Suleyman 8 yanvar 1536 ci ilde Istanbula geldi Matrakci Nasuhun Tebriz miniaturu7 17 may 1537 22 noyabr 1537 Yurusun istiqameti Plovdiv Skopye Elbasan Vlyora Kerkira Bitola Saloniki Kerkira yurusu I Suleymanin 1537 ci ilin yayinda Kerkira adasina etdiyi yurusdur Yurus zamani Kerkira ve diger adalari ele kecirmeye cehd edilse de Kerkira adasi ele kecirile bilmeyib Sira Patmos Naksos adalari ise Xeyreddin Barbarossa terefinden feth edilmisdir 8 9 iyul 1538 27 noyabr 1538 Yurusun istiqameti Babadag Yassi Sucava Moldavia yurusu Osmanliya vergi odemeyen ve usyan qaldiran Moldavia voyvodasi qarsi edilmis yurusdur Osmanlinin qarsisinda aciz qalan Rares Transilvaniyanin icerilerine qacmisdir Osmanli ise Yassi seherini ve 1538 ci il 16 sentyabrda ise merkez seher Sucavani da ele kecirdi Bu yurusun sonunda Osmanli Prut ve Dnestr caylari arasindaki erazileri de tutmusdular Ele kecirilen bu eraziler sancaqliga cevrilmisdir Moldavia yurusu Suleymanin en qisa yuruslerinden biridir Sucava qalasi9 20 iyun 1541 27 noyabr 1541 Yurusun istiqameti Buda Istabur yurusu I Suleymanin 1541 ci ilde Avstriyaya etdiyi yurusdur Yurus Osmanlinin qelebesi ile bitmisdir olub yerine oglu kecmesi fursetinden istifade eden Ferdinand Budani muhasireye aldi Neticede Osmanli Macaristana yeni yuruse baslamali oldu Osmanli 1541 ci ilin yazinda yuruse basladi Ordunun yaxinlasmasi xeberini esiden Ferdinand ve ordusu gece gizlice qacmaq istese de yaxalandilar ve dusergeleri de turklerin eline kecdi Bas komandirleri Rokendorf Komaran olduruldu Bu doyusde avstraliyalilar dusergelerinin etrafinda xendekler qazib maneeler yaratmis ve Istabur Tabur adi verilen istehkamlari qurmusdurlar Sultan Suleymanin bu dorduncu Macaristan yurusune Istabur yurusu adi verilmisdir Bu yurusun neticesinde Macaristan tam olaraq Osmanliya birlesdirildi Budanin muhasiresi10 23 aprel 1543 16 noyabr 1543 Yurusun istiqameti Osiek Siklos Buda Esterqom Pest Ferdinand muxtelif xalqlardan ibaret 80 000 neferlik ordu toplamisdi Ferdinandin bu boyuk hereketini fransiz elcisinin vasitesile xeber alan Osmanli Budaya komek gondermek ucun derhal tedbirlere basladi Pest muhasiresi xeberi yayilanda lazimli tedbirleri gormus Sultan Suleyman 23 aprel 1543 cu ilde Istanbuldan Macaristana yuruse basladi Ireliden geden osmanlilar Nana ve Valpo kimi iki muhum qalani tutub daha sonra Siklosu muhasireye aldilar Hemin vaxtda Osieke catmis sultan Siklosun muhasiresine komeye getdi Belelikle qala 8 iyul 1543 cu ilde tutuldu Hemcinin Pec seheri de teslim olmusdu Sultan bunun ardinca Esterqoma geldi Belece siddetli doyus basladi Meglub olacaqlarini bilen qaladakilar elci heyeti gondererek 10 avqust 1543 cu ilde teslim oldular Esterqomun fethi ile neticelenen bu yurusde Ferdinandin elinden kecmis macar krallarinin merkezi olan Esterqom ve Budanin cenub qerbinde bezi eraziler alindi 11 Sefevi Osmanli muharibesi 29 mart 1548 21 dekabr 1549 Yurusun istiqameti Tebriz Van Mus Bitlis Diyarbekir Ergani Harput Elazig Diyarbekir Urfa Birecik Heleb Hema Hums Entakiye Sultan Suleyman Avstriya yurusunde olanda Sefevi sahi I Tehmasib Tebriz Naxcivan ve Vani ele kecirdi Hem de sie hakimiyyetini mohkemlendirmis hetta buraya xelife adli casuslar da gondermisdi Tehmasibin qardasi Elqas Mirze ise Sefevilerde hakimiyyeti ele kecirmek isteyirdi Usyan qaldirdi amma ugursuz oldu ve I Suleymana sigindi Bunlardan xeber tutan Tehmasib de ordusunu topladi Tebrizdeki sah I Tehmasib Osmanli sultaninin Xoya geldiyini oyrenen kimi butun seheri texliye etdi ve ozu Qezvine getdi 27 iyul 1548 ci ilde osmanlilar doyussuz Tebrizi isgal etdi I Suleyman seherde 5 gun qaldiqdan sonra Vana getdi ve qalani muhasireye aldi 25 avqustda Van qalasi tutuldu Sultan 29 sentyabrda Diyarbekire 25 noyabrda ise Helebe gedib qisi burada kecirdi Sultan Suleyman 21 dekabrda Istanbula qayitdi Van12 Sefeviler uzerine III yurus Naxcivan yurusu 28 avqust 1553 31 iyul 1555 Yurusun istiqameti Kutahya Eregli Mustafanin oldurulmesi Heleb qis orada kecir Diyarbekir Erzurum Qars Qarabag Naxcivan Erzurum Sivas Amasya ikinci qis Sefeviler 1553 cu ilde yeniden hucuma kecdi ve Erzurumu muhasireye aldi Buna qarsiliq Suleyman 12 ci yurusunu de 1553 1555 Azerbaycana etdi Bu yurus Naxcivan yurusu ve ya Sultan Suleyman Qanuninin III yurusu adlanir 1554 cu ilde Osmanli ordusu Qarsa geldikden sonra Irevan Naxcivan ve Qarabagi tutaraq dagitdi Sah Tehmasib Suleyman Qanuniye elci gondererek mektubla sulh istedi 1555 ci ilde imzalanan Amasya muqavilesine gore Bagdad ve Gurcustanin bir hissesi Osmanliya verildi Bu muqavile Osmanli ve Sefevi arasinda imzalanmis ilk sulh muqavilesidir Neticede qelebe qazanan Osmanli Serqi Anadolunu qazanmis ve Hind ticaret yolunun kecdiyi Iraq erazisini ele kecirmisdi Naxcivan yurusu13 Ziqetvarin muhasiresi 1 may 1566 6 sentyabr 1566 Yurusun istiqameti Siklos Pec ZiqetvarSuleyman Qanuninin reqibleriMacaristan krali II Layos 1521 1526 I ve III yurusler Ispaniya krali V Karl 1529 1543 IV V IX ve X yurusler Rodos hakimi 1522 1523 II yurus Avstriya imperatoru I Ferdinand 1529 1543 IV V IX ve X yurusler Sefevi sahi I Tehmasib 1534 1555 VI XI ve XII yurusler Venesiya prezidenti 1537 1540 VII yurus Moldovia voyvodasi 1537 1541 VIII yurus Avstriya krali II Maksimilian 1564 1566 XIII yurus Papa III Paul VII muhasire IstinadlarPitcher 1972 pp 111 112 Imber 2002 p 49 Turnbull 2003 pp 55 56 Kinross 1979 p 187 Encyclopaedia Britannica Expo 70 ed Vol 21 p 388 Wheatcroft 2009 p 59 Turnbull 2003 p 51 Thompson 1996 p 442 Agoston and Alan Masters 2009 p 583 Vambery p 298 Cavendish 2006 p 193 Setton 1984 pp 432 433 Kurat 1966 p 49 Iorga 2005 p 356 Vol 2 Iorga 2005 pp 26 27 Vol 3 Kinross 1979 p 236